Effectuation: praktische tips voor een succesvol effect van je project

Effectuation: praktische tips voor een succesvol effect van je project
Hoe kun je projecten tot een succes brengen in onze huidige maatschappij? Onderzoekers Saras Sarasvathy en
Stuart Read hebben een geslaagd onderzoek gedaan naar hoe internationale topondernemers in de huidige tijd
successen boeken. Voor iedereen die een succesvol effect van zijn werk wil, hebben zij vijf praktische principes
ontwikkeld; de vijf principes van Effectuation. Hieronder wordt uitgelegd hoe je deze principes kunt toepassen om
projecten en interventies succesvol te maken.1
Bird-in-hand
Het eerste principe van Effectuation is Bird-in-hand. Hierbij start je met het in kaart brengen van je eigen competenties
en interessante personen binnen je netwerk die je op dit moment kan inzetten bij je project of interventie. Door na te
gaan wat je al hebt, weet je wat je nog nodig hebt en wat je anderen kan bieden in een samenwerking. Je kan nu
gericht met partners in gesprek en vervolgens heb je meer tijd en energie om met je project de doelgroep te helpen.
“Zelfkennis is het begin van alle wijsheid.”
Tip: Doe een test om te leren over jezelf en jouw competenties, zoals de Action Type test2 of de Belbin test.3
Affordable Loss
Het tweede principe van Effectuation is Affordable Loss. Bij dit principe ga je bij elke stap na wat je bereid bent te
verliezen bij een project of interventie. Je gaat wel uit van een positieve uitkomst van het project. Hoeveel tijd wil en
kan je besteden? Zijn er relaties en werkzaamheden die op spanning komen te staan bij dit project? Belangrijk is dat
er eerst over risico’s wordt nagedacht en daarna over het rendement.
Tip: Ga bij jezelf en je samenwerkingspartners na welke niet-financiële waarden (tijd, relaties etc.) jullie belangrijk
vinden en spreek dit open naar elkaar uit.
Crazy Quilt
Het derde principe van Effectuation is Crazy Quilt. Hierbij selecteer je zelf belanghebbenden en partners, waarmee je
gaat co-creëren tijdens het project of de interventie. Bij co-creatie ontwikkel je samen producten en diensten en
hierdoor zijn belanghebbenden al betrokken bij het project voordat het uitgezet wordt. Bedenk dat je altijd van elkaar
kan leren, misschien juist van een tegengestelde visie of ‘concurrent’. De methode van Design Thinking op de
achterkant sluit goed aan bij dit principe.
Tip: Ga na met wie of welke organisatie je altijd nog een keer zou willen samenwerken en probeer hem/ haar te
betrekken bij je project.
Lemonade
Het vierde principe van Effectuation is Lemonade. Bij dit principe draai je problemen om tot mogelijkheden;
omdenken. Problemen, slecht nieuws en onverwachte verrassingen worden gezien als mogelijkheden om nieuwe
dingen voor de markt te ontwikkelen.
Voor de variatie op een tip het verhaal achter limonade: kinderen probeerden op de stoep citroensap te verkopen om
geld te verdienen. Helaas vonden voorbijgangers het te zuur. In plaats van te stoppen met de verkoop hebben de
kinderen er suiker en water bijgevoegd en zo is het drankje limonade ontstaan. Ze hebben de kritiek van hun klanten
omgezet in een nieuw product, wat we nu in de hele wereld kennen.
Pilot-in-the-plane
Het vijfde principe van Effectuation is Pilot-in-the-plane. Bij dit principe concentreer je je op de dingen waar je invloed
op hebt, niet op de onvoorspelbare toekomst. Je richt je op keuzes en acties die je op dit moment kan uitvoeren. Zo
vorm je de toekomst zelf. Een piloot richt zich op het besturen van het vliegtuig naar haar bestemming, mocht er
onderweg iets gebeuren dan moet hij het op dat moment oplossen.
Tip: Probeer eens te vergaderen volgens de Holacratie-methode op de achterkant en heb het alleen over de dingen
die je nu kan uitvoeren. Gaat jullie vergadering van een uur naar een kwartier?
1
Effectuation: http://www.effectuation.org/, https://strategicvalueofdesign.org/
2
Action type test: Boek Totaalcoachen Begeleiden met Action Type van Huijbers & Murphy (2007)
3
Belbin test: http://www.thesis.nl/testen/test/belbin-test
Design Thinking4: ontwerpen vanuit je doelgroep in plaats van aannames
Inleven
Testen
Ideeën
Bepaal een standpunt
op basis van de
behoefte en inzichten
van je doelgroep.
Beschrijven
Leer je doelgroep
kennen. Identificeer je
met hun.
Ga brainstormen en
kom met creatieve
oplossingen.
Test je ideeën/ prototype
bij je oorspronkelijke
doelgroep en vraag om
feedback.
Prototype
Maak een tastbaar of
visueel voorbeeld en
laat deze aan anderen
zien.
Holacratie5: een vergadering van een uur beperken tot een kwartier
Een holacratie is een besturingsvorm, waarbij organisaties zich makkelijk kunnen aanpassen aan veranderingen en
flexibel zijn. Steeds meer ondernemers en creatieve organisatie gebruiken deze vorm om goed te kunnen
functioneren in de huidige maatschappij. Hieronder wordt kort de overlegstructuur van een holacratie beschreven.
Check-in
Een rondje waarin iedereen kort kan vertellen wat erin je hoofd speelt, zodat je het daarna kan loslaten.
Checklist
Een lijst van afspraken en acties die steeds terugkomen, zoals de maandelijkse nieuwsbrief. Degene die
verantwoordelijk is antwoord met ja of nee, geen discussie. Als er dingen niet lopen komt dit terug bij ‘spanningen’.
Project updates
Om je beurt vertel je kort wat de voortgang is van de projecten of activiteiten waar je mee bezig bent. Als je er niet
aan hebt gewerkt, kun je volstaan met “geen ontwikkelingen”. Discussie hierover kan terugkomen bij ‘spanningen’.
Spanningen
Dit is het moment dat er overlegd en gediscussieerd mag worden, maar wel volgens een paar richtlijnen om het niet
onnodig lang te maken. Er is vooraf geen agenda, de agendapunten worden tijdens de vergadering opgeschreven en
mogen aan het begin van dit deel aangevuld worden. Spanning betekend hier geen stress, maar de spanning van een
snaar die je spant tussen het begin en het einde van een project of activiteit. Als alle spanningen zijn opgeschreven,
vraagt de voorzitter per spanning aan de bedenker: “Wat heb je nodig?” De bedenker mag anderen betrekken en
deze mogen op hun beurt reageren of ze willen deelnemen. Je praat zodra je een vraag krijgt. Alle geaccepteerde
acties en projecten worden opgeschreven door de notulist.
Check-out
Einde van het overleg. Je kan met elkaar kort reflecteren op het overleg, zonder discussie of direct afsluiten.
4
5
http://designthinking.ideo.com/
http://www.holacracy.org/