Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht

Erica Post
Kinderarts
St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein
Alle afbeeldingen in deze presentatie zijn
afkomstig van Google of eigen materiaal
Colostrum is de eerste vaccinatie
De normale afweer
Afweer is opgebouwd uit:
Barriere (mechanisch en chemisch)
Huid longen darmen urinewegen
Eigen bacterien
Niet specifieke afweer
Slijm, zuur, enzymen
Macrofaag, Granulocyt, NK-cel
Specifieke afweer
T-cellen, B-cellen, Geheugencellen,
antistoffen.
Afweer bij de baby schiet tekort!:
Barriere (mechanisch en chemisch)
Huid is kwetsbaar, darmen onrijp
Nog geen eigen bacterien
Niet specifieke afweer
Weinig Maagzuur
Macrofagen minder geactiveerd
Specifieke afweer
T-cellen, B-cellen, Geheugencellen en
eigen antistoffen te weinig of
onrijp.
Voor de geboorte word afstoting
(dus afweer) onderdrukt
Na de geboorte moet de afweer
juist optimaal zijn
Eigen afweer opbouwen kost tijd!
Deze tijd moet worden
overbrugd!
Wat moeder direct meegeeft:
Ter overbrugging:
“Goede bacteriën”!
(bij vaginale partus en huid-op-huid)
Antistoffen via de placenta
naar de baby-bloedbaan!
(vooral in de laatste maand)
en vervolgens moedermelk...
Moedermelk zorgt voor afweer door:
1. De indringers buiten het weefsel te houden
2. Het infectiegeheugen te verbeteren
3. Het lichaam als geheel gezonder te houden
..en allemaal zonder een nadelige
ontstekingsreactie te veroorzaken
“Indringers” die de weefsels zijn binnengedrongen
veroorzaken een ontstekingsreactie waardoor:
Weefselschade
Koorts
Pijn
Moeheid en verminderde eetlust
Energieverlies
Dit is niet goed voor de baby
die snel aan het groeien is
De beste “afweertruc” is de indringers
buiten de weefsels te houden
Borstgevoede kinderen hebben minder:
KNO-infecties
Lagere luchtweg-infecties (ook RSvirus)
Maag-darm-infecties (ook Rotavirus)
Hersenvliesontsteking
Urineweg-infecties
Necrotiserende enterocolitis
Koemelk-eiwit allergie
Auto-immuunziekten (Diabetes, colitis oa)
Etc. Etc.
effect is het sterkst als > 6 maanden BV
wordt gegeven
Borstvoeding is “puur”
“Uitsluitend borstvoeding” voorkomt:
blootstelling aan niet hygiënisch bereide
melkproducten of andere voedingsbronnen
Moedermelk boordevol afweer
Moedermelk bevat:
cellen
Afweerstoffen (immuunglobulines)
beschermende enzymen
“andere beschermende stoffen”
“Risico-kinderen” wat betreft afweer
Prematuur
Minder “afweer meegekregen”
Hogere infectiedruk door NICU-bacteriën
en invasieve technieken
Ziek en/of ondervoed
Afweerstoffen bij het kind
bevruchting
Afweerstoffen bij het kind
Prematuur 36 wk
0
bevruchting
4
8
1. Prematuren hebben dus nog maandenlang
minder antistoffen dan AT
2. Veel gezonde kinderen gaan naar de crêche
op het dieptepunt van hun “antistof-dip” !
Op weg naar goede afweer....
Afweer is opgebouwd uit:
1. Barriere (mechanisch en chemisch)
Huid longen darmen urinewegen
Eigen bacterien
2. Niet specifieke afweer
Slijm, zuur, enzymen
Macrofaag, Granulocyt, NK-cel
3. Specifieke afweer
T-cellen, B-cellen,
Geheugencellen, antistoffen.
Op weg naar goede afweer....
Afweer is opgebouwd uit:
Barriere (mechanisch en chemisch)
Huid longen darmen urinewegen
Eigen bacteriën
Niet specifieke afweer
Macrofaag, Granulocyt, NK-cel
Specifieke afweer
T-cellen, B-cellen, Geheugencellen,
antistoffen.
Op weg naar goede afweer....
Barriere-afweer v/d baby
schiet tekort
Barriere (mechanisch en chemisch)
Huid is kwetsbaar, darmen onrijp
Nog geen eigen bacterien
Niet specifieke afweer
Maagzuur verminderd
Macrofagen minder geactiveerd
Specifieke afweer
T-cellen, B-cellen, Geheugencellen,
eigen antistoffen te weinig of
onrijp.
Op weg naar goede afweer....
Natuurlijke aanvulling op dit tekort: is
opgebouwd uit:
Barriere (mechanisch en chemisch)
goede bacteriën van moeder
Tijdens de geboorte overgedragen
Moedermelk:
Bevordert groei van goede bacteriën
Bevat groeifactoren voor darmrijping
Niet antistoffen.
Op weg naar goede afweer....
Afweer is opgebouwd uit:
1. Barriere (mechanisch en chemisch)
Huid longen darmen urinewegen
Eigen bacterien
jm, zuur, enzymen, antigif
2. Niet specifieke afweer
Slijm, zuur, enzymen
Macrofaag, Granulocyt, NK-cel
Specifieke afweer
T-cellen, B-cellen, Geheugencellen,
antistoffen.
Op weg naar goede afweer....
Afws opgebouwd uit:
Niet specifieke afweer
Verwijdert indringers mechanisch door:
Speeksel-, snot-, urine-, faecesflow en
hoesten
Doodt en ruimt indringers op door:
Chemische stoffen (oa zuren)
Cellen
Specifieke afweer
T-cellen, B-cellen, Geheugencellen,
antistoffen.
De cellen
Beenmerg onder de microscoop
Plaatsen in het lichaam
waar afweercellen geproduceerd worden
De cellen
T-lymfocyt
B-lymfocyt
Neutrofiel
Stamcel
Macrofaag
De cellen
Fagocyten (= “op-eet-cellen”)
ruimen alles op
Reageert op chemische signalen uit
Bacterien (stranger-signals)
Dood weefsel (danger-signals)
Op weg naar goede afweer....
Niet specifieke afweer v/d baby
schiet tekort
Hoest minder effectief
Minder maagzuur
Fagocyten
minder in aantal en
minder actief
(bv ook tegen Candida)S
Ontstekingsreactie minder goed gereguleerd
Op weg naar goede afweer....
Afws opgebouwd uit:
Natuurlijke aanvulling op dit
tekort
Niet specifieke afweer
In moedermelk:
Chemische stoffen
Cellen
Nog meer afweer in moedermelk....
Lysozyme:
Beschadigt celwanden van bacterien
Neemt toe in concentratie na 6de maand
Colostrum:
1 maand:
6maanden:
70 ng/ml
20 ng/ml
250 ng/ml
130 euro/gram
Nog meer afweer in moedermelk....
Lactoferrine:
1 euro/gram runderlactoferrine
Nog meer afweer in moedermelk....
Lactoferrine:
Bindt ijzer en houdt het weg bij bacterien
Geeft het ijzer actief af aan de darmwand
(wel soort-specifiek!)
Wordt ook uitgescheiden in de urine
(En zorgt bovendien dat moeder’s ijzer
optimaal benut wordt)
Nog meer afweer in moedermelk....
Koolhydraat componenten:
Bevorderen groei goede bacterien
900 verschillende soorten in MM!!
Blokkeren de aanhechtingspunten voor de
schadelijke bacterien en virussen op het
darm slijmvlies
Op weg naar goede afweer....
Afweer is opgebouwd uit:
1. Barriere (mechanisch en chemisch)
Huid longen darmen urinewegen
Eigen bacterien
2. Niet specifieke afweer
Slijm, zuur, enzymen
Macrofaag, Granulocyt, NK-cel
3. Specifieke afweer
T-cellen, B-cellen, Geheugencellen,
antistoffen.
Specifieke afweer
Antigeen presenterende cellen
Eet de bacterie op
Zet dan stukjes van de bacterie op zijn celwand
Presenteert zich bij de T-lymfocyt
Specifieke afweer
Rol daarna van de Thymus/T-lymfocyten
Een hele kettingreactie op gang brengen.......
APC
T-cel
Specifieke afweer
Specifieke afweer
Specifieke afweer
Antistofproductie
Specifieke afweer
Specifieke afweer
Antistofproductie bij re-infectie
Specifieke afweer
Op weg naar goede afweer....
Specifieke afweer van de baby
schiet voorlopig nog tekort:
Antistoffen (van moeder) verdwijnen en
nog weinig eigen antistoffen
Antigeen presenterende cellen zijn onrijp
Geheugencellen zijn nog “blanco”
Op weg naar goede afweer....
De hele kettingreactie is nodig maar gaat met
ontstekingsreactie gepaard en kost veel energie
Meer bacterien in de weefsels kost ook meer energie
APC
T-cel
Op weg naar goede afweer....
De grootste kracht van moedermelk
is
het buiten de weefsels houden
van de indringers!!
Secretoir IgA
(SIgA)
Op weg naar goede afweer....
Zo bereiken minder indringers de
baby-bloedbaan en wordt hij
minder ziek terwijl hij
wel eigen afweer opbouwt
Op weg naar goede afweer....
Moedermelk: een bron van
antistoffen (SIgA) !!
Extreem hoog in colostrum
Neonaat 125 mg/k/d (Volw. 40 mg/k/d)
Bij prematuren nog veel hoger!
Ook actief tegen gekapselde bacterien
Op weg naar goede afweer....
Lactatiehormonen zorgen ook voor
verplaatsen van SIgA
producerende cellen van
moeders darm naar de
borstklier!!!
Op weg naar goede afweer....
Darm-borstklier-link
(=entero-mammaric link)
Een baby met eenzelfde infectie als moeder
kan zo deze infectie doorstaan zonder
ziekteverschijnselen
(oa door beschermende antistoffen uit de
moedermelk).
Op weg naar goede afweer....
Darm-borstklier-link
Van elke indringer in de omgeving
geeft moeder zo, via de melk, antistoffen
door.
Elke voeding is
een persoonlijke vaccinatie
aangepast aan de
directe omgeving
Nog meer afweer in moedermelk....
Nucleotides:
Nodig voor groei
Darmslijmvlies
Afweersysteem (Thymus)
Zenuwstelsel
Betere opbouw van
afweergeheugen
Nog meer afweer in moedermelk....
Cytokines:
Bevorderen groei en ontwikkeling van het
afweersysteem en -geheugen
Hoeveelheid IL-7 in voeding correleert met de
thymusmassa
(correleert weer omgekeerd met ziekte)
4.680 euro/mg !!
Nog meer afweer in moedermelk....
Hormonen en groeifactoren
Epidermal GF
Fibroblast GF
Insulin-like GF
Vascular endothelial GF
Hepatocyt GF
Leptine
Reguleert eetlust
Verschillende effecten op afweer (cellen)
Nog meer afweer in moedermelk....
Nog meer afweer in moedermelk....
Afweercellen van moeder:
Leucocyten
Fagocyten
Lymfocyten (B en T cellen)
Stamcellen
Werken al in de borst (tegen mastitis)
Gaan door met antistoffen maken in de melk.
Baby kan moeders T-cellen opnemen in de
bloedbaan? Gevolg:
Uitwisselen van afweer gegevens
(Betere uitkomsten bij evt. orgaantransplantatie)
Nog meer afweer in moedermelk....
Met in rood de besproken stoffen en cellen
Adaptive immunity compounds: Immunoglobulins sIgA (11S), 7S IgA, IgG, IgM, IgE, IgD, free secretory
component, antiidiotypes
Innate immunity agents: Complement, chemotactic factors, properdin factors, interferon, a-fetoprotein,
antistaphylococci factors, mannose binding lectin, b-defensin-1, antiadherence substances (oligosaccharides,
mucins, lactadherin, glycolipids and glycosaminoglycans, k-casein), milk fat globule, hormones and growth
factors (prolactin, cortisol, insulin, thyroxin, prostaglandins, vascular-endothelial growth factor, nerve
growth factor, TGF, erythropoietin), antiviral factors (fatty acids and monoglycerides),
migration inhibition factor, a-lactalbumin
Cytokines, chemokines, and receptors: IL-1b, IL-2, IL-4, IL-5, IL-6, IL-8, IL-12, IL-13, IL-16, IL-18,
IFNg, TNFa, G-CSF, M-CSF, GM-CSF, GROa, monocyte chemotactic protein-1, TGFb1 and -2, sCD14, Toll-like
receptor, sFas, sFasL
Antiinflammatory factors: IL-10, TGFb2, glucocorticoids, antioxidants (a-tocopherol, b-carotene, lutein,
vitamin E, catalase, glutathione peroxidase,), lactoferrin, IL-1Ra, soluble TNFa receptors I and II, CD59
Prebiotics: Bifidus factor, oligosaccharides, Histocompatibility antigens
Carrier proteins: Lactoferrin, transferrin, vitamin B-12 binding protein, steroid binding protein
Enzymes: Lysozyme, lipoproteinlipase, leukocyte enzymes, antiproteases, platelet-activating factor-acetylhydrolase
Others: Nucleotides, long-chain polyunsaturated fatty acids
Cellular Cell types: Macrophages, ;60%; neutrophils, ;25%; lymphocytes, ;10%; epithelial cells
Nafweer in kunstvoeding
Grijs is afwezig, zwart is aanwezig
Adaptive immunity compounds: Immunoglobulins sIgA (11S), 7S IgA, IgG, IgM, IgE, IgD, free secretory
component, antiidiotypes
Innate immunity agents: Complement, chemotactic factors, properdin factors, interferon, a-fetoprotein,
antistaphylococci factors, mannose binding lectin, b-defensin-1, antiadherence substances (oligosaccharides,
mucins, lactadherin, glycolipids and glycosaminoglycans, k-casein), milk fat globule, hormones and growth
factors (prolactin, cortisol, insulin, thyroxin, prostaglandins, vascular-endothelial growth factor, nerve growth
factor, TGF, erythropoietin), antiviral factors (fatty acids and monoglycerides),
migration inhibition factor, a-lactalbumin
Cytokines, chemokines, and receptors: IL-1b, IL-2, IL-4, IL-5, IL-6, IL-8, IL-12, IL-13, IL-16, IL-18, IFNg,
TNFa, G-CSF, M-CSF, GM-CSF, GROa, monocyte chemotactic protein-1, TGFb1 and -2, sCD14, Toll-like receptor,
sFas, sFasL
Antiinflammatory factors: IL-10, TGFb2, glucocorticoids, antioxidants (a-tocopherol, b-carotene, lutein,
vitamin E, catalase, glutathione peroxidase,), lactoferrin, IL-1Ra, soluble TNFa receptors I and II, CD59
Prebiotics: Bifidus factor, oligosaccharides, Histocompatibility antigens
Carrier proteins: Lactoferrin, transferrin, vitamin B-12 binding protein, steroid binding protein
Enzymes: Lysozyme, lipoproteinlipase, leukocyte enzymes, antiproteases, platelet-activating factor-acetylhydrolase
Others: Nucleotides, long-chain polyunsaturated fatty acids
Cellular Cell types: Macrophages, ;60%; neutrophils, ;25%; lymphocytes, ;10%; epithelial cells
Restactiviteit na bevriezing
Restactiviteit na verhitting
maar…...
zelfs bevroren en daarna verhit ..
Moedermelk blijft
een betere bescherming
tegen infecties
dan kunstvoeding!!!
Aristoteles