Afvalwijken

Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel
tel.: 02/282 19 40
G/project/vast/afvalwijken
Project ‘Afvalwijken’
1. Inleiding
Bond Beter Leefmilieu organiseert heel wat projecten voor gemeenten, verenigingen en
burgers. Naar het voorbeeld van het BBL-project Klimaatwijken
(http://bondbeterleefmilieu.be/klimaatnet/klimaatwijken/) en op vraag van de gemeente
Beersel groeide het idee om een project uit te werken om de afvalberg van gemeenten
via een wedstrijdformule voor gemeentes en gezinnen te laten dalen.
Deze nota beschrijft een mogelijk scenario om een dergelijk project in een aantal
gemeentes van een intercommunale in te voeren.
2. Doelstelling
Dit project heeft 2 belangrijke doelstellingen: enerzijds bewustmaking voor
afvalpreventie en anderzijds een effectieve preventie van de hoeveelheid afval. Ten
eerste wil BBL via een dergelijk project individuen uit de gemeente bewust maken van de
afvalproblematiek.
Daarnaast wil BBL met dit project de afvalproductie bij de deelnemende gezinnen
(afvalteams) effectief verminderen door groepen (straten, wijken, …) te begeleiden, tips
te geven, e.d. over hoe afval kan vermeden worden.
3. Omschrijving project
‘Afvalwijken’ is een project waarbij een aantal burgers in de gemeente afval probeert te
voorkomen. Er bestaan naargelang de regio twee varianten. In Diftar regio’s probeert de
gemeente een groep mensen (afvalteam) of wijk in te schakelen om afval te voorkomen.
In andere regio’s bakent de gemeente een wijk af waarbij alle inwoners van de wijk zal
gevraagd worden afval te voorkomen. Gemeentes die deelnemen zoeken in hun
gemeente dus minstens één wijk, vereniging of groep personen van minstens 15
deelnemende gezinnen. Deze groep/wijk mensen past de afvalpreventietips van het
project toe. De effecten van de inspanningen van het afvalteam worden gemeten. De
afvalteams/wijken en hun resultaten dienen als referentiegroep en uithangbord voor de
afvalcommunicatie in de gemeente. De afvalteams/wijken hebben als doelstelling om de
totale hoeveelheid op straat geplaatst afval te proberen verminderen met 15%.
De gemeentes en de afvalteams/wijken worden bijgestaan en gecoacht door Bond Beter
Leefmilieu.
Dit project doelt op twee doelgroepen: het afvalteam en de gemeentelijke bevolking. Het
is de bedoeling dat de bevolking latent gesensibiliseerd wordt door de acties van het
afvalteam.
Om de deelname en interactie bij dit project te vergroten wordt best een
wedstrijdelement ingebouwd. Dit kan door het afsluiten van weddenschappen.
Weddenschappen kunnen afgesloten worden tussen afvalteams in één gemeente, tussen
afvalteams/wijken uit verschillende gemeentes, tussen gemeentes of tussen de
gemeente en het afvalteam/wijken.
4. Varianten
Verschillende regio’s hebben verschillende afvalinzamel- en meetsystemen. Een
gedifferentieerde aanpak in de verschillende regio’s dringt zich op. We kunnen twee
varianten onderscheiden:
4.1 Regio IOK
Deze intercommunales werken met een diftar-systeem voor rest- en GFT-afval.
- Wie: In elke deelnemende gemeente worden 50 gezinnen gezocht.
- Competitie: afvalteams binnen intercommunale wedden tegen elkaar of
afvalteams wedden met gemeente.
- Wat: rest- en GFT-afval in kg.
- Hoe: Diftar systeem huis aan huis; vergelijking met vorige jaren.
- Welke gemeenten: Mol, Meerhout, Vorselaar, Balen, Baarle-Hertog, Merksplas,
Herenthout
4.2 Regio Haviland
Deze intercommunales werken niet met een diftar-systeem.
- Wie: In elke deelnemende gemeente wordt minstens één wijk gezocht.
- Competitie: afvalteams (wijken) binnen intercommunale wedden tegen elkaar of
afvalteams wedden met gemeente.
- Wat: restafval in kg; vergelijking met gemeentelijke gemiddelde.
- Hoe: een aparte vuilnisronde voor de deelnemende wijk of vergelijking met
referentieperiode.
- Welke gemeenten Haviland: Beersel, Sint-Pieters-Leeuw, Ternat, Liedekerke (?),
Halle, Machelen (Opwijk, Lennik, Roosdaal, Lonerzeel, Asse, Pepingen en
Grimbergen onder voorbehoud)
5. Fasen
Stap
1. jan ‘05 -> feb ‘06
2. maa ‘06
3. maa -> jun of aug ‘06
4. sep ‘06
Omschrijving
Communicatie: oproep van gemeenten om deel te nemen
aan project
Middelen: gemeentelijk infoblad, verenigingen, milieuraad
Startmoment
Bijeenkomst voor alle deelnemers: waarom, hoe, timing,
verwachte resultaten
Afval wijkt – wijk valt af
Deelnemers passen tips toe en wegen afval (of wordt
gewogen)
Slotmoment
Resultaten
Prijsuitreiking
6. Stromen
Afvalwijken concentreert zich op die stromen afval die op straat kunnen worden gezet.
Enkel restafval en in de diftar-regio’s GFT-afval worden gemeten. Maar ook andere
stromen verdienen onze aandacht. De communicatie in het project zal dus ook over
andere stromen communiceren. We onderscheiden vijf stromen afval en een aantal
middelen om deze stromen te verminderen.

Restafval:
- Doelstelling UHA: omgerekend 111 kg/inw tegen 2007 (74% van 150 kg/inw – de
rest is grofvuil en gemeentevuil)
Tips: herbruikbare tas, retourverpakkingen, overschakeling naar lichtere en
minder milieuschadelijke verpakkingen, grotere verpakkingen, samenaankoop,
voedselteams.
GFT-afval/groenafval (indien h.a.h.-ophaling):
- Doelstelling UHA: 35 kg/inw tegen 2007
- Tips: thuiscomposteren, aanleg compostparkje door gemeenten, wormenbak
PMD-afval:
- Wat met gemeenten die alle plastics op het containerpark inzamelen
- Doelstelling UHA: 10,3 kg/inw tegen 2007
- Tips: retourflessen, tips voor afvalarm winkelen
Papier:
- Doelstelling UHA: 66 kg/inw tegen 2007
- Tips: nee-nee-sticker, belasting op drukwerk (door gemeente)
Glas:
- Doelstelling UHA: 24 kg/inw tegen 2007
- Tips: retourflessen.
-




7. Waarom deelnemen?
Afvalwijken wil aantonen dat het vrij eenvoudig is om minder afval te produceren. Dit
heeft op verschillende vlakken voordelen:
 Voor de gemeente:
- Dit project is een belangrijke meerwaarde voor haar gemeentelijk afvalcommunicatiebeleid.
- Afvalwijken helpt de gemeenten bij het uitvoeren van de
samenwerkingsovereenkomst
- De gemeente kan zich positief profileren met de milieubeweging.
- De gemeente maakt werk van de doelstelling van 150kg restafval per jaar.
 Voor de gezinnen:
- Dit project laat mensen geld besparen door deelnemers aan te leren minder afval
aan te bieden.
- Samen in een groep afval voorkomen is leuker dan alleen.
 Voor de intercommunale:
- De intercommunale kan zich profileren als een voorloper op vlak van
afvalpreventie.
- Door verminderde hoeveelheden restafval kan de intercommunale de vermeden
kosten voor verwerking in andere zaken investeren.
8. Taakverdeling
De gemeente, Bond Beter Leefmilieu en de intercommunale leveren elk een aantal zaken
om het project tot een goed einde te laten komen.
De




gemeente:
Zoekt gezinnen
Zorgt voor communicatie in de gemeente
Levert prijzen
Organiseert momenten voor deelnemers aan afvalwijken
Bond Beter Leefmilieu
 Coördineert het project
 Zorgt voor externe communicatie
 Maakt communicatiemiddelen aan (website, huisstijl, voorbeeldartikels,
communicatiesjablonen, folder, poster, ficheboek...)
 Maakt een handleiding voor de gemeenten op
 Zorgt voor berekenmodules
 Organiseert mee de infoavonden
Intercommunale
 Coördineert het project binnen de intercommunales
 Zorgt voor externe communicatie
 Verspreiden drukwerk naar gemeenten
MOGELIJKE PARTNERS
 Provincies: Vlaams-Brabant
 Socioculturele organisaties: Kwb (lokale afvaldiscussie), ACW (afvalmeesters)
 Ovam
9. Vragen


Werken we in dit project met regionale coördinatoren en stuurgroep?
Zetten we afvalwijkmeesters in?