Muziek van af de jaren vijftig

Muziek vanaf de jaren vijftig
Elvis Presley: the white boy who sounded
black
Speelt een rhythm and blues nummer, een
eigen versie van it’s all right mama
Rithm and blues is lekkere ritmische dans en zing muziek.
Zwarte muziek ontstaan in New Orleans vanuit de Jazz
De barrière tussen blank en zwart is opgeheven
Rock-’n Roll
Is geboren
Chuck Berry
•
•
•
Elvis kiest in zijn verdere carrière
steeds vaker voor traditionele
romantische songs en speelt hij in
films
Latere Rockers kiezen liever Chuck
Berry als hun grote voorbeeld
Zijn liedjes worden later door de
Stones en de Beatles veel gecoverd.
Rock and Roll the music
songtext
• I’ve got no kick against modern jazz,
• Unless they try to play it too darn fast
• And change the beauty of the melody
• Until they sounded like a Symphony.
• That’s why I go for that Rock and roll
music, Any old way you choose it:
• It’s got a back beat you can’t lose it
any old time you use it.
• It’s gotta be rock and roll music
• If you want to dance with me
• If you want to dance with me
Britse Popmuziek
•
•
•
•
•
•
•
•
•
The Beatles en The Rolling Stones(en vele andere britse bands)
veroveren de V.S.
1963 popmuziek is een beetje ingezakt en krijgt vanuit Engeland een
nieuwe impuls
Bands als een collectief
De basis: - Drums, sologitaar, slaggitaar en basgitaar en eventueel een
aparte zanger bijvoorbeeld Mick Jagger van de Stones
Accenten op de op de tweede en de vierde tel van de vierkwartsmaat.
Invloeden van de Rock and Roll zijn herkenbaar inde pop of Beat muziek.
Haar drachten zijn erg belangrijk voor het imago
De Stones vertegenwoordigen de rebelse kant zien er onverzorgder nuit
dan de beatles en hebben vaak langer haar
The Who maakt van slopen een act in My generation
Sgt. Pepper’s Lonely Harts Club Band
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Rond hun staan enkele wassen
beelden
Elpee hoes als een grote collage
Bestrijden hiermee hun inmiddels wat
suffe imago (vergeleken met de
stones) Hennepplanten
Rond de vier mannen enkele wassen
beelden
Groepsportret: ze verdwijnen in een
groter geheel (nachtwacht)
Op de plaat speelt ook een symfonie
orkest mee
De beatles willen serieus genomen
worden: dit is Kunst
Avantgarde muziek net als de hoes
een collage van geluiden,
gespreksflarden paardehoeven,
kraaiende haan
Het is een geheel (dus ook geen
single)
Straat Musicals
•
•
•
•
West Side Story 1957 (Jerome Robbins en
Leonard Bernstein)
Het verhaal bij een musical is niet langer
ondergeschikt aan de muziek en de dans.
In de Mise en scène ontbreekt elke
verwijzing naar glitter en glamour
Net als Hair wordt de realiteit van de straat
omgezet in een wervelende theatershow
•
•
•
•
Hair 1968 (James Rado en Gerome Ragni)
Bedenkers hebben een hekel aan het
commerciële Broadway, met Hair zetten zij
ziich hier tegen af.
Opkomst van de Hippie cultuur aan het
einde van de jaren zestig
Op de achtergrond het protest tegen de
Vietnam oorlog
Woodstock
•
•
•
•
Driedaags free concert voor een half miljoen jongeren, drugs yoga en
naaktzwemmen
Breed scala aan muziek stijlen: Indiase muziek, britse pop the Who, veel country
rock(Crosby, Stills and Nash)
Einde bloeitijd Britse pop het initiatief ligt weer bij de V.S.
Sensationeel optreden van Jimi Hendrix op elektrische gitaar eigen versie van het
Amerikaanse volkslied Woodstock huilt om Vietnam
Twist en de Hully Gully
De Gezelschapsdans
•
•
•
•
De Rock en Roll geeft een grote impuls aan de gezelschapsdans( uitgevoerd voor je
eigen plezier, dus geen theaterdans)
Chubby Checker lanceert in een tv show in 1960 de Twist
De platenmaatschappij springt hierop in en lanceert talloze platen met het woord twist
in de titel
Dan komen ook deHully Gully, Locomotion, Bird, Pony, Mashed Potato en Watusi.
Soul
•
•
•
•
•
Vanaf 1965 is de
toonaangevende dans muziek
Soul
Zwarte artiesten ontwikkelen
deze traditie vanuit de
kerkzang de Gospels. De
ritmiek van de Rhythm and
Blues wordt hier aan
toegevoegd.
Het gebruik van
Blaasinstrumenten
Vele varianten, maar vooral
bekend door het platenlabel
Motown. Motown heeft veel
song- en tekstschrijvers in
dienst. En besteed veel
aandacht aan het uiterlijk, haar
wordt ontkroesd.
The Supremes zijn de
beroemdste Motown act (tien
nummer 1 noteringen.
• Funk (smerig)
•
•
•
•
James Brown wordt gezien als de grondlegger van de Funk
Soulvariant waarbij alles draait om een repeterend, opzwepend ritme.
De stijl Funk is rauwer dan de Soul. De Basgitaar speelt de absolute hoofdrol met
ingewikkelde pompende loopjes. De Bas en de Drums bepalen de groove, de repeterende
basis waarop je kunt dansen.
Hij heeft een strak geregisseerde band en een typisch krijsend stemgeluid.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Disco
De basis wordt gevormd door een
repeterend synthesizer loopje in een
vierkwartsmaat uit een drumcomputer
Donna Summer improviseert op het
ritme en I feel love(1977) wordt een
wereldhit
Haar hit Last Dance het typische glad
geproduceerde dat disco kenmerkt.
Aanvankelijk is de discotheek een
hippe club voor homo’s, kunstzinnigen
en andere vrije geesten.
Met de film Saturday Night Fever
1978 krijgt ook het grote publiek de
smaak te pakken.
Kleurige lichten, spiegelbollen.
Qua zang gaat de disco verder op de
zwarte soultraditie
Het uptempo ritme wordt nu
voortgestuwd door een vierkwarts
bassdrum op iedere tel: de discobeat
Ook aan het uiterlijk wordt veel
aandacht besteed, de vrolijke, nette
disco stijl komt lijnrecht te staan
tegenover de ruige rockcultuur( leren
jas, vetkuif)
Symfonische Rock
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Naast de vrolijke dansbare pop ontwikkelt
zich ook pop die steeds meer
luistermuziek wordt. Rocksongs worden
steeds complexer en minder gericht op
het opwekken van energie.
De Symphonische rock zet de lijn van
Sgt. Pepper, (intelligente) muziek.
Queen is een van de bekendste
Symfonische rockbands.
Lonken naar klassieke muziek met
ingewikkelde compositorische
constructies
Vocale hoogstandjes, bombastisch
lijken op een opera van Wagner, violen
vervangen doorgitaren
Queen gebruikt binnen een nummer
meerdere muzikale thema’s (ook wel mini
opra’s genoemd)
Veel gebruik gemaakt van de moderne
studio mogelijkheden.
Stemmen en/of instrumenten meerdere
malen over elkaar heen gezet
De ingewikkelde muziek sprak niet
iedereen aan
Punk
•
Heilige huisjes worden omver
geschopt.
• Geschreeuwde tekst, ongepolijst
geluid
• Agressief geluid
• Punk verzet zich tegen alles wat
commercieel en geïnstitutionaliseerd
is.
• Punk brengt pop terug naar haar
oervorm:
Naar de ongekunstelde energie van de
vroege rock and roll
Muziek wordt via eigen kanalen
verspreid, kleding zelf gemaakt, haar
zelf geknipt.
Gescheurde kleding, beschilderde leren
jacks, stekelig piekhaar (tegenpool
van de disco)
Do it yourself is de levenshouding
Reggea
•
•
•
•
•
•
•
Afkomstig uit het Caribische eiland Jamaica
Muziek moet niet bedacht klinken ,maar puur en recht voor zijn raap.
Reggea weerspiegelt de smeltkroes van culturen op Jamaica (voormalige Britse
kolonie, veel inwoners zijn afstammelingen van slaven uit afrika)
Rond 1950 ontstaat door Caribische en Westerse invloeden de Reggea
Strakke ritmische Bas met een voortdurend herhaald melodisch motief
Het typische reggea ritme orgel of gitaar benadrukt de tweede helft van iedere tel
Met Bob Marley breekt de reggea door naar een internationaal publiek.
De Clash bevindt zich aanvankelijk
aan de frontlinie van de Punk.
Geleidelijk wordt hun muziek
veelzijdiger in het
nummer
Guns of Brixton
1979 kun
je goed de
vermenging
van Punk en
Reggea horen.
Heavy Metal
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Alles is extreem: het volume, de
snelheid, gewelddadige teksten
Heavy metal ontstaat aan het einde
van de jaren 70 uit de iets mildere
hardrock
Metal is stoere, typisch blanke
muziek, waar elektrische gitaar de
hoofdrol speelt
Headbangen
De Amerikaanse band Slayer
Razendsnelle gitaarrifs
De zanger krijst
De teksten zijn duister, dood en
verderf
Theatrale benadering: griezelesthetiek, zombies en vampiers(het
gaat hen niet om het bekeren naar
het satanisme)
MTV
sinds 1981 zendt MTV 24 uur per dag muziekvideo’s uit
De populaire videoclip maakt gebruik van veel avant-gardistische filmtechnieken,
supersnelle montages, surrealistische beelden, vorm-en kleurexperimenten worden
opeens gebruikt voor populaire doeleinden
Tot 1983 vrouwen en zwarte artiesten weinig aan bod
Michael Jackson: doorbreekt dit en komt dan met zijn succesvolle
clip Thriller het lijkt op de slotscene van de Westside Story waar
twee rivaliserende bendes zich opmaken voor een gevecht,
nieuwe aanpak van de dans
Prince: funk en soul hoorbaar, atletisch en theatraal, gebruikt make
up, onschuld en zelfs vrouwelijkheid. Nieuw was dat hij absolute
controle had met zijn platencontract (eerste zwarte artiest ) In de
studio bespeelt hij bijna alle instrumenten zelf. Op het podium
kiest hij voor een Multiraciale Band, ook vrouwelijke muzikanten
met een uiteenlopende muzikale achtergrond
Madonna; Eerste echte mega popster, ze shockeert, maakt fans
attent op hun zelfstandigheid en bepaalt het modebeeld. Ze laat
zien dat een zelfbewuste vrouw sterk kan zijn met behoud van
haar seksuele identiteit (Ze is de baas van haar eigen bedrijf)
Hiphop
• Public Enemy
• De La Soul
•
•
•
•
•
Agressie als handelsmerk
Teksten over discriminatie zwarte
bevolking in V.S., maken geen knieval
voor de door de blanke gedomineerde
muziekindustrie (zoals de soulacts)
Geluidscollages korte fragmenten van
oude grammofoonplaten door een
computer opnieuw gerangschikt
Uniek geluid chaotisch, rauw en
opzwepend (Bring the noise 1988)
•
•
Werkt op vergelijkbare manier, maar
met een heel ander resultaat. Vrolijk
in plaats van donker
In Eye know uit 1989 samples van
oude soulplaten, trompetbeats,
Gitaarloopjes en orgeltjes.
In de teksten positivisme
Hiphop ontstaat op straat, zwarte jongeren
organiseren straatfeesten(blockparties) in the
Bronx (NY) Breakdance, MC master of
ceremony moedigt het publiek aan bij het
dansen
Grafitti, wijde sportkleding en gymschoenen.
Discjockey Grandmasterflash vervolmaakt
de techniek van het scratchen
The message 1982
• Gangsterrappers verheerlijken vaak het criminele bestaan
• Eind jaren 80 is hiphop niet alleen meer een zwart of Amerikaans verschijnsel
• Osdorp Posse nederlands talige hip hop
Je vindt me misschien een beetje raar
Maar ik ben gewoon een moordenaar. Etc.
In Nederland ontstaat een eigen stijl,
de hiphop manifesteert zich als de spreekbuis
voor jongeren aan de onderkant van de maatschappij
R&B
Combinatie van Hiphop en Soul
Doo Wop van Lauren Hill 1998
Messcherpe raps afgewisseld door zwoele vocalen
opeen hiphopritme
•
•
•
•
•
•
•
Synthesizers
House
Gebruik van electronica eerst een
gimmick
Duitse groep Kraftwerk scoort een hit
met alleen elektronische instrumenten
Autobahn 1975 ideaal voor een
hypnotiserende dansbeat, the sound
they play down the House (in de clubs)
Er ontstaat een nieuw genre dat de
nadruk legt op ritme.
Strings of life Van Derrick May
Voor veel housemuzikanten blijkt
Kraftwerk een inspiratiebron
• Totaalkunst
In 88 waait het over naar Europa
Houseparty's worden georganiseerd
Onder invloed van drank en drugs wordt er
tot in de ochtend gedanst
De videojockey Gerald van der Kaap
projecteert allerlei beelden samen met
een uitgebreide licht show
Heet publiek komt in een soort trance
Ondertussen is house veelzijdiger
geworden
The Prodigy Out of space 1994
Vocalen en samples worden gebruikt
• Ambient House
• Crossover
•
•
•
•
In de chill out rooms van de clubs,
klinkt een vorm van house waarin ritne
nauwelijks een rol speelt, sfeer muziek
Ambient= omgeving
The Orb Passing of time (zoiets als
Satie een behangmuziek, achtergrond
muziek)
•
•
•
•
Het combineren van verschillende
muziekstijlen
Etnische cross over: Verschillende
culturen gecombineerd
Talvin Singh bespeelt een Tabla een
Indiaas percussie instrument
Een hoog geluid samengesmolten met
elektronische computerbeats een
crossover tussen oost en west en
traditioneel en modern
Butterfly
•
•
Trihop
Een hypnotiserende combi van trage
hiphop met reggae en allerlei vreemde
geluiden
–
Kamacoma 1994 van Massive Attack
• Knippen en plakken
•
•
•
•
•
•
De Amerikaan Beck is meer Postmodern,
Hij maakt gebruik van kant en klare stijlen als,
blues, hiphop, soul en funk
net Als coldcut expres schots en scheef aan
elkaar vast hij bespeelt allemaal instrumenten
zelf en kneedt ze samen tot liedjes vaak op
humoristische wijze
I’m a loser baby so why don’t you kill me
Sampler: instrument waarmee allerlei
geluiden en muziekfragmenten kunt
hergebruiken, opnemen in stukken
hakkenen
Loop: een kort fragment oneindig
herhaalt
Let us play van Coldcut 1997
More bits and pieces. Scratches,
drums, stemmen en samples over
elkaar heen
Overgangen zijn abrupt, het tempo
wisselt steeds, zelfs een geluidsstoring
wordt als fragment hergebruikt
Collages met de lijmresten zichtbaar