Biodiversiteit

4/11/2015
Natuur In Zicht - Biodiversiteit
Kennismaking lesgever
2
1
4/11/2015
Lesverloop
3
Biodiversiteit: wat is het? Hoe ontstaat het?
Belang van biodiversiteit
Bedreiging van biodiversiteit
Wat kan je zelf doen?
Hectarespel
Nuttige bronnen
Wat is biodiversiteit
4
2
4/11/2015
Wat is biodiversiteit
5
Bio (biologisch)
= leven
Diversiteit
= verscheidenheid
▸ Kleuren
▸ Geuren
▸ Vormen
▸ Smaken
▸ Geluiden
▸ …
Wat is biodiversiteit
6
Verscheidenheid van leven op aarde
▸ In erfelijk materiaal  genetische diversiteit
 diversiteit binnen soorten
▸ In soorten  soortendiversiteit
 diversiteit aan soorten
▸ In ecosystemen in een regio  diversiteit van ecosystemen
 diversiteit tussen soorten
3
4/11/2015
Wat is biodiversiteit
7
Genetische diversiteit
Wat is biodiversiteit
8
4
4/11/2015
Wat is biodiversiteit
9
Soortendiversiteit
Wat is biodiversiteit
10
15 miljoen soorten wereldwijd
▸ Helft: insecten
Verdeling aantal soorten
▸ Polen: weinig soorten
▸ Evenaar: veel soorten
▸ ‘Hot spots’: hoge diversiteit aan uitzonderlijke soorten
5
4/11/2015
Wat is biodiversiteit
11
Wat is biodiversiteit
12
Ecosysteemdiversiteit
6
4/11/2015
Hoe ontstaat biodiversiteit
13
Evolutie d.m.v. natuurlijke selectie
▸ genetische variatie tussen individuen van dezelfde soort
▸ best aangepaste soorten: nakomelingen hebben de meeste kans op overleving
▸ bij gescheiden populatie:
▸ genetische eigenschappen van populatie veranderen
▸ populatie wordt een aparte soort
Hoe ontstaat biodiversiteit
14
Dit kan ook zeer plots gebeuren
▸ Vb. vulkaanuitbarsting: enkele individuen
blijven over en vormen de basis
van een nieuwe populatie die zo sterk kan verschillen van de oorspronkelijke
populatie dat ze een nieuwe soort wordt. Ofwel verdwijnen ze.
7
4/11/2015
Waar komt biodiversiteit vandaan?
15
Biodiversiteit – Cursus Natuur-in-zicht
Hoe ontstaat biodiversiteit
16
Tijdens 3,5 miljard jaar evolutie 30 miljard soorten ontstaan waarvan al vele
verdwenen
vb. dinosauriërs 65 miljoen jaar geleden
Uitsterven van soorten is natuurlijk onderdeel van evolutie
MAAR: de laatste 200 jaar neemt de biodiversiteit sneller af dan ooit!
8
4/11/2015
Belang van biodiversiteit
17
Werkblad 1
▸ Oplossen in 4 groepjes
▸ 1 pagina per groepje
▸ 5 à 10 minuten
Belang van biodiversiteit
18
Ecosysteem
9
4/11/2015
Belang van biodiversiteit
19
Belang van biodiversiteit
20
Soorten
Genen
10
4/11/2015
Belang van biodiversiteit
21
Micro-organismen
Bedreiging van biodiversiteit
22
Visvangstspel
▸ Voorbereiding:
▸ Groepjes van 4 deelnemers
▸ Blad met spelregels
▸ Spel spelen
▸ Nabespreking
11
4/11/2015
Bedreiging van biodiversiteit
23
Versnippering & verdwijning van natuurlijke gebieden
Bedreiging van biodiversiteit
24
Exoten
12
4/11/2015
Bedreiging van biodiversiteit
25
Verdroging, verzuring en vermesting
Bedreiging van biodiversiteit
26
Verontreiniging en verspilling
• 25% van de dioxine-uitstoot wordt veroorzaakt door sluikstoken in tuintjes.
• 558 kg huisvuil per persoon per jaar in Vlaanderen.
• 120 l leidingwater per persoon per dag (40 l gaat door de WC,
en slechts 3 l wordt gebruikt om te drinken en te koken)
• Gemiddeld gooit een gezin 6 bomen papier per jaar weg.
13
4/11/2015
Bedreiging van biodiversiteit
27
Overexploitatie
Bedreiging van biodiversiteit
28
Klimaatverandering
14
4/11/2015
Bedreiging van biodiversiteit
29
Mistiming door klimaatverandering
Bedreiging van biodiversiteit
30
GGO (genetisch gemanipuleerde organismen)
▸ Aanpassen genen ifv optimalisatie van voedselproductie
Gevaar: creatie van woekersoorten
15
4/11/2015
Wat kan je zelf doen?
31
Hoe zou jij werken aan biodiversiteit?
Wat kan jij als deelnemer doen?
Wat kan je zelf doen?
32
Duurzaam energieverbruik
▸ Alternatieve transportmiddelen
▸ Verwarming
▸ Elektriciteitsgebruik
▸ Elektrische toestellen
▸ Spaarlampen
16
4/11/2015
Wat kan je zelf doen?
33
Watergebruik
▸ Wees zuinig
▸ Gebruik hemelwater
▸ Vervuil minder
Vervuilen
▸ Sorteren
▸ Composteren
▸ Let op de verpakkingen van producten
▸ Recycleren
Wat kan je zelf doen?
34
FSC houtlabel
Inheemse soorten
gebruiken
17
4/11/2015
Wat kan je zelf doen?
35
Wat kan je zelf doen?
36
18
4/11/2015
Wat kan je zelf doen?
37
Hectarespel
38
Hou zou jij jouw stukje land inrichten ifv de biodiversiteit?
19
4/11/2015
Hectarespel
39
Hoe is het gesteld met de biodiversiteit in jouw tuin?
▸ Werkblad
40
20
4/11/2015
Hectarespel
41
Wat kan je zelf doen?
▸ Gifstoffenvrij
▸
Streekeigen planten
▸
Veel variatie (kleine biotoopjes creëren)
▸
Een vijvertje of waterpartij
▸
Dode takken en bladeren in de tuin laten liggen.
▸
Een composthoop
▸
Verbinding met andere tuinen (indien mogelijk)
Nuttige bronnen
42
21
4/11/2015
Informatie excursie
43
22