- Scholieren.com

Decubitus
Decubitus is de medische term voor ‘druknecrose’, ‘drukletsel’ of
‘doorligwonden’. Het is een afsterven van weefsel door de inwerking op het
lichaam van druk, schuif en wrijf krachten of van een combinatie van deze
factoren. Zonder (langdurig) druk ontstaat geen decubitus.
Door lang stil te zitten of te liggen worden kleine bloedvaatjes dichtgedrukt. Het
weefsel krijgt dan te weinig zuurstof en voedingsstoffen met als gevolg dat de
huid en onderliggende weefsels afsterven.
Het is dus niet zozeer een huidletsel (al gaat het daarmee wel gepaard), maar
wel een afsterven van onderhuids weefsel en spieren.
Decubitus kan in verschillende vormen voorkomen, van mild (roodheid van de
huid) tot ernstig (diepe wond tot en met de spieren en botten). Decubitus kan
dan ook leiden tot ernstige complicaties en blijvende verminkingen.
Decubitus komt voornamelijk voor op billen, hielen en schouderbladen. Maar ook
op het hoofd en op de heupen kunnen drukplekken ontstaan.
De eerste verschijnselen van decubitus zijn roodheid en blaarvorming.
Uiteindelijk kunnen er ernstige, diepe wonden met ontstekingsverschijnselen
ontstaan.
Decubitus is een belangrijk gezondheidsprobleem. Naar schatting hebben 10 tot
20% ernstig zieke patiënten en patiënten met mobiliteitsstoornissen thuis, in
verpleeg - verzorgingstehuizen als in ziekenhuizen met decubitus te maken.
Wat kan je doen om decubitus te voorkomen?
Je kan decubitus op verschillende manieren voorkomen door bijvoorbeeld te
denken aan de juiste voeding. Door goede voeding stimuleer je het lichaam om
genoeg antistoffen aan te maken en zorg te dragen voor een goede
doorbloeding. Bij ons in Lindendael krijgen zorgvragers cubitan. Dit is een
voedingsdrank die ervoor zorgt dat je stoffen binnen krijgt die de vorming van
decubitus kunnen remmen of tegenhouden.
Ook kan je er voor zorgen dat zorgvragers niet de hele dag in dezelfde positie
liggen. Voor zorgvragers die een ernstig verzwakt lichaam hebben is dit niet
genoeg. Hiervoor hebben we speciale matrassen die ervoor zorgen dat de
drukplekken continu worden verdeeld.
Decubitus wordt geclassificeerd in 4 categorieën (graden)
Categorie (graad) 1:*
Niet wegdrukbare roodheid van de intacte huid. Verkleuring van de huid,
warmte, oedeem en verharding zijn andere mogelijke kenmerken.
Categorie (graad) 2:*
Oppervlakkig defect van de opperhuid al dan niet met aantasting van de huidlaag
daaronder lederhuid. Het defect manifesteert zich als blaar of een oppervlakkige
ontvelling.
Categorie (graad) 3:*
Huiddefect met schade of necrose van huid en onderliggend weefsel. De schade
kan zich uitstrekken tot aan het onderliggende bindweefselvlies .
Categorie (graad) 4:*
Uitgebreide weefselschade of weefselversterf (necrose) aan spieren, botweefsel
of ondersteunende weefsels, met of zonder schade aan opperhuid en lederhuid.
Patiënten die onvoldoende in staat zijn zelfstandig te bewegen
Patiënten kunnen in bepaalde toestand niet of onvoldoende reageren op de
onaangename sensaties van druk, dit komt voor bij:






bewusteloosheid
ernstige neurologische aandoeningen met motorische uitval, bijvoorbeeld
dwarslaesie- en hemiplegiepatiënten
minder mobiele patiënten door ernstige reumatoïde artritis
gedwongen immobiliteit na fractuur of operatie
afgenomen reactievermogen ten gevolge van bepaalde psychofarmaca
Patiënten met een insufficiënte pijnsensatie.
Patiënten die langdurig hoge druk verdragen
Zij voelen niet dat ze doorliggen; deels vindt een overlapping plaats met
hierboven genoemde patiëntencategorieën:




bewusteloosheid
ernstige neurologische aandoeningen met sensibiliteitsuitval zoals
dwarslaesie- en hemiplegiepatiënten
patiënten die kalmeringsmiddelen, slaapmiddelen of pijnstillers gebruiken
een aparte categorie vormt de patiënt met diabetes mellitus met als
complicatie polyneuropathie en micro)angiopathie. Gevoelsstoornissen en
insufficiënte doorbloeding doen zich met name voor aan de voeten van
deze patiënten. Dit betekent dat er een extra risico bestaat op het
ontstaan van drukulcera/decubitus aan de voeten.
Patiënten met een verlaagde tolerantie voor druk
Bij deze patiënten beschadigen huidweefsel en onderhuidsweefsel eerder dan
onder normale omstandigheden:




ontoereikende circulatie (atherosclerose, hypotensie, oedeem)
metabole stoornissen (bv. diabetes) en anemie
voedingsdeficiënties/cachectische patiënten/katabole patiënten met een
negatieve stikstofbalans
atrofie van de huid na gebruik van corticosteroïden.
Patiënten met specifieke kenmerken, waarbij de combinatie met andere
factoren leidt tot decubitus








zeer magere patiënten
zeer dikke patiënten
hoogbejaarde patiënten
(langdurig bedlegerige) patiënten met hypotonie en spieratrofie
patiënten met ernstige longaandoeningen, waardoor een verminderde
zuurstofsaturatie in alle weefsels
patiënten met ernstige anatomische afwijkingen als kyfose, scoliose en
contracturen
patiënten met spasmen.
Patiënten waarbij door verhoogde vochtigheid of temperatuur eerder
huidbeschadiging optreedt



incontinentie
koorts/zweten
zeer dikke patiënten met smetplekken.
Op welke plaatsen komt decubitus vooral voor: