HAVO3: Wat moet je leren voor de toets van scheikunde

HAVO/VWO3: Wat moet je leren voor de toets (§5.1, §6.1., §6.2, §8.1., §8.2.) van scheikunde?
Voorbereiding proefwerk: leer je theorie en kijk nog eens de opgaven na die je hebt gemaakt. Maak er nog eens een paar, als
voorbereiding. Door nogmaals opgaven te doen, oefen je de stof.
§5.1. alles t/m opgave 8.
belangrijk:
o
Wat zijn metalen en welke eigenschappen hebben ze?
o
Wat zijn moleculaire stoffen en welke eigenschappen hebben ze?
o
Wat is een vanderwaalsbinding? Wanneer is deze het grootst?
o
Wat is cohesie en adhesie?
o
Wat is een metaalbinding?
Als je het niet meer precies weet: kijk dan ook eens in de samenvatting op blz. 100.
§6.1. Reactiesnelheid: theorie en opgaven.
o
Wat is endotherm en wat is exotherm? Let op: een reactie kan endo-of exotherm zijn, maar ook een proces (faseovergang
bijvoorbeeld).
o
Waar hangt de reactiesnelheid van af? Noem alle 4 de factoren, waarbij je deze ook kunt uitleggen.
o
formule ‘concentratie’ weten.
§6.2. Reactiesnelheid: theorie en opgaven.
o
Het begrip fotosynthese kennen: fotosynthese = reactie in planten, zuurstof en glucose worden gemaakt uit water en
koolstofdioxide, oftewel:
Reactie fotosynthese: 6H2O (l) + 6CO2 (g)  C6H12O6 (s) + 6O2 (g)
o
Glucose kan vervolgens omgezet worden in hele lange zetmeelmoleculen.
o
Drie soorten mengsels:
- Suspensie – (fijn verdeelde) vaste stof opgelost in vloeistof,geheel is troebel;
- Emulsie – (fijn verdeelde) vloeistof in vloeistof, geheel is troebel
Scheidingsmethode
voor suspensies
Principe
Zeven
Doordat deeltjes onderling in grootte verschillen, kun je
hierdoor scheiden.
Filtreren
Doordat deeltjes onderling in grootte verschillen, kun je
hierdoor scheiden.
Bezinken en afgieten
De relatief zwaarste deeltjes (lood is relatief zwaarder dan
veren bijv.), zakken deze als eerste naar de bodem, daarboven
op komen de lichtere deeltjes te liggen.
Centrifugeren
Hetzelfde principe als bij bezinken en afgieten, alleen nu
versnel je het proces door alles snel rond te draaien.
- Oplossing – (fijnverdeelde) vaste stof of vloeistof of gas opgelost in vloeistof, geheel is helder
o
Scheidingsmethodes leren: zie tabel hierboven.
o
Opgave 23 (havo) of opgave 19 (vwo) nog eens doorkijken.
§8.1. en 8.2 Theorie en opgaven
o
Verschillende soorten van energie: chemische energie, bewegingsenergie, warmte.
o
Re ndement 
Totale hoeveelheid gewenste energie die je ergens uitkrijgt
x100%
hoeveelheid energie die je ergens instopt
Uitleg rendement: Stel je wilt een kopje thee maken, dan kost je dat bijvoorbeeld 60.000 Joule aan elektrische energie. Stel dat slechts 30.000
Joule van die elektrische energie daadwerkelijk in jouw kopje thee gaan zitten (de rest gaat bijvoorbeeld op aan het verwarmen van het
plastic omhulsel van de waterkoker, enz.). Dan is je rendement: [30.000 / 60.000] x 100% = 50%.
Oftewel in woorden: Van alle energie die ik erin heb gestopt, wordt er slechts 50% gebruikt voor datgene wat ik wil (nl. het verwarmen van
dat kopje thee).
o
Volledige verbranding = verbranding met voldoende zuurstof.
o
Onvolledige verbranding = verbranding met onvoldoende zuurstof.
Een stof bevat het element….
Bij volledige verbranding ontstaat onder
andere…
Bij onvolledige verbranding ontstaat onder
andere…
… Waterstof
H2O (vloeistof)
H2O (vloeistof)
… Zwavel
SO2 (gas)
SO (gas)
… Koolstof
CO2 (gas)
CO (gas) en/of C (s) Dat laatste noem je i.p.v.
koolstof ook wel roet.
Dus voorbeeldopgave: Als je methaan (CH4) volledig verbrandt, geef hiervan de reactievergelijking:
CH4 (g) + 2O2 (g) → CO2 (g) + 2H2O (l)
o
o
Voor verbranding is nodig: -1 zuurstof
-
2 brandstof
-
3 voldoende ontbrandingstemperatuur
Voor explosie is nodig:
- 1 zuurstof, 2 brandstof, 3 voldoende ontbrandinstemperatuur en 4 een goede
mengverhouding tussen zuurstof en brandstof.
LET OP:
 Naamgeving van stoffen (oxide, sulfide e.d., gebruik van mono, di, enz.)
 Namen van symbolen en andersom (= inhoud van het ‘elementenstencil’, heb
je deze niet meer? Dan kun je deze ook op www.nask.nu downloaden).
 Op kunnen stellen van reactievergelijkingen inclusief kloppend maken
Er wordt van je verwacht dat je dit beheerst. Weet je bepaalde dingen niet meer, sla
dan hoofdstuk 4 van je boek er nog eens op na.