Voorbeeldexamen
advertisement
Proefexamen Histologie Schrijf duidelijk en leesbaar Zet uw naam bovenaan elke bladzijde. Het examen omvat x blz met totaal yy vragen. Lees en herlees elke vraag zorgvuldig Geef een kort en bondig antwoord op elke vraag in de voorziene ruimteGebruik voor het beantwoorden van de vragen een blauwe of zwarte balpen (geen rode).Achter iedere vraag staat het aantal punten dat maximaal behaalbaar is (..pt)De gecombineerde punten van het schriftelijk examen en het praktikum zullen via de Elvas worden rondgestuurd. Het is mogelijk om na dit schriftelijk examen een mondelinge verderzetting te vragen. Zie examenrooster voor datum. U dient hiervoor per e-mail een afspraak te maken met de docent ([email protected]). 1 1) Het hart heeft een gelijkaardige opbouw als een bloedvat; geef de drie hoofdlagen van een bloedvat en de corresponderende lagen van het hart (3 pt) ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................... 2) In het hart zijn homoon-producerende cellen aanwezig: wat is bijzonder aan deze endocriene cellen? ............................................................................................ .......................................................................................................................................Welk hormoon maken ze? ............................................................................................. In welk deel van het hart en in welke laag liggen ze? (4pt) ................................. ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................ 3) Omcirkel wat past (7 pt) juist/onjuist hartkleppen bevatten een kern van dicht vezelig bindweefsel, ze zijn echter niet bekleed met endotheel. juist/onjuist grote musculeuze arterieën bevatten naast een lamina elastica interna ook een lamina elastica externa. juist/onjuist grote elastische arteriën bevatten geen gladde spiercellen. juist/onjuist spiercellen in het hart hebben een perifeer gelegen kern en een aeroob metabolisme. juist/onjuist De sinu-atriale knoop ligt in de wand van het linkeratrium juist/onjuist Vezels van Purkinje hebben rond de kern een lichte zone doordat hier grote hoeveelheden lipiden zijn gestapeld die oplossen bij de preparatie. juist/onjuist De bundel van His ontspringt in de sinu-atriale knoop en en splitst zich in het septum in twee bundeltakken. 4) Beschrijf de weg die een zaadcel aflegt vanuit het lumen van een tubulus seminiferus naar de buitenwereld; welke soorten epitheel komt de zaadcel onderweg tegen ?(8 pt) 2 ..................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ................................. 5) Omcirkel wat past (5 pt) juist/onjuist Secundaire spermatocyten zijn het eindproduct van meiose I. juist/onjuist Secundaire spermatocyten bevatten 23 chromosomen. juist/onjuist Secundaire spermatocyten bevatten twee exemplaren van het menselijk genoom inclusief een X en een Y chromosoom. juist/onjuist Na het afsluiten van meiose I gaan de secundaire spermatocyten in S-fase. juist/onjuist Na het afsluiten van meiose I vormen de secundaire spermatocyten cytoplasmabruggen met naburige geslachtscellen. 6) Welk hormoon stimuleert de ontwikkeling van follikels in het ovarium? ........................................................................ In welk gemaakt?...............................................................................In orgaan wordt welke dit hormoon cel?...................... ................................................................................ Hoe wordt deze cel gereguleerd? (4 pt).................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. 7) Rond de 14-de dag van de cyclus is er een ovulatie: onder invloed van welk hormoon? ..................................................... Beschrijf de weg die een eicel aflegt van het ovarium naar de uterus .................................................................................... .......................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...............................................................................................................Hoe voortbewogen? (6 wordt de eicel pt).......................................................... 3 ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................... 8) Tijdens de maturatie van de eicel ontstaan er poollichaampjes; waneer komt het eerste poollichaampje vrij?........................................................................................ .......................................................................................................................................... wanneer komt het tweede poollichaampje vrij?............................................................... .......................................................................................................................................... zijn de poollichaampjes gelegen? (3 pt) Waar ...................................................... .......................................................................................................................................... 9) Bij de bevruchting fuseert de zaadcel met de oolemma van de eicel, beschrijf de gebeurtenissen in de eerste minuten na de fusie (3 pt).................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .................................................................................................. ......................................................................................................................................... 10) Na bevruchting van de eicel zal de zygote zich innestelen in het endometrium. Het endometrium rond het embryo gaat zich aanpassen (decidualisering): geef de namen van de drie decidua zones (3 pt).................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... 11) De opbouw van het endometrium is afhankelijk van de menstruele cyclus: welke drie fasen kan men onderscheiden en geef daarbij de dagen van de cyclus aan (6 pt)................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................ ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................ 4 12) Bij de overgang cervix –vagina is er sprake van een zg transformatiezone. Voor welke aandoening is er op deze plek een relatief hoog risico?.............................. ........................................................................................................................................ microorganisme is hierbij betrokken? Welk .................................................... ...................................................................................................................................... Beschrijf hoe men voor deze aandoening kan screenen (5 pt) ......................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................... 13) De sacculus en de utriculus zijn een onderdeel van het vliezig labyrint van het inwendig oor. Welke vloeistof vinden we binnenin het vliezig labyrinth? ................................................. Welke vloeistof rondom? ....................................... Wat is het verschil in chemische samenstelling? (3pt)..................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................... 14) Wat is de naam van de sensor in de sacculus van het binnenoor? .......................................................................................................................................... Wat wordt gemeten? ........................................................................................................ Door welke cellen? ........................................................................................................ Op welke wijze? (6pt) .................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ................................................................................................................ 15) Wat zijn de platen van Peyer?.............................................................................. Waar liggen ze? ............................................................................................................. Ze bevatten gespecialiseerde epitheelcellen, welke zijn dit? .......................................................................................................................................... 5 (3pt) 16) In de wand van de darm zijn er zenuwplexussen, geef twee soorten en omschrijf waar ze zijn gelegen (4pt) ............................................................................... ......................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. 17) ze Eosinofiele granulocyten vormen 1-4% van de leukocyten in het bloed. Men herkent morfologisch aan twee karakteristieken, welke zijn dit? ............................... .......................................................................................................................................... De cellen secreteren een eiwit gericht tegen bepaalde infecties, hoe heet dit eiwit? .................................................................................................................... Tegen welke infecties is het gericht? ................................................................................................... Men kan deze cellen ook herkennen door immunocytochemie met antilichamen tegen CD merkers , waar staat deze afkorting voor? (5pt) .................................... .......................................................................................................................................... 18) De schildklier is opgebouwd uit een groot aantal follikels met een gelatineuze vloeistof. Hoe heet deze vloeistof?............................................... Welk groot eiwit met MW 660.000 bevat het?............................................................... Uit dit pro-hormoon worden twee biologisch actieve hormonen gevormd: T3 en T4, wat duiden de cijfers aan?................................................................................................................. Hoe komen deze hormonen in het bloed? ................................................................... Welk hormoon reguleert de aanmaak van de schildklierhormonen?............................... ...................................................................................................................................... Wat is de ziekte van Graves en hoe wordt het veroorzaakt?. (7pt) ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .................................................................................................. 19) Welke endocriene cellen liggen aan de buitenzijde van de schildklierfollikels? ............................................................................ Welk hormoon ........................................................................................................ bevatten Welk effect ze?............... heeft dit hormoon? ......................................................................................................................... Welk ander hormoon heeft een tegengesteld 6 effect?........................................................ .......................................................................... welke cellen wordt dit hormoon .......................................................... gemaakt? (5 Door pt)................................................... ........................................................................................................................................ 20) Wat zijn de plicae ventriculares? .................................................................... Wat is hun klinisch belang? (3pt) .................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... 21) Wat zijn hoogendotheelvenulen en waar vinden we ze? (2pt) ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................ ......................................................................................................................................... 22) Hoe en waar worden bloedplaatjes gemaakt? (3pt)......................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... 23) Bij de foetale erythopoëse kan men drie fases onderscheiden, welke? (3pt) .......................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ............................................................................................................................ 24) Wat is karakteristiek voor een reticulocyt? .................................................. ....................................................................................................Waaruit ontstaat deze cel? (2pt)......................................................................................................................... 25) Wat is karakteristiek voor macrocytaire hyperchrome anemie? .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... waardoor wordt dit veroorzaakt?................................................................................ ................................................................................................................... Geef naam voor deze aandoening (3pt)......................................................................... 7 een andere 26) De filtratieruimte in het nierlichaampje wordt begrensd door twee soorten epitheel: welke zijn dit?.................................................................................................... ..........................................................................................................................................Welke van de twee is continu met het epitheel van de proximale tubulus? ........................................................................................................................................ Waardoor wordt het epitheel van de proximale tubulus micrsocpisch gekenmerkt? (4pt).................................................................................................................................. 27) In de top van elke nierpiramide monden in de area cribrosa een 10-25 tal ............................................................ uit. De urine komt vervolgens terecht in ............................................................................... dat is bekleed met welk type epitheel? (3pt) ................................................................................................................. 28) Beschrijf de weg die de gal aflegt vanaf de hepatocyt tot aan de galblaas (7p): .......................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... 29) De galblaas (omcirkel wat past) (2pt): juist/onjuist is bekleed met overgangsepitheel juist/onjuist heeft geen muscularis mucosa, maar wel een submucosa 8 Examenvragen: histologie Waar wordt CCK (cholecystokine) gemaakt en waar heeft het effect? CCk wordt gemaakt in het duodeum en het jejunum. Als hormoon werkt CCK in op de alvleesklier, die daardoor enzymen afscheidt die zorgen voor de vertering van proteïnen, vetten en koolhydraten. Ook werkt het in op de galblaas, die daardoor gal afscheidt, dat zorgt voor het emulgeren van vetten, zodat die gemakkelijker door het lichaam worden opgenomen. Geef de accesoire klieren van het mannelijk genitaal stelsel: 1. ampulla 2. prostaat 3. klieren van cowper 4. klieren van littré Wat zijn reticulocyten en vanwaar komen ze? reticulocyt: GEEN kern / passeren wand van sinusoïden bloedbaan (komen uit het beenmerg) Geef de verschillende fasen van de menstruele cyclus + dagen 1. menstruale fase (dag 1-4): regressie van corpus luteum daling van progesteron en oestrogeen geeft contractie van de spiraal A. =ischemische fase (aantasting vaatwand +desintegratie funcionele laag) 2. prolifiratie fase (dag 5-14): oestrogeen stijgt door ontwikkeling follikels + endometrium groeit (mitotische activiteit in restante klierbuizen) 3. secretie fase (dag 15-28): corpus luteum produceert progesteron + kronkeligebuizen met verwijd lumen ; oedeemachtige zwelling van het stroma = endometrium 5mm Waarvoor staat CD4/CD8 + functie CD: cluster of differentation CD4: kenmerkend voor T helperlymfocyten CD8: komen voor op cytotoxische T lymfocyten Hoe is de lens opgehangen in het oog + verklaar de accommodatie De lens wordt in positie behouden door de zonula Zinnii, die ook belangrijk is bij het focusseren op dichtbij en veraf gelgen objecten door wijziging in de bolling van de lens. Door het circulair verloop van de spier van Muller leidt contractie van het spierweefsel van het corpus ciliare tot verplaatsing van de plaats van aanhechting van de zonulavezels naar voren en naar binnen > lens wordt boller > voor deze accommodatie is dus een zekere spierarbeid nodig. Waar vinden we de bijschildklier, wat maakt het en wat gebeurt er bij het verwijderen? De bijschildklier is dorsaal op de schildklier gelegen. - Productie van PTH = tegenwerkende kracht van calcitonine. Verhoogt de calcium conc. In het bloed. Productie = chief-cellen - Stimuleert osteoclasten en calciumresorbtie in de distale tubuli van de nier Verhoogt opname Ca uit de darm - Oxyfiele cellen: ? … mogelijke voorstadia van hoofdcellen ( tijdens puberteit ) Bij verwijdering: laag calcium gehalte 9 Wat is een emfyseem? Destructie van alveolaire septum = reductie van respiratoir opp waardoor de ademhaling sterk wordt bemoeilijkt. Wat is dipalmitoyl – blalal welke cellen maken het aan en wat doet het? Wat is het verschil tussen het gele en het rode beenmerg + blijft dit constant? Het rode beenmerg is het hematogeen actief BM: aanwezigheid van vele erytroblasten en erytrocyten in en buiten de vaten (rode kleur). Het gele beenmerg is rijk aan vetcellen en groeit in omvang met het verouderen. Wat zit er in de specifieke en azurofiele granules van de neutrofiele granuloyt, welke zijn het meest aanwezig? Wat is de directe voorloper van de neutrofiele granulocyt? - Fagocytose van bacteriën - Meerkernig - Secretie van pyrogenen (IL1) koorts - Granules: Specifieke granules (80 %): bevatten alkalische fosfatasen en lysozym (2/3) Azurofiele granules (20%): zijn primaire lysosomen (bevatten enkele hydrolytische enzymen + myeloperoxidase) - Voorloper: neutrofiele staafkernige granulocyt?? Teken de Graafse follikel en benoem zes delen?? (zie boek pg 619) Geef de verschillende fase van de meiose I (boek pg 593) 1. Leptogeen stadium: in profase condenseren de chromatiden van elk chromosoom tot dunne draden 2. Zygoteen stadium: de homologe exemplaren van elk chromosoom komen paarsgewijs bijeen te liggen. 3. Pachyteen stadium: de condensatie van de chromosomen maximaal is en de conjugatie voltooid is. 4. Diploteen stadium: de homologe chromosomen wijken weer uiteen. Geef 4 stoffen die in de granules van bloedplaatjes zitten 1. Plaatjesfactor IV 2. Von Willebrand factor VIII 3. Platelet derived growth factor PDGF 4. Trombospondine Bestanddelen van gal Galzuren, fosfolipiden, cholesterol, bilirubine Geef een andere naam voor talg, door welk hormoon wordt het geproduceerd? En wat is het gevolg? - talg = sebum waterbestendig en antibacterieel - Holocriene secretie ( lyse van de cel ) - Monden uit in de bovenste deel van de haarfollikel - Soms rechtstreeks op de huid door vrije talgklieren - Hormonale beïnvloeding man: testosterone vrouw: androgenen uit ovarium en bijnieren Juvuniele acné : onregelmatigheden in de hormonenspiegel ( testosteron ed. ) 10 Wat zijn de 5 lagen van de cornea en geef 4 redenen waarom deze doorzichtig is? 1. Epitheel 2. Membraan van Bowman 3. Stroma 4. Membraan van Descemet 5. Endotheel Waarom doorzichtig? 1. De brekingsindex van de grondsubstantie is gelijk aan die van de collagene vezels 2. De geringe dikt en uniformiteit van de collageenfibrillen 3. Afwezigheid bloed en lymfevaten 4. Afwezigheid vrije cellen in stroma Waar zitten volgende cellen en geef hun functie: Kliertjes van Bowman: zitten in de lamina propria van de conchea, zij spoelen het secreet weg. kliertjes van Littré: zij liggen in de wand ter hoogte van t pars spongiosa Cellen van Muller: Cellen/kliertjes van Hofbauer: paraplucellen: in epitheel van de blaas, zorgen ervoor dat het epitheel kan uitrekken Odland bodies: Secretiegranules die shpingo lipiden en cholesterol bevatten in stratum granulosum. vezels van sharpey: Vezels van sharpey zijn collagene vezels van Ligament die het bot verankeren, die men kan vinden in de tand. falanxcellen Wat is de mergstraal? Area cribrosa en uit welk epitheel bestaat het? Geef een andere naam voor de ductus van Bellini - de verzameling van de collecting duts = mergstraal (eenlagig kubisch epi) - allemaal samen = ductus papillares ( ductus van bellini ) deze monden uit in de area cribrosa (overgangsepi) Opbouw van een traanklier De klier heeft een tubulo alveolaire bouw. De piramidevormige cellen hebben een sereus karakter en worden omringd door myo-epitheelcellen. Hoe wordt het secreet van de prostaat toegevoegd aan het sperma? Met welk epi is deze afvoegang bekleed? Welke laag is het meest aangetast bij prostaatkanker? Via klierbuizen (meerrijig kubisch tot cilindrischepi) Wat produceert epifyse? Door welke stimulus wordt het gestimuleerd en welke weg legt het af doorheen het lichaam? - Lichtdeprivatie geeft een verhoogde melatonine secretie en verminderde gondale functie remt de productie van GnRH ( gonadotrofine relaesing hormone ) vermindert FSH en LH rem op de gonadale steroïden Welk hormoon zorgt voor het melkuitdrijfrefex en welk voor de productie van melk? Welk weefsel wordt het vaakst aangetast bij een mammacarcinoom? Ductus lactiferi - Ocytocine: stimuleert de melkejectiereflex door myoepitheliale cellen - Prolactine: vorming van melk 11 Welk hormoon wordt aangemaakt tijdens de luteale fase? Geef 6 karakteristieken van deze fase. 1. Openbarsten follikel 2. Lichte plek aan het oppervlak van het ovarium: stigma of macula pellucida (ontstaat door ischemie) 3. Collageen van de tunica albuginea wordt plaatselijk verzwakt door de inwerking van proteasen 4. Infundibulum zet zich tegen opp van het ovarium 5. Verhoogde LH De long wordt bevloeid door een voedende en functionele bevloeiing. Geef van ieder hun functie. - Functionele circulatie ( oxygenatie ) : A en V pulmonalis - Voedende of systematische circulatie: bronchiale arteriën uit de Aorta (vasa vasorum) Hoe gebeurt de opp vergroting bij de darm? En wat is de uiteindelijke vergroting? Oppervlakte vergroting = Plicae circulares + darmvlokken + microvilli (300-600x) Wat is barrett oesophagus? Bij overvloedige reflux ( malconstrictie van de cardia ) komt er irritatie ter hoogte van caudale oesophagus. Verhoogde kans op adenocarcinoom. Geef 3 soorten tonsillen en waar ze zich bevinden? Tonsillen vormen een ring rond de toegang van de oropharynx : ring van waldeyer Tonsilla pharengea, palatinae, linguales = lymfeklieren zonder aanvoervaten, wel efferente lymfevaten voor IgA = Continue antigene stimulatie dus steeds follikel vorming Door welke delen van de lymfeknoop loopt het lymfe achtereen volgens? - perifere cortex: grote lymfofollikels bestaande uit B lymfocyten=primaire follikels centraal soms kimcentrum: secundaire follikel - paracortex: T lymfocyten stervormige reticulumcellen = fibroblasten en reticulaire vezels - folliculaire dendritische cellen : vertakte uitlopers tussen B lymfocyten en houden antigeenAL-complexen vast aan opp - paracortex: T lymfocyten + interdigiterende cellen: MHC II presenterende functie - Randsinus: verzameling van afferente lymfe Geef vier groeihormonen van de hemopoëse? G-CSF / IL-3 / EPO/??? Waar worden erytrocyten afgebroken, geef 2 afbraakproducten en hun verloop in het lichaam? Milt en lever: haemoglobine geeft ferritine en hemodiserine (worden hergebruikt in BM bij de synthese van Hb) afbraak haem geeft bilirubine (wordt gekoppeld aan albumine en gaat via bloed naar lever, waar het als galkleurstof wordt uitgescheiden) Wat is thrombocytopenose? Te weinig trombocyten in het bloed, de megakaryocyt kan niet goed de plaatjes van het demarcatiemembraan loslaten. 12 Waarom wekt een cornea transplantatie geen immunologische problemen op? Omdat er in de cornea onder andere geen antigenpresenterende cellen voorkomen. Bespreek werking maculae in binnenoor Liggen in de wand van sacculus en utriculus, hier zijn neuroepitheelcellen tot ontwikkeling zijn gekomen die geïnnerveerd worden door taken van de N. vestibularis. In het macula epitheel zijn receptorcellen en steuncellen aanwezig. Wat is een aneurysma? Vormen zich wnn de media van een arterie door atherosclerose aangetast is en de wand van de A. dilateert, zodat het risico op breuk van de wand toeneemt. Geef een exocrien acinaire klier waar myo-epitheelcellen bij betrokken zijn en een waar geen myoepithiale cellen bij betrokken zijn. Met: parotis Zonder: exocriene pancreas Wat zijn pensillen? Penseel arteriën in milt Welk deel van mond is bedekt met orthokeratotisch epitheel? Verhemelte en tandvlees Hoe en waar wordt glazuur aangemaakt? hydroxy-apatiet + enameline Afgezet tijdens de tandaanleg: ameloblasten ( amelogenese ) Na eruptie: Geen ameloblasten GEEN herstel van glazuur bij adult Afzetting via de uitlopers van Tomes Uitwisseling tussen hydroxy-apatiet en fluor hydroxy-fluor Beschrijf poortader systeem in hypofyse? A. Hypophysialis inferior + A. hypophysialis superior > capillairnetwerk > venen > capillairnetwerk = poortaderstelsel ( capillairenetwerken gescheiden door een veneus gedeelte) Welk celtype is typisch voor appendix? Geef 3 verschillende DNES cellen van dunne darm en hun secreet? I cellen S cellen D cellen Aan wat herken je dikke darm op preparaat Geen villi Geen panethcellen Wat is nierlithiase? Bespreek alveolaire dekcellen? Bespreek de granula in de stratum granulosum + functie - 2 à 5 lagen keratinocyten - Basofiele keratohyaliene granula aggregatie van keratine-filamenten 13 - Eiwit : Profillaggrine Secretiegranules die shpingo lipiden en cholesterol bevatten: Odland Bodies Bespreek mechanisme van talgklieren? Geef de 3 lagen van de bijnierschors + belangrijkste hormoon - Zona Glomerulosa: aldosteron-productie ( zie JGS ) - Zona Fasciculata: Cortisol-prodcutie (glucose en verterings huishouding regeling ) Vetdruppels bevatten LDL ( cholerstol esthers ) Afgifte van cortisol wordt gestimuleerd door ACTH Cortisol heeft nagatief effect op afgifte van ACTH - Zona Reticularis: androgeen-productie = anabool effect + veel lysosoom bij opstapling lipofuscine ACTH = corticotrofine ( synoniem ) Waar vinden we chemoreceptoren en baroreceptoren thv welke bloedvaten? Chemoreceptoren: detecteren schommelingen in de O2/CO2 spanning en pH van het bloed. Te vinden tegen de A. carotis communis. Baroreceptoren: Kan men vinden in de adventitia van de A. carotis communis. Bestaan uit een concentratie van vrije zenuwuiteinden, die stimuleerd worden door rekking. Deze sensoren dragen bij tot de regeling van de bloedgaswaarden en de bloeddruk. Bespreek sertolicel? Steuncellen in het mannelijkgenitaalstelsel. 14 Hoofdstuk 10 : Oog en oor Orgaan van Corti en sacculus Orgaan van corti zit in de cochlea, tussen de scala media en scala tympani op het membrana basilaris. Bestaat uit binnenste en buitenste haarcellen, falanxcellen en pilaarcellen. Sacculus is onderdeel van het vliezig labyrint in het inwendig oor. Bevat een macula Hoe is de lens opgehangen in het oog? via het corpus ciliare: uit het buitenste membraan ontspringen zonula vezels die doordringen tot in het kapsel van de lens. Verklaar de accomodatie. vanuit de sclera stralen gladde spiercellen in het corpus ciliare uit. Contractie doet zonula vezels ontspannen, dit geeft een bollere lens Wat zijn de vijf lagen van de cornea. epitheel membraan van Bowman Stroma Membraan van descemet Endotheel Waarom is de cornea doorzichtig? Brekingsindex grondsubstantie is gelijk aan coll vezels geringe dikte en uniformiteit van collageenfibrillen afwezigheid van bloed- en lymfevaten afwezigheid van cellen Hoe is de traanklier opgebouwd? tubuloalveolaire klier met 12 afvoergangen. Sereuze klieren omringd door myo-epitheelcellen traanvocht bevat lysozym Waarom wekt een corneatransplantatie geen immuunreactie op? in cornea komen geen APC voor Bespreek de werking van macula in het binnenoor Sensor voor gkracht en stand vh hoofd. Éénlagig epitheel met haarcellen en steuncellen. Haarcellen zijn geinn door vestibularis, hebben stereocilia en kinocilium. Bovenop cellen is er een gelatineuze laag met otolieten (calciumcarbonaat). Geef het schema van de lichtgevoelige laag in de retina en benoem de verschillende delen. Hoofdstuk 12-13-14 Lagen bloedvat vergelijken met hart Intima-endocard Media-myocard Adventitia-Epicard Daarnaast is er in het hart ook een hartskelet, bestaat uit vezelig kraakbeen en bindweefsel Vragen over ANF Atrionatriuretische factor, gemaakt door endocriene cellen gelegen in de myocardlaag van atria. Wat is een reticulocyt, vanwaar komt het? Het is de laatste voorloper voor de rijpe erythrocyt. Bevat nog netvormig-precipitaat van ribosomen. Ze komen meer voor in het bloed bij een verhoogde erythropoese. Geef twee kenmerken van eosinofielen. Wat scheiden ze uit? Tegen welke infecties vooral? Ze bevatten eosinofiele specifieke granules en een bilobaire kern. Major Basic Protein uit het internum van de granules, vooral tegen wormen en parasieten. Waar staat CD4/CD8 voor en functie Cluster of Differentiation, CD4 zijn T-helper cellen die lymfokinen uitscheiden en B-lymf doen differentiëren tot plasma cellen. CD8 zijn cytotoxische T-cellen. Geef kort de fases van embryonale erythrocytopoese prehepatische of primordiale fase: week 2-3 RBC gevormd in extra-embryonale dooierzak in bloedeilandjes (clusters van mesoderm) die differentieren naar bloedvaten. Hepatoliënale fase:maand 2 bloedvorming in milt en lever. Vooral in lever worden dan ook mk en granulocyten gevormd. Medullaire fase: maand 2-3: in sleutelbeen, dan in ander beenmerg. Eerste vorming van lymfocyten. Geef de fases van trombocytopoëse megakaryocyt ontstaat uit megakaryoblast, ondergaat endomitose. Bloedplaatjes splitsen zich af. 15 Wat is het verschil tussen rood en geel beenmerg? Blijft dit constant? Het rood is hematogeen of actief beenmerg, geel niet en is rijk aan vetcellen. Bij pasgeborenen is al het beenmerg rood, bij de volwassen enkel het axiaal skelet. Wat zit er in de specifieke en azurofiele granules van de neutrofiele granulocyt? Welke zijn meest aanwezig? Wat is de directe voorloper van de neutrofiele granulocyt? In de specifieke (meest aanwezig) zit vooral lysozym, in de azurofiele verschillende hydrolases en myeloperoxidase. Staafvormige neutrofiele granulocyt is de voorloper. Geef vier stoffen die in de granules van de bloedplaatjes zitten. PDGF, FGF, platelet factor V, Von Willebrandt’s factor Geef vier groeihormonen van de hemopoëse CSF-G,CSF-M, Erythropoëtine, IL-3 Waar worden erythrocyten afgebroken? Geef twee afbraakproducten + verloop in het lichaam in de milt, lever en beenmerg; bilirubine verbonden aan albumine naar lever en daar geconjugeerd en met de gal uitgescheiden; ijzer vervoerd met transferrine naar het rode beenmerg waar het opgeslagen wordt in ferritine en hemosiderine tot het opnieuw moet gebruikt worden voor Hb. Wat is trombocytopenose? De bloedplaatjes blijven aan het cytoplasma van de megakaryocyt gehecht, waardoor er te weinig in circulatie zijn. Wat is een aneurysma? De media is verzwakt waardoor de arterie verwijdt. Risico op breuk neemt toe. Waar bevinden zich chemo- en baroreceptoren? Chemoreceptoren zitten in de glomera carotica en aortica, meten de conc van zuurstof en CO2 . Baroreceptoren in de sinus caroticus, stimulatie door rekking van het bloedvat. Wat zit er in pus en waarom ziet het groen? Dode neutrofielen, bacteriën en halfverteerde celresten. Het ziet groen door het myeloperoxidase. Wat is macrocytaire hyperchrome anemie? Door een tekort aan vit B12 of foliumzuur is de celdeling gestoord, er is wel nog genoeg Hb. Gevolg is dat de rbc groter en meer hb bevatten dan normaal. In path omstandigheden komen er schuimcellen voor in de bloedcapillairen. Wat is het en wanneer komt het voor? Lipiden hopen zich op in gladde spiercellen en monocyten (eerst in intima, dan in media), komt voor bij atherosclerose waarbij degeneratieve laesies (atheromata) ontstaan. Wat is er speciaal aan de prehepatische fase van erythropoëse? vindt plaats in extra-embryonale dooierzak, buiten het embryo Hoofdstuk 15 Wat zijn HEV en waar vind je ze? Hoog endotheel venulen komen uitsluitend voor in perifere lymfoide organen (niet in milt). Op de overgang van capillairen naar venulen zitten er in de wand verdikte endotheelcellen. Op deze plaats treden B- en Tlymfocyten uit de bloedbaan na herkenning en aanhechting met selectines en vascular addressins. Geef drie soorten tonsillen en waar bevinden ze zich? Welke ervan dragen kapsel? Tonsilla pharyngea (adenoid): dak van nasopharynx, fijn kapsel Tonsillae palatinae: tussen verhemeltebogen, matig ontwikkeld kapsel Tonsillae linguales: onder slijmvlies op de tongbasis Door welke delen van de lymfeknoop loopt de lymfe achtereenvolgens? Afferent lymfevat – randsinus – schorssinus – mergsinus – efferent lymfevat. Wat zijn penicilli? Penseelarteriën – ze vertakken van centrale arteriole (in de milt) als deze niet meer omgeven is door PALS. Ze gaan over in capillairen en in rode pulpa. Hoofdstuk 16 Wat zijn de plexussen van de darm en waar liggen ze? Plexus van meissner in de submucosa Plexus van Auerbach tussen de longitudinale en circulaire laag. Waar wordt CCK gemaakt en welk effect heeft het? Wordt gemaakt door enterocyten in duodenum. Doet galblaas contraheren, sfincter van Oddi relaxeren en stimuleert pancreas tot secretie van zymogenen. 16 Waar zitten de vezels van Sharpey + functie Collagene vezels van parodontaal ligament hechten de tand vast in het alveolair bot. Hoe gebeurt de oppervlaktevergroting van de darm en wat is de uiteindelijke vergroting? Plicae circulares (kleppen van ) – villi – microvilli 300-600x Wat is Barret’s oesophagus? Metaplasie van maagepitheel aan distale oesofagus door reflux Welk deel van de mond is bedekt met orthokeratotisch epitheel? Hard verhemelte en gingiva Hoe en wanneer wordt glazuur gemaakt? Door ameloblasten, in de twaalfde week gestatie ontstaat glazuurorgaan. Vorming glazuur na dentine. Welk celtype is typisch voor appendix? Lymfoid weefsel – Paneth Cellen Geef 3 verschillen DNES cellen van de dunne darm en hun secreet D = somatostatine I = CCK S = secretine Waaraan herken je dikke darm op een preparaat? Geen villi Geen plicae circulares (maar dat zie je niet op preparaat) Appendices epiploicae? Door welke cellen wordt pepsinogeen geproduceerd en waar juist? door hoofdcellen in het corpus van de maag Er is een functioneel verschil en verschil in opbouw tussen de pylorusregio en corpus van de maag. Welk? Foveolae zijn dieper en kliertjes zijn meer gewonden in de pylorusregio met vnl muceuze kliercellen met lysozym. Daar wordt gastrine uitgescheiden, wat corpusklieren aanzet tot secretie. Waar komen de platen van Peyer voor? Welke cellen? Wat is er specifiek voor deze regio? In het ileum tegenover de aanhechting van het mesenterium. Gespecialiseerde epitheelcellen met microfolds, plasmacellen die IgA produceren, Hoofdstuk 17 Geef exocriene acinaire klier waar myoepitheelcellen bij betrokken zijn en één waar dat niet zo is. Glandulae parotis – pancreas Bestanddelen van gal Galzouten – cholesterol –bilirubine-diglucuronide – fosfolipiden Wat begrenst de galcanaliculi? Wat is het epitheel van de galgang? de laterale randen van hepatocyten, afgesloten met tight junctions. Éénlagig cilindrisch epitheel met slijmbekercellen Weg die gal aflegt van lever tot duodenum? Galcanaliculi – kanaaltjes van hering – interlobulaire galwegen – portale galgang – d. Hepaticus – d. Hepaticus communis komt samen met d. Cysticus en vormt d. Choledocus en mondt uit op papilla van Vater in duodenum Twee verschillen tussen galblaas en rest van GI-tractus qua opbouw? geen submucosa en geen muscularis mucosae Wat is de enterohepatische cyclus? 90% van de gal die uitgescheiden wordt, wordt terug opgenomen thv de darm en naar de lever gebracht. Hoofdstuk 18 Wat is emfyseem? Het verdwijnen van het interalveolair septum met respiratoir oppervlakteverkleining en respiratoire insufficientie tot gevolg. Wat is dipalmytoyl fosfatidylcholine, welke cellen maken het aan en functie? Onderdeel van het surfactant dat gemaakt wordt door pneumocyten type II (grote alveolaire cellen); vermindert de oppervlaktespanning waardoor er minder kracht nodig is om de alveolen te ontplooien. 17 Geef de functie van de functionele en voedende bevloeiing van de long. De functionele of pulmonale (A. pulmonalis) dient om zuurstofarm bloed weer te voorzien van zuurstof voor de rest van het lichaam. De voedende of systemische (A. bronchialis) zorgt als vasa vasorum voor de voeding van de grotere vaten van de pulmonale bevloeiing. Daarnaast zorgt ze ook voor de bloedvoorziening van het longweefsel. Hoofdstuk 18 Bespreek de grote alveolaire dekcellen: functie, morfologie... Ze zijn eerder kubisch, hoge mitotische activiteit, vacuolen met concentrisch lamellaire lichaampjes (zebra bodies) met fosfolipiden en surfactant proteins. Ze vormen de dekcellen en het surfactans. Hoofdstuk 19 Geef een andere naam voor talg, door welk hormoon wordt het gestimuleerd en wat is het gevolg Sebum, gestimuleerd door geslachtshormonen. Gevolg is ophoping van talg waardoor acini ontsteken: acne en comedonen Wat zijn Odland bodies? secretiegranulae met met sphingolipiden en cholesterol en lamellaire opbouw hebben; vormen bij excretie een voor water ondoordringbare laag. Hoofdstuk 20 Beschrijf het epitheel van het nierlichaampje. endotheel van capillairen glomerulus, lamina basalis, podocyten (visceraal kapsel van Bowman), pariëtaal blad van kapsel van bowman. Welk epitheel omgrenst filtratieruimte (2) en welk van deze gaat over in PT epitheel? parietaal blad van kapsel van bowman gaat over in PT Wat kenmerkt PT? brushborder Wat is een mergstraal? Wat is de area cribrosa en waaruit bestaat het? verzameling van collecting ducts. In het merg komen ze samen tot ductus papillares die uitmonden in de papil in de area cribrosa Andere naam voor ductus van Bellini. ductus papillares Wat zijn paraplucellen? Zit in urotheel en kan zich aanpassen aan uitzetting. Bevat platen tegen de hoge osmolariteit Wat is nierlithiase? nierstenen, meestal bestaan ze uit calcium oxalaat/fosfaat door oververzadiging van de urine aan betrokken zouten Hoofdstuk 21 Geef met een tekening de ontwikkeling van pars intermedia van de adenohypofyse Beschrijf het poortadersysteem in hypofyse Vanuit de hypothalamus vertrekken zenuwbanen tot de hypofysesteel (eminentia mediana) waar de peptidehormonen afgegeven worden aan het primaire capillaire netwerk. Via de poortadervenen en het secundaire capillairnetwerk bereiken ze p. Distalis van de hypofyse. Hoofdstuk 22 Wat zijn de drie lagen van de bijnierschors en hun belangrijkste hormoon? pars glomerulosa: mineralocorticoiden: aldosteron pars fasciculata: glucocorticoiden: cortisol pars reticularis: androgenen: dehydro-epiandrosteron Waar vinden we de bijschildklier, wat maakt het en wat gebeurt er bij het verwijderen? Vier kliertjes dorsaal op de schildklier. Het maakt parathyroid hormoon. Bij verwijdering is er te weinig Ca in het bloed waardoor de spieren prikkelbaarder worden met tetanie tot gevolg. Wat produceert de epifyse? Door welke stimulus wordt het gestimuleerd en welke weg legt het af door het lichaam? Melatonine, gestimuleerd door duisternis. 18 oog – tr. Retinothalamicus – nu suprachiasmaticus – baan naar ggl cervicale superius - via daar naar pinealocyt in epifyse. Hoofdstuk 23 Geef de accessoire klieren van het mannelijk reproductief orgaan+ ligging Net voor ductus deferens de prostaat binnengaat, verbreedt hij tot ampulla. Daarop monden de vesiculae seminales uit. Zij produceren het grootste deel van het zaadvocht (vooral fructose). De prostaat zelf scheidt PAP en PSA uit. Kliertjes van Cowper of glandulae bulbourethrales liggen in het pars membranacea. Ze scheiden sialoproteinen uit. Kliertjes van Littré liggen thv pars spongiosa en scheiden muceuze vloeistof uit. Geef de verschillende fases van meiose I profase: leptoteen zygoteen pachyteen diploteen metafase, anafase, telofase Hoe wordt het secreet van de prostraat toegevoegd aan het sperma? Met welk epitheel is deze afvoergang bekleed? Welke laag wordt het meest aangetast bij prostaatkanker? De klieren zijn gerangschikt in drie concentrische lagen: mucosaal scheidt rechtstreeks uit in urethra, submucosaal en perifeer hoofdklieren secreteren via ducten in prostatische sinussen. Het epitheel is kubisch tot cilindrisch, soms meerrijig. Bespreek de sertolicel Voedstercel van de spermatocyten. Ze ligt in het epitheel van de tubuli seminiferie en zorgt daar voor de bloedtestis barriere. Verder fagocyteert ze de lichaampjes van Regnaud en secreteert ze ABP, inhibine, testisvloeistof, en mullerian inhibiting factor. Ze worden gestimuleerd door FSH en testosteron. Aantal spermacellen per ejaculaat 50 tot 160 miljoen Hoofdstuk 24 Drie soorten decidua decidua basalis: tussen embryo en myometrium decidua capsularis: tussen embryo en lumen uteri decidua parietalis:rest van het endometrium Verschillende fases menstr. Cyclus + dagen menstruele fase: dag 1-4 proliferatieve (folliculaire/oestrogene) fase: dag 5-14 secretie (luteale/progestagieve) fase:dag 15-28 Hormoon dat zorgt voor uitdrijfreflex en hormoon voor verhoogde aanmaak melk. oxytocine en prolactine Welk weefsel wordt meest aangetast bij mammacarcinoom? ducti lactiferi Welk hormoon wordt aangemaakt bij luteale fase? progesteron Geef zes kenmerken van deze fase. corpus luteum produceert progesteron klierbuizen worden meer gewonden en hebben een verwijd lumen het stroma van het endometrium begint te zwellen mindere mitose glycogeenafscheiding door endometrium Wat zit er in melk? eiwitten, lipiden, lactose en IgA Welk epitheel op rand van cervix en vagina. Voor welke tumor vatbaar? overgangsepitheel van eenlagig cilindrisch naar meerlagig plaveisel, vatbaar voor cervixcarcinoom, veroorzaakt door HPV 19
