Streptococcus suis - Dierenhospitaal Visdonk

Streptococcus suis
Verschijnselen
De meest bekende verschijnselen zijn hersenvliesontsteking en gewrichtsontsteking. De
bacterie kan echter overal in het lichaam ziekteverschijnselen veroorzaken. Zo kan de kiem
ook bloedvergiftiging, longontsteking, hartklepontsteking en abortus veroorzaken.
Oorzaak
De oorzaak is de bacterie Streptococcus suis. Deze komt bij vrijwel alle varkens voor en
meestal zonder ziekteverschijnselen. Van de soort Str. suis zijn meer dan 35 typen bekend en
binnen een type zitten ook weer verschillende subtypen die verschillen in kwaadaardigheid.
De dieren kunnen ziek worden doordat ze besmet worden met een kwaadaardig type
(introductie nieuw type), een minder goede afweer hebben en door stress (overbezetting,
slecht klimaat, vechten, verplaatsen van biggen, ziekten e.d.).
Besmettingsroute
De overdracht van de kiem gaat meestal via neus-neus contact. De bacterie komt voor in de
neus en amandelen. Hij kan echter ook in de darm en het geslachtsapparaat zitten. Andere
dieren kunnen ook een besmettingsbron zijn, zoals vliegen, honden, muizen, vogels, katten
en ook de mens. Biggen worden tijdens en direct na de geboorte al besmet met
Streptococcen en die koloniseren zich vervolgens in de big. Bij een goede biestopname en
een goede hygiëne leidt dit meestal niet tot klinische problemen. Bij ongunstige
omstandigheden kan de bacterie zich gaan vermenigvuldigen en zich via de bloedbaan
verspreiden naar allerlei organen. Dan kunnen er wel problemen ontstaan.
Schade
De meeste schade ontstaat door gewrichtsontsteking of hersenvliesontsteking. Meer als de
helft van de biggen met hersenvliesontsteking sterft vaak. Op veel bedrijven wordt bij
geboorte, bij spenen en bij opleg in de meststal preventief behandeld tegen Streptococcen.
Daarnaast worden op een aantal bedrijven de zeugen/ de biggen geënt met autovaccin
tegen Streptococcen.
Gevolgen voor de mens
Het is een zoönose. Via huidwondjes kan de kiem het menselijk lichaam binnenkomen. De
ziekte komt echter maar weinig voor bij de mens, schattingen zijn 3 op de 100.000 mensen
uit de risicogroepen (mensen die veel met dode of levende varkens in contact komen).
Diagnose
Er zijn nog geen bloedtesten beschikbaar die dragers op kunnen sporen of antistoffen aan
kunnen tonen bij zieke dieren. Alleen door sectie en aanvullend microscopisch en
bacteriologisch onderzoek kan de diagnose bevestigd worden.
Risicofactoren
Door de aankoop van varkens kan een nieuw type Streptococ binnengehaald worden. Een
andere risicofactor is een slechte biestvoorziening. Biggen krijgen minder afweerstoffen
binnen en door meer vechten, door meer concurrentie aan de uier, ontstaan er meer
wondjes. Veel overleggen van biggen en veel mengen van tomen geeft meer verspreiding
van de kiem. Slechte hygiëne in de stallen, bij ingrepen bij de biggen, van bezoekers etcetera
zorgt voor een toename van het aantal kiemen. Door ruwe vloeren ontstaan meer
huidbeschadigingen en kan de kiem makkelijker het lichaam binnenkomen. Een slecht
klimaat geeft meer longaandoeningen en minder weerstand en kan leiden tot meer agressie,
hierdoor krijgt de Streptococ meer kans. Een laatste risicofactor is overbezetting. Dit leidt
tot meer stress en vechten.
Behandeling
Er zijn verschillende antibiotica die goed werken tegen Streptococcen, belangrijk is er op tijd
bij te zijn. Naast antibiotica is het zinvol pijnstillers/ontstekingsremmers bij te spuiten.
Overleg met uw dierenarts wat voor uw bedrijf het juiste behandelschema is.
Preventie
Vaccineren met autovaccin kan bijdragen aan het verlagen van de Streptococcen druk en de
uitval ten gevolge van deze kiem. Het belangrijkste is echter de verschillende risicofactoren
op uw bedrijf in kaart te brengen en deze te voorkomen. Het medicineren dient alleen als
overbrugging gebruikt te worden tot uw management/bedrijfsvoering zo is aangepast dat
Streptococcen nauwelijks nog een probleem zullen zijn.