Krachten Krachten Definitie Een kracht is de oorzaak van een vervorming een verandering in de beweginstoestand . Krachten Symbool van kracht : F opm: grootte van de kracht: F Eenheid van kracht : N (Newton) Krachten Een verandering in beweginstoestand is van rust naar beweging van beweging naar rust versnellen of vertragen veranderen van richting Krachten Oorzaak vervorming -> statische kracht Oorzaak verandering in bewegingstoestand -> dynamische kracht Krachten Voorstelling van een kracht: VECTOR Krachten Meten van een kracht DYNAMOMETER Krachten Wet van Hooke -> statische krachtwerking Krachten Samenstellen van krachten met eenzelfde aangrijpingspunt •zelfde richting, zelfde zin •zelfde richting, tegengestelde zin •verschillende richting (krachtenparallellogram) Krachten Zwaartekracht: Zwaartekracht is de kracht waarmee de aarde aan een massa trekt. Fz = m . g N g aarde = 9,8 kg Krachten Gewicht: Kracht waarmee een voorwerp op een steunvlak/steunpunt duwt onder invloed van de zwaartekracht Fg = m . g g aarde = 9,8 N kg Wrijvingskrachten Wrijving treedt op als : Twee oppervlakken over elkaar bewegen -> vb: een auto die over de weg rijdt Een voorwerp in een middenstof beweegt -> vb: een vogel die in de lucht vliegt. Wrijvingskrachten Proef: Wrijvingskrachten Proef: Fw : wrijvingkracht Fn : normaalkracht (= kracht loodrecht op het oppervlak) Wrijvingskrachten Het verband tussen de snelheid en de wrijving de wrijving en de grootte van het contactoppervlak de wrijving en de aard van het contactoppervlak Verband tussen de wrijving en de kracht loodrecht op het contactoppervlak Wrijvingskrachten de wrijving en de snelheid Wrijving is onafhankelijk van de snelheid Wrijvingskrachten de wrijving en de grootte van het contactoppervlak Wrijving is onafhankelijk van de grootte van het contactoppervlak Verklaring: De balk raakt de tafel slechts in enkele punten Wrijvingskrachten de wrijving en de aard van het contactoppervlak De wrijving hangt af van de aard van de oppervlakten die met elkaar in contact komen. Wrijvingskrachten de wrijving en de kracht loodrecht op het contactoppervlak Fw ~ Fn Fw = constant Fn Fw Fn = μ Wrijvingskrachten Fw Fn F w : wrijvingskracht (eenheid: Newton) F n : normaalkracht (eenheid: Newton) μ : wrijvingsfactor (eenheid: onbenoemd) Wrijvingskrachten de wrijving kleiner maken vb: kogellagers glijlagers smering (tribologie) meer info: http://nl.wikipedia.org/wiki/Kogellager Wrijvingskrachten de wrijving groter maken vb: zand op de trein/tramsporen zand op ijs antislipmatje vuur maken remsystemen Wrijvingskrachten De wrijvingskracht leidt zoals elke kracht tot een "versnelling". Omdat de wrijvingskracht altijd in tegengestelde richting werkt als de beweging, leidt wrijving altijd tot "negatieve versnelling" ofwel: vertraging. Wrijvingskrachten Een bewegend voorwerp, dat alléén wrijving en verder geen andere krachten ondervindt, gaat dus steeds langzamer bewegen tot het stil staat. Wrijvingskrachten Wrijving kan leiden tot • vormverandering • warmteproductie. Wrijvingskrachten Vormverandering • Gewenst: pollijsten • Niet gewenst: slijtage Wrijvingskrachten Warmteproductie De energie die verbruikt wordt om wrijving te overwinnen produceert warmte. De bewegingsenergie wordt omgezet in vervorming en warmte waardoor de eigenschappen van het materiaal veranderen en daarmee ook de wrijvingscoëfficiënt zelf. Als gevolg van wrijving kunnen vaste stoffen gaan smelten. Wrijvingskrachten Denk na en antwoord: Als je vlug langs een touw naar beneden glijdt kan je brandwonden oplopen. Verklaring: Door de wrijving ontstaat er warmte. Wrijvingskrachten Denk na en antwoord: Ruimtetuigen die naar de Aarde terugkeren worden soms zeer heet. Verklaring: Een ruimtetuig dat de dampkring terug binnentreedt, ervaart wrijving door de lucht tegen het oppervlak van het ruimtetuig. Wrijvingskrachten Denk na en antwoord: Hoe verklaar je het glijden van een hovercraft over water? Een hovercraft zweeft op een laagje lucht. Door de druk onder de rok of vlakke onderkant te verhogen sijpelt er een laagje lucht naar buiten. De hovercraft zweeft hierdoor boven de ondergrond en is in staat om “wrijvingsloos” door de lucht te bewegen. Wrijvingskrachten Denk na en antwoord: De wrijving bij rollen is kleiner dan bij glijden. Waar maakt men hiervan gebruik? Kogellagers in een fietswiel, rollerblates, ... Wrijvingskrachten Denk na en antwoord: Welke rol speelt de wrijvingskracht bij het lopen? Bewegingen komen meestal slechts tot stand dankzij die wrijving. Denk maar aan de moeilijkheden bij het lopen op een ijsgang of een vloer waarop zeepsop ligt.