Omgaan met internet, sociale media en geloof

Omgaan met internet, sociale media en geloof …
Over internet, geloof en kerk, kan op dit moment al erg merkwaardige voorbeelden vinden.
Op de website www.internetspiritualiteit.nl (van protestantse huize) is er sprake van een kerk
in Amsterdam die zich via Twitter tot een breed publiek wil richten. In de kerk werd al
herhaaldelijk geëxperimenteerd met het niet langer verbieden van I-Phones en Tablets in de
kerk, maar het juist aanmoedigen ervan. Via Twitter werd zo de kerkdienst iets een gebeuren
met vertakkingen tot ver buiten de kerkmuren …
Toen ik nu bijna twintig jaar geleden in het vormingswerk stapte, kon ik nog niet vermoeden
dat Kerk, geloof en catechese zou belanden in een cultuur waarin het steeds minder virtuele
internet een even grote realiteit is geworden als de buurman waarnaast ik woon. Meer nog:
dit “continent” dringt binnen tot in mijn meest persoonlijke en private uren en plekken. Hoe
moeten of kunnen we als gelovigen hiermee omgaan? Hoe beïnvloedt dit de pedagogie van
de catechese? Over vragen als deze worden op dit moment dure vormingen gegeven (zie
b.v. www.isimedia.nl/asp/invado.asp?t=show&id=1399). Je vind ze online. Wij kunnen hier slechts
heel bescheiden, enkele denksporen aanreiken …
A. Hoe omgaan met de vanzelfsprekendheid van het internet?
Steeds meer catechesegroepen gebruiken mailadressen om hun doelgroep te bereiken:
vormelingen, (ouders van) eerstecommunicanten, doopouders, … Hoewel binnen de
leeftijdsgroep van deze doelgroep bijna niemand meer zonder internet leeft, is hier toch
enige voorzichtigheid geboden. Op school moeten kinderen soms ook gebruik maken van
het internet. Wie thuis geen pc heeft, kan vaak terecht in een bib waar internet zeer
voordelig, soms kosteloos toegankelijk is.
1. De internet praktijkervaring van deze doelgroep is dan ook erg verschillend. Sommigen ontvangen
uitnodigingsmails graag kort vooraf, anderen liefst lang op voorhand, bij sommigen komen ze
gewoon niet aan.
2. Vaak is er het praktisch probleem van de leesbaarheid van de mailadressen.
3. Ook veranderen mailadressen wel eens en kan je dus niet meer zeker zijn of een bericht wel bij
iedereen aankomt. Dit vraagt een alerte administratie.
4. Een echt verzonden brief met een postzegel ontvangen is voor vele jongeren een heel andere
ervaring geworden dan een mailtje ontvangen!
5. Verwijzen naar websites, of zelfs catechetische opdrachten geven via het internet vraagt minstens
een grote omzichtigheid. In een groepje zullen kinderen die geen internet hebben, dat niet graag
willen toegeven. En als dat zo is, schep je ongewild een ervaring van uitsluiting. Als het
infrastructureel mogelijk is, kan het zinvol zijn samen met de kinderen de opdracht tijdens de
catechese aan een of meer computers zelf te laten uitvoeren.
B. Tips voor christenen die sociale media willen gebruiken
Eric van den Berg geeft Ook voor christenen zijn sociale netwerksites niet meer weg te denken. Volstrekt nieuw
en wil je weten of je iets moet doen met social media? Deze zes tips kunnen helpen. Immers, meer dan een kwart
van alle Nederlanders gebruikt een of meerdere social netwerksites (bijvoorbeeld LinkedIN 26,1%, Twitter
26,8%).
1) Ken jezelf. Ken de waarden van je eigen geloof en hoe je in het geloof staat. Overtuig anderen niet van jouw
mening of geloof, maar laat uit je posts je geloof en karakter van nature doorsijpelen.
2) Wees eerlijk. Als je weet waar je staat in je geloof, wees daar dan eerlijk over. Authenticiteit is belangrijker dan
voordoen dat je een perfecte heilige of een eeuwige zondaar bent. Niemand vraagt dat je een perfect gelovige
bent en niet iedereen vertrouwt dat wellicht ook niet. Het is gemakkelijker sympathie te hebben met iemand die
eerlijk is over zijn geloof en eigen geloofspositie. Authentiek is van oudsher #1 in social media.
3) Oordeel niet. Doe je niet heiliger voor dan je bent. Vermijd oordelen over anderen. Als je het niet eens bent
met iemand, geef hem of haar het voordeel van de twijfel of vraag verduidelijking voordat je iemands reactie
beoordeelt (zeker als je iemand alleen online kent). Kritiek en kritisch zijn mag, maar sluit persoonlijke oordelen
uit.
4) Geen jargon graag. Gebruik geen binnenkerkelijk of theologisch verheven taalgebruik. Gebruik woorden die
door anderen begrepen worden. Probeer te schrijven op een leesniveau B1 (normale, autonome lezer). Je kunt
het leesniveau van teksten controleren via http://www.accessibility.nl/internet/tools/leesniveau_tool bijvoorbeeld.
5) Wees positief. Kritisch zijn mag, maar haal niemand neer. Probeer opbouwend in geloof en taal naar de ander
te reageren. Als je vaak negatief bent, zullen mensen je negeren, afwijzen of tegen je ingaan: sociale media en
sociale controle is een sterk duo.
6) Gebruik multimedia. Het gebruik van allerlei media om uw publiek betrekken is uitstekend. Door het gebruik
van verschillende middelen, zoals een filmpje, een blog of levendig twitteren helpt om je doelgroep te bereiken.
Het maakt je niet hip of sexy, maar je kunt er uitstekend mee nieuwe mensen bereiken en interesseren.
C. Actief gebruik maken van Facebook
Maak een Facebookgroep aan.
1. Stuur een week voordat de Vasten aanvangt een korte email waarop je ouders in de
gemeenschap uitnodigt deel te nemen om de betekenis van de vasten te verdiepen.
Bijvoorbeeld door de zondagse homilies in stukjes aan te bieden en hen daarop via de
facebookgroep op te laten reageren. Je kunt overigens ook via Facebook mensen uitnodigen,
of via een artikel in het kerkeblad, of via een mooie flyer achter in de kerk.
2. Plaats de zondagse overwegingen op de facebookgroep.
3. Om het gesprek aan te gaan, moedig ouders aan te reflecteren op de overweging. Zorg ook
dat je als pastor of catecheseleider de berichten eenmaal per dag leest en commentaar terug
geeft. Facebook is een ideale plek om laagdrempelig een online conversatie te voeren.
4. Reik suggesties aan, hoe ouders met hun kinderen in gesprek kunnen gaan over de vasten.
5. Bedenk voor de Goede Week een korte kwis, waarin je de onderwerpen van de voorgaande
zondagen nog eens langs laat komen. Facebook is ook fijn, zoals leren leuk kan zijn.
6. Met Pasen kan er iets speciaals van maken, maar bedank ook iedere deelnemer dat ze
meededen. Je kunt eventueel een enquete houden (SurveyMonkey) om hun feedback te
krijgen en te gebruiken voor een volgende keer.
Succes en veel plezier om via Facebook je catechese-aanbod te verrijken! Inspiratie voor de Vasten:
zie http://www.ccv.be/antwerpen/vorming/id/7083/
D. Voorbeelden van nieuwe media voor geloof en catechese:

eerste verkondiging:
http://www.hoewordjemens.be/ (gloednieuwe site i.h.k.v. de advent
http://www.youtube.com/watch?v=0-aAxg82SRc&feature=digest_thu&fmt=6 (getuigenis
van Thierry Bizot over de (her)ontdekking van het geloof)
samen een liedje leren b.v.: http://www.youtube.com/watch?v=eoAW83oU1jc

geloofsverdieping
http://www.youtube.com/watch?v=K3QpfQlcCVQ (Vormsel is …) met verwerking:

Gemeenschapsvorming
http://www.youtube.com/watch?v=fv6_563KC7w&feature=related
(kennismakingslied bij b.v. een ouderavond)

Kennisdeling
http://www.youtube.com/watch?v=63Fp1pSQlNI (Ingaan om het thema “Heb je
naaste lief”)

Aankondiging
http://www.youtube.com/watch?v=aHHq22vX0gk (wat betekent vormselcatechese
en wat mag je ervan verwachten?)
Dit bestand zal kort na deze vorming te vinden zijn op www.ccv.be/antwerpen bij “materiaal - eerste communie/vormsel”