BZ Ergotherapie Edomah

Ergotherapie Thuis
Verwijst u op tijd?
Even voorstellen:
Eerstelijns Therapeuten
• Chantal Lambooij
• Monique de Barbanson
• Mariken van Mierlo
• Danique Dappers
• Lisa van der Pas
Chantal
Danique
Ergotherapie
Lisa
Monique
Mariken
Dementie, verlies van:
• Zelfstandigheid
• Alledaagse handelingen
• Rekening houdend met beperkingen/
mogelijkheden gebruiken
• Adviseren cliëntsysteem
Ergotherapie bij dementie
Ergotherapie bij dementie
• Edomah: Ergotherapie bij Dementerende
Ouderen en hun Mantelzorgers Aan Huis
• Dr. Maud Graff
ergotherapeut & gezondheidswetenschapper,
senior onderzoeker & universitair docent
https://www.vumc.nl/afdelingenthemas/6708120/documenten/6980960/mg
raff.pdf
1
Mogelijkheden ouderen met
dementie en hun mantelzorgers
versterken
EDOMAH programma
• Aansluiten bij wensen en behoeften van de
oudere en zijn/haar mantelzorger
• Participeren in betekenisvolle activiteiten in eigen
omgeving
• Omgaan met gevolgen van ziekte & beperking
• Behoud en vergroting autonomie
• Verbetering van kwaliteit van leven
• Samenwerking met professionals op gebied van
zorg en welzijn
Fase van diagnostiek
Gebruik makend van gestandaardiseerde
testen en onderzoeken
• Amps
• PRPP
• Valanalyse
• Nu veelal op verwijzing van geriater in
diagnostische fase
AMPS Results Report
Amps
Gestandaardiseerde observatie van iemands bedrevenheid in
het uitvoeren van dagelijkse (ADL) taken
• twee bekende, relevante en door hem zelf gekozen taken
• twee schalen: een ADL motorische schaal (16
vaardigheden) en een ADL proces schaal (20 vaardigheden)
• elke vaardigheid wordt gescoord op de mate van
onhandigheid of fysieke inspanning, efficiënt gebruik van
tijd en ruimte, het veiligheidsrisico en/of de noodzaak om
hulp te verlenen
• bekwaamheidsmaat berekenen met computer. De positie
van deze maten op de AMPS schalen geven een indicatie
van iemands ADL bekwaamheid (maar ook van veiligheid
en leerbaarheid)
PRPP
• Het PRPP-systeem is een gestandaardiseerd, valide en
krachtig instrument dat gebruikt kan worden bij
iedere cliënt met verdenking op problemen in de
informatieverwerking.
• De ergotherapeut brengt routines, taken en subtaken
van de cliënt in kaart.
• Na observatie van enkele voor de cliënt betekenisvolle
taken worden de verkregen observatie gegevens
geanalyseerd en kunnen eventuele problemen in de
processen van informatieverwerking worden
benoemd, verklaard en begrepen.
• http://www.prpp.nl/hetprppsysteem.html
2
PRPP Scores: Samenvatting
Fase van doelbepaling cliënt
Gezamenlijk doelen en prioriteiten bepalen.
Enkele voorbeelden:
• Autonomie binnen zelfzorg
• Minder spullen kwijt zijn
• Agenda / kalenderbeheer
• Veiligheid in huis, bijvoorbeeld koken
• Verplaatsen buitenshuis
• Blijven deelnemen aan verenigingsleven
Fase van de behandeling
Fase van doelbepaling
Fase van doelbepaling
mantelzorger
Praktische en emotionele ondersteuning
mantelzorgers
• Kennis vergroten over ziektebeeld
• meer begrip over gedrag tijdens dagelijks
handelen
• (over)-belasting verminderen
• Toekomen aan eigen betekenisvolle
activiteiten
• Aanpassen van omgeving & communicatie
Ergotherapie aan huis:
training cliënt: zorg op maat!
• Cliënt leren betekenisvolle
(deel-) activiteiten uit te
voeren:
Door :
- compensaties en
effectieve strategieën
- aanpassingen in fysieke &
sociale omgeving
3
Leerstrategien ouderen met
dementie
Ergotherapie aan huis: training
mantelzorger: zorg op maat!
Probleemoplossing dmv
consultvoering
Normen en waarden van oudere
met dementie èn mantelzorger(s)
Praktische & emotionele ondersteuning
mantelzorgers:
uitvoering betekenisvolle activiteiten
- effectieve probleemoplossing
- effectieve benaderingswijze cliënt
- aanpassen omgeving & communicatie
- aan mogelijkheden/strategieën cliënt
- eigen betekenisvolle activiteiten
Een oudere met dementie is trots op haar uiterlijk.
Zij kiest kleding zelf met zorg uit en wil er graag
netjes uitzien. Haar dochters daarentegen vinden
dat zij er steeds onverzorgder uit gaat zien; de
kleding die ze uitkiest past niet goed bij elkaar en
ziet er ‘versleten’ uit.
Rekening houden met beperkingen,
mogelijkheden gebruiken.
Rekening houden met beperkingen.
Mogelijkheden gebruiken
Oudere raakt regelmatig de sleutels kwijt, waardoor hij zijn
huis niet binnen kan komen. Zoon komt dan van zijn werk
om de reservesleutels te brengen. Zoon heeft soms het
idee dat zijn vader daarom te gemakkelijk over de
huissleutels denkt en er niet alert genoeg meer op is.
Uit observatie / gesprek bleek echter dat de oudere de
zakken zo vol heeft zitten dat hij de sleutel niet herkent bij
het zoeken.
Oudere vindt het handig om van te voren alles bij zich te
steken, juist omdat hij bang is dat hij iets vergeet. Helaas
kan hij daardoor de sleutels niet onderscheiden van alle
andere spullen in de jaszakken.
Het is belangrijk om te bedenken op welke manier de
heer zijn sleutels terug kan vinden.’
De oudere piekert er niet over om andere kleding
aan te schaffen. ‘Zonde van het goede goed!’,
vindt zij. Zij voelt zich “betutteld”. Het wordt een
twistpunt en de irritaties nemen toe.
Scenario 1:
Hulpverlener:
Kunt u niet beter proberen om wat
minder spullen bij u te steken?
Oudere: Hoezo?
Hulpverlener:
Nou, u neemt ook dingen mee die
u waarschijnlijk nauwelijks nodig
zult hebben, zoals uw
fietssleutels. Daardoor raakt u
misschien in de war. Als u die
voortaan thuis laat, kunt u, met
minder spullen in uw jaszak,
mogelijk uw huissleutel wel op
het gevoel herkennen.
Oudere: Ja maar, wat moet ik wel en
niet meenemen?
Hulpverlener: Dat wat u het minst
gebruikt … (kunt u) bijvoorbeeld
…
Scenario 2:
Ergotherapeut:
Hoe zou het voor u mogelijk zijn om de
sleutel te onderscheiden tussen de
andere spullen?
Oudere: Ik voel altijd naar de sleutels …
maar dat is niet genoeg?
Ergotherapeut: Het is belangrijk dat u in
uw jaszak uw sleutel op het gevoel
kunt herkennen. Dan bent u geholpen.
Oudere: Nou, dan hang ik er toch gewoon
een dingetje aan of zo.
Ergotherapeut: Goed idee, misschien een
soort sleutelhanger? Een die groot
genoeg is of herkenbaar genoeg?
Oudere: Ik heb zo’n ding van mijn
kleinzoon gekregen (lacht), dat is
misschien wat.
4
Klinische relevante
verbeteringen primaire
uitkomstmaten
111
105
102
(experimentele groep versus controlegroep)
• behoefte hulp (IDDD)
(78% vs 12%)
96
93
90
SCQ
(84% vs 9%)
(experimentele groep versus controlegroep)
99
SCQ
• vaardigheden (AMPS)
Klinisch relevante
verbeteringen secundaire
uitkomstmaten
 = Occupational
therapy group
 = Controls
108
87
84
• gevoel competentie (SCQ)
6
0
(58% vs 18%)
0
12
6
12
(Graff, Vernooij-Dassen, Thijssen, Dekker, Hoefnagels,Olde-Rikkert, Follow-up
BMJ, 2006)
3. Kosteneffectiviteit
Incrementele kosteneffectiviteitsratio
(ICER):
Kosten gezondheidszorgconsumptie cliënt
(middels kostendagboek)
Effecten van succesvolle behandeling
(klinisch relevante verbetering cliënt en
mantelzorger)
Resultaat: 1750 euro
besparing per succesvolle
behandeling!
• kwaliteit van leven (Dqol)
• stemming (CSD, CES-D)
• gezondheidstoestand
(GHQ)
• gevoel controle
(Mastery Scale)
Dqol patiënt overall
3. Effectonderzoek (n=135):
Effectonderzoek
experimentele groep (n=68) – controlegroep (n=67)
0
(Graff, Vernooij-Dassen, Thijssen, Dekker, Hoefnagels,
Olde-Rikkert, J Gerontol Med Science, 2007)
6
12
Follow-up
0
6
12
Follow-up
Winstpunten
• Cliënt met dementie:
– Eigenwaarde neemt toe
– Actiever
– Plezier in het leven
– Langer thuis wonen
• Mantelzorger:
– Inzicht in ziektebeeld
– Meer begrip voor gedrag
– Toename gevoel competentie
– Afname draaglast
(Graff, Adang, Vernooij-Dassen, Dekker, Jönsson, Thijssen, Hoefnagels, Olde-Rikkert.
BMJ, 2008)
Verwijzingen
• Vroeg in dementieel proces ingeschakeld worden
• Ouderen met dementie en/of mantelzorgers die
– Moeilijkheden ervaren tijdens uitvoeren van
dagelijkse activiteiten.
– Vragen hebben over het verbeteren/vergemakkelijken
van dagelijkse activiteiten
• Verwijzing voor cliënt / directe toegankelijkheid
• Verwijzing voor mantelzorger (indien 10 uur
extra ergotherapie nodig zijn)
Contact
• www.edomah.nl,
“zoek een edomah ergotherapeut”
• Monique de Barbanson
Ma-di-wo-do
06-20937397
[email protected]
• Chantal Lambooij
Ma-di-do-vrij
06-30923069
[email protected]
5