Hoogsensitiviteit: Oorsprong en betekenis Prof. dr. Anna M.T. Bosman www.annabosman.eu 19 december 2009 Lustrumcongres VHN Radboud Universiteit Nijmegen Sectie Orthopedagogiek van leren en ontwikkeling 1 wetenschappelijke term Sensory-processing sensitivity* and its relation to introversion and emotionality (Aron & Aron, 1997) *Sensorische verwerkingssensitiviteit 2 3 4 5 6 Pleonasme ? Sensory-processing sensitivity of Sensorische verwerkingssensitiviteit 7 Van Sensitiviteit................... Carl Jung (1875-1961) In 1913-1914 aangeboren eigenschap, niet veroorzaakt door trauma kan neurose veroorzaken In 1921 introvert, intuïtief of introvert intuïtief naar binnen gerichte ‘psychische energie’ niet in de betekenis van het latere concept: sociale introversie 8 ................................................ .............. John Bowlby (1907-1990) Opgroeien tot een ‘gezond’ iemand vraagt een sensitieve opvoeder die de signalen van het jonge kind/baby herkent en er naar handelt. NB. Bij Bowlby staat het handelen van de opvoeder centraal en niet de aard van het kind. 9 .................Naar hoogSensitiviteit Elaine N. Aron (19??- ) Een buitengewone gevoeligheid voor stimulatie, zodat subtiliteiten zeer makkelijk worden waargenomen. De eigenschap die daaraan ten grondslag ligt, is een gevoelig zenuwstelsel, gevoed door de zintuigen. 10 Sensitiviteit is Intuitie en gevoel 11 Bronnen Aron, E.N. (2004). Revisiting Jung’s concept of innate sensitiveness. Journal of Analytical Psychology, 49, 337-367. Aron, E.N., & Aron, A. (1997). Sensory-processing sensitivity and its relation to introversion and emotionality. Journal of Personality and Social Psychology, 73, 345-368. Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss. Vol 1. Attachment. Middlesex, UK: Penguin Books. Montag, C., Galliant, J., & Heinz, A. (2008). Theodor Lipps and the concept of empathy: 1851-1914. American Journal of Psychiatry, 165, 1261. Zalta, E.N. Ed. (5 december 2009). Standford Enclyclopedia of Philosophy. http://plato.stanford.edu/ 12