Naam: Hakiema Kariman

Naam: Hakiema Kariman
Klas: A4A
Datum: 15-11-2013
Opdracht: Boekverslag
Primaire gegevens
Auteur: Kluun
Titel: Komt een vrouw bij de dokter
Ondertitel: N.v.t
Verschenen in: 2003
Aantal blz.: 318 blz. , 91 hfs. , 3 delen
Leestijd: 8 uur
Uitgelezen op: 15-11-2013
Geleend van: Oba Reigersbos
Verantwoording keuze
Eerst wist ik niet welk boek ik kiezen moest. Er was zo veel keuze. Ik las een aantal titels van
de literatuutlijst en kwam uiteindelijk terecht bij ‘Komt een vrouw bij de dokter’. Ik had wel
eens iets over de film gehoord, en wist dat het boek in het teken van kanker stond, wat mijn
interesse wekte.
Samenvatting
‘Komt een vrouw bij de dokter’ gaat over een stel genaamd Stijn en Carmen. Ze hebben een
dochter van 1 jaar, Luna en veel goede vrienden. Het verhaal begint in het Lucas-ziekenhuis,
waar het stel voor een controle van Carmen’s borst komt. Er werden namelijk een half jaar
geleden onrustige cellen bij haar in de borst geconstateerd door doker Wolters. Er was nog
enige onzekerheid over het fenomeen maar met zekerheid werd vastgesteld dat de cellen niet
kwaadaardig waren. Daar bleek dus niets van waar te zijn want bij Carmen is met Borstkanker
geconstateerd.
Al voordat Carmen kanker kreeg ging Stijn vreemd. Hij noemt zichzelf een monofoob; een
dwangmatige behoefte tot vreemdgaan. Hij gaat mee naar alle doktersbezoeken en
behandelingen, maar op momenten dat hij niet bij Carmen is gaat hij steeds vaker vreemd. Hij
zegt steeds vaker dat hij over moet werken en verzint afspraken met vrienden terwijl hij
eigenlijk gewoon met iemand het bed in duikt. Carmen weet dat Stijn vreemdgaat. Stijn had
op hun eerste date verteld dat hij regelmatig vreemdging en was zelf achter een van zijn
affaires achter gekomen.
Ieder jaar komt Stijn met carnaval Roos tegen, die hem iedere keer afwijst doordat hij
getrouwd is. Stijn stelt voor om na de carnaval eens een vriendschappelijk drankje te drinken
in Amsterdam. Stijn krijgt uiteindelijk een affaire met Roos. Hij raakt verslaafd aan haar. Zij
helpt Stijn om de moeilijke periode door te komen.
Wanneer Stijn en Carmen samen met Luna naar Club Med gaan, vertelt Carmen dat ze weet
dat Stijn steeds vaker vreemdgaat. Ze zegt tegen Stijn dat hij goed moet nadenken over wat hij
wil. Wanneer Stijn tot de conclusie komt dat hij bij Carmen wil blijven, vraagt Carmen of hij
haar kan beloven niet meer vreemd te gaan in de paar jaar die ze nog te leven heeft. Stijn
belooft Carmen om haar trouw te zijn. Doordat Carmen steeds zwakker wordt en geen zin
meer heeft in seks, vlucht Stijn nu vaker naar Roos toe. Roos maakt zich zorgen om hem en
geeft hem daarom het telefoonnummer van Nora, een vrouw die spirituele adviezen geeft.
Met Carmen gaat het intussen steeds slechter. Haar borst wordt geamputeerd, maar ze krijgt
toch steeds meer uitzaaiingen. Stijn besluit Nora te bellen en Nora vertelt dat Stijn nu de kans
krijgt om Carmen alles terug te geven wat hij al die jaren van haar heeft gekregen. Vanaf dit
moment ziet Stijn Roos niet meer, hoewel hij nog wel veel contact met haar heeft. Carmen
geniet van de tijd die ze nog heeft met haar vrienden en familie en doet zoveel mogelijk leuke
dingen. Stijn en Carmen maken veel lol en worden opnieuw verliefd op elkaar. Intussen
maakt Carmen een herinneringendoos voor Luna. Ze schrijft veel brieven voor Luna en maakt
samen met Stijn en andere vrienden een video voor haar. Stijn en Carmen proberen Luna zo
goed mogelijk voor te bereiden op de dood van Carmen.
Stijn en Carmen regelen samen het afscheid van Carmen. Ze schrijven samen de
‘uitnodigingen’ voor de begrafenis en bepalen welke muziek er gedraaid gaat worden.
Carmen besluit euthanasie de volgende dag te laten plegen. Ze wil wel al haar vrienden en
familie nog zien voor haar overlijden. Carmen zegt dat ze ontzettend veel van hem houdt, en
dat ze ondanks zijn vreemdgaan geen spijt heeft dat ze met hem getrouwd is. Dan breekt het
moment aan. Alleen Stijn is erbij op het moment dat Carmen het euthanasie drankje krijgt. Na
20 minuten werkte he drankje nog steeds niet, waardoor de dokter besloot Carmen nog een
extra spuit te geven. Binnen enkele seconden kwam ze te overlijden.
Tijd
Het verhaal speelt zich af tussen ca. 1999-2001. Dit kom je o.a. te weten doordat op een van
de blz. Sprake was van een milenniumwisseling en Carmen kwam te overlijden in 2001.
De vertelde tijd is 3 jaar, omdat Carmen rond 1999 met borstkanker geconstateerd was en 3
jaar nog te leven had.
De verteltijd is 317 blz.
Op zich is het boek gewoon in chronologische volgorde geschreven. In hoofdstuk 2 wordt er
meer uitleg over Stijn en Carmen gegeven, hoe het voorval van hoofdstuk 1 eigenlijk tot stand
gekomen was.
In het verhaal is er sprake van een aantal flashbacks, zoals Op blz. 24: ‘Dokter Wolters. Het is
een half jaar geleden, en ik heb hem toen alles bij elkaar misschien een half uur gezien, maar
ik zie zijn gezicht zo weer voor me.’ Hier wordt terugverwezen naar een eerdre ontmoeting
met Dokter Wolters, die Carmen’s dokter ook was ene half jaar geleden.
De dood van Carmen was een soort vooruitverwijzing. Tijdens het lezen weet je dat Carmen
binnekort dood zal gaan, dat staat vast, echter weet men niet zeker wanneer dat precies is.
Er wordt meerdere malen terugverwezen naar de 1e keer toen Carmen geconstateerd werd met
bortskanker.
Het laaste hfs bevat tijdverruiming. Er wordt uitgebreid beschreven hoe de laatste momenten
voor haar en Stijn waren.
Wanneer er sprake was van tijdverdichting is bv. toen Carmen vertelde over haar affaire met
Pim. Ze vertelde alleen dat ze het ene aantal keren gedaan hadden, en ging verder niet door in
details.
Het tijdsverloop is chronologisch en het verhaal begint in medias res.
Het einde is gesloten, doordat de grootste vraag beantwoord is: Carmen is dood. Een aantal
dingen van het boek zijn wel met ene open einde geeindigd, bv: Is pim de biologische vader
van Luna? Wat gaat er nu gebeuren met Roos?
Ruimte
Topografisch gezien speelt het verhaal zich in Nederland af.
Er wordt niet duidelijk beschreven in wat voor klimaat geleefd wordt. Wel wordt er verteld
dat het stel na 2 jaar verhuisd naar een groot appartement.
De handelingsruimtes zijn het ziekenhuis waar Carmen alle behandelingen ondergaat
waaronder chemokuren, het huis van Carmen en Stijn, waar ze voor 2 jaar nog in bleven
wonen, het nieuwe appartement waar ze na 2 jaar in verhuizen, het bedrijf van Stijn, Roos
huis waar Stijn vele keren naar toe geweest is, en de vele disco’s en barren.
Vertelwijze
Er is in dit verhaal gebruik gemaakt van het ik-perspectief. Stijn is de ik-persoon. Dat weet je doordat
je alleen informatie van hem krijgt, en zo dus Stijn’s opvatting alleen meebeleefd. Op blz. 21
wordt duidelijk dat Stijn de ik-persoon is: En na die keer dat we ons net met picknickmand en
een fles rose op een kleedje in het vondelpark hadden geïnstalleerd en erachter kwamen dat
Carmen – ‘Nee jij zou ze meenemen Stijn’– de luiers vergeten was , begon ze een intensieve
campagne voor Amstelveen. Vanaf het eerste hoofdstuk weet je als lezer al dat de ik-persoon
een man is en hoogstwaarschijnlijk het vriendje/de man van Carmen is, doordat op blz. 15
verteld wordt dat ze samenwonen.
Spanning
De schrijver begint het verhaal in media res, wat spanning opwekt, omdat je niet weet wat er
te gebeuren staat. Ook blijf je het hele verhaal door in spanning afwachten tot het moment van
Carmens dood, dat pas op blz. 312 plaatsvindt, 5 blz. Voor het einde.
Thema
Het belangrijkste thema in dit verhaal is de onvoorwaardelijke liefde van Carmen en Stijn.
Ondanks al het vreemdgaan, de kanker, Carmen’s conditie, houdt Stijn ontzettend veel
van Carmen. Dit is ook duidelijk te zien aan het eind van het verhaal, wanneer Carmen
op haar sterfbed ligt. Stijn doet alles, maar dan ook echt alles om zijn Crmen tevreden te
krijgen en hoopt dat ze dan ook een mooie dood zal sterven.
Motieven
Liefde: Het belangrijkste van het verhaal, wat nadrukkelijk naar voren gebracht wordt. In
tijden van kanker overwint de liefde het toch.
Kanker: Het hele verhaal staat in het teken van de borstkanker van Carmen, en wat de
gevolgen voor het leven van het stel dat met zich meebrengt.
Vreemdgaan: Door het verhaal heen duikt Stijn met de ene naar de andere het bed in. Daarbij
is nog niet de affaire met Roos en de tal van voorgaande affaires niet meegerekend.
Dood: Het hele verhaal door vraag je je af wanneer Carmen komt te overlijden. Dit zet een
heleboel dingen op gang, bv: Carmen en Stijn’s gedrag. Wanneer dat eindelijk gebeurd, heerst
er veel verdriet, maar ook opluchting.
Angst: De angst om dood te gaan. Carmen wil niet dood aan het begin van het verhaal, maar
uiteindelijk is ze sterk genoeg om euthanasie te plegen.
Moed: Carmen is een erg sterke vrouw. Dat emrk je door de manier waarop ze met mensen
opmgaat door eht verhaal heen en hoe zij met de kanker leeft.
Personages
Stijn: Carmen’s man en Luna’s vader. Hij heeft een verhouding met Roos. Hij is vooral bezig met
seks, aangezien hij een monofoob is was dat wel te verwachten. Hij duikt met allerlei vrouwen
het bed in, het maakt niet eens uit hoe ze eruitzien. Ook kan hij niet tegen slecht nieuws, wat
blijkt als het eropaan komt de vrienden en familieleden van Carmen en hem op d ehoogte te
brengen van de gebeurtenissen. Hij ligt nachtenlang wakker op bed, denkend aan hoe en wat er
allemaal zal veranderen nu Carmen kanker heeft. Stijn is ook iemand die zijn emoties weg stopt.
Hij verwerkt op zijn eigen manier zijn verdriet, namelijk door te gaan feesten en het bed in te
duiken met vrouwen. Soms kan hij wel heel boos worden en begint dan ook hevig te schelden
maar Stijn zelf is ondanks dit alles een persoon waar je echt mee kunt lachen, iemand met
humor. Dat kun je hier bijvoorbeeld zien [pagina 54]: “ ‘Jezus, wat is ze scheel, hè?’ fluister ik
Carmen in haar oor. Carmen knikt en bijt op haar wang om niet te lachen. ‘Zullen we haar
Panorama Mesdag noemen?’ vraag ik onnozel. Carmen verslikt zich in een slok thee en proest
het uit. Ik doe net of ik van schrik struikel over de poten van haar kapstok. Quasi-geïrriteerd
draai ik me om, trek een Mr. Bean-gezicht en dreig het ding door de kamer heen te trappen als
Janine even niet kijkt. ‘Nou, Stíjn!’ giert Carmen van het lachen.”
Stijn maakt een ontwikkeling door in het boek. Aan het einde weet hij zeker dat hij nog van
Carmen houdt. Ook bij de dood van Carmen was hij erg rustig, wat eerder op een ramp zou
hebben uitgelopen. Of zijn monofobie is veranderd weet ik eigenlijk niet, aan het einde van het
verhaal is hij echter, wel echt daar voor Carmen en was hij als het ware ‘clean’.
Carmen: Carmen is getrouwd met Stijn, en ze is de moeder van Luna. Ze heeft te horen
gekregen dat ze kanker heeft en overlijdt hier uiteindelijk aan. Wat ze vooral doet in het verhaal
is proberen te overleven en het beste van haar leven maken. Carmen is erg sterk, zoals hier: “
‘Kan het niet worden weggehaald?’ vraagt Carmen. ‘Desnoods moet mijn borst er maar af, hoor.’
Soms kan Carmen ook heel boos worden, bv. wanneer ze boeken over kanker zit te lezen.
Ineens gooit ze een van d eboeken de huiskamer in en begint te vloeken.
Meteen na he vloeken begint ze te huilen, wat me op het andere brengt: Carmen is erg
verdrietig, en dat is ook logisch als je te horen hebt gekregen dat je nog maar een paar
jaar/maanden te leven hebt.
Verder is Carmen ondanks dit alles een erg vrolijke vrouw, zoals hier bijvoorbeeld [pagina 269270 ‘Godsamme, waarom komt die zooi er nou niet uit!’ vloekt ze. Ineens komt alles, inclusief de
paar happen Fruit ’n Fibre van vanochtend, naar buiten. Als in een Joop Klepzeiker-strip. Onder
het overgeven kus ik Carmen op haar hoofd. Ik geef haar tissues aan. Iedereen is stil. Na een
laatste straal braaksel klinkt haar stem uit de emmer. ‘Jezus, wat is het hier stil! Is er iemand
dood of zo?’
Even blijft het stil. En dan proest iedereen het uit.”
Carmen maakt, net als Stijn, een ontwikkeling door. In het begin vindt ze het vreselijk dat ze
dood gaat, maar later maakt het haar niet zo veel meer uit. Ze heeft soms stemmingswisselingen,
maar dat valt te bergijpen. Iedereen zou dat gebeurd zijn als er een ongeneeslijke ziekte bij je
geconstateerd is.
Titel
‘Komt een vrouw bij de dokter‘lijkt net een gedeelte van een grap te zijn. De titel suggereert
hoe Carmen het nieuws verteld werd: Zo gaat dat dus. Komt een vrouw bij de dokter en die
krijgt te horen dat ze nog maar een paar maanden te leven heeft.
Motto
Yesterday, all my troubles seemed so far away – The Beatles, uit Yesterday (Help 1965)
De motto van dit verhaal verwijst naar het leven van Stijn en Carmen wat eerst doodnormaal
was voor de kanker. Ze preesden zichzelf zelfs als ‘het gelukkigste stel van het westelijk
halfrond en omstreken’, maar toen de kanker om de hoek kwam kijken veranderde dat
allemaal. Er kwamen veel problemen bij, die Stijn soms zelf veroorzaakte door bv. Vreemd te
gaan vanwege zijn monofobie.
Relatie: Tekst-Auteur
Het boek is gebasseerd op Raymond’s (Kluun’s), Stijn, relatie met Judith, Carmen, die zelf
ook aan borstkanker kwam te overlijden. Het meeste had Raymond zelf meegemaakt, bv.:
Vreemdgaan tijdens de zware periodes, de uitjes, de chemokuren, etc. Dit stukje tekst was in
het echt gebeurd: "Ik denk dat niemand het emotioneel kan opbrengen om vreemdgaan te zien
als iets dat niets met liefde te maken heeft,"
zegt Carmen. "Ik wou maar dat ik dat had gekund…"
Ik heb mijn blik schuldbewust naar de grond gericht. Ik aarzel even, maar besluit dan toch te
vragen wat me nog steeds
dwarszit. Ik vraag het met een omweg. "Zijn er nog dingen die je van me wilt weten? Die je
nooit aan me heb durven
vragen?"
Ze glimlacht weer. "Nee. Je hoeft je nooit schuldig te gaan voelen. Ik weet alles wat ik wil
weten."
"Weet je het zeker?"
"Ja. Het is goed zo."
Ik voel me klein worden naast deze vrouw.'
Relatie: Tekst-Context
De tekst is in deze context geschreven, omdat Raymond een soort levensbeschrijving van
zichzelf wilde vertellen. Hij gooide er natuurlijk wat onzin en fantasie bij, maar de
belangrijkste dingen in het verhaal, zoals de kanker en het vreemdgaan, zijn echte
gebeurtenissen die op dezelfde data gebeurd zijn.
Recensies (1)
door Daan Stoffelsen, 20 april 2005
Komt een vrouw bij de dokter…
… krijgt ze te horen dat ze nog maar een paar maanden te leven heeft. Dat is Komt een vrouw
bij de dokter in een notendop. Het begint als een grap, maar het pakt behoorlijk ernstig uit.
Het leven van Stijn wás een grap: superbaan in de marketing, samen met Carmen ‘het
gelukkigste stel van het westelijk halfrond en omstreken’, vader van Luna – zijn ‘zonnetje’ –
en een dwangmatig vreemdganger. Type ongelooflijke klootzak met te veel mazzel. Carmen
wist wel dat hij vreemdging toen ze voor hem koos, maar dat hij dat zou blijven doen? Sinds
het een keertje was uitgekomen en ze toch niet zo tolerant was gebleken, hield hij zijn
avontuurtjes maar geheim. En nu had ze borstkanker en niet lang meer te leven.
Kluun – Raymond van Klundert voor de belastingsdienst – heeft veel ervan zelf meegemaakt.
Hij was een marketingmannetje, zijn vrouw overleed aan kanker, en om te vergeten is hij gaan
feesten. Eenmaal tot bezinning gekomen heeft hij Komt een vrouw bij de doktergeschreven,
waarmee hij in 2003 debuteerde, en ijzersterk debuteerde mag ik wel zeggen. Kluun beschrijft
het sterven van een sterke vrouw en het leven van een zwakke man, en hoe dat toch samen
kan gaan. Hoe een liefde blijft bestaan ondanks de kanker en het vreemdgaan.
Dat laatste heeft Stijn vooral te danken aan Carmens grote hart, maar eerlijk gezegd wekt de
klootzak ook sympathie op. Waar lotgenoten van Stijn in het boek hun zieke vrouwen alleen
achterlaten, blijft hij een goede vader voor zijn kind, gaat hij steeds mee naar het ziekenhuis.
Stijn ís er voor Carmen.
‘“Daar gaan we dan, schat.”
Ik zucht diep, zet de tondeuse aan en scheer van onder uit haar nek een strook van zo’n vier
centimeter breed weg. Meteen kus ik haar op haar wang. Ze ziet in de spiegel de lange haren
op de handdoek vallen, slaat haar hand voor haar mond en begint te huilen. Ik slik, maar ga
onverstoorbaar door met scheren, haar om de paar seconden op haar hoofd kussend. We
zeggen niks.
Tien minuten later is Carmen kaal.’ (p. 77)
Stijn twijfelt nog wel eens aan zijn motieven: is het plichtsbesef en schuldgevoel of
daadwerkelijk de liefde die hem drijft? Toegegeven, die twijfel is te begrijpen bij iemand die
zijn zorgtaken afwisselt met seks buiten de deur. Maar deze lezer kan er wel mee leven dat
Carmen Stijn, in al zijn menselijkheid (pardon: mannelijkheid), uiteindelijk alles vergeeft en
ze de laatste weken alles delen – behalve die tweede vrouw dan. Dan tonen Carmen en Stijn
dat het leven, het feest, het genieten overwint ondanks de ziekte, en dat de liefde overwint
ondanks het vreemdgaan.
Dat een plot met zulke uitersten, met zoveel grond voor controverse niet soapachtig of
pathetisch wordt, is voor een groot deel te danken aan de manier waarop de auteur z’n
karakters neerzet. Kluun maakt zijn hoofdpersoon schuldbewust en diens eega
onverwoestbaar vrolijk en geestig. En nergens is de relativering ver weg, culminerend in de
verwijzingen naar het rijke verleden van Ajax. De thuiskomst op de dag van het telefoontje –
‘Ik zit in het ziekenhuis en ze zijn bang dat het niet goed is.’ (p. 18) – is Stijn ‘zenuwachtig,
wat [hem] voor het laatst gebeurde in 1995, toen Ajax in de laatste minuten de 1-0 moest
vasthouden tegen AC Milan.’ (pp. 21, 22. Met in een noot de opstelling.) Maar als het er echt
op aankomt dan is Kluun niet leuk of licht, maar sober. Kluun kan doseren.
Komt een vrouw bij de dokter gaat over liefde en over het leven, ondanks alles. Het is goed
geschreven, het raakt, het is geestig. Dit is terecht het best verkochte romandebuut van de
afgelopen jaren, en ik kijk uit naar het vervolg dat naar verwachting eind dit jaar wordt
uitgebracht.
*) Verwijzing van Kluun naar García Marquez (p.113
Recensies (2)
Aangrijpend boek over Stijn en zijn vrouw Carmen, waarbij borstkanker is geconstateerd.
Hun jonge leven komt hierdoor op zijn kop te staan. In eerste instantie krijgt Carmen een
chemokuur. Hierbij wijkt Stijn, in tegenstelling tot de partners van andere patiënten, niet van
haar zijde.
Toch is Stijn allesbehalve de ideale echtgenoot. Hij is monofoob wat inhoudt dat hij niet
monogaam kan zijn en dus een kick krijgt van vreemdgaan. Ook nu zijn vrouw doodziek is.
Hij begint zelfs voor het eerst sinds zijn huwelijk een verhouding. De vrouw in kwestie, Roos,
begrijpt hem en steunt hem bij zijn verdriet en woede om Carmen en haar ziekte
Als blijkt dat de chemokuur deels is aangeslagen, wordt besloten om te opereren en door
middel van amputatie van de borst de kanker terug te dringen. Na de operatie blijkt dat de
kanker uitgezaaid is en Carmen zal sterven.
Heel bijzonder boek om te lezen. Zeker als je weet dat de vrouw van de auteur ook aan kanker
overleden is. Stijn lijkt een eikel door zijn vreemdgaan, maar steunt zijn vrouw tot het einde
toe hoeveel moeite hem dat ook kost. Hartverscheurend om het afscheid te lezen ook omdat
ze nog een 3-jarig dochtertje hebben. Ik heb het in ieder geval niet droog gehouden en het
boek liet me ook niet zomaar los.