Urine verblijfskatheter verzorgen en verwisselen

Urine verblijfskatheter verzorgen en verwisselen
Een verblijfskatheter wordt meestal aangesloten op een urineopvangzak. Deze
opvangzak moet minimaal eenmaal per 24: uur worden verwisseld, ongeacht of deze
vol is. Bij zorgvragers die veel drinken of bij gebruik van een infuus met een hoge
druppelsnelheid moet het verwisselen van de urinezak vaker plaatsvinden.
Wanneer de opvangzak te vol wordt kan de urine teruglopen in de urinewegen en
infecties veroorzaken. Urine kan eveneens teruglopen als de opvangzak boven het
niveau van de urinewegen van een zorgvrager wordt gehangen.
Men dient hierop te letten. Ook kan de opvangzak scheuren. Zorg ervoor dat voor het
verwisselen aIle benodigdheden onder handbereik zijn om knoeien te voorkomen.
Werk zo schoon mogelijk.
Het zakje wordt in een speciaal aan het bed bevestigd rekje gehangen. Als de
zorgvrager loopt kan een beenzakje worden gebruikt dat aan het bovenbeen kan
worden bevestigd. Als de urineopvang niet steriel verpakt is, moet eventueel de
aansluiting van het zakje gedesinfecteerd worden.
Voor de meeste mensen is het hebben van een urine verblijfskatheter niet prettig.
Men vindt het vaak eng en durft de katheter niet aan te raken.
Voor de mannelijke zorgvragers geldt dat de genitaliën op de gebruikelijke manier
gewassen worden; de insteekopening van de katheter moet goed schoongemaakt
worden. De zorgvrager mag zo mogelijk zichzelf wassen onder de douche.
De genitaliën van vrouwen met een verblijfskatheter moeten dagelijks volgens
speciale voorschriften worden gereinigd. De urethra bij de vrouw is namelijk korter
dan die bij de man waardoor een verhoogde kans op blaasontsteking bestaat.
Het onderlichaam wordt met uitzondering van de vulva gewoon gewassen. De
voorschriften voor bet reinigen van de vulva zijn dezelfde als die gelden voor
vrouwen met gynaecologische aandoeningen - of vrouwen die pas bevallen zijn.
Er wordt meestal gebruikgemaakt van een kant-en-klaar setje waarin zich watten en
fysiologisch zout bevindt.
Bijzonderheden
- Controleer de urine op kleur, geur, samenstelling en hoeveelheid.
- Meet de urine eventueel en noteer de hoeveelheid op de vochtbalans.
- Urine afkomstig uit een opvangzak is niet geschikt als diagnostisch materiaal.
- Om afvloeiing van de urine te bevorderen moet het urine opvangzakje altijd lager
hangen dan de blaas; de slang mag niet bekneld raken.
- Voorkom terugvloeien van urine uit de urine opvangzak door deze onder het niveau
van de katheter te houden.
- Zorg ervoor dat de katheter tijdens bet verzorgen niet in de blaas wordt
teruggeschoven. Hierdoor zouden de bacteriën die zich aan de buitenkant op de
katheter bevinden naar boven verplaatst worden waardoor een urineweginfectie kan
ontstaan.
- In sommige gevallen dient de hoeveelheid urine in een vochtbalans van de
zorgvrager vermeld te worden.
leerdoel
Men kan in 1 5 minuten bij een zorgvrager de katheter verzorgen en de urine
opvangzak verwisselen.
Bron: Vaardigheden Basisverpleegkunde 2004