Deel 2 Arbeidsrecht

Deel 2
Arbeidsrecht
Hoofdstuk 4
Schorsing van de
arbeidsovereenkomst
Het begrip “schorsing”
• Burgerrechtelijke beginselen
– Foutieve niet-uitvoering van contract leidt tot
contractuele aansprakelijkheid en schadevergoeding
– Ontbinding van de overeenkomst kan aan de rechter
gevraagd worden door de benadeelde partij
– ENAC (exceptie van niet-uitvoering)
– Contractuele aansprakelijkheid valt weg bij overmacht
– Schorsing kan slechts voor korte duur, en de
overeenkomst moet nadien zinvol hervat kunnen
worden
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
2
Het begrip “schorsing”
• Arbeidsrecht wijkt in belangrijke mate af van de
burgerrechtelijke beginselen
– Rechtmatige bevrijding van verbintenis mogelijk zonder
zich op een vreemde oorzaak te moeten beroepen
• Vb. Jaarlijkse vakantie
– Langdurige niet-uitvoering zal toch een schorsing van de
arbeidsovereenkomst kunnen betekenen
• Vb. Ziekte, loopbaanonderbreking
– Bij niet naleven van de verplichtingen door de ene partij is
de andere niet noodzakelijk bevrijd van haar
verplichtingen
• Vb. Gewaarborgd loon
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
3
Overmacht
• Begrip
– Onvoorzienbare gebeurtenis
– Onafhankelijk van de wil van de partijen
– Onmogelijk de overeenkomst verder uit te voeren
• Gevolgen
– Artikel 26 WAO:
• Tijdelijke overmacht is een schorsing, en dus niet het einde, van
de arbeidsovereenkomst
– Tijdelijk versus definitief of tijdelijk versus van lange duur?
• Echter geen loonwaarborg
• Bewijs te leveren door de partij die overmacht inroept
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
4
Overmacht
• Op zichzelf zijn geen overmacht:
– Faillissement
– Sluiting wegens vrijwaring leefmilieu
• Recht op werkloosheidsuitkeringen
– Werkgever stopt bij overmacht direct met betalen van
loon
– Er is dan onmiddellijk recht op tijdelijke uitkeringen
voor werkloosheid bij de RVA
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
5
Gewaarborgd dagloon
• Artikel 27 WAO: 3 situaties waarin er toch recht op
“normaal” loon is
– Met vertraging of niet op het werk aankomen
• Men moet zich wel op normale wijze naar het werk begeven
hebben
• Gebeurtenis moet onafhankelijk zijn van de wil van de
werknemer
– De arbeid niet kunnen beginnen of voortzetten
• Werknemer moet arbeidsgeschikt zijn als hij zich naar het werk
begeeft
• Uitzondering: staking
– Stemplicht vervullen als men geen volmacht kan geven
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
6
Arbeidsongeschiktheid
• Artikel 31 WAO: arbeidsongeschiktheid is een
schorsing
– Onmogelijkheid om het overeengekomen werk te
verrichten
• Wegens ziekte of ongeval
• Overeengekomen werk
• Geen onderscheid i.v.m. duur van de schorsing
– Blijvende arbeidsongeschiktheid kan een geval van beëindigende
overmacht zijn
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
7
Arbeidsongeschiktheid
• Verplichtingen van de werknemer
– Meldingsplicht: onmiddellijk
• Geen termijn bepaald / geen vormvoorschriften
– Geneeskundig getuigschrift
• Indien voorgeschreven door cao of individuele overeenkomst, of
als de werkgever het vraagt
• Binnen de twee werkdagen, tenzij anders bepaald
– Bewijslast voor tijdig bezorgen ligt bij de werknemer
• Moet melding maken van:
– Het bestaan van een arbeidsongeschiktheid en de waarschijnlijke duur
ervan
– Of de werknemer zich naar een andere plaats mag begeven
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
8
Arbeidsongeschiktheid
• Controle door de werkgever
– Indien geen geneeskundig getuigschrift: betwisting
kan met alle middelen van recht gebeuren
– Indien wel geneeskundig getuigschrift:
controlegeneeskunde
– De controlegeneesheer
• Door werkgever vrij te kiezen
– Plaats van het controlebezoek
• Mag de woning verlaten worden of niet?
• Reiskosten ten laste van de werkgever
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
9
Arbeidsongeschiktheid
– Tijdstip van de controle
• Gans de periode van arbeidsongeschiktheid mogelijk
• Op alle dagen mogelijk, maar onschendbaarheid van de
woning tussen 21 en 5 uur
• Enkel mogelijk als de werknemer zelf de
arbeidsongeschiktheid heeft ingeroepen
– Opdracht van de controlearts
• Werknemer werkelijk arbeidsongeschikt?
• Waarschijnlijke duur?
– Recht op gewaarborgd loon tot de dag vóór de
controle
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
10
Arbeidsongeschiktheid
– Betwistingen van medische aard
• Voor de arbeidsgerechten
• Via een scheidsrechterlijke procedure (art. 31, § 5 WAO)
–
–
–
–
Beslissing arts-scheidsrechter bindt de partijen
Aanduiden in onderlinge overeenstemming (binnen 2 werkdagen)
Of eenzijdig aanduiden via door FOD WASO in BS gepubliceerde lijst
Kosten ten laste van verliezende partij
» € 75 honorarium en € 38 administratiekosten
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
11
Arbeidsongeschiktheid
• Gewaarborgd loon
– Algemeen
– Gewaarborgd dagloon (art. 27 WAO) en gewaarborgd
loon bij arbeidsongeschiktheid
– Uitsluiting
• Sportcompetities of -exhibities waarvoor inkomgeld
gevraagd wordt en de deelnemers een loon kunnen
ontvangen
• Zware fout van de werknemer
– Recht van verhaal tegen aansprakelijke derde
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
12
Arbeidsongeschiktheid
• Bedrag van het gewaarborgd loon voor werklieden
– Periode en bedrag
• Normaal loon tijdens eerste zeven dagen (art. 56 AOW)
• Bijkomende vergoeding van 25,88% tijdens de volgende 23 dagen
(cao nr. 12bis van 28 juni 1973)
• 60% begrensde loon van 8ste t/m 14de dag (KB nr. 465 van 1
oktober 1986)
– Begrip “normaal loon”
• Het loon dat de werkman zou gekregen hebben als hij niet
arbeidsongeschikt zou zijn geweest
• Berekend cf. feestdagenwet
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
13
Arbeidsongeschiktheid
Eerste 7 dagen
8e tot en met 14e dag
15e tot en met 30e
dag
100% van normale
loon
60% + 25,88%=
85,88%
25,88%* bovenop de
mutualiteit
* Plus 85,88 % voor het gedeelte loon boven de ZIV-loongrens
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
14
Arbeidsongeschiktheid
– Anciënniteitsvoorwaarde
• Een maand in dienst zijn van dezelfde onderneming
• Maand: van datum tot datum
– Carenzdag
• Eerste werkdag van de ongeschiktheid indien die periode
géén 14 dagen duurt
• Periode van gewaarborgd loon begint de daaropvolgende
werkdag, behalve ingeval van toepassing art. 27 WAO
(gewaarborgd dagloon)
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
15
Arbeidsongeschiktheid
– Hervalling(en)
• Gewaarborgd loon is niet opnieuw verschuldigd
–
–
–
–
Indien nieuwe ongeschiktheid, met dezelfde oorzaak
Na een werkhervatting
Binnen de 14 dagen na een vorige periode
Die aanleiding gaf tot betalen van door de wet gewaarborgd loon
(niet cao nr. 12bis)
• Opletten bij opeenvolgende hervallingen
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
16
Arbeidsongeschiktheid
– Gewaarborgd loon bij arbeidsongeval en
beroepsziekte van arbeiders
• Behoud van normaal loon gedurende 7 dagen
• Geen anciënniteitsvoorwaarde of carenzdag
• Voorschot door de werkgever te betalen van 23
daaropvolgende dagen
• Gewaarborgd loon dat werkgever aan werknemer betaald is
door de verzekeraar terugbetaalbaar aan de werkgever
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
17
Arbeidsongeschiktheid
• Bedrag van het gewaarborgd loon voor bedienden
– Algemeen stelsel
• Behoud van loon tijdens de eerste 30 dagen van de
ongeschiktheid
• Geen carenzdag, geen anciënniteitsvoorwaarde
– Bedienden die de regeling voor werklieden volgen:
• Bedienden tijdens de proeftijd
• Bedienden met een contract van bepaalde tijd/werk van minder
dan 3 maanden
• Wel anciënniteitsvoorwaarde, wel carenzdagregeling
– Hervalling: zelfde regeling als voor werklieden
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
18
Arbeidsongeschiktheid
Statuut
1e – 7e dag
8e – 14e dag
15e – 30e dag
Bedienden tijdens
proef of met
contract < 3
maanden
100%
gewaarborgd loon
60% + 26,93% =
86,93%
26,93%* bovenop
de mutualiteit
Andere
bedienden
100% gewaarborgd maandloon
* Plus 85,88 % voor het gedeelte loon boven de ZIV-loongrens
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
19
Zwangerschaps- en bevallingsrust
• Periode van schorsing
– 6 weken prenatale rust
• Tewerkstellingsverbod laatste week prenatale rust voor de
(voorspelde) dag van de bevalling
– 9 weken postnatale rust
• Tewerkstellingsverbod voor 9 weken vanaf de dag na de bevalling
– 2 weken facultatief extra voor meerlingen
• Zowel 2 weken pre- als 2 weken postnataal
– Werkgever moet geen loon betalen vanaf de aanvang van
de bevallingsrust
• Uitkering via moederschapsverzekering ZIV (via mutualiteit)
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
20
Zwangerschaps- en bevallingsrust
• Overdracht van bevallingsrust
– 5 weken overdraagbaar
• Enkel voor de situaties opgesomd in KB 11 oktober 1991
– Verlofdagen van postnatale rust
• Facultatief in plaats van de laatste twee weken overgedragen
postnatale rust
• 10 verlofdagen te nemen in de 8 weken na de ononderbroken
postnatale rustperiode
– Pro-rata recht voor deeltijdse werkneemsters in functie van uurrooster
– Tijdens deze acht weken blijft de bescherming tegen ontslag doorlopen
– Tijdens deze acht weken wordt een eventuele bestaande opzegtermijn
verder opgeschort
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
21
Zwangerschaps- en bevallingsrust
• Verlenging van de postnatale rust
– 1 week facultatief extra bij ziekte van de vrouw tijdens
prenatale rustperiode
• Het gaat hier om de zogenaamde “moeilijke” bevallingen
waarbij de vrouw tijdens de volledige zes weken voor de
bevalling arbeidsongeschikt was wegens ziekte of ongeval
– Verlenging wegens hospitalisatie van het kind
• Als het kind méér dan zeven dagen onafgebroken in de
verpleeginstelling moet verblijven, wordt de postnatale
periode verlengd met deze periode met een maximum van
24 weken.
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
22
Zwangerschaps- en bevallingsrust
ZIV-Uitkeringen tijdens het moederschapsverlof
Moederschapsrust (15 of 17 weken)
Toestand
werkneemster
Eerste 30 dagen
Vanaf 31ste dag
Werkneemsters
82% onbegrensde loon
75% begrensde loon
Volledig
gecontroleerde
werklozen
Werkloosheid (60%) +
19,5% begrensd loon
Werkloosheid (60%) +
15% begrensd loon
Andere situaties
79,5% begrensd loon
75% begrensd loon
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
23
Zwangerschaps- en bevallingsrust
• Bescherming tegen ontslag (art. 40 arbeidswet)
– Vanaf de mededeling van de zwangerschap aan de
werkgever tot 1 maand na het einde van de
postnatale bevallingsrust
– Sanctie: 6 maanden loon
• Zwangerschapsonderzoeken (art. 39bis
arbeidswet)
– Recht op betaalde afwezigheid voor onderzoeken
m.b.t. de zwangerschap die niet buiten de arbeidsuren
kunnen plaatsvinden
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
24
Zwangerschaps- en bevallingsrust
• Borstvoedingspauzes (cao nr. 80)
– Recht op borstvoedingspauzes
• Voor effectief zogen van de baby
• Ofwel voor afkolven van melk
– Duur van de pauze
• 1 pauze van 30 minuten per arbeidsdag van minstens 4 uren
• 2 pauzes van 30 minuten of 1 x 60 minuten per arbeidsdag van
minstens 7,5 uren
– Tijdstippen waarop de pauze mag genomen worden
• Ofwel afspraak tussen wn en wg
• Ofwel voor of na de rusttijden voorzien in het arbeidsreglement
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
25
Zwangerschaps- en bevallingsrust
– Plaats om de pauze te nemen
• In een daarvoor aangepast lokaal
• Ofwel de woning van de werkgever zelf
– Tot 9 maanden na de bevalling (2 maanden extra bij
premature geboortes of uitzonderlijke omstandigheden)
– Bijzonder gecompliceerde procedures van kennisgeving en
bewijslevering van het geven van borstvoeding!
– Bescherming tegen ontslag
– Vergoeding via uitkering ZIV (82% begrensde loon)
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
26
Zwangerschaps- en bevallingsrust
• Borstvoedingsverlof
– Geen algemene wettelijke bepaling
• Behoudens collectieve afspraken is de toestemming van de
werkgever nodig
– Geen ZIV-vergoedingsregeling of loonwaarborg voorzien
– Profylactisch lactatieverlof (art. 42 arbeidswet)
• Werkneemster verwittigt de werkgever dat zij borstvoeding geeft
• Werkgever moet risicoanalyse doen en maatregelen nemen
(eventueel met arbeidsgeneesheer)
• Bij schorsing wegens risico op beroepsziekte recht op ZIVuitkering ten bedrage van 78,237 % van haar gemiddelde
dagloon
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
27
Kort verzuim
• Algemene principes
– Recht op afwezigheid met behoud van normaal loon
– Normaal loon = feestdagenwet
– Geen recht op loon indien er geen loonverlies is
• Lijst van gebeurtenissen: KB van 28 augustus
1963 en cao nr. 16
– Paritaire comités en ondernemingen kunnen deze lijst
uitbreiden of wijzigen
– Deeltijdse werknemers hebben dezelfde rechten als
voltijdsen
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
28
Kort verzuim
• Geboorteverlof
– 10 dagen door de werknemer te kiezen binnen de 4
maanden vanaf de dag van de geboorte
– Kan genomen worden door vader of andere partner (m/v)
• Kan slechts één keer per kind genomen worden door één
werknemer met een voorrang voor de vader
• Indien geboorteverlof wordt genomen gevolgd door adoptie,
worden de genomen dagen afgetrokken van het adoptieverlof
– Loonwaarborg vanwege de werkgever voor de 3 eerste
dagen
– Uitkering door ZIV vanaf de 4e dag (82% begrensd loon)
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
29
Kort verzuim
• Adoptieverlof
– Ononderbroken periode van
• Minimaal 1 week tot maximaal 4 weken
• Maximaal 6 weken voor een kind jonger dan 3 jaar
– Te nemen binnen 2 maanden na inschrijving kind in
bevolkingsregister
– Te nemen vóór het kind 8 jaar oud is
• Aanvraagprocedure (art. 30ter WAO)
– Schriftelijke aanvraag bij de werkgever
– Minstens één maand voor de aanvang van het verlof
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
30
Kort verzuim
– Bescherming tegen ontslag
• Twee maanden vóór de aanvang tot één maand na het
verlof
– Loonwaarborg voor de 3 eerste dagen
• Te betalen door de werkgever
– Uitkering door ZIV vanaf de 4e dag (82% begrensd
loon)
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
31
Kort verzuim
• Recht op afwezigheid voor pleegouders
– Erkende pleegouders mogen van het werk afwezig
blijven voor bepaalde verplichtingen of opdrachten
omwille van de plaatsing in zijn gezin van een of
meerdere personen
• Via de rechtbank of door gemeenschappen erkende
instellingen
– Maximum 5 dagen per kalenderjaar per pleeggezin
– Geen loonwaarborg van de werkgever
– Uitkering voor pleegzorgverlof via de RVA
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
32
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Ontstaan van loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
– Herstelwet van 22 januari 1985
• Maatregel ter bevordering van de werkgelegenheid
• Loopbaanonderbreking
– Maximum 60 maanden per loopbaan
• Loopbaanvermindering met 1/5, 1/4, 1/3 of 1/2
– Maximum 60 maanden per loopbaan
– Vanaf 1 januari 2002 vervangen door cao nr. 77bis
• Maatregel om arbeid en gezin beter op elkaar af te
stemmen
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
33
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Cao nr. 77bis voorziet 3 rechten voor de werknemer
– Een recht op tijdskrediet:
• Recht op voltijdse of halftijdse onderbreking van de loopbaan
– Een recht op 1/5 loopbaanvermindering:
• Vermindering van de loopbaan tot 4/5 van een voltijdse loopbaan
– Een bijzonder recht op loopbaanvermindering voor + 50jarigen
• Ofwel vermindering tot halftijdse prestaties
• Ofwel vermindering met 1/5
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
34
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Tijdskrediet
– Maximum één jaar over gans de loopbaan
• Mogelijkheid om bij cao (sector – onderneming) recht uit te
breiden tot maximum 5 jaar over de ganse loopbaan
• Op te nemen in periodes van minstens drie maanden
– Twee modaliteiten:
• Volledige schorsing van de prestaties: arbeidsregime speelt geen
rol
• Overgang naar halftijdse prestaties: enkel mogelijk indien
gedurende de 12 maanden voorafgaand aan de aanvraag
minstens 3/4 gewerkt werd
– Minstens 12 maanden in dienst zijn geweest gedurende de
15 maanden voorafgaand aan de aanvraag
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
35
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
– De werkgever moet schriftelijk op de hoogte gebracht
worden
• Tijdstip van de mededeling:
–
–
–
–
–
3 maanden vooraf in ondernemingen +20 werknemers
6 maanden vooraf in ondernemingen met max. 20 werknemers
2 weken indien recht gebruikt wordt na uitputting palliatief verlof
Andere termijnen kunnen met de werkgever overeengekomen worden
Dezelfde termijnen gelden voor verlengingen van lopende aanvragen
• Mogelijke wijzen van mededeling:
– Ofwel via aangetekende brief
– Ofwel via overhandiging geschrift: werkgever tekent voor ontvangst op
duplicaat
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
36
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
– Uitstelrecht voor de werkgever
• Omwille van ernstige interne of externe redenen
• Maximum 6 maanden
• Moet aan de werknemer meegedeeld worden binnen de
maand die volgt op de aanvraag van de werknemer
– Geldige motieven om bij volledig tijdskrediet
uitkeringen te krijgen voor méér dan 12 maanden
• Opvoeding van een of meerdere kinderen jonger dan 8 jaar
• Opvoeding van een thuiswonend gehandicapt kind
– Zonder leeftijdsvoorwaarde
– Mits een geneeskundig attest
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
37
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Palliatieve zorgen
• Verzorging van zwaar zieke gezins- of familieleden
• Volgen van een erkende opleiding
• Loopbaanvermindering met 1/5
– Vermindering van de voltijdse loopbaan met 1/5
• Ofwel met 1 volle of 2 halve dagen per week
• Ofwel volgens bij cao afgesproken gelijkwaardige formules
– Voor werknemers die minstens 5 jaar anciënniteit
hebben en de laatste 12 maanden voltijds werken
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
38
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Bijzonder recht op loopbaanvermindering voor 50plussers
– Recht op vermindering met 1/5: min. 6 m, geen maximum
– Recht op vermindering tot 1/2 : min. 3 m, geen maximum
– 3 jaar anciënniteit in de onderneming én 20 jaar
werknemer
• Voorkeur- en planningsmechanisme (5% drempel)
– In geval van gelijktijdige afwezigheden in de onderneming
of de dienst
• Bescherming tegen ontslag door de werkgever
– Sanctie: 6 maanden loon
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
39
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Federale uitkeringen
– Aanvraag bij de RVA binnen de twee maanden na de
aanvang van de loopbaanonderbreking of -vermindering
– Cumulatieverbod met
• Inkomsten uit zelfstandige activiteit
– Behoudens 12 maanden voltijds tijdskrediet indien die activiteit reeds
12 maanden voordien begonnen was
• Inkomsten als loontrekkende
– Behoudens bijkomstige activiteit reeds 12 maanden voordien aangevat
• Inkomsten uit uitvoerende politieke mandaten
• Pensioenen
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
40
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Thematische verloven
– Palliatief verlof
• Een maand, een keer te verlengen met nog een maand
– Verzorgingsverlof voor zwaar zieke gezins- of familieleden
• Drie maanden, telkens verlengbaar tot maximum 12 maanden
(voltijds) of 24 maanden (vermindering met 1/5 of tot de helft)
– Ouderschapsverlof
• Drie maanden voltijds, zes maanden 1/2 of vijftien maanden
vermindering met 1/5 (1/2 en 1/5 enkel voor voltijdse wn.!)
– Aaneensluitend of losse fracties, of met combinaties van fracties
• Leeftijdsvoorwaarde kind: geen12 jaar (21 jaar kind met
handicap)
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
41
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Vlaamse aanmoedigingspremies
– Enkel voor werknemers die op Vlaams grondgebied
werken
– Zorgkrediet: max. 12 maanden
•
•
•
•
Opvang kinderen tot de leeftijd van 7 jaar
Zorg voor ouders ouder dan 70 jaar
Palliatieve zorgen
Verzorging van zwaar zieke gezins- en familieleden
– Opleidingskrediet: maximum 2 of 2,5 jaar
• Voor het volgen van bepaalde door de Vlaamse overheid
erkende of gesubsidieerde opleidingen
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
42
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Ontstaan van loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
– Herstelwet van 22 januari 1985
• Maatregel ter bevordering van de werkgelegenheid
• Loopbaanonderbreking
– Maximum 60 maanden per loopbaan
• Loopbaanvermindering met 1/5, 1/4, 1/3 of 1/2
– Maximum 60 maanden per loopbaan
– Vanaf 1 januari 2002 vervangen door cao nr. 77bis
• Maatregel om arbeid en gezin beter op elkaar af te
stemmen
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
43
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
– Cao nr. 77bis voorziet 3 rechten voor de werknemer
• Een recht op tijdskrediet:
– Recht op voltijdse of halftijdse onderbreking van de loopbaan
• Een recht op 1/5 loopbaanvermindering:
– Vermindering van de loopbaan tot 4/5 van een voltijdse loopbaan
• Een bijzonder recht op loopbaanvermindering voor +50jarigen
– Ofwel vermindering tot halftijdse prestaties
– Ofwel vermindering met 1/5
• Vanaf 1 september 2012 wordt cao nr. 77bis
vervangen door cao nr. 103
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
44
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Cao nr. 103 voorziet 3 rechten
– Tijdskrediet zonder motief voor 12 maanden voltijds
equivalent
•
•
•
•
12 maanden voltijds (VT)
24 maanden halftijds (HT)
60 maanden 1/5 loopbaanvermindering
Of een combinatie van deze drie vormen
– Waarbij 1 maand VT = 2 maanden HT = 5 maanden 1/5
• Minimumperiode per aanvraag
– 3 maanden bij VT of HT tijdskrediet
– 6 maanden bij 1/5 tijdskrediet
– Uitzondering: saldo waarvoor een kortere periode kan worden
opgenomen
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
45
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
– Gemotiveerd tijdskrediet
• 36 maanden (VT, HT of 1/5) voor de volgende motieven
–
–
–
–
–
Opvoeding van een kind tot de leeftijd van 8 jaar
Palliatieve zorgen
Zorg voor een zwaar ziek gezins- of familielid
Volgen van een erkende opleiding
Sectorale cao moet dit gemotiveerd tijdskrediet mogelijk maken
• 48 maanden (VT, HT of 1/5) voor de volgende motieven
– Zorg voor een zwaar ziek kind
– Opvoeding van een gehandicapt kind tot de leeftijd van 21 jaar
– Sectorale cao niet vereist
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
46
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Minimumperiodes gemotiveerd tijdskrediet
– Opvoeding kind en erkende opleiding: 3 of 6 m. zoals bij
ongemotiveerd tijdskrediet
– Palliatieve zorgen: min. 1 m. + max. nog 1 m.
– Verzorging zwaar ziek gezins- of familielid: min. 1 m. / max 3 m. per
aanvraag
– Uitzondering indien korter saldo opgenomen moet worden
– Landingsbaan vanaf 55 jaar onder vorm van ofwel
• 1/5 vermindering van de loopbaan
• Overstap naar halftijdse prestaties
• Uitzonderingen mogelijk vanaf 50 jaar
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
47
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Uitzonderingen landingsbaan vanaf 50 jaar
– Landingsbaan 1/2 en 1/5
» Zware beroepen die ook knelpuntberoep zijn
» Onderneming erkend als in moeilijkheden of herstructurering
– Enkel 1/5 landingsbaan
» Lange loopbaan: 28 jaar (van minstens 285 dagen/jaar R6)
» Zware beroepen die geen knelpuntberoep zijn
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
48
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Anciënniteitsvoorwaarden
– Tijdskrediet zonder motief
• 2 jaar bij de werkgever in dienst zijn
• 5 jaar als werknemer gewerkt hebben
• Uitzondering: tijdskrediet na uitputting ouderschapsverlof
– Gemotiveerd tijdskrediet
• 2 jaar bij de werkgever in dienst zijn
• Uitzondering: tijdskrediet na uitputting ouderschapsverlof
– Landingsbaan
• 2 jaar bij de werkgever in dienst zijn
• 25 jaar als werknemer gewerkt hebben
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
49
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Tewerkstellingsvoorwaarden
– Tijdskrediet (gemotiveerd of ongemotiveerd)
• Voltijds: geen tewerkstellingsvoorwaarde
• Halftijds: 12 maanden minstens 3/4 van een voltijdse werknemer
gewerkt hebben op het moment van de kennisgeving aan de
werkgever
• 1/5: 12 maanden voltijds gewerkt hebben en op het moment van
de kennisgeving minstens 5 dagen per week werken
– Landingsbaan voor 55-plussers
• Gedurende 24 maanden voor de kennisgeving minstens 3/4 (bij
halftijds) of voltijds (bij 1/5) gewerkt hebben bij één of meerdere
werkgevers
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst
50
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
– De werkgever moet schriftelijk op de hoogte gebracht
worden
• Tijdstip van de mededeling:
–
–
–
–
–
3 maanden vooraf in ondernemingen +20 werknemers
6 maanden vooraf in ondernemingen met max. 20 werknemers
2 weken indien recht gebruikt wordt na uitputting palliatief verlof
Andere termijnen kunnen met de werkgever overeengekomen worden
Dezelfde termijnen gelden voor verlengingen van lopende aanvragen
• Mogelijke wijzen van mededeling:
– Ofwel via aangetekende brief
– Ofwel via overhandiging geschrift: werkgever tekent voor ontvangst op
duplicaat
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
51
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
– Uitstelrecht voor de werkgever
• Omwille van ernstige interne of externe redenen
• Maximum 6 maanden
• Moet aan de werknemer meegedeeld worden binnen de
maand die volgt op de aanvraag van de werknemer
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
52
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Voorkeur- en planningsmechanisme (5% drempel)
– In geval van gelijktijdige afwezigheden in de
onderneming of de dienst
• Bescherming tegen ontslag door de werkgever
– Sanctie: 6 maanden loon
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
53
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Federale uitkeringen
– Aanvraag bij de RVA binnen de twee maanden na de
aanvang van de loopbaanonderbreking of -vermindering
– Cumulatieverbod met
• Inkomsten uit zelfstandige activiteit
– Behoudens 12 maanden voltijds tijdskrediet indien die activiteit reeds
12 maanden voordien begonnen was
• Inkomsten als loontrekkende
– Behoudens bijkomstige activiteit reeds 12 maanden voordien aangevat
• Inkomsten uit uitvoerende politieke mandaten
• Pensioenen
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
54
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Thematische verloven
– Palliatief verlof
• Een maand, een keer te verlengen met nog een maand
– Verzorgingsverlof voor zwaar zieke gezins- of familieleden
• Drie maanden, telkens verlengbaar tot maximum 12 maanden
(voltijds) of 24 maanden (vermindering met 1/5 of tot de helft)
– Ouderschapsverlof
• Drie maanden voltijds, zes maanden 1/2 of vijftien maanden
vermindering met 1/5 (1/2 en 1/5 enkel voor voltijdse wn.!)
– Aaneensluitend of losse fracties, of met combinaties van fracties
• Leeftijdsvoorwaarde kind: geen12 jaar (21 jaar kind met
handicap)
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
55
Loopbaanonderbreking en
tijdskrediet
• Vlaamse aanmoedigingspremies
– Enkel voor werknemers die op Vlaams grondgebied
werken
– Zorgkrediet: max. 12 maanden
•
•
•
•
Opvang kinderen tot de leeftijd van 7 jaar
Zorg voor ouders ouder dan 70 jaar
Palliatieve zorgen
Verzorging van zwaar zieke gezins- en familieleden
– Opleidingskrediet: maximum 2 of 2,5 jaar
• Voor het volgen van bepaalde door de Vlaamse overheid
erkende of gesubsidieerde opleidingen
Arbeidsrecht - Hoofdstuk 5 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
56
Verlof om dwingende redenen
• Cao nr. 45 van 19 december 1989
– Recht op 10 dagen onbetaalde afwezigheid
• Voor “elke niet te voorziene, los van het werk staande
gebeurtenis die de dringende en noodzakelijke tussenkomst
van de werknemer vereist, en dit voor zover de
aanwezigheid op het werk de tussenkomst van de
werknemer onmogelijkheid maakt”
– Dagen “familiaal verlof” waarvoor in de onderneming
loonbehoud voorzien wordt, mogen afgetrokken
worden van deze 10 dagen
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
57
Andere schorsingen
• Zetelen in arbeidsgerechten (art. 28, 3° WAO)
• Voorlopige hechtenis (art. 28, 5° WAO)
• Militaire en aanverwante verplichtingen (art. 29
WAO)
• Enkel voor arbeiders
– Technische stoornis (art. 49, 1° WAO)
– Slecht weer (art. 50 WAO)
– Economische redenen (art. 51 voor arbeiders en art. 77/1
tot 77/7 voor bedienden)
• Jaarlijkse vakantie
Sociaal Recht in Essentie - Deel 2 Hoofdstuk 4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst
58