Ontdekkersgroep schooljaar 2014 - 2015 Project 03 Het heelal Start 1 december 2014 Aan het begin van het jaar gaven jullie aan graag meer te willen weten over planeten. Dat gaan we dus ook onderzoeken! Alle opdrachten mag je alleen of samen doen. Je kunt gaan ontdekken wat zwarte gaten zijn, manen, sterren, enzovoort. En natuurlijk kijken we naar planeten! Vandaag kijken we naar een paar filmpjes en praten we over het heelal. Wat weet je al? https://www.youtube.com/watch?v=qIoWF2Hg9-4 http://www.quest.nl/video/de-aarde-in-verhouding-tot-andere-planeten https://www.youtube.com/watch?v=YDBbEG-0pfQ http://jeugdjournaal.nl/item/617153-715-nieuwe-planeten-ontdekt.html De tekst op de site van het jeugdjournaal bij dit filmpje: Wetenschappers van NASA hebben de afgelopen jaren 715 nieuwe planeten ontdekt. De planeten werden ontdekt met de ruimtetelescoop Kepler. Zwak licht Volgens ruimtevaartdeskundige Govert Schilling heeft de telescoop vier jaar lang 150.000 sterren in de gaten gehouden. Als zo'n ster een paar uur lang een piepklein beetje zwakker wordt, dan weet je dat er een planeet voorlangs gaat dat licht tegenhoudt. Leven? Op vier nieuwe planeten zou buitenaards leven kunnen zijn omdat ze de perfecte afstand hebben van de dichtstbijzijnde ster. Schilling: "Als de planeet te dicht bij de ster zit, is het er te heet. Te ver weg is te koud. Maar als hij in de bewoonbare zone ligt, en ook nog eens op de aarde lijkt, dan begin je te denken: daar zou iets kunnen leven." Veel plezier! Ontdekkersgroep schooljaar 2014 - 2015 Opdracht 1 Presenteer een planeet (verplicht) Kies een planeet uit ons zonnestelsel. Zoek informatie op over deze planeet. Is het een gasbol of bestaat de planeet uit steen? Komt er water voor? Heeft de planeet manen? Hoeveel? Is er een dampkring rondom deze planeet? Zet de informatie (met afbeeldingen) in een digitale presentatie (bijvoorbeeld in Powerpoint of Prezi) en presenteer dit aan de groep. Opdracht 2 Wat is er allemaal in het heelal? (verplicht) De ruimte of het Heelal is vooral heel erg leeg. Er is vooral niets. Ook geen lucht, daarvoor heb je een dampkring nodig. Toch is er ook genoeg materie te vinden. Denk aan gasbollen zoals Jupiter, sterren zoals onze zon, nevels, zwarte gaten en asteroïden. Zoek op wat er allemaal te vinden is in het heelal. Maak er een poster met vakjes over. In ieder vak staat een soort objecten dat je kunt vinden (zoals planeten). In het vakje leg je uit wat het is, is er een plaatje van te zien en staan er een paar voorbeelden bij. Opdracht 3 Ons zonnestelsel (verplicht) Maak een mindmap over ons zonnestelsel. De volgende takken moeten in je mindmap aanwezig zijn: Zon Manen Gasplaneten Rotsplaneten Planetoïden Asteroïden/Meteorieten /Kometen Ontdekkersgroep schooljaar 2014 - 2015 Opdracht 4 Pluto (keuze) Waarom is Pluto geen planeet? Wat zijn eigenlijk planeten? De Grieken begonnen met het woord. Alles wat langs de hemel scheerde, noemden ze een planeet. Dus ook de zon werd planeet genoemd. De Aarde niet. Daar stonden ze op, die oude Grieken. Hoe het verder ging? Kijk en luister naar dit grappige, snelle filmpje (is wel in het Engels) en het wordt je helemaal duidelijk: http://www.quest.nl/video/is-pluto-een-planeet Op de site vind je er deze tekst bij: Even een testje: hoeveel planeten kennen we? En kun je ze allemaal vanaf de zon opnoemen? Zonder te googlen uiteraard. Wie een beetje goed in zijn heelalkennis zit, geeft waarschijnlijk het antwoord: 9. Om precies te zijn, vanaf de zon: Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus, Uranus, Neptunus en Pluto. Goede antwoord Of is het antwoord toch 8? Want helaas voor Pluto is zijn status als kleinste telg van de planetenclub ter discussie komen te staan. Dat is niet echt de schuld van Pluto. Wij hebben gewoon geen waterdichte definitie van wat een planeet precies is. Sterker nog, we veranderen constant van mening. Dit filmpje legt in sneltreinvaart uit waarom Pluto zich daar maar bij neer moet leggen. Zoek uit waarom Pluto geen planeet is. Maak een informatieve tekst (met plaatjes) waarin je schrijft waarom Pluto geen planeet is. Pluto Opdracht 5 Wonen in de ruimte (keuze) Kunnen wij wonen in de ruimte? In het ruimte station ISS doen we dat al (ISS = International Space Station). Wat is er nodig om op een planeet of in een ruimtestation te leven? Bedenk en zoek uit wat er allemaal nodig is. Maak dan een maquette van jouw ruimtestation (zwevend in de ruimte of op een planeet/maan). Idee voor het wonen op Mars Ontdekkersgroep schooljaar 2014 - 2015 Opdracht 6 Zwart gat (keuze) Wat is een Zwart gat? Een zwart gat slokt alles op, zelfs licht. Daarom lijkt het net een zwart gat. Ga eens onderzoeken hoe dat allemaal zit. Je mag zelf weten hoe je wat je gevonden hebt, presenteert (in een tekst, in een Powerpoint, op een poster, enzovoort). Opdracht 7 Zou er leven zijn op andere planeten? (keuze) Zou er leven zijn op andere planeten? Is het mogelijk? Volgens wetenschappers kan het niet anders. Hoe zouden die andere wezens er uit kunnen zien? Hoe zouden ze naar ons kijken? Fantaseer hoe een wezen op een ander planeet er uit kan zien. Teken het wezen. Zet er bij wat we zien (heeft het zintuigen? Wat voor zintuigen? Enz.). Doe alsof je het wezen bent en dat je net de aarde en de mensheid hebt gezien. Schrijf (in het Nederlands) hoe je (als buitenaards wezen) naar ons kijkt. Wat zie je? Wat vind je raar of interessant? Opdracht 8 Sneller dan het licht (keuze) Kunnen wij sneller dan het licht? Wat is warp? Wat gebeurt er als we sneller kunnen reizen dan het licht? Gaan we dan terug in de tijd? Zoek eens uit hoe dat zit. Kijk eens op http://www.scientias.nl/is-warp-speed-haalbaar/18470 Leg in een presenatie, tekst of poster uit wat warp is, wat het betekent als we sneller dan het licht kunnen reizen en of dat volgens NASA of ESA mogelijk is. Ontdekkersgroep schooljaar 2014 - 2015 Opdracht 9 Het ontstaan van de maan (keuze) Hoe is onze maan ontstaan? Zoek dat eens uit en schrijf een informatieve tekst met afbeeldingen waarin je uitlegt hoe onze maan is ontstaan. Kijk eens op: http://www.esa.int/esaKIDSnl/SEMMLIWJD1E_OurUniverse_0.html Opdracht 10 Zonnewind (keuze) We kunnen door de ruimte reizen op zonnewind. Wat is dat eigenlijk: zonnewind? Zoek dat eens uit. Bouw of teken een ruimteschip dat op zonnewind zou kunnen reizen. Door de Japanners bedacht…. Opdracht (keuze) 11 Ringen van Saturnus De ringen van Saturnus zijn opvallend. Hoe zijn ze eigenlijk ontstaan? Hoe komt het dat ze zo mooi plat in een baan om Saturnus heen draaien? Ga eens ontdekken wat we allemaal weten over de ringen van Saturnus. Je mag zelf weten hoe je wat je gevonden hebt, presenteert (in een tekst, in een Powerpoint, op een poster, enzovoort). Saturnus Ontdekkersgroep schooljaar 2014 - 2015 Opdracht 12 Werken in de ruimtevaart, met sterren, enz. (keuze) Wil je hiervan je werk maken later? Wil je wetenschapper of wetenschapsjournalist worden zoals Govert Schilling? Wil je sterrenkundige worden? Wil je ruimtevaartuigen ontwerpen en bouwen? Wil je een astronaut worden zoals André Kuipers? Ga eens op onderzoek uit welke beroepen er zijn die met het heelal te maken hebben. Kies een of meerdere beroepen uit en zoek hier informatie over op. Stel je eens voor dat je echt werkt in dat beroep. Schrijf een opstel waarin je een spannend verhaal beleefd in dat beroep. Je mag natuurlijk van alles daarbij verzinnen. Zorg dat er een begin, midden en einde in je verhaal zit. Kijk nog eens naar de clip van Bob Sinclair: https://www.youtube.com/watch?v=YDBbEG-0pfQ Opdracht 13 Proxima Centauri (keuze) Proxima Centauri is de dichtst bijstaande ster. Het is een zwakke rode dwerg en vormt een dubbel ster met Alpha Centauri. Wat is eigenlijk een rode dwerg? Wat is een dubbel ster? Wanneer en door wie werd Proxima Centauri ontdekt? Zijn er planeten rondom deze ster te vinden? Ga eens op onderzoek uit. Je mag zelf weten hoe je wat je gevonden hebt, presenteert (in een tekst, in een Powerpoint, op een poster, enzovoort). Opdracht 14 Vrije opdracht (keuze) Vrije opdracht. Wat zou je nog meer willen onderzoek over het heelal? Kies iets uit, vraag het aan juf Kelly of meester René en ga aan de slag. Opdracht 15 Vrije opdracht (keuze) Vrije opdracht. Wat zou je nog meer willen onderzoek over het heelal? Kies iets uit, vraag het aan juf Kelly of meester René en ga aan de slag. Succes! Meester René