Vitens HR - Platform OR

Vitens
Platform OR’en waterbedrijven
Lochem, 19 november 2010
Rik van Terwisga, voorzitter RvB Vitens
Vitens is een veelzijdig bedrijf
Natuur en landschapsbeheer
Innovatie
Veiligheid
Altijd betrouwbaar drinkwater
Voorzieningszekerheid
Verduurzaming
19 november 2010
Onderhoud en vakmanschap
Millennium Development Goals
Waterwinning- en zuivering
Platform OR'en waterbedrijven
2
Vitens in cijfers
Aantal klanten
5,4 mln
Aantal aansluitingen
2,4 mln
Marktaandeel
31%
Totale wateromzet (m3)
Gemiddeld verbruik per aansluiting
350 mln
120 m3
Gemiddeld kleinverbruiktarief per m3
€ 1,28
Aantal medewerkers
1.700
Productiebedrijven
100
Leidingen in km
47.500
Aandeelhouders (gemeenten en provincies)
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
114
3
Efficiënt door schaalvergroting
10
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
4
Goedkoop water
€ 0,0013
per liter
19 november 2010
€ 1,per liter
Platform OR'en waterbedrijven
5
Betrouwbaar water
Consumptie van flessenwater in verschillende landen in 2000 en 2005
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
6
Duurzaam water
19 juli
24
november
2017 2010
Platform OR'en waterbedrijven
7
Klaar voor sprong in ontwikkeling
“kunnen”
“willen”
2009-2013
Transformatie
“moeten”
Tot 2006
Consolidatie
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
8
Publieke stakeholders: verweven rollen
Klanten hebben geen invloed
Klanten
Samenleving
Wij laten politiek het
maatschappelijk debat
voeren
Klanten zijn
ook burgers
Klanten zijn
ook kiezers
Overheid/
politiek
Aandeelhouder
is soms politieke
(tegen)speler
Politiek spreekt namens
publieke opinie en klanten
19 november 2010
Aandeelhouders
Aandeelhouders
gedragen zich
politiek
Platform OR'en waterbedrijven
9
Publiek waterbedrijf
Vitens communiceert
rechtstreeks met haar klanten
Klanten
Samenleving
Vitens is partij in het
maatschappelijk debat
Vitens
Overheid/
politiek
Vitens gaat zakelijk
met overheid/politiek om
19 november 2010
Aandeelhouders
Vitens beschouwt
aandeelhouders
als belangrijke stakeholders
Platform OR'en waterbedrijven
10
Organisatie in 2008
Strategie
Structuur
Managementstijl
Systemen
Cultuur
Personeel
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
11
Aantal medewerkers
Ontwikkeling van personeelsopbouw
Leeftijdscategorie
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
12
Wat was noodzaak tot verandering?
Veranderende buitenwereld legt
nieuwe uitdagingen op …
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kritischer klanten (behoud
license to operate)
Kritischer arbeidsmarkt
Druk op tarieven, efficiency
(overheid, samenleving)
Overheid in toezichtrol, evt.
wegvallen Drinkwaterwet
Internationale kansen en
bedreigingen
Mogelijke verwevenheid
energienetwerkbedrijven
Druk op sluiting waterketen
Behoefte aan alternatieve
bronnen
Mondialisering
kennisontwikkeling
19 november 2010
… maar werden intern niet opgepakt
• Geen nieuwe richting
• Inefficiënties blijven in stand
• Verkokering
• Geen innovatiecultuur
• Interne gerichtheid
• Veroudering personeel,
verlies deskundigheid, geen
diversiteit
• Niet aantrekkelijk op
arbeidsmarkt
• Te weinig gevoel voor
urgentie
Platform OR'en waterbedrijven
13
Werken aan Vitens 2.0: proces
• Veranderen op manier nieuw Vitens (voorbeeld)
• Proces bepaalt de uitkomst
• Gebruik maken van energie
(niet wachten op de laatste)
• Niet vrijblijvend: strak geleid proces
• Zoektocht externe en interne
Architecten
• Medezeggenschap nauw betrokken
• Onder verantwoordelijkheid RvB
• Lijn faciliteert, besluit, draagt uit
• Structure follows strategy
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
14
Tijdlijn
Analyseren & ambitie vaststellen
Eind 2008
Wisseling
leiderschap
Na groei,
consolideren
Van moeten,
naar willen,
naar kunnen
Persoonlijk
leiderschap
& eigen
verantwoor
delijkheid
19 november 2010
Eerste helft 2009
Architecten: wie is
Vitens en wat wil
zij betekenen
Wolter en Walter
in
RvBWisselingen
1e lijns
management
Oktober 2009
Forumdag ‘Hart
voor de Zaak’
Terugkoppeling
architecten
Kwaliteit voor de
klant
Verbinding met
de samenleving
Verbinding met
elkaar
Bedenken hoe hoofdlijnen eruit zien
November 2009
Pizza-avond:
vervolgaanpak
besproken
December 2009 –
april 2010
VeranderTeam en
ActieTeams
Hoofdontwerpen
Klankbordgroepen
om ontwerpen te
verrijken
“Nu aan
de
slag!”
Mei 2010
Forumdag ‘De
Zaak in Kaart’
Terugkoppeling
hoofdontwerpen;
eerste aanzet om
medewerkers van
meedenken naar
meedoen te
bewegen met o.a.
‘De Zaak in Beeld’
Adviesaanvraag
hoofdstructuur
ingediend
Platform OR'en waterbedrijven
15
Samen water betekenis geven
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
16
Samen water
betekenis geven
Programma
Eigen
verantwoordelijkheid
nemen
Dichterbij de
klant staan
International
e activiteiten
uitbouwen
Bedrijfsvoerin
g verder
verduurzamen
Maatschappelijke kosten
verlagen
Programma
‘Werken aan Vitens 2.0’
Diversiteit
(M&O)
HR-strategie &
-programma’s
(M&O)
Procesgericht
Werken
(Processen)
Achter
Watermeter
(Waterketen)
Customer
Experience
Onderzoek
WaSH
(waterketen)
Leiderschap
(M&O)
Flex@vitens
(M&O)
Structuur &
besturing
Innovatie
Bestuurlijk
Spoor
(Waterketen)
Reductie
Bureaucratie
(M&O)
Duurzaamheid
Planningstool
VPA
Urenregistratie
Initiatieven/projecten/manier van werken binnen Vitens die bijdragen aan de ambitie
Samenhang in het Programma ‘werken aan Vitens 2.0’
Bron: strategiedocument en projectcontracten
Versie 2 / 7 april 2010
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
17
Tijdlijn (vervolg)
Inrichten organisatie
Juni 2010
Benoeming
nieuw
management
Zomer 2010
Onderhandelingen
Sociaal plan
Aan de slag
Juli – oktober
2010
Opstellen
bedrijfsplannen
November –
december 2010
Goedkeuring RvC,
AvA en advies
COR
Januari 2011
Start Nieuw
management
Voorjaar 2011
Plaatsing en
selectie nieuwe
organisatie
Zomer 2011
Aan de slag
Reorganisati
e
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
18
De plannen voor 2010-2013
Processen en organisatie
Mensen en middelen
New business development
Uitbreiding internationale activiteiten
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
19
Processen en organisatie: klantketens
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
20
Processen en organisatie: hoofdstructuur
Klantketens

Managen
assets
 Beleid
onderhoud en
investeringen
 Grondstoffen
 Procestechnologie
 Procesautomatiseringdemand
Realiseren
infrastructuur



 Zuiveringprojecten
 Hoofdleidingprojecten
 Aansluiten




Winnen en
zuiveren
Transporteren
en leveren
Klantcentrum
factureren
Winnen
Zuiveren
Onderhouden
Beheer
procesautomat.
en grondstoffen
 Onderhouden
 Logistiek
 Meterstanden
 Factureren
 Innen
 Klantcentrum
water (klachten
en storingen)
 Klantvragen
(administratief)
 Bedrijfsvoeringscentrum
Laboratorium
Business development
Finance en control
Human resources
Communicatie
Juridische zaken/kwaliteit
ICT demand
ICT supply
Inkoop, facility management en vastgoed
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
21
Processen en organisatie: medezeggenschap
Toezicht
RvC
Bestuur
19 november 2010
RvB
COR
Medezeggenschap
Platform OR'en waterbedrijven
22
Mensen en middelen
Visie
Uitwerking
Flex@Vitens
•Inspirerend en mensgericht
leiderschap
•Persoonlijk leiderschap
•Plaats- en tijdonafhankelijk
werken
•Leiderschap door
medewerkers
•Diversiteit in de interne
samenwerking
•Uitdagende werkomgeving
voor ambitieuze
medewerkers
19 november 2010
•Lijn in de “lead”
•Verscheidenheid
•Flexibele
arbeidsvoorwaarden
•Modern sociaal plan
•Eigen verantwoordelijkheid
medewerkers
•Satellietkantoren met één
centraal kantoor
•Flexibel pakket rond
mobiliteit
•Flexibel pakket rond ICT
Platform OR'en waterbedrijven
23
Mensen en middelen: Flex@Vitens
Zelf bepalen hoe, waar, wanneer en
met wie je werkt aan resultaten
(sturen op aanwezigheid is zóóó Vitens 1.0)
Niet je functie, maar je talent
bepaalt je waarde
(niets zo irritant als een iemand die wappert met zijn functiebeschrijving)
Je bent zelf verantwoordelijk voor je
eigen ontwikkeling
(wie anders dan? de Raad van Bestuur?)
Variëteit is standaard
(niks zo ongelijk als ongelijke mensen gelijk behandelen)
Thema’s en taken zijn leidend, niet de grenzen van de organisatie
(de organisatie Vitens is geen doel op zich)
Persoonlijk leiderschap vanuit de
kernwaarden van Vitens
(genieten van uitdaging, verbinding en vertrouwen)
Activiteitengerelateerde werkplekken
en optimale ICT-ondersteuning
(goede koffie en zo’n keigave loungeplek alstublieft)
Digitale kennis en vaardigheden
horen bij elke Vitenser
(net als vakkennis overigens….)
19 november 2010
Transparantie tenzij….
(je hebt toch niets te verbergen voor je collega’s?)
Platform OR'en waterbedrijven
24
New business development
Duurzaamheid
Achter de watermeter/innovatie
Waterketen
•‘We lenen het water van de
aarde’
•Zuivering in huis, hergebruik
van water en energie
•Verticale integratie in de
waterketen, schaalvergroting
•Focus op zuinig omgaan met
bronnen/verbruik thuis
•Samenwerking IBM
•Ontkoppeling bestuurlijke
taken en uitvoering
•Winningen verduurzamen
•Reststoffen hergebruiken
•Afwegingen bij aankoop- en
investeringsbeslissingen
19 november 2010
•Duurzaamheidwinst door
minder energie en winning
•Nieuwe adviezen en diensten
(Vitens Solutions)
•Doelgerichte innovaties met
gecommitte partners
•Integraal assetmanagement
•Proactief in eigen gebied
•Exportkansen
Platform OR'en waterbedrijven
25
Duurzaamheid: waterverbruik
128 liter per persoon per dag
Douchen
41%
Toilet spoelen
29%
3%
Wassen
13%
Drinken
en koken
VEWIN Dutch drinking water statistics 2008
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
26
Duurzaamheid: achter de watermeter
Kleinschalige watervoorziening
Infrastructuur op wijkniveau
Micro-waterketen
Drie trends:
• Op wijkniveau realiseerbaar door
warmte-koude-opslag
• Inzet op zuivering in huis, doel is
hergebruik van water + energie
• Vergisting restafval uit zuivering
• Duurzaamheidswinst o.a. door
minder energie en minder
winning
• Energie decentraal
• Afvalwaterzuivering decentraal
• Miniaturisering van
watertechnologie
• Terugwinning van warmte uit
afvalwater > wijkverwarming
• Duurzaamheidswinst voor de
maatschappij
19 november 2010
• Nu 128 liter p.p.p.d kan op deze
manier 50 liter p.p.p.d. worden in
2020
Platform OR'en waterbedrijven
27
Waterketen met ca. 500 partijen
10 drinkwater
bedrijven
Drinkwaterproductie
19 november 2010
441 gemeenten
Afvalwaterverzameling
27 waterschappen
Afvalwaterbehandeling
Platform OR'en waterbedrijven
28
Waterketen en de huishoudrekening
Totaal
€ 485
€ 149
€ 550 M/jr
Afvalwaterbehandeling
Afvalwaterverzameling
(riolering)
€ 161
€ 410
€ 175
Drinkwaterproductie
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
29
Innovatie: export watertechnologie
Deltatechnologie
Watertechnologie
Overheden
19 november 2010
Kennisinstellingen
Publieke
bedrijven
Consultants
Ingenieursbureaus
Marktpartijen
Platform OR'en waterbedrijven
30
Uitbreiding internationale activiteiten
• Focus op ontwikkeling capaciteit en kennis in de
waterbedrijven (partnerships)
• Doelen
• Omvang huidige portfolio uitbouwen
• In 2015: 40 miljoen mensen bereiken
in stedelijke gebieden
• Totaaloplossingen:
integratie sanitatie en hygiëne
19 november 2010
Platform OR'en waterbedrijven
31