Projectfiche Tandemkoffer

Plant eens een geboortebos!
Praktische tips voor de aanleg van een geboortebos in je gemeente
Het idee:
Voor elke baby die dit jaar het levenslicht ziet in jouw
gemeente, planten we een boompje in het (gemeentelijke)
geboortebos. De ouders die zelf het boompje komen planten,
kunnen hun boom dan een naamlabel geven. Naarmate de
bos-kids groeien, groeit ook ‘hun’ bos, en is het een toffe plek
om met oma en opa te gaan wandelen, de natuur te
ontdekken, voor allerlei bosspelen, om kampen te bouwen
enz.
Randvoorwaarden: Bij het aanleggen van een geboortebos is een goede planning met
deadlines onontbeerlijk. Voor het opstellen van de planning kan je je
baseren op het draaiboek voor bosplantacties, dat bij de
Vereniging voor Bos in Vlaanderen op te vragen is. Het ter
beschikking hebben van een aan te planten terrein is soms een
knelpunt. Begin hier dus tijdig mee en pas dit in in een
langetermijnvisie en het gemeentelijk grondenbeleid.
De partners:
Verenigingen, gemeentebesturen, scholen, zelfs particulieren kunnen
het initiatief nemen. Interessante partners zijn in elk geval het
gemeentebestuur (schepenen, milieudienst, jeugddienst, technische
dienst, groendienst), de plaatselijke materniteit, de lokale afdeling
van de Gezinsbond. De medewerking van een een terreinbeherende
partner – bijvoorbeeld Natuurpunt vzw of het Agentschap voor
Natuur en Bos – is meegenomen, want voor een geboortebos heb je
natuurlijk in de eerste plaats een stuk grond nodig dat kan bebost
worden. Soms kunnen ook gemeentelijke gronden of verlaten
landbouwgronden bebost worden.
Contacteer de boswachter van het Agentschap voor Natuur en Bos.
Hij/zij kan je zeker enkele goede tips geven over de
boomsoortenkeuze en de manier van aanplanten.
De aanpak:
We gaan er van uit dat een partner een te bebossen terrein ter
beschikking stelt. Bosplantsoen kan aangekocht worden bij een
boomkwekerij of ter beschikking gesteld worden door bijvoorbeeld
het Agentschap voor Natuur en Bos. In de mate van het mogelijke
wordt autochtoon materiaal gebruikt. De nodige vergunningen en
adviezen worden aangevraagd. Het terrein wordt voorbereid voor de
aanplanting (maaien, ploegen of frezen, eggen, boren van
plantgaten).
De afspraken tussen de verschillende partners worden vastgelegd:
zo moeten afspraken gemaakt worden i.v.m. de financiering van het
geboortebos, de te bebossen terreinen, het latere beheer en
(recreatief) gebruik van het geboortebos, de praktische organisatie
van de plantacties, de data voor plantacties, de communicatie met
de pers en de burgers, enz.
Elk jaar kan een plantdag worden georganiseerd (bijvoorbeeld de
dag van de rechten van het kind op 20 november of de nationale
boomplantdag op 21 maart), november en maart zijn ideale
plantmaanden. De partners nodigen de ouders (en familie) uit om
‘hun’ boompje te komen planten, en ook de lokale pers wordt
uitgenodigd. Het planten kan gecombineerd worden met een
boswandeling, met de onthulling van een bord met de namen van
alle pasgeboren kindjes en/of een voor de gelegenheid geschreven
Praktische tips voor de aanleg van een geboortebos
(c) Tandem – Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw
1
gedicht of een kunstwerk, enz. Laat de ideeën maar borrelen!
Na de plantactie moet de aanplanting worden gecontroleerd
(nakijken of de planten voldoende diep en niet té diep geplant zijn,
nakijken of de planten goed aangeduwd zijn, eventueel
wildbescherming aanbrengen).
Lees ook de fiche praktische tips, subsidies, vergunningen en
adviezen voor de aanleg van nieuwe bossen door
gemeentebesturen voor meer achtergrondinformatie over de manier
van aanpakken. Bij de Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw is ook
een draaiboek voor bosplantacties te verkrijgen.
De kostprijs:
Ten slotte nog
enkele tips:
De grond wordt ter beschikking gesteld door één van de partners.
Het aanplanten gebeurt vrijwillig door de ouders en eventueel
familie. De voorbereiding van het terrein kost ongeveer 1000 EUR
per hectare, maar dit is sterk afhankelijk van de nodige
werkzaamheden die wisselen naargelang ondermeer het vorige
grondgebruik en de bodem.
Bosplantsoen kost ongeveer 2000 EUR per hectare, maar kan
worden gesubsidieerd door het Vlaamse Gewest (ga naar
http://www.bosengroen.be/bosengroen.cgi?s_id=408 of zie
www.natuurenbos.be > Bos > Subsidies). Sommige provincies of
gemeentebesturen geven bijkomende subsidies.
Natuurlijk moeten ook uitnodigingen verstuurd worden naar de
ouders. Bijkomende zaken zijn eventueel: leuke en duurzame
naamlabels, een ludieke persactie, een kunstwerk, een gedicht, een
wandeling, een gedenkbord, een afsluitend drankje of receptie, ...
 Voorbeeld-geboortebosprojecten vind je o.a. in Kaprijke
([email protected]), Kortrijk ([email protected]),
Wevelgem ([email protected]),...
 Een leuk idee is om voor elke baby de passende boomsoort aan te
planten volgens de ‘boomhoroscoop’. Je kan die bekijken op
home.wanadoo.nl/cviersel/boomhoro.htm. Dit is echter niet voor
alle boomsoorten een goed idee. Hou rekening met de
standplaatsgeschiktheid van de boomsoorten: plant de juiste
soort op de juiste grond! Voor meer info contacteer je best de
lokale boswachter of de VBV (tel. 09/264 90 50 of [email protected]).
 Het planten hoeft niet per se op een onbebost terrein. Ook met
het omvormen van een bestaand (saai) dennenbos naar een meer
natuurgetrouw gemengd loofbos met inheemse boomsoorten,
bewijs je de natuur een dienst!
 Per baby kan je één boompje laten planten. Maar je kan ook
opteren voor een viertal boompjes, zodat er later na de nodige
dunningen toch nog voor elk kind één boompje in het oude bos is
terug te vinden.
 Een paar praktische planttips:
- leg de boompjes op voorhand klaar en zorg dat de wortels niet
kunnen uitdrogen (beschermen tegen zon én tegen wind);
- zorg voor voldoende spades of laat de planters zelf hun spade
meebrengen;
- geef de planters eerst wat uitleg a.d.h.v. het planten van een
eerste boompje:
- uiterst zorgzaam omgaan met de wortels: stop die met de
Praktische tips voor de aanleg van een geboortebos
(c) Tandem – Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw
2
hand in de plantput en verdeel ze mooi in alle richtingen, geef
ze voldoende ruimte (vooral niet gedraaid in de plantput
laten!), let op dat er geen wortels afkraken;
- zorg dat alle wortels volledig onder de grond zitten, ook de
worteltjes die het hoogst aan de stam staan;
- plant per twee: de ene houdt de boom stevig rechtop terwijl
de andere de plantput opvult;
- maak de plantput diep genoeg en woel de bodem van de put
een beetje los zodat de wortels makkelijk kunnen groeien;
- druk de aarde goed aan rond de boom, en zorg dat de
wortels goed vast zitten.
Juist geplant
Aarde niet
voldoende
aangedrukt
Contactinfo
Te ondiep
geplant
Te diep
geplant
Platgedrukte
wortels
Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw (VBV)
De VBV is de enige Vlaamse milieu-organisatie die specifiek met
bossen bezig is. Wij pleiten voor behoud van bestaande bossen, voor
meer bossen en voor multifunctionele bossen. Concreet werken we
o.a. mee aan de Week van het Bos, aan stadsbossen, CO2- en
speelbossen. En via tal van acties en activiteiten rond bos
(wandelingen, persacties, nfomomenten...) trachten we het bos aan
te kaarten bij publieke opinie en politiek. Voor bossen, één adres
Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw
Geraardsbergsesteenweg 267
9090 Gontrode
09 / 264.90.50
[email protected]
www.vbv.be
Praktische tips voor de aanleg van een geboortebos
(c) Tandem – Vereniging voor Bos in Vlaanderen vzw
3