PGO – Leidraad: Carinanevel

PGO-leidraad Algemene Natuur Wetenschapen
module
voorzitter:
Groepsleden
notulist:
(max. 4)
Overige:
Thijs van de Straat
Wout Jaspers, Oscar Kanaar,
Jochem Hendrix
Artikel (titel) Splinternieuwe telescoop schiet prachtige foto van Carinanevel
De voorzitter leidt de groep door de verschillende stappen van de
zevensprong en is verantwoordelijk voor de verwerking van de leerstof
door de groepsleden. In de eerste les moet stap 1 t/m 5 verwerkt
worden, in de tweede les stap 6 en
7. De notulist vult dit blad in en is verantwoordelijk voor de
rapportage aan de docent.
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen
Inauguratie = intrede, inwijding
2. Definieer centrale probleem/vraag van het artikel
Wat houdt de Carinanevel in en hoe succesvol is de VLT Survey Telescope?
3. Analyseer het artikel / de rode draad (Kernzinnen)
Ter gelegenheid van de inauguratie van de VLT Survey Telescope van de ESO-sterrenwacht is een
spectaculaire nieuwe foto vrijgegeven van de Carinanevel. Dit stervormingsgebied is een van de
meest opvallende en gefotografeerde objecten van de zuidelijke hemel. De gloeiende gaswolk is
echter zó groot dat de meeste grote telescopen hem alleen stukje bij beetje in beeld kunnen
brengen. Daarom is e nevel zo uitdagend voor de nieuwe telescoop, aangezien deze hier met zijn
grote beeldveld een uitstekende, zichzelf bewijzende foto kan maken. De Carinanevel is een enorme
stellaire kraamkamer die op een afstand van ongeveer 7500 lichtjaar in de richting van het
sterrenbeeld Carina (Kiel) staat. Daarmee is deze wolk van gloeiend gas en stof, die aangelicht wordt
door enkele van de helderste en zwaarste sterren die we kennen, één van de meest nabije
stervormingsgebieden. De Carinanevel is een perfect laboratorium voor astronomen die
geïnteresseerd zijn in de turbulente eerste levensfasen van sterren.
4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem
Een nieuwe telescoop is ingewijd; de VLT Survey Telescope van ESO. Ter gelegenheid hiervan is een
prachtige foto die de telescoop gemaakt heeft van de Carinanevel vrijgegeven.
De resultaten zijn uiterst gedetailleerd en scherp. Ze worden bewonderd.
5. Formuleer leerdoelen
1. Wat houdt de Carinanevel in?
2. Wat is de VLT Survey Telescope?
3. Zijn er nog meer, soortgelijke nevels?
6. Beantwoord je leerdoelen
1. De Carinanevel is een grote heldere nevel in het sterrenbeeld Kiel. Twee van de zwaarste en
helderste sterren van ons melkwegstelsel, Eta Carinae en HD 93129A bevinden zich in Carina. De
Carinanevel ligt op een geschatte afstand van 6.500 tot 10.000 lichtjaar van de aarde. De nevel bevat
meerdere O-type sterren, de heetste en meest blauwe sterren die er bestaan.
De Carinanevel is één van de grootste diffuse nevels aan de hemel. Hoewel hij ongeveer vier keer zo
groot is en helderder dan de beroemde Orionnevel, is de Carinanevel veel minder bekend, doordat
deze zich ver op het zuidelijk halfrond (van het heelal) bevindt. De nevel werd rond 1751 ontdekt
door de Franse astronoom Nicolas Louis de Lacaille in de buurt van Kaap de Goede Hoop.
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Carinanevel
2. De VLT Survey Telescope is de grootste telescoop van de wereld die gemaakt is voor ‘surveying’
(observeren) van de ruimte in daglicht. Hij bevat een 268 megapixel camera. De telescoop kan in
tegenstellig tot anderen telescopen, grotere, diepere en bredere foto’s maken dan de anderen
soortgelijke telescopen. Zo kan hij sneller en beter het heelal observeren. Dit is de voornaamste
functie van de nieuwe telescoop. Hij werd ingewijd in 2011.
Bron: http://www.eso.org/public/teles-instr/surveytelescopes/vst.html
3. Ja: de Orionnevel. Deze nevel ligt in het gebied van het sterrenbeeld Orion, vandaar de naam. De
Orionnevel is in donkere nachten redelijk goed met het blote oog te zien als een wazige vlek net
onder de drie gordelsterren van Orion. Hij wordt hierom ook wel het "zwaard van Orion" genoemd.
Net als de Carinanevel, wordt hij verlicht door hete, jonge sterren die in deze nevels geboren zijn. De
Orionnevel ligt echter op een gunstigere locatie en is daarom ook beroemder dan de Carinanevel.
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Orionnevel
7. Schrijf een korte samenvatting van de oplossing van dit probleem
De nieuwe telescoop doet duidelijk zijn werk en is in korte tijd al vrij succesvol. Hij laat de anderen
telescopen duidelijk eruitzien als ‘verouderd’. Er zullen een hoop nieuwe beelden, details en andere
feiten over het heelal gezien worden, ontdekt worden en bevestigd worden dankzij de nieuwe,
betere en vooral snelle, functionele telescoop; de VLT Survey Telescope.