Citroenmelisse

Citroenmelisse
Officiële naam: Melissa officinalis
Citroenmelisse komt vooral gecultiveerd voor, maar in zuidelijke streken ziet men hem wel eens in
het wild in hagen en langs wegen. Citroenmelisse is een overblijvende of vaste kruidachtige plant.
De plant bloeit van juli tot augustus met lichtgele of witte bloemen.
De bladeren zijn harig en licht groen. Ze geven een citroenachtige geur.
De stengels zijn harig, vierkant, lichtgroen en vertakt. De plant wordt ongeveer 60 cm hoog.
Geschiedenis
De naam Citroenmelisse, Melissa officinalis, komt van de oude Grieken. De Griekse naam voor een
Honingbij is Melissa. Omdat bijen aan de nectar van deze plant de voorkeur gaven en de plant bijen
aantrekt is hij zo genoemd. Citroenmelisse werd medicinaal al tweeduizend jaar geleden door de
Grieken gebruikt.
De Arabieren brachten de plant naar Spanje en de Benedictijner monniken brachten hem naar
onze streken, waar hij al vroeg gekweekt werd in kloostertuinen.
Citroenmelisse werd in Zuid-Europa 'hartelust' en door de Zwitserse arts Paracelsus 'levenselixer'
genoemd. Hij geloofde dat dit kruid een mens weer volledig tot leven kon wekken. Deze mening
werd gesteund door de London Dispensary uit 1696: 'Citroenmelisse zal, indien elke ochtend
toegediend, iemand jonger maken, het denkvermogen versterken en een smachtende aard wat
opvrolijken'.
Citroenmelisse had ook naam als één van de ochtendtheesoorten die in de dertiende eeuw
genuttigd werden door Llewelyn, Prince of Glamorgan, die 108 jaar oud werd, en John Hussey uit
Sydenham die 116 werd na vijftig jaar lang ontbeten te hebben met citroenmelisse thee met
honing.
Standplaats en verzorging:
Citroenmelisse groeit het liefst in de half schaduw in vochtige grond. Ook in een pot doet de plant
het goed, als er genoeg water wordt gegeven. Citroenmelisse kan zich vrij snel tot grote pollen
uitbreiden. Veel voeding heeft de plant niet nodig. Omdat citroenmelisse het koolvliegje op een
afstand houdt is het gunstig om het kruid in de buurt van koolplanten te zetten.
Oogsten: Citroenmelisse kan het hele jaar geoogst worden. Echter, de smaak is het best vóór de
bloei (juli/augustus).
Gebruik in de keuken:
Van citroenmelisse wordt vaak thee gezet. Het heeft een uitgesproken frisse citroenachtige smaak.
Het is uitstekend te combineren met verse munt. Verse bladeren kunnen fijngehakt toegevoegd
worden aan salades, witte sauzen voor vis, mayonaise, zuurkool of haring in het zuur. Maar ook
met zoete gerechten combineert citroenmelisse goed, zoals in fruitsalades, gelei, custardpudding
en vruchtendranken. Voeg citroenmelisse eens toe aan azijn en laat een paar dagen trekken. Het
levert een speciale dressing voor de salade op.
Medicinaal:
Leg de verse bladeren direct op insectenbeten en zweren of doe ze in een papje erop.
Een aftreksel van de bladeren als thee wordt gebruikt voor verlichting bij chronische bronchitis, kou
met koorts, hoofdpijn en om spanningen wat te verminderen. De thee geeft een ontspannen
gevoel.
Het kruid is goed bij een moeilijke spijsvertering, het werkt krampstillend op de maag en de darmen
en is wind verdrijvend. Citroenmelisse is ook goed tegen slapeloosheid, vaak gecombineerd met
Lavendel en Meidoorn.
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Overige toepassingen
Citroenmelisse is een erg goede bijenplant. Plant citroenmelisse daarom in boomgaarden om bijen
aan te trekken voor het bestuiven. Imkers gebruiken het om bijenkorven mee in te wrijven.
Het sap van citroenmelisse kan aan meubelwas worden toegevoegd.
Citroenmelisse is een kruid dat veelvuldig in kruidenbitters gebruikt wordt. Citroenmelisselikeur is
niet alleen erg lekker, het werkt ook erg goed bij verkoudheid.
Citroenmelisse is een effectief en veel gebruikt middel om beten van steekmuggen te voorkomen.
Deze muggen beschikken over een uitstekende reukzin waarmee ze prooien als mensen eenvoudig
kunnen lokaliseren omdat ze gespecialiseerde receptoren hebben die uitgeademde lucht (CO2) en
de geur van zweet kunnen waarnemen. De citroengeur van de citroenmelisse verstoort de werking
van deze organen waardoor de mug geen prooien meer kan vinden. Plaats eens een pot
citroenmelisse op het terras.
Deze informatie wordt u aangeboden in het kader van de Nationale Tuinweek door de
vereniging Groei en Bloei afdeling Emmen en omstreken, een vereniging van
tuinliefhebbers bij u in de buurt. De planten zijn beschikbaar gesteld door Intratuin. Meer
weten over onze activiteiten? Bezoek onze website: www.emmen.groei.nl.