overlevingstocht
advertisement
OVERLEVINGSTOCHT Een Internetproject voor kinderen van het 6de leerjaar Ontworpen door: Marlies Vanpoucke, [email protected] Inleiding | Klas | Leerdoelen | Proces | Bronnen | Evaluatie | Conclusie | Referenties Inleiding We leven tegenwoordig in een luxewereld: we hebben honger, dus we gaan naar de winkel; het wordt donker, dus we steken het licht aan; we willen een dak boven ons hoofd, dus we laten een ondernemer komen;… Als we ongeveer 1.000.000 jaar in de tijd terugkijken, zien we dat de eerste mensen moesten leven van wat de natuur hen te bieden gaf. Ze moesten met behulp van de natuur overleven. En, ze zijn er nog in geslaagd ook! Dit internetproject is gecreëerd om kinderen bewust te maken van hun luxe, om hen wegwijs te maken in de mogelijkheden van de natuur, om hen (creatief) aan het werk te zetten zodat ze kunnen overleven in de natuur (zonder luxeartikelen). Ze krijgen kennis over het bos, EHBO, oriëntatietechnieken, … aangeboden die in het alledaagse leven altijd van pas kunnen komen. Stel je voor dat je (alleen) op een onbewoond eiland zou aanspoelen en dat je jezelf in leven moet houden. ‘Welke planten zijn eetbaar?, Waar en op welke manier bouw ik een stevig kamp?, Hoe houd ik mezelf warm?, …’ Allemaal vragen waar je nu nog geen (of onvoldoende) antwoord op hebt, maar na het maken van deze taak zal je veel meer weten over ‘het overleven in een bos’. Aangezien dit helemaal geen gemakkelijke proces is, zullen we samen naar een oplossing zoeken op deze en nog veel andere vragen zodat je (op eigen benen) in staat zult zijn om in de natuur te overleven. Zet je schrap, want samen met je klasgenoten ga je aan de opdrachten werken en nadat je alle stappen overlopen hebt, ga je (met 2 personen) een opstel schrijven over ‘mijn eerste dag op een onbewoond eiland’. OK, we beginnen eraan met plan A: de voorbereiding van een overlevingstocht! Klas Dit project is bedoeld voor leerlingen van het zesde leerjaar en gaat over het voorbereiden op een overlevingstocht van een mens in de natuur. De activiteiten zijn multidisciplinair: Het Internetproject kan gebruikt worden in de lessen geschiedenis bij het bespreken van de ‘oertijd’; in de lessen natuurkennis, want verschillende organismen in de natuur worden bestudeerd en men krijgt een (korte) EHBO-cursus aangeboden; in de lessen aardrijkskunde doordat verschillende oriëntatietechnieken (kompas en kaart, …) behandeld worden; het is ook nuttig in de turnlessen, want de techniek om een goede conditie op te bouwen (die bij een overlevingstocht zeker vereist is,) wordt aangeraakt; doordat men een opstel moet schrijven en voordragen, komt de lessen Nederlands ook ter sprake. Ook sociale vaardigheden, computervaardigheden, tekenvaardigheden, denkvaardigheden en technische vaardigheden komen aan bod. De leerlingen moeten niet over uitgebreide voorkennis beschikken, maar een minimale vaardigheid met computers en internet is aangeraden. Het is zeker aan te raden dat de leerkracht het project zelf eerst overlopen heeft, zodat er een vlugge reflectie op de leerlingen (met vragen en problemen) kan gegeven worden. Leerdoelen Het project heeft tot doel om de activiteiten (die handelen over kompas, EHBO, koken,…) in het dagelijks leven te gebruiken. Daarom staat vooral procedurele kennis (vaardigheden) centraal. Het uitvoeren zorgt ervoor dat ze de activiteiten vlugger onder de knie krijgen en er meer genot aan beleven. Natuurlijk wordt er ook aan het opbouwen van meer kennis en ervaring gewerkt. De leerdoelen zijn per vak geordend zodat er een duidelijker overzicht is: Lichamelijke opvoeding: De leerlingen bewegen op een aangepaste manier in de vrije natuur en ontwikkelen uithouding, kracht, lenigheid, snelheid en spierspanning om de motorische competenties te bereiken. Nederlands: De leerlingen kunnen aan iemand om ontbrekende informatie vragen, vragen over een behandelend onderwerp beantwoorden, een interpretatie aan leeftijdgenoten (verbaal en non-verbaal) overbrengen, kritisch reageren in een gesprek, passende argumenten naar voren brengen. Ze kunnen ook een brief schrijven waarin ze hun persoonlijke boodschap of belevenis overbrengen, een verslag schrijven van een verhaal en schriftelijk antwoorden op bepaalde vragen. Wereldoriëntatie: - Natuur: De leerlingen kunnen gelijkenissen en verschillen in een verzameling van mensen, dieren en planten ontdekken. Het herkennen en benoemen van een paar biotopen kunnen ze ook. Wat bij de overlevingstocht ook van toepassing is, is het kunnen illustreren dat de mens de aanwezigheid van planten en dieren beïnvloedt en dat er een verband is tussen leefgewoonten van mensen en het klimaat. Op vlak van gezondheid kunnen ze passende elementaire hulp toedienen bij lichte schaafwonden en brandwonden. - Technologie: De leerlingen kunnen met informatica en informatieverwerking omgaan. Ze kunnen zeggen aan welke eisen een constructie moet voldoen en kunnen de constructieactiviteit stap voor stap juist en veilig uitvoeren dankzij hun materialenkennis. - Mens: De leerlingen zijn in staat om hun gevoelens te beschrijven en ze weten dat hun gevoelens situatiegebonden zijn. - Tijd: Aan de hand van een voorbeeld kunnen de leerlingen illustreren dat een actuele toestand vroeger anders was en in de loop der tijden evolueert. Ruimte: Aan de hand van de zonnestand of een kompas kunnen de leerlingen de windstreken bepalen in de werkelijkheid. Leren leren: De leerlingen kunnen op systematische wijze verschillende informatiebronnen gebruiken en kunnen samenhangende informatie verwerven en gebruiken. Sociale vaardigheden: Ze kunnen hulp vragen, kritisch zijn en een eigen mening formuleren. Ook samenwerken met anderen moeten ze kunnen. - Proces Zoek zelf 3 vriendinnen/vrienden waarmee je aan de taak wilt samenwerken (je groepje bestaat dus in totaal uit 4 personen). Als jullie klasgroep niet deelbaar is door vier, mogen er ook een paar groepjes van 3 of 5 personen zijn! Samen zullen jullie de taak (die in verschillende stappen opgedeeld is,) overlopen en komen tot meer kennis om te kunnen overleven in een bos. Elke groep krijgt van de juffrouw/meester een logboek die lege bladzijden bevat. Wat doe je met je logboek?: Je schrijft er de antwoorden op de vragen (die per stap gesteld zijn) in. Je kunt er je problemen, vragen, … neerschrijven. Je schrijft erin wie van je groep wat doet (vb. Bert heeft het antwoord op de 3 e vraag genoteerd, Karen heeft de vraag voorgelezen,…) Bij elke stap moet je dus met heel je groep: 1) de opdracht of de vraag (of vragen) bij die stap lezen 2) aan de opdracht werken (door op de website te kijken) 3) de oplossingen van de vragen in het logboek noteren (dit mag steeds door een andere persoon van je groep gedaan worden) en 4) je werkwijze (wie heeft wat gedaan), vragen, problemen, … in het logboek noteren. Het logboek zorgt ervoor dat je gemakkelijk het hele proces kan herbekijken en dat je de grote eindopdracht goed kan oplossen. De eindopdracht bestaat erin dat je met 2 een opstel schrijft over ‘mijn eerste dag op een onbewoond eiland’. Meer uitleg hierover vind je bij de ‘evaluatie’. De juffrouw/meester zal het logboek en je opstel bekijken en beoordelen. Bij enkele stappen mag je kiezen welke website je met je groep bekijkt. Omdat niet iedereen dezelfde voorkeur heeft, is het beter dat je vooraf bepaalt wie er bij de volgende opdracht de website zal kiezen (noteer dan wel in je logboek wie er bij welke stap gekozen heeft). Het is natuurlijk veel leuker als je samen een website kiest. Als alles duidelijk is, mag je van START gaan: 1. Noteer in je logboek het woord ‘overlevingstocht’. Als je dit woord leest of hoort, waar denk je dan aan, wat zegt dit woord jou? Bedenk (in stilte) elk 5 woorden of vragen die te maken hebben met het woord ‘overlevingstocht’. Schrijf jouw 5 vragen of woorden rond het woord ‘overlevingstocht’. Bespreek daarna met je groepje de antwoorden (ongeveer 5 minuten bespreking is zeker voldoende): leg uit waarom jij aan dat bepaald woord denkt, vraag aan een andere persoon in je groep waarom hij/zij aan dit woord denkt en probeer een antwoord te vinden op de verschillende vragen die jullie zelf bedacht hebben,… Je zal (waarschijnlijk) niet altijd een antwoord vinden op je vragen, maar dat is geen enkel probleem, want je krijgt later de mogelijkheid om al je (resterende) vragen door te mailen naar verschillende personen, organisaties,… Een voorbeeld van deze opdracht: (in plaats van het woord ‘overlevingstocht’, nemen we het woord) ‘appel’. Ik denk daarbij aan de volgende woorden: ‘fruit’, ‘groen’, ‘boom’, … en aan de volgende vragen: ‘waar groeien appels aan?’, ‘hoeveel soorten appels zijn er?’, … Na de bespreking van jullie woorden of vragen mogen jullie elk 5 voorwerpen opschrijven (in totaal dus 20 voorwerpen) die jullie zeker willen meenemen op survivaltocht, vb. lucifers, een bijl,… (voeding, GSM’s, gasvuren,… mogen jullie NIET meenemen, want het blijft nog steeds een survivaltocht in de natuur!) Als jullie rond het woord ‘overlevingstocht’ 20 woorden of vragen EN 20 voorwerpen genoteerd hebben, mogen jullie overgaan naar stap 2. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2. ‘Ongeveer 1.000.000 jaar geleden leeft de oermens als verzamelaar en jager. Het kannibalisme (= het eten van mensen) is verspreid. In de Oude Steentijd (die ongeveer 600.000 jaar geleden begint) kent men vermoedelijk het gebruik van vuur al. Er is al een vorm van taakverdeling der geslachten. …’ Als we een hele tijd terug in de geschiedenis gaan, zien we dat de eerste mensen (= oermensen) moesten leven van wat de natuur hen te bieden gaf. Ze moesten met behulp van de natuur overleven. We bekijken eventjes een stukje van de geschiedenis en lossen daarna enkele vragen op (die je na het lezen van de tekst van de website kunt beantwoorden): Welke werktuigen gebruikte de prehistorische mens en voor wat gebruikte men die? (te vinden bij: wanneer, voedsel (de dieren achterna), handig (muren van huid), materialen (steen, brons en ijzer) en sporen (splinters en verkleurde plekken)) - Wanneer: Hoe zagen de mensen er 2 miljoen jaar geleden uit? - Voedsel de dieren achterna: Men leefde in de prehistorie van jacht en verzamelen van planten en knollen, vertel er meer over (wie deed wat, hoe deed men het jagen en verzamelen,… ?) - Handig * muren van huid: Hoe (met welk materiaal) maakten de mensen in de prehistorie hun huis? * een vuurtje stoken: Hoe gebeurde het stoken van een vuur en wie moest daarvoor zorgen? - Materialen kleren van schapenwol: De prehistorische mens maakte zelf veel (vb. sieraden, kleren,…) en ze schilderden ook. Geef meer uitleg daarover (uit wat - werden sieraden gemaakt, hoe en met wat kleurde men hun kleren, wat beschilderde men,…) - Archeologie puzzels in de grond: * Wat is een archeoloog? * Wat doen archeologen? - Sporen splinters en verkleurde plekken: * Waarvoor gebruikte de prehistorische mens een platte steen met opvallende scherpe randen? * Welke steensoort werd er o.a. voor die platte stenen gebruikt? * Wat zijn schrapers en voor wat worden ze gebruikt? - Wie? graven met geduld: Hoe ging men om met de doden? Klik HIER om de website over de prehistorie te bekijken. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3. In het bos leven er organismen (= planten, dieren,…). Ook die zijn belangrijk voor onze overlevingstocht: ze zorgen namelijk voor voedsel. We maken kennis met enkele eetbare planten: hoe zien ze eruit, waar groeien ze,…?: Bekijk de 2 volgende websites zodat je de vragen kan beantwoorden: * Klik hier om eetbare planten, noten, vruchten en bessen te bekijken. Zorg ervoor dat je de planten, noten, vruchten en bessen herkent als je ze in het bos tegenkomt. Bespreek in je groep welke planten, noten,… je al gezien hebt. * hier worden enkele eetbare planten besproken en kan je bekijken (kijk bij survival): - brandnetel: wat zorgt ervoor dat een brandnetel prikt? - dovenetel: door wat zijn ze herkenbaar? - weegbree: weegbree is een medicijn tegen …? (vul aan) - wilde zuring en krul zuring: wat is het verschil tussen beide (i.v.m. het eten) en krul zuring is een medicijn tegen …? En we bekijken en beluisteren enkele vogels die in het bos leven. Bekijk 1 van de 2 websites: hier klikken en dan kies je elk 1 vogel (in totaal dus 4 vogels) die je van naderbij wilt bestuderen. Schrijf de kenmerken, het gedrag en het verblijf van die vogel in het logboek (en schrijf er ook bij waarom je precies deze vogel gekozen hebt en geen andere) + beluister hun roep + als je een vogel in je tuin, in het bos of in het park gezien hebt die je niet bij vogelnaam kent, doe dan de test ‘Hoe groot was jouw vogel’. Klik de vogel aan die je wilt bestuderen en noteer (in je logboek) het geluid, de grootte, de biotoop, het territorium, het trekken of blijven, het bedreigd zijn of niet? van die vogel. Kies elk 2 vogels. Klik hier Als je nog meer informatie wilt hebben over planten, dieren,…, kan je terecht bij vraag 8, maar werk eerst aan de volgende stappen. a) Een elektrisch vuur om op te koken, hebben we niet, dus, we zullen een kampvuur moeten maken, een pan in elkaar moeten knutselen, …, we geven jullie ook enkele kooktips mee. Neem 2 van de 4 websites, bekijk die met je groep en probeer de vragen zo goed mogelijk op te lossen: Klik hier en kijk bij 'hoe maak je een goed kampvuur en met welk houtsoort? - Het hoe en wat van brandhout soorten brandhout: Waarom prefereert (verkiest) men lucifers (en niet een aansteker)? + Hoe bescherm je lucifers tegen vocht? + Met wat kan je vuur aanmaken? - Het hoe en wat van brandhout houtsoorten: Zorg ervoor dat je de bomen herkent en geef van 4 houtsoorten (met heel de groep) de positieve en negatieve kanten van de houtsoort. - Wat is een koffievuurtjezwam?: Bekijk hoe je een grondvuur moet maken en hoe je het moet opruimen. - Hoe kook je zonder pannen?: Probeer zelf een pan te maken (met gebruik van blik en aluminiumfolie) Klik hier en kijk bij 'vuur'! - Houtsoorten: Beschrijf kort (in enkele losse woorden vb. ‘rode bladeren’,…) de omschrijving en het gebruik van de 3 houtsoorten. - Aanmaakmateriaal: Welke 6 manieren heb je om je vuur aan te steken? (lees ze ook eens) - Soorten vuren: Schets (teken) een piramide OF een pagodevuur. Klik hier om tips te zien over koken en eten!: Kies ieder 3 kooktips die je wilt lezen en schrijf in je logboek waarom je deze tips gekozen hebt (en geen andere). Klik hier!: - Brandstof van het lichaam: Leg uit wat ze daarmee bedoelen. - Enkele recepten: Maak zelf banaan met warme chocoladesaus (i.p.v. een kampvuur neem je een microgolfoven). ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------4. Als je op overlevingstocht vertrekt, moet je (als mens) ervoor zorgen dat je in topconditie bent en dat je dat ook blijft. Je moet ervoor zorgen dat je niet ziek wordt, dat je jezelf kan behelpen als je een verwonding hebt. a) Het is daarom heel handig dat je een EHBO-cursus (EHBO = Eerste Hulp Bij Ongelukken) volgt of kent. Als je gebeten zou zijn door een insect, je voet zou verstuikt hebben,…, kan je jezelf (of een ander) verzorgen, want op een onbewoond eiland is er zeker geen dokter in de buurt. Bespreek eerst met je groep de eerste vraag nl. ‘wat doe je als er iemand een brandwonde heeft?’ en bekijk daarna een website (je mag zelf een website kiezen). Noteer jullie antwoord (na bespreking van de vraag in de groep) in je logboek. Zoek dan het juiste antwoord in één van de 3 websites op + bekijk ook andere verwondingen: - - Hier vind je meer informatie over brandwonden, botbreuken, …: Verbranding de huid is meer dan zomaar een vel: Geef enkele functies van de huid. eerste, tweede en derde graads brandwonden: Bespreek in je groep: Hoe herken je het verschil tussen de 3 soorten graads brandwonden? Daarna bekijk je het antwoord op de site. de eerste hulp in 9 stappen: Geef die 9 stappen kort weer. Botbreuken: Wat moet je doen bij een verstuiking van een gewricht? (Schrijf het antwoord in je logboek) Klik hier en kijk bij - algemene aanwijzingen en daarna bij ehbo-doosjes (staat in de tekst in blauw): Neem de EHBO-doos van de school erbij en bekijk wat er inzit en wat niet (in vergelijking met de EHBO-doos die op de website beschreven staat) bloedingen en verwondingen: Doe alsof 1 iemand van je groepje een ernstige bloeding heeft en verzorg die persoon. fracturen en ontwrichtingen: Wat doe je met een gebroken sleutelbeen? verbranding, hitte en kou: Voordat je de website bekijkt bespreek je met je groep wat zou je doen als er ‘verbranding door hete vloeistof’ zou plaatsvinden. (Noteer het in je logboek) Controleer daarna het antwoord in de website. beten en steken en vergiftiging: Wat moet je doen bij vergiftiging door planten en bessen? Hier klikken en je krijgt meer informatie over insectenbeten!: Geef de 10 gouden tips voor wie gevoelig is voor insecten. De volgende doe-opdracht is enkel voor die personen die de 1e of de 3e website bekeken hebben: Elke persoon van de groep kiest 1 verwonding (vb. een brandwonde) en 1 persoon van jouw groep. Je verzorgt die persoon (volgens de stappen in de EHBO-cursus beschreven) alsof hij/zij die verwonding heeft. b) Je lichaam moet je ook verzorgen (hygiëne): Hier klikken en kijken bij 'verzorging' en je komt alles over verzorging te weten! - opbouwen van conditie: Doe enkele strekoefeningen en versterk je buik (bij ‘bouw je kracht op’) - voet: Soigneer jezelf en masseer je eigen voeten. Vooral voetverzorging is belangrijk: Klik hier en kijk bij 'routetechnieken'(prent van een voet met ‘45’): Welke sokken zijn aan te raden? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5. We bevinden ons nu in het bos zelf. Waar zijn we ergens in het bos, waar is het noorden? Je kunnen oriënteren in een bos (of ergens anders) is heel belangrijk. Er zijn verschillende technieken om je te oriënteren: a) kaart en kompas b) met behulp van je horloge c) via de sterren d) dankzij de wind, bomen,… Kies met je groep 1 techniek die je zou willen kunnen toepassen (probeer overeen te komen met elkaar) en bekijk bij de gekozen techniek een website. Als er toch meningsverschillen zijn, kies dan 2 technieken. a) kaart en kompas (kies 1 van de 2 websites): Hier klikken en neem (na het bekijken van de website) een kompas en test het kompas uit (zoals op de website beschreven) + geef een definitie van ‘declinatie’ (in het kort) (staat in de tekst in het blauw, dus klik erop) + welke 3 ‘noorden’ heb je? Kijk hier bij 'Kaart en Kompas' uiterlijk: - Geef de 5 onderdelen van een kompas. - Bespreek eerst in je groep de invloed van ijzer op de kompasnaald (schrijf jullie antwoord in het logboek) en controleer daarna het antwoord. Bepalen van een richting met een kompas: Probeer zelf uit Opzoeken van kaartcoördinaten: Lees dit eventjes. b) horloge: Hier doe je de volgende opdracht: Bepaal met je horloge het zuiden (je kan dit enkel doen als de zon schijnt!) c) sterren: Hier teken je na hoe je het noorden vindt in het Noordelijk halfrond. d) alternatief: Hier probeer je zelf 2 van de 6 alternatieven uit. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------6. Als we in de natuur moeten overnachten, is het wel beter dat we onszelf beschermen tegen regen, koude, dieren,… a) We hebben een goede schuilhut nodig, maar hoe beginnen we daar nu aan?: Teken jouw ideale (uitgevonden) schuilhut, maar bekijk eerst de tips op de websites: Hier bekijk je 'schuilhut maken' Hier zie je bij 'survival technieken' welke matras je in je schuilhut kunt leggen. Om een schuilhut te maken, om een tafel in elkaar te knutselen,…, is het handig dat je kan sjorren, pionieren, maar om dat te kunnen heb je veel tijd nodig. Daarom gaan we hier niet verder op ingaan, maar als je toch geïnteresseerd bent, kan je enkele websites over knopen, pionieren,… bij vraag 8 vinden. b) Gepaste kledij aandoen, scheelt ook al veel: Tips over kleding: Elke persoon kiest 1 tip die hij/zij interessant vindt (, noteer in je logboek welke je gekozen hebt). Bespreek met je groep de ervaringen die je hebt (of niet?) met zo’n tips. Kleding en temperatuur: Geef de verschijnselen van onderkoeling en maak een kort schema van welke kledij je bij welke temperatuur draagt. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------7. De belangrijkste informatie heb je nu al ter beschikking. Heb je toch nog vragen, problemen, onduidelijkheden,… die jullie in je logboek genoteerd hebben en die nog niet (of te weinig) beantwoord zijn, stuur dan een e-mail of een brief of telefoneer naar: een scoutsgroep die hikes organiseert. Hun e-mail adres vind je hier onder woudlopersinsigne het team “Leger-Jeugd”: [email protected] OF SID/team Leger-Jeugd, Kwartier Koningin Elisabeth, Eversestraat 1, 1140 Brussel OF 0800 / 95 594 (gratis groen nummer) (open van 15/01-31/05: 7u30-17u30 en van 01/0614/01: 8u-16u) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------8. Deze stap moet je enkel doen als je nog tijd overhebt of als je geïnteresseerd bent: a) het bos: http://www.digischool.nl/po/ds/dbs/groepen/78/vakken78/biologie/bos/index.htm (planten, dieren, schimmels en paddestoelen in het bos, vragen, opdrachten en tips) b) technieken: knopen en pionieren: * http://www.scouting.nl/ bij programma tips en daarna bij technieken (knopen) * http://www.realknots.com/ (als je op de Nederlandse vlag klikt, verschijnt alles in het Nederlands) (knopen) Insigne Pionieren * http://scoutnet.nl/~margriet/kk/index.htm (pionieren: knopen en pioniervoorbeelden) * http://www.scouting.nl/ bij programma tips en daarna bij pionieren (pionier-projecten) seinen (morseconvertor, semafoor,…): * http://www.scouting.nl/ bij programma tips en daarna bij seinen * http://home.tiscalinet.be/sint-kristoffel/extra/morseconvertor.html (morseconvertor) * http://scoutnet.nl/~margriet/kk/index.htm (morse, semafoor) maken van: * een rugzak: http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/rugzak.htm * een woudloperslamp: http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/rugzak.htm c) cursussen: http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/woudlopershike/hoofdmenu.htm bij woudlopersinsigne (hikes) http://www.scouting.nl/hit/hitactie.html (kampen per leeftijd) http://www.nature.be/index2.html (avontuurlijke outdoor activiteiten) http://www.mil.be (dagbezoeken en activiteiten bij de Krijgsmacht, georganiseerd door team “Leger-Jeugd”, je kunt er met de klas naar toe) http://www.vreriks.nl/opleiding/opleiding.html (opleiding bij het Rode Kruis, Reddingsbrigades, EHBO-verenigingen) d) materiaal boeken die zorgen voor ontspanning tijdens de survivaltocht, die nog andere interessante informatie bevat die je kan gebruiken tijdens je survivaltocht: http://www.hiking-site.nl/boekrecensies.html (routeboeken, kookboeken, leesboeken, ehbo-boeken, navigatie-boeken,…) winkels waar je materiaal kunt aankopen: http://www.hiking-site.nl/winkels.html uitleg over materiaal: * http://www.hiking-site.nl/materialen.html (merken van goed materiaal) * http://www.hiking-site.nl/tipsentricks.html (merken en uitleg over: branders, rugzakken, schoenen, messen, kompassen, verrekijkers,…) e) allerlei recepten met wilde planten (zoals weegbree, brandnetel,…): http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/woudlopershike/hoofdmenu.htm bij hoe maak je een goed kampvuur en met welk houtsoort? (welke wilde planten kun je eten?) brood maken: http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/survivalexpeditie: hier zie je bij technieken hoe je het op een kampvuur doet. ORGANISATIE VAN DE LES: Dit internetproject is bedoeld voor leerlingen van het 6e leerjaar. Bij voorkeur wordt er 1 klasgroep betrokken (en niet meerdere) om zo het probleem van het beperkt aantal computers en het probleem van te veel lawaai en heen en weer geloop te vermijden. Om de groepssfeer te bevorderen, wordt er in groepjes gewerkt van 4 personen (indien een ondeelbaar getal: een groepje van 3 of van 5). Ze mogen zelf hun groepje kiezen (bij problemen komt de leerkracht wel tussen). Zo wordt er niet alleen met de computer en internet gewerkt, maar kunnen de leerlingen met elkaar discussiëren, ervaringen uitwisselen, vragen stellen, het gevraagde toepassen (los van de computer),… Zonder de extra activiteiten (zoals naar het leger en/of het bos gaan) kan het internetproject 1 à 2 middag(en) in beslag nemen. Een dag naar vb. het leger (die aangepaste outdoor-activiteiten organiseert) of naar het bos is zeker aan te raden omdat dit project toch een ‘survivalpakket’ is, dus in de natuur van toepassing. De leerlingen worden vaak vrijgelaten over de te kiezen websites. Dit moet ervoor zorgen dat leerlingen gemotiveerd te werk gaan. Ook het multi-disciplinaire draagt daaraan een steentje bij: het project kan in verschillende lessen georganiseerd worden, zoals in de lessen Nederlands, aardrijkskunde, natuurkennis, geschiedenis (dit wel minder) en turnen (dit ook wel minder). Het derde die zorgt voor een gemotiveerde aanpak is dat de leerlingen regelmatig doe-opdrachten moeten doen, dat ze niet voortdurend met de computer bezig zijn, maar ook hun kennis echt kunnen toepassen. De problemen zullen (waarschijnlijk) vooral bij de doe-opdrachten tevoorschijn komen: voor sommige opdrachten heb je ‘lange’ ervaring nodig (vb. met kompas omgaan, EHBO toepassen,…), maar zij moeten het op korte termijn doen. Wel moet er gezegd worden dat vooral de basistechnieken gegeven worden. De leerlingen die op de technieken verder willen ingaan, kunnen dat door survivalboeken raad te plegen, meerdere websites te bekijken of cursussen te volgen. EINDWERK: Het maken van een opstel over ‘mijn eerste dag op een onbewoond eiland’ zorgt ervoor dat de verkregen kennis (die o.a. in het logboek genoteerd is,) gereproduceerd wordt. De leerlingen maken met 2 het opstel (ze mogen zelf kiezen met wie ze willen samenwerken) door zoveel mogelijk gebruik te maken van hun logboek (die al veel informatie bevat) en hun fantasie. Na het schrijven van het opstel wordt het ook in de klas voorgelezen. Zo hoort men ook de ideeën van anderen en kan men extra kennis opdoen. Bij ‘evaluatie’ wordt er meer en concretere informatie gegeven over het maken van het opstel (en het beoordelen van het logboek en de samenwerking). FUNCTIE VAN DE LEERKRACHT: De leerkracht helpt en coördineert de leerlingen indien nodig bij gesprekken, toepassingen of vragen. Om een goede feedback en uitleg te geven, is het wel belangrijk dat de leerkracht de verschillende websites en het project goed heeft bestudeerd en toegepast. Ook bestaat er bij verschillende organisaties (zoals o.a. het VVKSM bij groep ‘technieken’) cursussen over technieken (die in één dag te volgen zijn en die door ervaren mensen gegeven worden). Zo’n cursus is altijd nuttig, want de leerkracht kan dan zijn kennis doorgeven aan de leerlingen. Het hebben van voorkennis (over EHBO, technieken, computers, …) is zeker meegenomen, maar is niet noodzakelijk, want men kan zelf de kennis verwerven door het project te doen. Enige kennis over rollenspel, discussiegroepen,… is nuttig, maar ‘al doende leert men’. De leerkracht moet er ook voor zorgen dat er materiaal ter beschikking is (kompas, EHBO-doos, sjortouw, …) zodat de leerlingen de opdrachten goed kunnen volbrengen. Dit materiaal kan men (voor een klein prijsje) bij verschillende organisaties lenen (o.a. in het VVKSM en andere jeugdbewegingen). Indien er conflicten zijn in een groep, moet de leerkracht tussenkomen en voor een oplossing kijken (het splitsen van een groep gebeurt enkel indien het echt niet anders kan). VARIATIES: Zoals reeds eerder vermeld, kan (na het behandelen van het project) er een uitstap naar het leger of naar het bos georganiseerd worden. Voor sommige opdrachten (kompas toepassen,…) is het aan te raden om de toepassing ervan buiten het klaslokaal te doen (op straat of op de speelplaats). Bij de techniek ‘kaart en kompas’ is het altijd leuk om de leerlingen zelf een tocht te laten maken. Ze krijgen een stafkaart in handen en ze moeten die zelf leren lezen. Een opdracht kan zijn: loop van ‘A’ naar ‘B’ (staat op de kaart vermeld) en zorg ervoor dat je problemen (rivier, te steile helling,…) vermijdt met behulp van de stafkaart. Bronnen Wat hebben de leerlingen nodig om de activiteiten uit te kunnen voeren: een logboek per groep 1 e-mail per groep (of meerdere indien gewenst) een computer met internetaansluiting en met boxen (om de roep van vogels te kunnen horen) link naar een klasuitstap, nl. naar het bos, naar het leger (waar er samenwerking met andere scholen mogelijk is),…, maar daar is een extra leerkracht aan te raden WEBSITES over scoutstechnieken, over het bos, dieren,…, over EHBO en over cursussen die je kan volgen: Websites over scoutstechnieken: http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/woudlopershike/hoofdmenu.htm: Hoe maak je een schuilhut? (stappen, 3 models van hutten, slapen) Informatie over routetechnieken (voetverzorging) Hoe maak je een goed kampvuur en met welk houtsoort? (het hoe en wat van brandhout, wat is een koffievuurtjeszwam, hoe kook je zonder pannen, welke wilde planten kun je eten en een kakelvers stokbrood bakken) Heb je vragen dan kun je ons altijd mailen!! http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/survivalexpeditie Routetechniek (onderweg, oriëntatie, routetechnieken) Survival (eetbare planten) Technieken (bivak maken, vuur, koken en brood maken) http://www.hiking-site.nl/: http://www.hiking-site.nl/ehbo.html (omgaan met noodgevallen, EHBO-doos, bloedingen en verwondingen, fracturen en ontwrichtingen,…) http://www.hiking-site.nl/boekrecensies.html (kookboeken, leesboeken, ehboboeken,…) http://www.hiking-site.nl/materialen.html (branders, rugzakken, schoenen, slaapzakken, tenten, waterfilters, messen en tools, kleding,…) http://www.hiking-site.nl/navigatie.html (kompas, GPS, horloge als navigatieintrument, sterren als navigatie-instrument, alternatieve koersbepaling) http://www.hiking-site.nl/verzorging.html (opbouwen van conditie, de toillettas, verzorging van je voeten, hoofdverzorging, voeding) http://www.hiking-site.nl/winkels.html (buitensportzaken, on-line shops,…) http://www.hiking-site.nl/tipsentricks.html (tips over kleding, over koken en eten, over materiaal en overige tips) http://scoutnet.nl/~margriet/kk/index.htm: kaart en kompas (uiterlijk, opzoeken van kaartcoördinaten, het maken van schetsen, verschillende kaarten) pionieren (knopen en pioniervoorbeelden) vuur (houtsoorten, aanmaakmateriaal, soorten vuren, kooktips) morse semafoor http://www.scouting.nl/ bij programma tips knopen pionier-projecten seinen http://www.scouting.nl/hit/hitactie.html (kampen per leeftijd) http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/ http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/rugzak.htm (rugzak zelf maken) http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/woudloperslamp.htm (woudloperslamp maken) recepten (vis in folie) http://sportsknowhow.com/kleding.htm (over kleding en temperatuur) http://www.realknots.com/ (als je op de Nederlandse vlag klikt, verschijnt alles in het Nederlands) (knopen) http://home.tiscalinet.be/sint-kristoffel/extra/morseconvertor.html (morseconvertor) Website over de oermens: http://www.taptoe.nl/onderwerp/default.asp?SID=70 Websites over het bos, dieren,…: http://www.digischool.nl/po/ds/dbs/groepen/7-8/vakken78/biologie/bos/index.htm planten (boomlaag, struiklaag, graslaag, moslaag) dieren (everzwijnen, vogels,…) schimmels en paddestoelen vragen opdrachten tips (herbarium, flora,…) http://www.gco.nl/vogels/vogels1a.htm (vogels bekijken en hun roep beluisteren + als je een vogel gezien hebt, kan je de vogelnaam opzoeken) http://www.geocities.com/ivn_vogels_park_bos (foto en uitleg over vogels in het park en in het bos) http://huizen.dds.nl/~de-egel/portal.htm (over egels) Websites over EHBO: http://www.ehbocursus.nl 5 punten die belangrijk zijn bij EHBO http://www.vreriks.nl/opleiding/opleiding.html: opleiding (opleidingen die je kunt volgen bij het Rode Kruis, Reddingsbrigades,… en de inhoud van een volledige verbandtrommel) http://www.vreriks.nl/Verwondingen/verwondingen.html: brandwonden (functie van de huid, oorzaken van verbranding, eerste hulp in 9 stappen,…) + botbreuken + kleine verwondingen LOTUS (vereniging die bij cursussen de verwondingen imiteert) http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=dossier&art=72 (insectenbeten) Websites over o.a. cursussen: http://www.mil.be (team “Leger-Jeugd”: [email protected]) http://www.nature.be/index2.html (avontuurlijke outdoor activiteiten) Enkele interessante BOEKEN zijn: S.A.S. handboek Het werkboek scouts Expeditie in Nederland BEGELEIDING: De leerlingen kunnen altijd de hulp van de leerkrachten inroepen, maar voor meer technische vragen (over kompas,…), kan men terecht bij verschillende organisaties (waar men een brief, e-mail,… naar stuurt): het leger, scoutsgroepen,… Evaluatie Er zijn eigenlijk 3 grote zaken die beoordeeld worden: de samenwerking in de groep het logboek het eindwerk (het opstel) De leerlingen worden individueel beoordeeld voor hun samenwerking in de groep. Omdat het logboek en het eindwerk een groepsproduct is, wordt de groep beoordeeld en niet het individu zelf. HOE ZIT HET EINDWERK PRECIES IN ELKAAR EN WAAROP BEOORDEELD DE LEERKRACHT SPECIFIEK?: Om jullie inzet en kennis te beoordelen, moeten jullie nog een eindwerk(je) maken: Met 2 personen (je kiest 1 iemand van jouw groep) schrijf je een opstel met als titel ‘mijn eerste dag op een onbewoond eiland’. Het opstel moet ongeveer 1 bladzijde lang zijn (als je het geschreven hebt) en moet de volgende onderdelen bevatten (voorbeelden staan tussen haakjes!): je beschrijft hoe het eiland er uitziet (welke bomen er zijn, de dieren die er leven,…). Je mag er ook een tekening van maken, maar dat is niet verplicht. welk materiaal je allemaal meegenomen hebt om te overleven (lucifers, een bijl,…) hoe je tewerk gegaan bent om je schuilhut te maken (je hebt hout gehakt, palen aan elkaar gesjord,… OF je hebt een put gegraven en …). Je maakt een tekening van je schuilhut. Hoe je aan eten geraakt bent (jagen, verzamelen,…), wat je gegeten hebt (vis, bessen,…) en de manier van klaarmaken (heb je gebruik gemaakt van een kampvuur of heb je iets anders bedacht?) Op welke manier je het eiland verkent hebt (kompas en kaart,…), wat je allemaal gezien hebt en (eventueel) de problemen die je onderweg bent tegen gekomen (een insectenbeet gehad, beken waar je niet over kon,…) Je beschrijft hoe je je op het eiland voelt (eenzaam, enthousiast,…) Voor de rest ben je vrij wat je er nog allemaal bijschrijft (vb. je vermeldt dat je een dagboek zal schrijven, wat je in je ‘vrije tijd’ gedaan hebt,…) Een tip: Maak - voor het schrijven van je eindwerk - gebruik van je logboek, want je hebt daar al veel nuttige informatie ingeschreven. Jullie opstel (die je met 2 personen gemaakt hebt,) typ je op de computer en print je uit. Je leest daarna je opstel in de klas voor (iedere persoon moet een stuk voorlezen). Het is leuk als je je werk zou kunnen voordragen in de gepaste sfeer, nl. in de sfeer van een ‘onbewoond eiland’. Daarom schilder je (met heel de klas) bomen, dieren, een kampvuur, een tent, … op grote stukken karton. Jullie kunstwerk(en) (het beschilderd karton) hang je in de klas uit. Na het voorlezen van de opstellen, plak je je opstel op het karton. Je juffrouw/meester zal jullie inzet en kennis beoordelen. Zij/hij zal kijken naar: het logboek: - Hebben jullie de vragen goed beantwoord? - Is het logboek ordelijk? - Hebben jullie zelf leuke ideeën, vragen,… gegeven? de groepssfeer of de samenwerking met je vrienden/vriendinnen in de groep, was iedereen tevreden en werden conflicten (als die er waren) goed opgelost? je eindwerk: - Zijn jullie origineel en creatief tewerk gegaan? - Is het eindwerk realistisch (hebben jullie niet te veel fantasie gebruikt)? - Hebben jullie je logboek gebruikt? - Heb je de kennis die je opgedaan hebt (bij het volgen van het proces) in je eindwerk verwerkt? - Hebben jullie niet te veel taalfouten gemaakt? - Was je presentatie in de klas (het voorlezen van je eindwerk) goed? Conclusie Hopelijk heeft het project ertoe bijgedragen dat leerlingen bewuster zijn van hun luxeleventje en dat ze meer te weten gekomen zijn over het bos, technieken om je te oriënteren, de mogelijkheden die de natuur met zich meebrengt voor de mens,… De kennis die ze opgedaan hebben, kunnen ze in het alledaagse leven gebruiken: in de jeugdbeweging als ze een kampvuur moeten maken, in de zomer als ze een picknick organiseren, op straat als ze de weg kwijt zijn, als ze in het bos wandelen,… Het is zeker nuttig om de kennis af en toe te herhalen en te gebruiken, zodat als ze het nodig hebben, ze de kennis en ervaring nog steeds bezitten. Je moet zeker niet wachten om je kennis te gebruiken tot je op een onbewoond eiland belandt, want de kans daarop is zeer klein! Referenties Om een duidelijk overzicht te geven van alle (gebruikte) websites, heb ik ze hieronder nog eventjes geordend: WEBSITES over scoutstechnieken, over het bos, dieren,…, over EHBO en over cursussen die je kan volgen: Websites over scoutstechnieken: http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/woudlopershike/hoofdmenu.htm: Hoe maak je een schuilhut? (stappen, 3 models van hutten, slapen) Informatie over routetechnieken (voetverzorging) Hoe maak je een goed kampvuur en met welk houtsoort? (het hoe en wat van brandhout, wat is een koffievuurtjeszwam, hoe kook je zonder pannen, welke wilde planten kun je eten en een kakelvers stokbrood bakken) Heb je vragen dan kun je ons altijd mailen!! http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/survivalexpeditie Routetechniek (onderweg, oriëntatie, routetechnieken) Survival (eetbare planten) Technieken (bivak maken, vuur, koken en brood maken) http://www.hiking-site.nl/: http://www.hiking-site.nl/ehbo.html (omgaan met noodgevallen, EHBO-doos, bloedingen en verwondingen, fracturen en ontwrichtingen,…) http://www.hiking-site.nl/boekrecensies.html (kookboeken, leesboeken, ehboboeken,…) http://www.hiking-site.nl/materialen.html (branders, rugzakken, schoenen, slaapzakken, tenten, waterfilters, messen en tools, kleding,…) http://www.hiking-site.nl/navigatie.html (kompas, GPS, horloge als navigatieintrument, sterren als navigatie-instrument, alternatieve koersbepaling) http://www.hiking-site.nl/verzorging.html (opbouwen van conditie, de toillettas, verzorging van je voeten, hoofdverzorging, voeding) http://www.hiking-site.nl/winkels.html (buitensportzaken, on-line shops,…) http://www.hiking-site.nl/tipsentricks.html (tips over kleding, over koken en eten, over materiaal en overige tips) http://scoutnet.nl/~margriet/kk/index.htm: kaart en kompas (uiterlijk, opzoeken van kaartcoördinaten, het maken van schetsen, verschillende kaarten) pionieren (knopen en pioniervoorbeelden) vuur (houtsoorten, aanmaakmateriaal, soorten vuren, kooktips) morse semafoor http://www.scouting.nl/ bij programma tips knopen pionier-projecten seinen http://www.scouting.nl/hit/hitactie.html (kampen per leeftijd) http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/ http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/rugzak.htm (rugzak zelf maken) http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/woudloperslamp.htm (woudloperslamp maken) recepten (vis in folie) http://sportsknowhow.com/kleding.htm (over kleding en temperatuur) http://www.realknots.com/ (als je op de Nederlandse vlag klikt, verschijnt alles in het Nederlands) (knopen) http://home.tiscalinet.be/sint-kristoffel/extra/morseconvertor.html (morseconvertor) Website over de oermens: http://www.taptoe.nl/onderwerp/default.asp?SID=70 Websites over het bos, dieren,…: http://www.digischool.nl/po/ds/dbs/groepen/7-8/vakken78/biologie/bos/index.htm planten (boomlaag, struiklaag, graslaag, moslaag) dieren (everzwijnen, vogels,…) schimmels en paddestoelen vragen opdrachten tips (herbarium, flora,…) http://www.gco.nl/vogels/vogels1a.htm (vogels bekijken en hun roep beluisteren + als je een vogel gezien hebt, kan je de vogelnaam opzoeken) http://www.geocities.com/ivn_vogels_park_bos (foto en uitleg over vogels in het park en in het bos) http://huizen.dds.nl/~de-egel/portal.htm (over egels) Websites over EHBO: http://www.ehbocursus.nl 5 punten die belangrijk zijn bij EHBO http://www.vreriks.nl/opleiding/opleiding.html: opleiding (opleidingen die je kunt volgen bij het Rode Kruis, Reddingsbrigades,… en de inhoud van een volledige verbandtrommel) http://www.vreriks.nl/Verwondingen/verwondingen.html: brandwonden (functie van de huid, oorzaken van verbranding, eerste hulp in 9 stappen,…) + botbreuken + kleine verwondingen LOTUS (vereniging die bij cursussen de verwondingen imiteert) http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=dossier&art=72 (insectenbeten) Websites over o.a. cursussen: http://www.mil.be (team “Leger-Jeugd”: [email protected]) http://www.nature.be/index2.html (avontuurlijke outdoor activiteiten) Enkele interessante BOEKEN zijn: S.A.S. handboek Het werkboek scouts Expeditie in Nederland OVERLEVINGSTOCHT Een Internetproject voor kinderen van het 6de leerjaar Ontworpen door: Marlies Vanpoucke, [email protected] Inleiding | Taak | Proces | Evaluatie | Conclusie | Referenties | Inleiding “Ik leef!” riep Robinson Crusoe en schrok van zijn eigen stem die zo plotseling de stilte verbrak. Op zijn stem kwam geen reactie en meteen begreep hij dat hij er van heel de bemanning van het schip alleen was overgebleven. … Robinson liep naar het strand, nam een plank en spijkerde die op een paal, daarin kerfde hij volgende woorden: Op 30 september van het jaar 1659 kwam ik, Robinson Crusoe hier aan land. Toen nam hij een schrift, pen en inkt en schreef hetzelfde. Zo was hij zijn dagboek begonnen en nam zich voor het alle dagen bij te houden. De plaats waar hij aangespoeld was en verplicht te leven, noemde hij: Het eiland van de wanhoop. … Robinson maakte een nauwkeurige inventaris op van heel zijn rijkdom. Hij bezat veel hout en ijzer waarmee hij veel zou kunnen maken. Hij had allerhande werktuigen, bijlen en houwelen en een slijpsteen om ze te scherpen. Hij had ook nog een zak rijst gevonden, een vaatje alcohol en drie grote kazen. Het brood dat hij gevonden had was reeds een beetje verzuurd, maar hij had er toch nog van gegeten omdat hij besefte dat hij op voedsel erg zuinig moest zijn. Toen besloot Robinson een plaats te zoeken waar hij voor zichzelf en zijn hond een fatsoenlijk onderkomen zou kunnen bouwen. Hij koos daarvoor een klein plateau dat tegen een rots gelegen was en hem een overzicht gaf over de omgeving. De rots had een soort grot. Die kapte Robinson dieper uit en daar tegen aan bouwde hij een hut zodat hij een grote woonruimte bekwam die tegen stormen bestand was omdat ze gesteund werd door de rots. De stemming waarin Robinson dit werk verrichtte kon je allesbehalve opgewekt noemen. Hij voelde zich eenzamer dan ooit en zelfs de aanhankelijkheid van de hond kon daar maar weinig aan verhelpen. … Robinson leefde 28 jaar, 2 maanden en 19 dagen op een eiland. (Een stukje uit het boek ‘Robinson Crusoe’ van Daniël Defoe) Stel je voor dat je (alleen) op een onbewoond eiland zou aanspoelen en dat je jezelf in leven moet houden. ‘Welke planten zijn eetbaar?, Waar en op welke manier bouw ik een stevig kamp?, Hoe houd ik mezelf warm?, …’ Allemaal vragen waar je nu nog geen (of onvoldoende) antwoord op hebt omdat we tegenwoordig in een luxewereld leven: we hebben honger, dus we gaan naar de winkel; het wordt donker, dus we steken het licht aan; we willen een dak boven ons hoofd, dus we laten een ondernemer komen;… Na het maken van deze taak zal je veel meer weten over ‘het overleven in een bos’. Aangezien dit helemaal geen gemakkelijke proces is, zullen we samen naar een oplossing zoeken op deze en nog veel andere vragen zodat je (op eigen benen) in staat zult zijn om in de natuur te overleven. Zet je schrap, want we gaan beginnen met plan A: de voorbereiding van een overlevingstocht! Taak In dit project zal je: Een kijkje nemen in de oertijd om te zien hoe men toen (in de natuur) leefde Informatie verzamelen over verschillende levende wezens in een bos en over een paar functies van je lichaam die nuttig zijn om te overleven Nuttige technieken aanleren om te overleven en je weg te vinden Samen met je klasgenoten kennis en ervaring opdoen die je achteraf kan uittesten (in een bos, op straat,…) Proces Zoek zelf 3 vriendinnen/vrienden waarmee je aan te taak wilt samenwerken (je groepje bestaat dus in totaal uit 4 personen). Als jullie klasgroep niet deelbaar is door vier, mogen er ook een paar groepjes van 3 of 5 personen zijn! Samen zullen jullie de taak (die in verschillende stappen opgedeeld is,) overlopen en komen tot meer kennis om te kunnen overleven in een bos. Elke groep krijgt van de juffrouw/meester een logboek die lege bladzijden bevat. Wat doe je met je logboek?: Je schrijft er de antwoorden op de vragen (die per stap gesteld zijn) in. Je kunt er je problemen, vragen, … neerschrijven. Je schrijft erin wie van je groep wat doet (vb. Bert heeft het antwoord op de 3 e vraag genoteerd, Karen heeft de vraag voorgelezen,…) Bij elke stap moet je dus met heel je groep: 1) de opdracht of de vraag (of vragen) bij die stap lezen 2) aan de opdracht werken (door op de website te kijken) 3) de oplossingen van de vragen in het logboek noteren (dit mag steeds door een andere persoon van je groep gedaan worden) en 4) je werkwijze (wie heeft wat gedaan), vragen, problemen, … in het logboek noteren. Het logboek zorgt ervoor dat je gemakkelijk het hele proces kan herbekijken en dat je de grote eindopdracht goed kan oplossen. De eindopdracht bestaat erin dat iedereen met 2 een opstel schrijft over ‘mijn eerste dag op een onbewoond eiland’ (je groep is dus in 2 gedeeld). Meer uitleg hierover vind je bij de ‘evaluatie’. De juffrouw/meester zal het logboek bekijken en beoordelen. Bij enkele stappen mag je kiezen welke website je met je groep bekijkt. Omdat niet iedereen dezelfde voorkeur heeft, is het beter dat je vooraf bepaalt wie er bij de volgende opdracht de website zal kiezen (noteer dan wel in je logboek wie er bij welke stap gekozen heeft). Het is natuurlijk veel leuker als je samen een website kiest. Als alles duidelijk is, mag je van START gaan: 1. Noteer in je logboek het woord ‘overlevingstocht’. Als je dit woord leest of hoort, waar denk je dan aan, wat zegt dit woord jou? Bedenk (in stilte) elk 5 woorden of vragen die te maken hebben met het woord ‘overlevingstocht’. Schrijf jouw 5 vragen of woorden rond het woord ‘overlevingstocht’. Bespreek daarna met je groepje de antwoorden (ongeveer 5 minuten bespreking is zeker voldoende): leg uit waarom jij aan dat bepaald woord denkt, vraag aan een andere persoon in je groep waarom hij/zij aan dit woord denkt, probeer een antwoord te vinden op de verschillende vragen die jullie zelf bedacht hebben,… Je zal (waarschijnlijk) niet altijd een antwoord vinden op je vragen, maar dat is geen enkel probleem, want je krijgt later de mogelijkheid om al je (resterende) vragen door te mailen naar verschillende personen, organisaties,… Een voorbeeld van deze opdracht: (in plaats van het woord ‘overlevingstocht’, nemen we het woord) ‘appel’. Ik denk daarbij aan de volgende woorden: ‘fruit’, ‘groen’, ‘boom’, … en aan de volgende vragen: ‘waar groeien appels aan?’, ‘hoeveel soorten appels zijn er?’, … Na de bespreking van jullie woorden of vragen mogen jullie elk 5 voorwerpen opschrijven (in totaal dus 20 voorwerpen) die jullie zeker willen meenemen op survivaltocht, vb. lucifers, een bijl,… (voeding, GSM’s, gasvuren,… mogen jullie NIET meenemen, want het blijft nog steeds een survivaltocht in de natuur!) Als jullie rond het woord ‘overlevingstocht’ 20 woorden of vragen EN 20 voorwerpen genoteerd hebben, mogen jullie overgaan naar stap 2. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2. ‘Ongeveer 1.000.000 jaar geleden leeft de oermens als verzamelaar en jager. Het kannibalisme (= het eten van mensen) is verspreid. In de Oude Steentijd (die ongeveer 600.000 jaar geleden begint) kent men vermoedelijk het gebruik van vuur al. Er is al een vorm van taakverdeling der geslachten. …’ Als we een hele tijd terug in de geschiedenis gaan, zien we dat de eerste mensen (= oermensen) moesten leven van wat de natuur hen te bieden gaf. Ze moesten met behulp van de natuur overleven. We bekijken eventjes een stukje van de geschiedenis en lossen daarna enkele vragen op (die je na het lezen van de tekst van de website kunt beantwoorden): - Welke werktuigen gebruikte de prehistorische mens en voor wat gebruikte men die? (te vinden bij: wanneer, voedsel (de dieren achterna), handig (muren van huid), materialen (steen, brons en ijzer) en sporen (splinters en verkleurde plekken)) Wanneer: Hoe zagen de mensen er 2 miljoen jaar geleden uit? Voedsel de dieren achterna: Men leefde in de prehistorie van jacht en verzamelen van planten en knollen, vertel er meer over (wie deed wat, hoe deed men het jagen en verzamelen,… ?) - Handig * muren van huid: Hoe (met welk materiaal) maakten de mensen in de prehistorie hun huis? * een vuurtje stoken: Hoe gebeurde het stoken van een vuur en wie moest daarvoor zorgen? - Materialen kleren van schapenwol: De prehistorische mens maakte zelf veel (vb. sieraden, kleren,…) en ze schilderden ook. Geef meer uitleg daarover (uit wat werden sieraden gemaakt, hoe en met wat kleurde men hun kleren, wat beschilderde men,…) - Archeologie puzzels in de grond: * Wat is een archeoloog? * Wat doen archeologen? - Sporen splinters en verkleurde plekken: * Waarvoor gebruikte de prehistorische mens een platte steen met opvallende scherpe randen? * Welke steensoort werd er o.a. voor die platte stenen gebruikt? * Wat zijn schrapers en voor wat worden ze gebruikt? - Wie? graven met geduld: Hoe ging men om met de doden? - Klik HIER om de website over de prehistorie te bekijken. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3. In het bos leven er organismen (= planten, dieren,…). Ook die zijn belangrijk voor onze overlevingstocht: ze zorgen namelijk voor voedsel. We maken kennis met enkele eetbare planten: hoe zien ze eruit, waar groeien ze,…?: Bekijk de 2 volgende websites zodat je de vragen kan beantwoorden: * Klik hier om eetbare planten, noten, vruchten en bessen te bekijken. Zorg ervoor dat je de planten, noten, vruchten en bessen herkent als je ze in het bos tegenkomt. Bespreek in je groep welke planten, noten,… je al gezien hebt. * hier worden enkele eetbare planten besproken en kan je bekijken (kijk bij survival): - brandnetel: wat zorgt ervoor dat een brandnetel prikt? - dovenetel: door wat zijn ze herkenbaar? - weegbree: weegbree is een medicijn tegen …? (vul aan) - wilde zuring en krul zuring: wat is het verschil tussen beide (i.v.m. het eten) en krul zuring is een medicijn tegen …? En we bekijken en beluisteren enkele vogels die in het bos leven. Bekijk 1 van de 2 websites: hier klikken en dan kies je elk 1 vogel (in totaal dus 4 vogels) die je van naderbij wilt bestuderen. Schrijf de kenmerken, het gedrag en het verblijf van die vogel in het logboek (en schrijf er ook bij waarom je precies deze vogel gekozen hebt en geen andere) + beluister hun roep + als je een vogel in je tuin, in het bos of in het park gezien hebt die je niet bij vogelnaam kent, doe dan de test ‘Hoe groot was jouw vogel’. Klik de vogel aan die je wilt bestuderen en noteer (in je logboek) het geluid, de grootte, de biotoop, het territorium, het trekken of blijven, het bedreigd zijn of niet? van die vogel. Kies elk 2 vogels. Klik hier Als je nog meer informatie wilt hebben over planten, dieren,…, kan je terecht bij vraag 8, maar werk eerst aan de volgende stappen. b) Een elektrisch vuur om op te koken, hebben we niet, dus, we zullen een kampvuur moeten maken, een pan in elkaar moeten knutselen, …, we geven jullie ook enkele kooktips mee. Neem 2 van de 4 websites, bekijk die met je groep en probeer de vragen zo goed mogelijk op te lossen: Klik hier en kijk bij 'hoe maak je een goed kampvuur en met welk houtsoort? - Het hoe en wat van brandhout soorten brandhout: Waarom prefereert (verkiest) men lucifers (en niet een aansteker)? + Hoe bescherm je lucifers tegen vocht? + Met wat kan je vuur aanmaken? - Het hoe en wat van brandhout houtsoorten: Zorg ervoor dat je de bomen herkent en geef van 4 houtsoorten (met heel de groep) de positieve en negatieve kanten van de houtsoort. - Wat is een koffievuurtjezwam?: Bekijk hoe je een grondvuur moet maken en hoe je het moet opruimen. - Hoe kook je zonder pannen?: Probeer zelf een pan te maken (met gebruik van blik en aluminiumfolie) Klik hier en kijk bij 'vuur'! - Houtsoorten: Beschrijf kort (in enkele losse woorden vb. ‘rode bladeren’,…) de omschrijving en het gebruik van de 3 houtsoorten. - Aanmaakmateriaal: Welke 6 manieren heb je om je vuur aan te steken? (lees ze ook eens) - Soorten vuren: Schets (teken) een piramide OF een pagodevuur. Klik hier om tips te zien over koken en eten!: Kies ieder 3 kooktips die je wilt lezen en schrijf in je logboek waarom je deze tips gekozen hebt (en geen andere). Klik hier!: - Brandstof van het lichaam: Leg uit wat ze daarmee bedoelen. - Enkele recepten: Maak zelf banaan met warme chocoladesaus (i.p.v. een kampvuur neem je een microgolfoven). ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------4. Als je op overlevingstocht vertrekt, moet je (als mens) ervoor zorgen dat je in topconditie bent en dat je dat ook blijft. Je moet ervoor zorgen dat je niet ziek wordt, dat je jezelf kan behelpen als je een verwonding hebt. c) Het is daarom heel handig dat je een EHBO-cursus (EHBO = Eerste Hulp Bij Ongelukken) volgt of kent. Als je gebeten zou zijn door een insect, je voet zou verstuikt hebben,…, kan je jezelf (of een ander) verzorgen, want op een onbewoond eiland is er zeker geen dokter in de buurt. Bespreek eerst met je groep de eerste vraag nl. ‘wat doe je als er iemand een brandwonde heeft?’ en bekijk daarna een website (je mag zelf een website kiezen). Noteer jullie antwoord (na bespreking van de vraag in de groep) in je logboek. Zoek dan het juiste antwoord in één van de 3 websites op + bekijk ook andere verwondingen: - - Hier vind je meer informatie over brandwonden, botbreuken, …: Verbranding de huid is meer dan zomaar een vel: Geef enkele functies van de huid. eerste, tweede en derde graads brandwonden: Bespreek in je groep: Hoe herken je het verschil tussen de 3 soorten graads brandwonden? Daarna bekijk je het antwoord op de site. de eerste hulp in 9 stappen: Geef die 9 stappen kort weer. Botbreuken: Wat moet je doen bij een verstuiking van een gewricht? (Schrijf het antwoord in je logboek) Klik hier en kijk bij - algemene aanwijzingen en daarna bij ehbo-doosjes (staat in de tekst in blauw): Neem de EHBO-doos van de school erbij en bekijk wat er inzit en wat niet (in vergelijking met de EHBO-doos die op de website beschreven staat) bloedingen en verwondingen: Doe alsof 1 iemand van je groepje een ernstige bloeding heeft en verzorg die persoon. fracturen en ontwrichtingen: Wat doe je met een gebroken sleutelbeen? verbranding, hitte en kou: Voordat je de website bekijkt bespreek je met je groep wat zou je doen als er ‘verbranding door hete vloeistof’ zou plaatsvinden. (Noteer het in je logboek) Controleer daarna het antwoord in de website. beten en steken en vergiftiging: Wat moet je doen bij vergiftiging door planten en bessen? Hier klikken en je krijgt meer informatie over insectenbeten!: Geef de 10 gouden tips voor wie gevoelig is voor insecten. De volgende doe-opdracht is enkel voor die personen die de 1e of de 3e website bekeken hebben: Elke persoon van de groep kiest 1 verwonding (vb. een brandwonde) en 1 persoon van jouw groep. Je verzorgt die persoon (volgens de stappen in de EHBO-cursus beschreven) alsof hij/zij die verwonding heeft. c) Je lichaam moet je ook verzorgen (hygiëne): Hier klikken en kijken bij 'verzorging' en je komt alles over verzorging te weten! - opbouwen van conditie: Doe enkele strekoefeningen en versterk je buik (bij ‘bouw je kracht op’) - voet: Soigneer jezelf en masseer je eigen voeten. Vooral voetverzorging is belangrijk: Klik hier en kijk bij 'routetechnieken'(prent van een voet met ‘45’): Welke sokken zijn aan te raden? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5. We bevinden ons nu in het bos zelf. Waar zijn we ergens in het bos, waar is het noorden? Je kunnen oriënteren in een bos (of ergens anders) is heel belangrijk. Er zijn verschillende technieken om je te oriënteren: a) kaart en kompas b) met behulp van je horloge c) via de sterren d) dankzij de wind, bomen,… Kies met je groep 1 techniek die je zou willen kunnen toepassen (probeer overeen te komen met elkaar) en bekijk bij de gekozen techniek een website. Als er toch meningsverschillen zijn, kies dan 2 technieken. e) kaart en kompas (kies 1 van de 2 websites): Hier klikken en neem (na het bekijken van de website) een kompas en test het kompas uit (zoals op de website beschreven) + geef een definitie van ‘declinatie’ (in het kort) (staat in de tekst in het blauw, dus klik erop) + welke 3 ‘noorden’ heb je? Kijk hier bij 'Kaart en Kompas' uiterlijk: - Geef de 5 onderdelen van een kompas. - Bespreek eerst in je groep de invloed van ijzer op de kompasnaald (schrijf jullie antwoord in het logboek) en controleer daarna het antwoord. Bepalen van een richting met een kompas: Probeer zelf uit Opzoeken van kaartcoördinaten: Lees dit eventjes. f) horloge: Hier doe je de volgende opdracht: Bepaal met je horloge het zuiden (je kan dit enkel doen als de zon schijnt!) g) sterren: Hier teken je na hoe je het noorden vindt in het Noordelijk halfrond. h) alternatief: Hier probeer je zelf 2 van de 6 alternatieven uit. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------6. Als we in de natuur moeten overnachten, is het wel beter dat we onszelf beschermen tegen regen, koude, dieren,… b) We hebben een goede schuilhut nodig, maar hoe beginnen we daar nu aan?: Teken jouw ideale (uitgevonden) schuilhut, maar bekijk eerst de tips op de websites: Hier bekijk je 'schuilhut maken' Hier zie je bij 'survival technieken' welke matras je in je schuilhut kunt leggen. Om een schuilhut te maken, om een tafel in elkaar te knutselen,…, is het handig dat je kan sjorren, pionieren, maar om dat te kunnen heb je veel tijd nodig. Daarom gaan we hier niet verder op ingaan, maar als je toch geïnteresseerd bent, kan je enkele websites over knopen, pionieren,… bij vraag 8 vinden. d) Gepaste kledij aandoen, scheelt ook al veel: Tips over kleding: Elke persoon kiest 1 tip die hij/zij interessant vindt (, noteer in je logboek welke je gekozen hebt). Bespreek met je groep de ervaringen die je hebt (of niet?) met zo’n tips. Kleding en temperatuur: Geef de verschijnselen van onderkoeling en maak een kort schema van welke kledij je bij welke temperatuur draagt. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------7. De belangrijkste informatie heb je nu al ter beschikking. Heb je toch nog vragen, problemen, onduidelijkheden,… die jullie in je logboek genoteerd hebben en die nog niet (of te weinig) beantwoord zijn, stuur dan een e-mail of een brief of telefoneer naar: een scoutsgroep die hikes organiseert. Hun e-mail adres vind je hier onder woudlopersinsigne het team “Leger-Jeugd”: [email protected] OF SID/team Leger-Jeugd, Kwartier Koningin Elisabeth, Eversestraat 1, 1140 Brussel OF 0800 / 95 594 (gratis groen nummer) (open van 15/01-31/05: 7u30-17u30 en van 01/0614/01: 8u-16u) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------8. Deze stap moet je enkel doen als je nog tijd overhebt of als je geïnteresseerd bent: f) het bos: http://www.digischool.nl/po/ds/dbs/groepen/78/vakken78/biologie/bos/index.htm (planten, dieren, schimmels en paddestoelen in het bos, vragen, opdrachten en tips) g) technieken: knopen en pionieren: * http://www.scouting.nl/ bij programma tips en daarna bij technieken (knopen) * http://www.realknots.com/ (als je op de Nederlandse vlag klikt, verschijnt alles in het Nederlands) (knopen) Insigne Pionieren * http://scoutnet.nl/~margriet/kk/index.htm (pionieren: knopen en pioniervoorbeelden) * http://www.scouting.nl/ bij programma tips en daarna bij pionieren (pionier-projecten) seinen (morseconvertor, semafoor,…): * http://www.scouting.nl/ bij programma tips en daarna bij seinen * http://home.tiscalinet.be/sint-kristoffel/extra/morseconvertor.html (morseconvertor) * http://scoutnet.nl/~margriet/kk/index.htm (morse, semafoor) maken van: * een rugzak: http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/rugzak.htm * een woudloperslamp: http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/rugzak.htm h) cursussen: http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/woudlopershike/hoofdmenu.htm bij woudlopersinsigne (hikes) http://www.scouting.nl/hit/hitactie.html (kampen per leeftijd) http://www.nature.be/index2.html (avontuurlijke outdoor activiteiten) http://www.mil.be (dagbezoeken en activiteiten bij de Krijgsmacht, georganiseerd door team “Leger-Jeugd”, je kunt er met de klas naar toe) http://www.vreriks.nl/opleiding/opleiding.html (opleiding bij het Rode Kruis, Reddingsbrigades, EHBO-verenigingen) i) materiaal boeken die zorgen voor ontspanning tijdens de survivaltocht, die nog andere interessante informatie bevat die je kan gebruiken tijdens je survivaltocht: http://www.hiking-site.nl/boekrecensies.html (routeboeken, kookboeken, leesboeken, ehbo-boeken, navigatie-boeken,…) winkels waar je materiaal kunt aankopen: http://www.hiking-site.nl/winkels.html uitleg over materiaal: * http://www.hiking-site.nl/materialen.html (merken van goed materiaal) * http://www.hiking-site.nl/tipsentricks.html (merken en uitleg over: branders, rugzakken, schoenen, messen, kompassen, verrekijkers,…) j) allerlei recepten met wilde planten (zoals weegbree, brandnetel,…): http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/woudlopershike/hoofdmenu.htm bij hoe maak je een goed kampvuur en met welk houtsoort? (welke wilde planten kun je eten?) brood maken: http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/survivalexpeditie: hier zie je bij technieken hoe je het op een kampvuur doet. Evaluatie Om jullie inzet en kennis te beoordelen, moeten jullie nog een eindwerk(je) maken: Met 2 personen (je kiest 1 iemand van jouw groep) schrijf je een opstel met als titel ‘mijn eerste dag op een onbewoond eiland’. Het opstel moet ongeveer 1 bladzijde lang zijn (als je het geschreven hebt) en moet de volgende onderdelen bevatten (voorbeelden staan tussen haakjes!): je beschrijft hoe het eiland er uitziet (welke bomen er zijn, de dieren die er leven,…). Je mag er ook een tekening van maken, maar dat is niet verplicht. welk materiaal je allemaal meegenomen hebt om te overleven (lucifers, een bijl,…) hoe je tewerk gegaan bent om je schuilhut te maken (je hebt hout gehakt, palen aan elkaar gesjord,… OF je hebt een put gegraven en …). Je maakt een tekening van je schuilhut. Hoe je aan eten geraakt bent (jagen, verzamelen,…), wat je gegeten hebt (vis, bessen,…) en de manier van klaarmaken (heb je gebruik gemaakt van een kampvuur of heb je iets anders bedacht?) Op welke manier je het eiland verkent hebt (kompas en kaart,…), wat je allemaal gezien hebt en (eventueel) de problemen die je onderweg bent tegen gekomen (een insectenbeet gehad, beken waar je niet over kon,…) Je beschrijft hoe je je op het eiland voelt (eenzaam, enthousiast,…) Voor de rest ben je vrij wat je er nog allemaal bijschrijft (vb. je vermeldt dat je een dagboek zal schrijven, wat je in je ‘vrije tijd’ gedaan hebt,…) Een tip: Maak - voor het schrijven van je eindwerk - gebruik van je logboek, want je hebt daar al veel nuttige informatie ingeschreven. Jullie opstel (die je met 2 personen gemaakt hebt,) typ je op de computer en print je uit. Je leest daarna je opstel in de klas voor (iedere persoon moet een stuk voorlezen). Het is leuk als je je werk zou kunnen voordragen in de gepaste sfeer, nl. in de sfeer van een ‘onbewoond eiland’. Daarom schilder je (met heel de klas) bomen, dieren, een kampvuur, een tent, … op grote stukken karton. Jullie kunstwerk(en) (het beschilderd karton) hang je in de klas uit. Na het voorlezen van de opstellen, plak je je opstel op het karton. Je juffrouw/meester zal jullie inzet en kennis beoordelen. Zij/hij zal kijken naar: het logboek: - Hebben jullie de vragen goed beantwoord? - Is het logboek ordelijk? - Hebben jullie zelf leuke ideeën, vragen,… gegeven? de groepssfeer of de samenwerking met je vrienden/vriendinnen in de groep, was iedereen tevreden en werden conflicten (als die er waren) goed opgelost? je eindwerk: - Zijn jullie origineel en creatief tewerk gegaan? - Is het eindwerk realistisch (hebben jullie niet te veel fantasie gebruikt)? - Hebben jullie je logboek gebruikt? - Heb je de kennis die je opgedaan hebt (bij het volgen van het proces) in je eindwerk verwerkt? - Hebben jullie niet te veel taalfouten gemaakt? - Was je presentatie in de klas (het voorlezen van je eindwerk) goed? Conclusie Hopelijk heb je het proces met succes doorlopen en ben je meer te weten gekomen over het bos, technieken om je te oriënteren, de mogelijkheden die de natuur met zich meebrengt voor de mens,… De kennis die je vandaag opgedaan hebt, kan je in het alledaagse leven gebruiken: in de jeugdbeweging als je een kampvuur moet maken, in de zomer als je een picknick organiseert, op straat als je de weg kwijt bent, als je in het bos wandelt,… Je moet zeker niet wachten om je kennis te gebruiken tot je op een onbewoond eiland belandt, want de kans daarop is zeer klein. Referenties Om een duidelijk overzicht te geven van alle (gebruikte) websites, heb ik ze hieronder nog eventjes geordend: WEBSITES over scoutstechnieken, over het bos, dieren,…, over EHBO en over cursussen die je kan volgen: Websites over scoutstechnieken: http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/woudlopershike/hoofdmenu.htm: Hoe maak je een schuilhut? (stappen, 3 models van hutten, slapen) Informatie over routetechnieken (voetverzorging) Hoe maak je een goed kampvuur en met welk houtsoort? (het hoe en wat van brandhout, wat is een koffievuurtjeszwam, hoe kook je zonder pannen, welke wilde planten kun je eten en een kakelvers stokbrood bakken) Heb je vragen dan kun je ons altijd mailen!! http://hit.harderwijk.scoutnet.nl/survivalexpeditie Routetechniek (onderweg, oriëntatie, routetechnieken) Survival (eetbare planten) Technieken (bivak maken, vuur, koken en brood maken) http://www.hiking-site.nl/: http://www.hiking-site.nl/ehbo.html (omgaan met noodgevallen, EHBO-doos, bloedingen en verwondingen, fracturen en ontwrichtingen,…) http://www.hiking-site.nl/boekrecensies.html (kookboeken, leesboeken, ehboboeken,…) http://www.hiking-site.nl/materialen.html (branders, rugzakken, schoenen, slaapzakken, tenten, waterfilters, messen en tools, kleding,…) http://www.hiking-site.nl/navigatie.html (kompas, GPS, horloge als navigatieintrument, sterren als navigatie-instrument, alternatieve koersbepaling) http://www.hiking-site.nl/verzorging.html (opbouwen van conditie, de toillettas, verzorging van je voeten, hoofdverzorging, voeding) http://www.hiking-site.nl/winkels.html (buitensportzaken, on-line shops,…) http://www.hiking-site.nl/tipsentricks.html (tips over kleding, over koken en eten, over materiaal en overige tips) http://scoutnet.nl/~margriet/kk/index.htm: kaart en kompas (uiterlijk, opzoeken van kaartcoördinaten, het maken van schetsen, verschillende kaarten) pionieren (knopen en pioniervoorbeelden) vuur (houtsoorten, aanmaakmateriaal, soorten vuren, kooktips) morse semafoor http://www.scouting.nl/ bij programma tips knopen pionier-projecten seinen http://www.scouting.nl/hit/hitactie.html (kampen per leeftijd) http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/ http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/rugzak.htm (rugzak zelf maken) http://scoutnet.nl/~woudlopersexpeditie/woudloperslamp.htm (woudloperslamp maken) recepten (vis in folie) http://sportsknowhow.com/kleding.htm (over kleding en temperatuur) http://www.realknots.com/ (als je op de Nederlandse vlag klikt, verschijnt alles in het Nederlands) (knopen) http://home.tiscalinet.be/sint-kristoffel/extra/morseconvertor.html (morseconvertor) Website over de oermens: http://www.taptoe.nl/onderwerp/default.asp?SID=70 Websites over het bos, dieren,…: http://www.digischool.nl/po/ds/dbs/groepen/7-8/vakken78/biologie/bos/index.htm planten (boomlaag, struiklaag, graslaag, moslaag) dieren (everzwijnen, vogels,…) schimmels en paddestoelen vragen opdrachten tips (herbarium, flora,…) http://www.gco.nl/vogels/vogels1a.htm (vogels bekijken en hun roep beluisteren + als je een vogel gezien hebt, kan je de vogelnaam opzoeken) http://www.geocities.com/ivn_vogels_park_bos (foto en uitleg over vogels in het park en in het bos) http://huizen.dds.nl/~de-egel/portal.htm (over egels) Websites over EHBO: http://www.ehbocursus.nl 5 punten die belangrijk zijn bij EHBO http://www.vreriks.nl/opleiding/opleiding.html: opleiding (opleidingen die je kunt volgen bij het Rode Kruis, Reddingsbrigades,… en de inhoud van een volledige verbandtrommel) http://www.vreriks.nl/Verwondingen/verwondingen.html: brandwonden (functie van de huid, oorzaken van verbranding, eerste hulp in 9 stappen,…) + botbreuken + kleine verwondingen LOTUS (vereniging die bij cursussen de verwondingen imiteert) http://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=dossier&art=72 (insectenbeten) Websites over o.a. cursussen: http://www.mil.be (team “Leger-Jeugd”: [email protected]) http://www.nature.be/index2.html (avontuurlijke outdoor activiteiten) Enkele interessante BOEKEN zijn: S.A.S. handboek Het werkboek scouts Expeditie in Nederland
