Landbouwrampen - Gouverneur Vlaams

Landbouwrampen
Vooruitgangstraat, 50
B-1210 Brussel
Ondernemingsnummer : 0314.595.348
http://economie.fgov.be
Landbouwrampen
2
Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie
Vooruitgangstraat, 50
B - 1210 BRUSSEL
Ondernemingsnr. : 0314.595.348
http://economie.fgov.be
tel. (02) 277 51 11
Voor buitenlandse telefoons:
tel. + 32 2 277 51 11
Verantwoordelijke uitgever : Lambert VERJUS
Voorzitter van het Directiecomité
Vooruitgangstraat, 50
B-1210 BRUSSEL
Wettelijk depot : D/2006/2295/114
1073-06
« De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige
werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. »
INLEIDING
De landbouwrampen worden geregeld door de wet van 12 juli 1976 betreffende het herstel van schade veroorzaakt aan private goederen door
natuurrampen. Deze wet is zowel van toepassing op algemene rampen
(bevoegdheid van de Minister van Binnenlandse Zaken) als op landbouwrampen (bevoegdheid van de Minister van Landbouw).
Vóór de overdracht van de landbouwbevoegdheden aan de gewesten
behoorden landbouwrampen tot de bevoegdheid van het Ministerie
van Landbouw, dat nadien het Ministerie van Middenstand en Landbouw is geworden. Sinds 1 oktober 2002 vallen deze rampen onder de
bevoegdheid van de federale minister die belast is met landbouw en
worden ze behandeld door de Algemene Directie Economisch Potentieel
van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie.
3
I – LANDBOUWRAMPEN
1. DEFINITIE
1
Met «landbouwrampen» worden bedoeld de natuurverschijnselen met
uitzonderlijk karakter of van een uitzonderlijke hevigheid of de massieve
en onvoorzienbare werking van schadelijke organismen die belangrijke
en algemene vernielingen hebben teweeggebracht van gronden, teelten of oogsten.
De ziekten en vergiftigingen met een uitzonderlijk karakter die, door
sterfte of verplichte slachting, belangrijke en veralgemeende verliezen
hebben veroorzaakt van voor de landbouw nuttige dieren vallen in de
praktijk onder de bevoegdheid van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV).
4
Kunnen niet als rampen worden erkend, de gevallen waartegen men zich
normaal kan verzekeren. Dit is in het bijzonder het geval bij hagel.
Enkel schade aan de volgende private goederen kan in aanmerking worden genomen voor een financiële tegemoetkoming:
de gronden met landbouw- of tuinbouwbestemming;
de teelten;
de oogsten.
Indien een bepaalde gebeurtenis wordt erkend als algemene ramp, wordt
de aan voornoemde goederen aangerichte schade vergoed in het kader
van deze algemene ramp en valt zij onder de bevoegdheid van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken (FOD Binnenlandse Zaken).
1
Overeenkomstig de bepalingen van de wet van 12 juli 1976 betreffende het
herstel van zekere schade veroorzaakt aan private goederen door natuurrampen.
« De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige
werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. »
2. BEGUNSTIGDEN
Personen die in aanmerking willen komen voor een financiële tegemoetkoming naar aanleiding van de erkenning van een gebeurtenis als landbouwramp, moeten ten minste aan één van de volgende voorwaarden
beantwoorden:
natuurlijke personen moeten op het ogenblik van de gebeurtenis
Belg zijn of onderdaan van een andere lidstaat van de Europese Unie
of een gewone verblijfplaats in België hebben;
rechtspersonen moeten op het ogenblik van de gebeurtenis én hun
hoofdkantoor of permanent filiaal én een vaste exploitatie- of activiteitenzetel hebben in België.
In zeldzame gevallen kunnen openbare instellingen of instellingen van
openbaar nut die op het ogenblik van de schade als dusdanig officieel
erkend zijn, en de verenigingen zonder winstoogmerk die op het ogenblik
van de schade hun hoofdkantoor in België hebben of er activiteiten van
openbaar nut uitoefenen (godsdienst, opvoeding, liefdadigheid, onderwijs, …) tevens aanspraak maken op een schadeloosstelling in het kader
van een landbouwramp.
Personen die zelf bijgedragen hebben tot de schade komen niet in aanmerking voor de schadevergoeding.
3. VOORWAARDEN
VOOR ERKENNING VAN EEN GE-
BEURTENIS ALS LANDBOUWRAMP
De erkenning van een gebeurtenis als landbouwramp wordt geregeld
door een in Ministerraad overlegd Koninklijk Besluit, op voordracht van
de federale Minister bevoegd voor landbouw.
5
De gebeurtenis in kwestie moet tegelijk aan volgende voorwaarden2 voldoen:
het uitzonderlijke karakter of de niet te voorziene hevigheid van de
gebeurtenis moet worden aangetoond op basis van een voorgaande
periode van tenminste 20 jaar;
het totale schadebedrag per gebeurtenis moet hoger liggen dan 1,24
miljoen €;
voor eenjarige gewassen moet de opgelopen schade ten minste 30%
bedragen van de brutoproductie van een “normaal” jaar, d.i. de gemiddelde bruto-productie over de drie voorafgaande jaren, met uitsluiting
van de jaren waarvoor vergoedingen zijn betaald in verband met andere ongunstige weersomstandigheden.
6
2
De eerste twee voorwaarden werden goedgekeurd bij beslissing van de Ministerraad van 18 april 1986 en de laatste is nodig opdat de Europese Commissie
instemt met de erkenning van de gebeurtenis als landbouwramp, conform de
richtlijnen inzake staatssteun in de landbouwsector.
« De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige
werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. »
II – VOORNAAMSTE BETROKKEN INSTANTIES
1. GEMEENTELIJKE COMMISSIE
TOT VASTSTELLING
VAN SCHADE AAN TEELTEN
Samenstelling
Deze commissie, die in elke gemeente is ingesteld, is als volgt samengesteld:
de burgemeester of zijn afgevaardigde, voorzitter;
de bevoegde dienstchef van de plaatselijke controle der directe belastingen of zijn afgevaardigde;
de gewestingenieur van de buitendiensten van de afdeling «Structuur
en Investeringen» van het ALV, hierna “gewestingenieur” genoemd;
een door de burgemeester aangewezen expert-landbouwer;
een op voorstel van de gewestingenieur aangewezen expert-landbouwer.
Bijeenroeping
De burgemeester roept de commissie bijeen wanneer tegelijk aan de
volgende drie voorwaarden is voldaan:
uitzonderlijke weersomstandigheden hebben schade aangericht aan de
land- of tuinbouwteelten, die de bedrijfsinkomsten van de landbouwers
of tuinders in de gemeente in aanzienlijke mate kan verminderen;
er bestaat een schriftelijke vraag van de betrokken landbouwers en
tuinders;
tijdens voorafgaand overleg tussen de burgemeester, de bevoegde
ambtenaar van de FOD Financiën en de bevoegde gewestingenieur is
gebleken dat het om uitzonderlijke schade gaat, die een optreden van
de Commissie noodzakelijk maakt.
7
Taak
Haar taak bestaat erin de schade aan teelten vast te stellen op basis van
de betrokken gebeurtenis.
Zij wordt niet bijeengeroepen:
ingevolge economische of speculatieve redenen, noch wanneer de
schade het gevolg is van verkeerde teelttechnieken of onvoldoende
zorg (vb.: sproeischade);
indien de schade kleiner is dan 20% van de oppervlakte van een bepaalde teelt op een bedrijf.
Proces-verbaal tot vaststelling van schade aan
teelten
8
Van elke vaststelling wordt een proces-verbaal opgesteld waarin alle
relevante informatie wordt genoteerd (elk gemeentebestuur beschikt
over een model van proces-verbaal tot vaststelling van schade aan
teelten, dat geldig is op het ogenblik van de schade). Deze vaststelling wordt door de aanwezige commissieleden op eer ondertekend (om
geldig te zijn, moet de vaststelling door ten minste drie leden worden
ondertekend).
Voor eenzelfde gebeurtenis moet de schade tweemaal worden vastgesteld:
op het ogenblik dat de schade wordt veroorzaakt;
bij het oogsten (behalve als het gaat om volledige vernieling van de oogst
en de schade bij de eerste vaststelling als dusdanig werd aangeduid).
Dit document wordt beschouwd als voornaamste bewijsstuk bij het onderzoek van de dossiers met betrekking tot landbouwrampen.
Het proces-verbaal tot vaststelling van schade kan tevens aanleiding
geven tot aftrek van bijzondere opbrengstverliezen (forfaitaire grondslagen van aanslag) of tot een vermindering van de onroerende voorheffing.
« De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige
werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. »
2. KONINKLIJK METEOROLOGISCH INSTITUUT (KMI)
Het KMI bestudeert de weersomstandigheden die de oorzaak waren van
omstandige schade aan teelten en kan de uitzonderlijke hevigheid of het
uitzonderlijke karakter ervan aantonen (beoordeeld over een periode van
ten minste 20 jaar).
3. PROVINCIEGOUVERNEURS
Na een gebeurtenis die aanzienlijke schade aan teelten heeft aangericht
staan provinciegouverneurs in voor:
het herinneren van de gemeenten aan de verschillende stappen die
nodig zijn om een gebeurtenis als landbouwramp te laten erkennen;
het centraliseren van de processen-verbaal tot vaststelling van schade, die werden opgesteld door de commissies tot vaststelling van
schade aan teelten van de gemeenten uit hun provincie;
het verzenden van de door de gemeenten opgestuurde dossiers aan de
federale minister belast met landbouw. Hoe vollediger en omstandiger
de dossiers (behoorlijk ingevulde processen-verbaal tot vaststelling),
des te gemakkelijker verloopt het onderzoek voor erkenning.
Na publicatie van het Koninklijk Besluit van erkenning in het Belgisch
Staatsblad onderzoeken zij de dossiers ontvangen van de getroffen
landbouwers en beslissen zij over de aanvragen.
4. FOD ECONOMIE, KMO, MIDDENSTAND EN
ENERGIE (ALGEMENE DIRECTIE ECONOMISCH
POTENTIEEL - CEL “LANDBOUWRAMPEN”), HIERNA FOD ECONOMIE GENOEMD
De FOD Economie bestudeert alle beschikbare informatie in verband met
de gebeurtenis waarvoor een aanvraag voor erkenning werd ingediend
door een of meerdere provinciegouverneur(s).
9
Op basis van de gegevens van het KMI en de processen-verbaal tot vaststelling van schade gaat de FOD Economie na of een gebeurtenis voldoet
aan de voorwaarden voor erkenning als landbouwramp, en brengt hij de
Minister belast met landbouw hiervan op de hoogte.
Vervolgens coördineert de FOD Economie de procedure voor erkenning.
Na publicatie van het Koninklijk Besluit in het Belgisch Staatsblad
blijft de FOD Economie in contact met de betrokken Provinciegouverneurs om het onderzoek van de dossiers te bevorderen en te
versnellen.
Tot slot kijkt de FOD de door de gouverneurs genomen beslissingen na
vooraleer de betaalopdrachten aan de Nationale Kas voor Rampenschade door te sturen.
10
5. NATIONALE KAS VOOR RAMPENSCHADE
De Nationale Kas voor Rampenschade betaalt de schadevergoedingen
uit in opdracht van de FOD Economie.
Zij hangt af van de FOD Financiën en beheert het “Nationaal Fonds voor
Landbouwrampen”, die behandeld worden in deze folder, alsook het
“Nationaal Fonds voor Algemene Rampen”, die beheerd worden door de
FOD Binnenlandse Zaken.
Het “Nationaal Fonds voor Landbouwrampen” heeft als voornaamste inkomen een dotatie van de Nationale Loterij. In geval van een erkende
ramp is het soms nodig een beroep te doen op voorschotten uit de Schatkist of op leningen op korte termijn, die de Nationale Kas voor Rampenschade3 aangaat.
3
Andere, maar minder gebruikte manieren om het «Nationaal Fonds voor
Landbouwrampen» te stijven, worden verduidelijkt in artikel 38 van de wet
van 12 juli 1976 betreffende het herstel van zekere schade veroorzaakt aan
private goederen door natuurrampen.
« De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige
werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. »
III – ERKENNING VAN EEN GEBEURTENIS ALS LANDBOUWRAMP
Gebeurtenis die grote schade heeft aangericht aan teelten;
Vergadering van de Commissie tot Vaststelling van Schade aan Teelten. De vaststellingen worden verstuurd naar de bevoegde provinciegouverneurs;
De provinciegouverneurs verzamelen de informatie en vaststellingen
bezorgd door de gemeenten van hun provincie en versturen die naar
de federale minister die bevoegd is voor landbouw;
Op basis van de ontvangen informatie gaat de FOD Economie na of
werd voldaan aan de voorwaarden voor erkenning;
Na advies van de Inspectie van Financiën, goedkeuring door de Minister van Begroting en overleg met de gewesten, goedkeuring door de
Ministerraad en de Europese Commissie (in het kader van de reglementering betreffende staatssteun in de landbouw), ondertekent de
Koning het Koninklijk Besluit van erkenning;
Dit Koninklijk Besluit bakent het geografische gebied van de ramp
af (betrokken geografische zone) en kan voorzien in bepalingen voor
schadevergoeding;
De aanvraagdossiers voor schadeloosstelling met alle nodige bewijsstukken, kunnen tot het einde van de derde maand na bekendmaking
van het Koninklijk Besluit in het Belgisch Staatsblad, worden ingediend door de landbouwers en tuinders bij de betrokken provinciegouverneurs (behalve in erkend geval van overmacht).
11
IV - ONDERZOEK VAN DE DOSSIERS
EN BETALING VAN DE SCHADEVERGOEDINGEN
De aanvraagformulieren voor schadeloosstelling kunnen worden
verkregen bij de gemeentebesturen die in de geografische zone liggen, bepaald door het Koninklijk Besluit;
Elke betrokken landbouwer of tuinder stelt zijn dossier samen met de
nodige bewijsstukken. De aanvraag dient door de betrokkene of door
een advocaat te worden ondertekend;
Het aanvraagdossier voor schadeloosstelling moet worden gestuurd
naar de gouverneur van de provincie waar de schade werd aangericht. Deze onderzoekt de aanvraag (als de schade in verschillende
provincies plaatsvond, richt de gedupeerde zijn aanvraag, die betrekking heeft op het geheel van de schade, aan de gouverneur van één
van deze provincies, naar zijn keuze);
12
Na onderzoek en tegensprekelijke expertise tussen de door de gouverneur aangewezen deskundige en de geteisterde of zijn gemachtigde, betekent de gouverneur of zijn afgevaardigde zowel aan de betrokkene als aan de FOD Economie zijn gemotiveerde beslissing 4;
Indien de belanghebbende niet akkoord gaat met de beslissing van de gouverneur, kan hij, binnen de maand na ontvangst van de beslissing, beroep
aantekenen bij het Hof van Beroep van het ambtsgebied waarin de provincie ligt waarvan de gouverneur in eerste aanleg uitspraak heeft gedaan;
4
Bij de berekening van de schadevergoeding wordt tevens rekening gehouden
met de vrijstelling en de berekening per schijven zoals bedoeld in het Koninklijk Besluit van 7 april 1978, gewijzigd door het Koninklijk Besluit van 6 mei
2002 tot vaststelling van de percentages, veranderlijk per gedeelten van het
netto totaal bedrag van de geleden schade, evenals van het bedrag van de vrijstelling en van het abattement voor de berekening van de herstelvergoeding
van zekere schade veroorzaakt aan private goederen door landbouwrampen.
« De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige
werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. »
Na controle van de dossiers door de FOD Economie worden de overeenstemmende betaalopdrachten overgemaakt aan de Nationale Kas
voor Rampenschade;
Betaling van de schadevergoedingen door de Nationale Kas voor
Rampenschade.
13
V – SINDS 1976 IN BELGIE ERKENDE
LANDBOUWRAMPEN
Koninklijk Besluit van 17 oktober 1985 waarbij de schade veroorzaakt
door de vorst tijdens de winter 1984-1985 aan zekere boomkwekerijen fruitteelten als een landbouwramp wordt beschouwd en waarbij de
geografische uitgestrektheid van deze ramp wordt afgebakend.
Koninklijk Besluit waarbij de schade veroorzaakt aan de weiden door
de droogte van 1991 in verscheidene gemeenten van de provincie
Luxemburg als landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp wordt afgebakend en waarbij de omvang
van de schade en de schadeloosstelling ervan wordt vastgesteld.
14
Koninklijk Besluit van 1 maart 1999 waarbij de schade veroorzaakt
aan de weiden door de droogte van 1996 in verscheidene gemeenten van de provincies Henegouwen, Namen en Luxemburg als landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van
deze ramp wordt afgebakend en waarbij de schadeloosstelling van de
schade wordt vastgesteld.
Koninklijk Besluit van 9 augustus 2002 waarbij de schade veroorzaakt
aan bepaalde teelten door de overvloedige regenval van oktober en
november 2000 op het grondgebied van verscheidene gemeenten als
een landbouwramp wordt beschouwd, waarbij de geografische omvang van deze ramp afgebakend wordt en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld, gewijzigd door de Koninklijke
Besluiten van 9 maart 2003 en van 11 juli 2003.
Koninklijk Besluit van 11 juli 2003 waarbij de schade veroorzaakt aan de
teelten van vlas, aardappelen, granen, veldbonen en groenten door de
overvloedige regenval van september 2001 als een landbouwramp wordt
beschouwd, waarbij de geografische omvang van de schade afgebakend
wordt en waarbij de schadeloosstelling van de schade wordt vastgesteld,
gewijzigd door het Koninklijk Besluit van 13 september 2004.
« De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige
werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. »
Koninklijk Besluit van 28 september 2003 waarbij de schade veroorzaakt aan beuken (Fagus sylvatica) door de spintkevers van de soorten
Trypodendron signatum, Trypodendron domesticum en Anisandrus
dispar, evenals door de Lymexylon Hylecoetus dermestoïdes op het
grondgebied van verscheidene gemeenten tussen 1 januari 2000 en 1
juli 2002 als een landbouwramp wordt beschouwd en waarbij de geografische omvang van de ramp wordt afgebakend.
15
VI – CONTACTPUNT
FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie
Algemene Directie Economisch Potentieel
City Atrium C
Vooruitgangstraat, 50
B-1210 Brussel
Tel.: 02 277 84 50
e-mail: [email protected]
VII – ANDERE NUTTIGE ADRESSEN
16
Algemene Directie Economisch Potentieel
City Atrium C
Vooruitgangstraat 50
B-1210 Brussel
Tel.: 02 277 63 46 – Fax: 02 277 53 03
e-mail : emile.goffi[email protected]
Federale Eenheid “Landbouw”
WTC III, 4de verdieping
Simon Bolivarlaan, 30
B-1000 Brussel
Tel: 02 277 66 96 – Fax: 02 277 53 18
e-mail : [email protected]
« De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige
werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. »
Bibliotheek Queteletfonds (afdeling Landbouw)
WTC III, 2de verdieping
City Atrium C
Vooruitgangstraat 50
B-1210 Brussel
Tel: 02 277 55 55 – fax: 02 277 55 53
e-mail: [email protected]
VIII - ONZE WEBSITES
http://economie.fgov.be
http://statbel.fgov.be
http://ecodata.fgov.be
17
Voorafgaande procedure aan de bekendmaking van het
erkenningsbesluit in het Belgisch Staatsblad
Schadelijk feit met landbouw- of
tuinbouwschade
Commissie tot vaststelling van schade
aan teelten: processen-verbaal tot vaststelling van schade
aan teelten
KMI
18
Burgemeester
Provinciegouverneur
Federale Minister bevoegd voor
Landbouw / FOD Economie
Gewesten
Inspectie van Financiën
Minister van Begroting
Ministerraad
Europese Commissie*
Koning
Bekendmaking van het Koninklijk Besluit van erkenning
in het Belgisch Staatsblad
* Een ontwerp van Europese verordening voorziet, onder voorwaarde, een vrijstelling
van kennisgeving aan de Commissie vanaf 1 januari 2007.
« De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige
werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. »
Procedure volgend op de bekendmaking van het erkenningsbesluit in
het Belgisch Staatsblad
Gemeente
Indien niet akkoord
met de beslissing
van de gouverneur
Gewestelijke landbouwadministratie
Landbouw/ Tuinder
dossier
Hof van Beroep waarvan de provincie van
de gouverneur afhangt
Provinciegouverneur
Indien materiële
vergissing of fraude
Indien niet akkoord
met de beslissing
van de gouverneur
Federale Minister bevoegd voor landbouw/
FOD Economie
Als de gouverneur een schadeloosstelling heeft toegekend
Rampenfonds
Betaling van de schadeloosstelling
Beslissing
Deskundige(n)
19
20
Landbouwrampen
Vooruitgangstraat, 50
B-1210 Brussel
Ondernemingsnummer : 0314.595.348
http://economie.fgov.be