Bouwbiologie Eén studiejaar in één middag ? Wat is Bouwbiologie? ‘bouwbiologie is de leer van alle verbanden tussen de mens en haar woon- en werkomgeving’. Wat is Bouwbiologie? Universele zichtwijze op mens, bouwen en gezondheid. ‘een bouwbioloog zou onderzoeker, architect, ambachtsman, ingenieur en arts tegelijkertijd moeten zijn’. Waarom Bouwbiologie? "Ziekten overvallen ons niet als een donderslag bij heldere hemel, maar ontwikkelen zich uit de dagelijkse kleine zonden tegen de natuur. Als deze zich hebben opgehoopt, breken ze schijnbaar plotseling door“ Hippocrates, 460 – 377 v. Chr. Waarom Bouwbiologie? Referentie: de natuur. ‘evenwicht herstellen tussen natuur, gebouwde omgeving en mens’. Waarom Bouwbiologie? • • • • Evolutie gaat minder snel dan technologische ontwikkelingen De mens is een biologisch wezen! Ca. 90 % binnen Pas op: Duurzaamheid is niet altijd gezondheidbevorderend Fernlehrgang Baubiologie Opgericht door Dr. Anton Schneider in 1976 Fernlehrgang Baubiologie Institut fur Baubiologie und Nachhaltigkeit IBN, Neubeuern (D) https://www.baubiologie.de/ • 1 - jarige algemene opleiding Vervolgopleiding: • Energieverbruik • Meettechniek • Ruimteinrichting Ruimteklimaat • aangenaam, gezond ruimteklimaat • Lucht: samenstelling, stof, bacteriën, schimmels en gisten, tocht etc • Temperatuur: warmtestraling, convectie, oppervlaktetemperatuur etc • Vochtighuishouding: luchtvochtigheid, condensatie, dampdiffusie etc • Elektroklimaat: elektrische en magnetische velden, elektromagnetische golven, ionenverhoudingen Ruimteklimaat Warmte-uitwisseling mens - omgeving: • • • • Warmtegeleiding (o.a. voetzolen) Convectie (luchtbeweging) Straling (infrarood) Transpiratie en ademen 0-10 % 25-30 % 40-60 % 25-30% Ruimteklimaat luchtvochtigheid: • 45 - 50 % medisch gezien het gezondst Droge lucht meestal niet oorzaak van problemen, maar wel o.a.: • Te hoge ruimtetemperatuur • Te weinig ventilatie • Tocht • Luchtverontreiniging • Stof (in combinatie met stof op te hete verwarming) • elektrostatische oplading van lucht Straling Moderne mens t.o.v. natuurlijke situatie: • Stralingsstress en stralings tekort Straling Ioniserende straling (radioactiviteit) o.a.: • Elektromagnetische straling (Röntgen- en Gammastraling) • Deeltjesstraling (Alfa- en Bètastralen, neutronen, protonen) • Radongas Straling Niet - Ioniserende straling: • Elektrische wisselvelden (V/m, spanning) • Magnetische wisselvelden (nT, stroom) • Elektromagnetische golven (HF hoogfrequent) • Elektrische gelijke velden (elektrostatisch) • Magnetische gelijke velden (magnetische velden) • Geologische storingen • Geluid (lawaai, ultrasound >20.000 Hz, infrasound <20 Hz, vibraties) • UV • Radar • Laserstralen Straling Menselijke cel is elektrische gepolariseerde bouwstenen (Dipool) Verdacht op: • Aantasting zenuwstelsel • Aantasting Immuunsysteem • Chronische ziekten • Kankerverwekkend • Multiple sclerose • Reuma • Hersenziekten • etc Lucht en schadelijke stoffen Hoofd-bestandelen droge onverbruikte buitenlucht: 99,96% • Stikstof • Zuurstof • Argon (78,08 Vol %) (20,95 Vol %) (0,93 % Vol %) 0,04 % o.a.: • Kooldioxide (0,0039 Vol %) • Water • Aërosolen (zwevende stofdeeltjes, zoutdeeltjes, vezels) • Ionen (geladen luchtdeeltjes) Lucht en schadelijke stoffen Luchtverontreiniging: • Natuurlijke bronnen: vulkaan, bosbrand, klimaat, adem en stofwisseling (mens, dier, plant) • Antropogene bronnen: energieopwekking, industrie, huishoudens, verkeer Lucht en schadelijke stoffen Voorbeelden componenten verontreinigde lucht: • Gasvormige anorganische stoffen: zwaveldioxide, zwavelwaterstof , stikstofdioxide, stikstofmonoxide, ammoniak, koolmonoxide, kooldioxide, ozon, mineraalzuren • Organische stoffen: aldehyde (o.a. formaldehyde), esters, koolwaterstoffen (o.a methaan, benzol) , ketonen, fenolen, cresolen, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK), fluorkoolwaterstoffen (FCKW) • partikels, partikelmengsels, stof: roet, vliegas, cementstof, metaaloxide, lood, arseen, cadmium, mangaan, asbest, sigarettenrook, uitlaatgassen, bioaërosolen (schimmels/gisten), huidschilfers, insektendeeltjes Lucht en schadelijke stoffen gevolgen: • • • • • Carcinogeen (kankerverwekkend) Synergisme Vruchtbaarheid/hormonen Zenuwstelsel Nieuwe ziektebeelden (Multiple Chemical Sensitivity MCS, Sick Building Syndrom SBS, Chronic Fatique Syndrom CFS ) Lucht en schadelijke stoffen binnenruimte: • • • • • Licht - vluchtige schadelijke stoffen Zwaar- vluchtige schadelijke stoffen Radongas Fasers, partikels, allergenen Microbiële belasting (schimmels, gisten, bacteriën) Lucht en schadelijke stoffen Licht - vluchtige organische stoffen (volatile organic compounds, VOC): • Oplosmiddelen (lijmen, verven, lakken, reinigingsmiddelen, schuimen, isolatiemateriaal, kunststoffen, behang, tapijt), • Formadehyde (o.a. in lijmen: irritatie ademwegen, ogen, slijmhuid, allergieen, CMR (carcinogene, mutagene en reprotoxische stoffengevaar) Lucht en schadelijke stoffen LET OP: • niet alle Bioproducten zijn probleemloos (terpene) • Oplosmiddelvrij? • Formadehydevrij? E1 = relatief formalhadhyde arm (< 0,1 ppm in laboratorium), praktijk thuis te hoge concentraties Lucht en schadelijke stoffen Zwaar vluchtige stoffen (SVOC, POM): • • • • Pesticide (houtbescherming, insecticide) Brandvertragende middelen Weekmakers Overige (PCB (smeerolie, kondesatoren (intussen verboden), PAK) IBN Neubeuern