Big Bang ontstaan van het heelal Alfred Driessen Amsterdam [email protected] Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 1 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] ESO's Very Large Telescope (VLT) Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 2 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Hubble Space Telescoop (HST) Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 3 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] De maan meest dichtbijzijnde object afstand: 300 000 km 1 licht seconde Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 4 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Zon en planeten - 1 Mars: rode planeet Venus: avond en morgen ster (meest licht object naast zon en maan) Jupiter: maanden te zien met gewone verrekijker Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 5 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Zon en planeten - 2 afstand van zon: aarde: 8 lichtminuten pluto: 4 licht uur Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 6 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Afstand meten – verschilzicht verschilzicht afstand meten wordt hoek meten hoe groter de basis, deste nauwkeuriger, grootste basis: afstand aarde zomer-winter: 16 lichtminuten Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 7 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Hipparcos: nauwkeurige parallaxen Hipparcos, satelliet (1997) kan milliboogseconden meten nauwkeurige afstanden en eigenbeweging bepaald voor 120.000 sterren ==>> aanpassing afstand bolhopen!! Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 8 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Melkwegstelsels (NGC 2997) in melkweg: 100 to 500 miljard sterren Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 9 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Melkwegstelsels (vanaf de zijkant gezien) Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 10 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Andromeda nevel (meest nabije spiraalnevel afstand: 2.2. miljoen lichtjaar Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 11 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Onze Melkweg: spiraalnevel Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 12 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Centrum van melkweg met zwart gat Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 13 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Zwart gat (2,6 miljoen zon massa’s) 2.6 106 Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 14 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Afstand meten – roodverschuiving Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 15 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Locale groep, 10 sterrestelses Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 16 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Afmeting heelal (tot Andromeda nevel) Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 17 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Afmeting heelal (vanaf Andromeda nevel) Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 18 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Geschiedenis van heelal Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 19 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Babyfoto van het heelal begin in heelal alleen quarks na een tijd: waterstof en door kernfusie helium door hoge temperatuur waterstof geioniseerd, dwz niet doorzichtig na 380 000 jaar temperatuur beneden 5000 ºC, dan waterstof atoom mogelijk nu heelal doorzichtig als terug in tijd: zien vurige bol van 5000 ºC, door roodverschuiving -270 ºC (2.7 K) Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 20 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Babyfoto van het heelal meting ruimtesonde COBE (Cosmic Background Explorer) alleen kleine temperatuur fluctuaties (1/100000) nobelprijs 2006: John C. Mather, en George F. Smoot, leeftijd heelal: 13.7 miljard jaar Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 21 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Huidige beeld van het heelal: ruimte afstand meten: 1 lichtseconde: 300 000 km (afstand aarde-zon) 1 lichtminuut: 60 lichtseconden = 18 000 000 km 1 lichtjaar: 9 500 000 000 000 km stel aarde zandkorrel van 1,3 mm doorsnee afstand maan: 3cm afstand zon: 15 m diameter zon : 10 cm dichtbijzijnde ster: 4 500 km stel: zon met dichtbijziijnde ster zandkorrel van 4 mm, dwz 1 lichtjaar 1 mm onze melkweg: 10 m afstand Andromea: 200 m nabije quasar: 300 km heelal: 1.500 km Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 22 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Huidige beeld van het heelal: tijd Stel: 1 jaar duurt 1 seconde geboorte van Christus: 33 minuten gelden Ijstijd: 3 uur geleden eerste mensen: enkele dagen geleden ontstaan planeten en onze aarde: 130 jaar geleden ontstaan heelal (big bang) 430 jaar geleden ontstaan achtergrond straling: 4,4 dagen naar big bang Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 23 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Heilige Schrift (Genesis 1.1) In het begin schiep God hemel en aarde. •Er is een begin. •God is de schepper van - zichtbare (aarde) en - onzichtbare (hemel) Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 24 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Heilige Schrift (Johannes 1,1-3) In het begin was het Woord en het Woord was bij God en Het Woord was God. Dit was in het begin bij God. Alles is door Hem geschapen en zonder Hem is niets geworden van wat geworden is. Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 25 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Heilige Schrift (Paulus) Want zijn onzichtbaar Wezen, zijn eeuwige Macht en zijn Godheid zijn van de schepping der wereld af bij enig nadenken uit het geschapene duidelijk te kennen. (Romeinen, 1.20) Eerbied voor macht van de Schepper. In Hem (Jezus Christus) toch heeft Hij ons vóór de grondvesting der wereld uitverkoren, om heilig en vlekkeloos te zijn in zijn oog. (Efesiers, 1.4) Ieder mens is belangrijker dan het hele heelal! Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 26 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected] Thank you Big Bang - ontstaan van het heelal 910-heelal.ppt slide 27 datum: 2 oktober 2009 A. [email protected]