Hoe kan u drukletsels (decubitus) voorkomen?

Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure?
Hoe kan u drukletsels
(decubitus) voorkomen?
Geef ons gerust een seintje!
Dienst kwaliteit
E-mail: [email protected]
Tel: 011 33 55 11
Jessa Ziekenhuis vzw
Maatschappelijke zetel:
Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt
www.jessazh.be
versie september 2015 (Object-ID 16122)
Preventiefolder voor patiënten
Welkom
Het doel van deze brochure is u te informeren over wat decubitus is en hoe
u dit kan voorkomen.
Decubitus treft in België jaarlijks vele duizenden mensen. Iedereen die langdurig in een bed, rolstoel of zetel verblijft, kan decubitus ontwikkelen. Dit
leidt vaak tot pijn, een trager genezingsproces en een verlengd verblijf in het
ziekenhuis of de verpleeginstelling. Ook zijn de risico’s op het ontwikkelen
van een bijkomende infectie door een decubituswonde zeer groot. Daarom is
het belangrijk om snel in te grijpen als u drukletsels heeft, en beter nog om
ze te voorkomen.
Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen? Stel ze gerust aan uw
arts of verpleegkundige. U kan ook een beroep doen op het wondzorgteam
van het Jessa Ziekenhuis.
1
2
Inhoud
1. Wat is decubitus?
p. 4
2. Waar ontstaat decubitus?
p. 4
3. Wanneer heeft u meer kans op decubitus?
p. 5
4. Hoe voorkomt u decubitus?
p. 6
5. Tips om decubitus te voorkomen
p. 9
6. Contactgegevens
p. 10
3
1. Wat is decubitus?
Decubitus ontstaat door een langdurige druk op een bepaalde plaats. Door
zitten of liggen worden op bepaalde plaatsen van de huid kleine bloedvaten
en het daaronder gelegen weefsel samengedrukt. Deze bloedvaten voorzien
de huid en het daaronder gelegen weefsel van zuurstof en voedingstoffen.
Krijgen de huid en het onderliggend weefsel lange tijd geen zuurstof en voedingstoffen dan worden de cellen beschadigd en krijgt men wonden.
2. Waar ontstaat decubitus?
Decubitus ontstaat meestal op een plaats waar er een uitstekend bot onder
de huid aanwezig is.
achterhoofd
oor
schouderbladen
schouder
ellebogen
stuit/sacrum
elleboog
heup
zijkant knie
enkel
hielen
4
schouderbladen
ellenbogen
ruggengraat
zitbeentjes
3. Wanneer heeft u meer kans op decubitus?
Er is meer kans op decubitus als u :
• minder mobiel bent waardoor u niet van houding kan veranderen ( bv. als u
bedlegerig of rolstoelgebonden bent),
• een langdurige operatie moet/heeft ondergaan,
• onvoldoende eet of drinkt.,
• stoornissen heeft aan gevoelszintuigen,
• stoornissen heeft in de doorbloeding,
• een vochtige huid heeft (bv. bij incontinentie).
5
4. Hoe voorkomt u decubitus?
In bed
• Draai regelmatig om.
- Door u regelmatig om te draaien voorkomt u dat de druk van uw lichaamsgewicht steeds door dezelfde plaatsen wordt opgevangen.
- Wissel minstens om de 4 uur af van rug- naar zijligging en buikligging.
30°
• Zorg voor een goede houding.
- Wanneer u in bed de hoofdsteun hoger zet, zorg er dan ook voor dat de
benen hoger komen te liggen zodat u niet onderuitzakt.
- Zet de hoofsteun zo weinig mogelijk omhoog om de druk op de stuit te
minimaliseren.
- Ga als dit mogelijk is niet op een lichaamsdeel liggen dat reeds rood is of
waar er reeds een wonde is.
6
• Leg de hielen vrij.
- Om de hielen vrij te leggen kan u een kussen onder de kuiten leggen.
Let er wel steeds op dat de kuiten goed ondersteund zijn en dat ook de
voetzool gesteund is om doorzakken te voorkomen.
• Zorg voor een effen onderlaag.
- Zorg ervoor dat de onderlaag waar u op ligt effen is en zonder kreukels.
- Gebruik alleen indien nodig onderleggers in bed bij incontinentie.
In de stoel
• Zorg ervoor dat u goed achter in de stoel
zit met uw voeten plat op de grond zodat
het gewicht verdeeld wordt.
• Zorg ervoor dat uw zitvlak elk uur even
loskomt van de zitting zodat er terug
meer circulatie naar de zitbeenderen en
de stuit kan komen. Dit kan u doen door
u lichtjes op te heffen of geregeld naar
voor of opzij te buigen.
• Leg een drukreducerend kussen in de
stoel .
7
Huidverzorging
• Controleer steeds of de huid rood is, zeker als de roodheid niet verdwijnt na
het opheffen van de druk op die plaats.
• Controleer wanneer u een getinte huid heeft regelmatig op lokale warmte
van de huid. Bij een getinte huid is roodheid vaak moeilijker te zien. Verschil in warmte kan duiden op het ontstaan van decubitus.
• Geef aan als risicoplaatsen pijnlijk zijn.
• Zorg ervoor dat de huid niet vochtig is. Gebruik in overleg met een deskundige steeds een barrièremiddel om de huid te beschermen tegen inwerking
van vocht door incontinentie of zweet.
Goed eten en drinken
• Voldoende vocht en voeding is zeer belangrijk in het voorkomen van decubitus.
• Vooral eiwitrijke voeding is belangrijk als er reeds een wonde is.
8
5. Tips om decubitus te vermijden
1. Druk verminderen
2. Hielen vrijhouden
3. Huidcontrole
4. Voeding & vochtinname
5. Huidverzorging
9
6. Contactgegevens
Voor meer informatie kan u terecht bij de verpleegkundig specialisten wondzorg.
Wondzorgkliniek
Sonja Gagovska & Annick Zeeuws
Tel. campus Virga Jesse: 011 33 87 70 - 71
Tel. campus Salvator: 011 33 87 72
Website: www.jessazh.be/wondzorgkliniek
10
Deze brochure werd gemaakt door de wondzorgverpleegkundigen van het Jessa Ziekenhuis.
De brochure is gebaseerd op de landelijke multidisciplinaire richtlijn ‘Decubitus preventie en
behandeling’:
http://www.venvn.nl/LinkClick.aspx?fileticket=if1x4pycsPI%3d&tabid=1852
Illustraties zijn overgenomen uit de 2011 V&VN Informatiefolder Preventie en behandeling
van decubitus (doorligplekken):
http://www.venvn.nl/LinkClick.aspx?fileticket=t5byoKAcPdo 3D&tabid=1852
11
Persoonlijke notities
12