Vergiftigingen

Vergiftigingen
Inhoudsopgave
Inleiding
Wat te doen?
Maatregelen
Informatiebronnen
Inleiding
Onjuist gebruik van medicijnen en andere stoffen kan leiden tot een vergiftiging.
Dit geldt niet alleen voor chemische stoffen, maar ook voor plantaardige stoffen zoals bijvoorbeeld
paddenstoelen.
Met name jonge kinderen zijn regelmatig het slachtoffer van een vergiftiging.
Per jaar komen ongeveer 10.000 vergiftigingen voor bij kinderen veelal jonger dan 5 jaar. Dit leidt tot
circa 2300 ziekenhuisopnamen.
Kinderen reageren anders op bepaalde stoffen dan volwassenen. Zo kunnen paracetamol, slaap- en
kalmeringsmiddelen en vitamines in grote hoeveelheden zeer gevaarlijk zijn voor kinderen. Dan zijn er
nog gevaarlijke middelen die niet giftig zijn, zoals zeepproducten of cosmetica, maar bij misbruik hiervan
kan een kind in ademnood komen wanneer het bijvoorbeeld water krijgt toegediend om de vieze smaak
weg te werken.
Bij het vermoeden van een vergiftiging is snel en zorgvuldig handelen erg belangrijk.
Dit voorkomt erger en onnodige paniekmaatregelen.
Vraag in de apotheek over hoe te handelen bij een vergiftiging.
Wat te doen?
Probeer rustig te blijven en kalmeer zonodig de betrokken personen.
Vertel als u met de huisarts of apotheek belt:
- de naam van de stof waar het om gaat - houd de verpakking bij de hand
- hoeveel het kind heeft binnengekregen
- het tijdstip waarop het kind de stof heeft ingenomen
- de toestand van het kind. Misselijk? Suf? Bewusteloos? Koorts?
- de leeftijd van het kind
Overleg met de huisarts of apotheker. Deze maakt op grond van de beschikbare informatie een
inschatting van de ernst van de situatie.
De huisarts of apotheker geeft vervolgens advies over de te nemen maatregelen.
Maatregelen
Bij een vergiftiging komt een aantal maatregelen in aanmerking.
Of er maatregelen moeten worden genomen en welke hangt af van het soort gif
en de hoeveelheid.
De apotheker kan indien nodig contact opnemen met het Nationaal Vergiftigingen Informatiecentrum
(NVIC) of een arts. Of er vooraf een arts wordt geraadpleegd, hangt
af van de noodzaak van snel handelen en de aard van de maatregelen.
Verwijzing
In ernstige situaties bijvoorbeeld bewusteloosheid verwijzen wij u meteen naar het ziekenhuis of de
huisarts. Zorg ervoor dat u alle beschikbare informatie kunt overdragen aan de hulpverleners. Neem
bijvoorbeeld de verpakking van de ingenomen stof mee.
Als het kind gebraakt heeft, neem dan ook het braaksel mee. Dit kan van belang zijn om vast te stellen
om hoeveel en welk gif het gaat.
Braken of niet braken?
Tot 3 uur na inname kan braken zinvol zijn. Laat het kind eerst een paar slokjes water drinken, dat
maakt braken gemakkelijker. Duw direct daarna met de steel van een lepel voorzichtig achterin de
mond op de tong. Het kind gaat dan wel kokhalzen en braken.
Braken mag niet bij sterk etsende stoffen (zuren of basen) vanwege kans op slokdarmbeschadiging en
niet bij vluchtige, petroleumachtige producten (wasbenzine, terpentine en dergelijke) en schuimende
stoffen vanwege kans op verslikken.
Bij (dreigende) bewusteloosheid nooit laten braken, want dan is er bij braken
verstikkingsgevaar!
Als u niet weet wat het kind heeft ingeslikt kunt u het kind beter niet laten braken.
Misschien is het namelijk een bijtende stof geweest. Deze kan dan voor de tweede keer schade
aanbrengen in de slokdarm en mond. Of misschien komt de gevaarlijke stof via
het verkeerde keelgat in de longen terecht.
Drinken van melk of water
Alleen direct na inname van een sterk etsende stof heeft het drinken en dus verdunnen
met water zin. In andere gevallen is het drinken van water niet zinvol.
Bij inname van schuimende producten zoals een shampoo heeft gebruik van melk
(bij voorkeur volle melk of room), koffieroom, een klontje boter of mayonaise de voorkeur. Deze
producten gaan de schuimvorming tegen.
Bij een overdosis fluoridentabletjes is het gebruik van melk zinvol. Calcium bindt fluoride.
Verder ontraden wij het drinken van melk. Melk bevordert namelijk de opname van vetoplosbare stoffen
zoals vitamine A en D.
Inname van actieve kool
Actieve kool absorbeert veel giftige stoffen en voorkomt daarmee
opname van de giftige stof in het bloed.
Gebruik het uitsluitend op advies van de huisarts of de apotheker.
Toediening is zinvol tot ongeveer 3 uur na inname van het gif, soms nog langer.
Actieve kool (= Norit Carbomix) wordt bij voorkeur samen gebruikt met een laxeermiddel. De
combinatie met een laxeermiddel voorkomt verstopping en zorgt voor een snelle verwijdering van de
kool met gif uit het lichaam.
Bereid de drank kort voor gebruik.
In het ziekenhuis wordt het gebruik van actieve kool gecombineerd met maagspoelen.
Dosering:
- kinderen: actieve kool (1 g per kg lichaamsgewicht) samen met een laxeermiddel bijvoorbeeld
natriumsulfaat (0,5 g per kg lichaamsgewicht)
- volwassenen: 50 g actieve kool met een laxeermiddel (bijvoorbeeld 30 g natriumsulfaat).
Actieve kool mag niet gebruikt worden bij sterk etsende stoffen zoals zuren en basen!
Informatiebronnen:
Eerste hulp bij vergiftigingen: Gifwijzer
- lijst met stoffen en een overzicht met de te ondernemen acties
- verkrijgbaar in de apotheek
Eerste hulp bij een ongeval met gif:
- overzicht met groepen giftige stoffen met per groep de te ondernemen acties
- verkrijgbaar in diverse talen
- leverbaar via de apotheek of NIGZ: www.nigz.nl
Kinderen en vergiftiging:
- algemene folder
- adviezen ter voorkoming van en adviezen bij een vergiftiging
- gratis verkrijgbaar via de apotheek
Kijk op veilig. Giftige planten / Gevaarlijke stoffen
- algemene informatie over vergiftiging met planten
- lijst met giftige planten en bloemen
- algemene informatie over risico's van gevaarlijke stoffen, preventie en eerste hulp
- leverbaar via stichting Consument en Veiligheid: www.veiligheid.nl
Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC)
www.rivm.nl/vergiftigingeninformatie