`Psychische klachten zijn niet minder ernstig dan lichamelijke`

’Psychische klachten zijn niet
minder ernstig dan lichamelijke’
VRAAG EN ANTWOORD
ROBERT SCHOEVERS
In een open brief aan minister Schippers maken hoogleraren psychiatrie van alle
acht academische ziekenhuizen ernstig bezwaar tegen
een eigen bijdrage. Onder
hen is prof. dr. Robert Schoevers van het UMC Groningen.
Door Arend van Wijngaarden
Groningen
Het kabinet-Rutte
geeft volgens de hoogleraren het
signaal dat psychiatrische ziektes
minder erg zijn dan lichamelijke
aandoeningen. Terwijl er in principe geen verschil is tussen bijvoorbeeld een verslaving en de ziekte
van Parkinson.
Kunt u dat uitleggen?
"Wij vinden het een zeer ongewenst signaal richting mensen met
een psychiatrische aandoening dat
zij als enigen een forse eigen bijdrage moeten gaan betalen en andere
groepen patiënten niet. Zowel bij
verslaving als bij Parkinson spelen
verstoringen in het dopaminesysteem in de hersenen een rol. Schizofrenie en verslaving zijn deels erfelijk bepaald. Je kiest er niet voor."
Wordt de psychiatrie misschien
gezien als linkse hobby?
"Dat weet ik niet, maar het lijkt
wel alsof er een gedachte achter zit
dat psychiatrie een luxe is. Dat zou
een enorme stap terug in de tijd betekenen, alsof geestesziektes geen
echte ziektes zijn. Je zou eens iemand die ernstig manisch depressief is moeten ontmoeten. Als die
klachten niet behandeld worden,
gaat zo iemand helemaal door roeien en ruiten. Als je tijdige behandeling gaat ontmoedigen, krijg je niet
alleen persoonlijke ellende maar
later veel hogere zorgkosten."
De minister wekt de suggestie dat
geestesziektes eigen schuld zijn?
"We weten dat veel lichamelijke
ziektes deels samenhangen met de
leefregels die iemand hanteert. Zoals diabetes of hart- en vaatziekten.
Dat zijn ook een chronische aan-
¬ Prof. dr. Robert Schoevers.
Foto: Archief DvhN
doening die je kunt verminderen
door andere leefregels te hanteren."
Maar het gebruik van de psychiatrie neemt flink toe. Het is toch begrijpelijk dat het kabinet een rem
op de groei van de kosten probeert
te zetten?
"In zijn algemeenheid moeten we
inderdaad kritisch kijken naar de
groei van de zorgkosten. Maar dat
geldt niet alleen voor de psychiatrie. We weten bovendien dat psychische aandoeningen een belangrijk deel van de ziektelast uitmaken, terwijl de psychische zorg
maar 10 procent van de zorgkosten
uitmaakt. We weten ook dat je veel
ernstiger en ziektes en dure medische behandelingen kunt voorkomen door mensen op tijd te behandelen, voordat de klachten erger
worden. "
Mensen zoeken steeds vaker hulp,
ook als ze zich gewoon niet helemaal happy voelen.
"Daar hebben we het hier niet
over. Het gaat om mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen.
De behandeling is ook niet altijd
plezierig. Mensen moeten gemotiveerd worden om te beginnen, om
zich aan de therapie en medicatie te
houden, ondanks de bijwerkingen.
Patiënten zien lang niet altijd in dat
ze een ziekte hebben, er kunnen
pijnlijke confrontaties zijn waar
mensen doorheen moeten. Het signaal dat dit een soort luxe behandeling is, is dan heel verkeerd."
In de open brief stelt u dat de minister met dit voorstel ’tornt aan
een van de fundamentele principes van onze maatschappij’. Is dat
niet overdreven?
"Je moet in zo’n brief natuurlijk
kort en krachtig zijn. Het gaat wel
degelijk om ongelijkheid die hier
wordt gecreëerd tussen mensen die
lijden aan lichamelijke en psychische ziektes."
Komen er patiënten door in de
problemen?
"De kans is groot dat mensen met
beginnende klachten geen hulp
meer zoeken. Dat is te betreuren
want juist in een vroeg stadium is
er nog heel veel tegen te doen. We
weten dat de drempel om psychische hulp te zoeken vaak hoog is, er
rust nog een taboe op. Daar komt
bij dat het gemiddelde inkomen
van mensen met een psychische
aandoening gemiddeld 30 procent
lager is dan dat van andere patiënten, juist als gevolg van hun ziekte.
Voor deze groep is die eigen bijdrage dus een extra groot probleem."
’’
Als die
klachten
niet
behandeld
worden,
gaat zo
iemand
door
roeien en
ruiten