Lesbrief Les 2. Internet en seks Programma Deze les bestaat uit twee opdrachten: o In de eerste opdracht bekijkt u een TV-spot over ‘internetsoa’ en gaat u klassikaal de voordelen en risico’s van internet m.b.t. relaties en seks in kaart brengen door middel van post-its. o In de tweede opdracht gaan studenten op basis van de genoemde risico’s uit opdracht 1 in groepjes tips bedenken voor jongeren om seks en internet leuk te houden. Hiervoor kunnen ze kiezen uit verschillende werkvormen. Tot slot presenteren alle groepjes wat ze gemaakt hebben. Tip: Deze les is goed te combineren met de les over internet en grenzen. Daarin wordt klassikaal een interactieve film bekeken waarin internet en sociale druk een rol spelen. Door middel van discussievragen of stellingen komen verschillende aspecten van (omgaan met) internet en sociale druk aan bod. U kunt deze lessen na elkaar geven of samenvoegen in een dubbel lesuur. Benodigdheden: - deze lesbrief, inclusief bijlagen PC + beamer of digibord met internetverbinding twee kleuren post-its twee flappen stift afhankelijk van de te kiezen werkvormen bij opdracht 2 heeft u extra materiaal nodig (zie opdracht 2) bijlage 2 en 3 geprint voor elke student om als hand-out mee te geven. voor elke student een geprint overzicht van organisaties en websites met betrekking tot seksuele gezondheid; dit overzicht kunt u aanvullen met informatie over relevante contactpersonen op school (zie bijlage 3) Introductie (5 – 10 min.) Korte introductie van de les: We gaan het vandaag hebben over internet, relaties en seks. Vraag de klas: Waarom denken jullie dat we aandacht aan dit onderwerp besteden? Licht toe: Internet heeft veel voordelen, maar kent ook risico’s. Daarom staat in deze les de vraag centraal: ‘Hoe hou je het leuk voor jezelf én de ander?’ Het doel van deze les is je aan het einde van de les: - inzicht hebt in de risico’s van internetflirten en andere online contacten - weet dat grenzen per persoon en per situatie kunnen verschillen - je bewust bent van je eigen grenzen, én die van de ander - weet wat je kunt doen als iemand over je grenzen dreigt te gaan - weet dat zowel jongens als meisjes dader én slachtoffer kunnen zijn van grensoverschrijdend gedrag via internet - weet waar je informatie, steun of hulp kunt zoeken als er iets vervelends gebeurt m.b.t. internet en seks 1 Maak afspraken om een veilige sfeer te creëren. U kunt de klas zelf laten bepalen wat zij nodig hebben om veilig over dit onderwerp te kunnen praten. Daardoor voelen ze zich meer betrokken bij de afspraken en zullen ze elkaar er gemakkelijker op aan kunnen spreken. Bovendien kunt u als docent ook makkelijker teruggrijpen naar de door henzelf gemaakte afspraken. Het samen maken van de afspraken kunt u door een student laten doen, dit kost waarschijnlijk wel extra tijd. Mogelijke afspraken: o Behandel elkaar met respect: laat elkaar uitpraten, luister naar elkaar, lach elkaar niet uit, gebruik geen scheldwoorden of straattaal. Tip: u kunt samen met de klas bepalen welke woorden wél en níet gebruikt worden tijdens deze les. o Ieder heeft recht op zijn eigen mening o Studenten bepalen zelf of ze persoonlijke informatie willen delen, dit hoeft niet. Het is goed als ze hierin hun grenzen aangeven. o Persoonlijke ervaringen en opvattingen worden niet verder verteld. o Mobiel uit Benoem dat er studenten in de klas kunnen zitten die ervaring hebben met seksueel grensoverschrijdend gedrag (via internet). Leg uit wat de mogelijkheden zijn als een student behoefte heeft om hier later in een persoonlijk gesprek over door te praten (bv. met u zelf, of verwijs naar mentor, schoolmaatschappelijk werk of zorgcoördinator). Geef een korte uitleg over het programma van de les. Opdracht 1. Voordelen en risico’s van internet en seks (ca. 10 - 15 min; zo nodig kunt u hier meer tijd voor uittrekken) Samenvatting In deze opdracht bekijkt u eerst een tv-spot over ‘internetsoa’. Vervolgens gaat u klassikaal de voordelen en risico’s van internet en seks in kaart brengen door middel van post-its. Doel Studenten kennen de voordelen én de risico’s van internet met betrekking tot liefde, relaties en seks - Stappen 1. Begin met het laten zien van een tv-spot op www.internetsoa.nl of http://www.youtube.com/watch?v=b6UaabZIYPk (0,27 min) Een jongen en een meisje strippen voor de webcam; dan roept de moeder de jongen voor het eten. Aan tafel blijkt dat hij voor zijn zus aan het strippen was. Tip: er zijn ook radiospotjes over geilzucht, gluiper en schaammuis Pols de reacties. Vraag waar het spotje over gaat. 2. Leg uit: we gaan nu samen inventariseren wat de voordelen en risico’s zijn van internet als het gaat om liefde, relaties en seks. 3. Kies een werkvorm: Laat studenten individueel of in tweetallen de vragen in bijlage 1 invullen. Bespreek deze klassikaal: o Laat de studenten eerst om de beurt een voordeel noemen. Vraag zo nodig om toelichting. Laat studenten op elkaar reageren; vinden zij dit ook een voordeel? Vul zo nodig aan op basis van bijlage 2. o Bespreek daarna één voor één de opgeschreven risico’s. Herkennen de andere studenten de genoemde risico’s? Hoe vervelend zijn de risico’s? Komt het vaak voor? Kan het iedereen overkomen? Welke risico’s worden het meest genoemd? Vul zo nodig aan op basis van bijlage 3. 2 Klassikaal: Gebruik twee kleuren post-its. Geef elke student er van elke kleur drie. Laat de studenten op de ene kleur post-it drie voordelen van internet opschrijven als het gaat om relaties & seks en op de andere kleur post-it drie nadelen/risico’s. Laat ze deze plakken op twee flappen, één met voordelen en één met risico’s; óf haal de post-its op bij de studenten en plak ze zelf op (dit verhoogt de anonimiteit en geeft minder onrust) o Begin de nabespreking met de flap met voordelen. Ga kort één voor één de post-its langs: vraag zo nodig toelichting of voorbeelden. Plak de post-its die bij elkaar horen bij elkaar. Vraag tot slot of de studenten nog meer voordelen weten. Vul zo nodig aan (zie bijlage 2). Tip: Bij hogere opleidingniveaus kunt u een student de flappen laten bespreken. U kunt verschillende studenten aan de beurt laten komen. o Ga dan naar de flap met risico’s. Ga weer één voor één de post-its langs: vraag zo nodig toelichting of voorbeelden. Plak de post-its die bij elkaar horen bij elkaar. Vraag tot slot of de studenten nog meer risico’s weten. Vul zo nodig aan (zie bijlage 3). Vraag bij de genoemde risico’s: Hoe vervelend zijn de risico’s? Komt het vaak voor? Kan het iedereen overkomen? 4. Rond deze opdracht af: We hebben nu de voordelen en risico’s van internet besproken. Jongeren realiseren zich niet altijd de gevolgen van hun gedrag. Het kan dan gaan om jongeren die anderen seksueel benaderen en zich niet realiseren welke impact dat heeft. Of om jongeren die zich niet realiseren dat ze kwetsbaar en chantabel worden als ze persoonlijke informatie of erotische foto’s en filmpjes delen. Daarom is het belangrijk om voor jezelf na te gaan welke risico’s jij zelf loopt op het gebied van relaties, seks en internet. Wat je kunt doen om die risico’s te voorkomen of beperken, gaan we in de volgende opdracht bespreken. Opmerking: Als studenten denken dat het wel meevalt met de risico’s, kunt u ze de cijfers uit een groot landelijk onderzoek onder jongeren voorleggen (‘Seks onder je 25e’ meting 2011): 6% van de jongens en 2% van de meisjes zegt dat ze wel eens een seksfoto of seksfilmpje van iemand anders hebben verstuurd. Een deel van de jongens en meisjes die wel eens iets vervelends heeft meegemaakt online, heeft hier met niemand over gesproken uit schaamte-, schuld-, of angstgevoelens. De risico’s van internet lijken al wel bekend te zijn onder jongeren, maar uit de pretest bleek dat docenten verbaasd waren dat bijvoorbeeld het verzenden van naaktfoto’s ook voorkwam onder hun eigen studenten. Opdracht 2. Relaties, seks en internet: Hoe hou je het leuk? (ca. 25 - 30 min, afhankelijk van de gekozen werkvorm.) Op basis van de genoemde risico’s uit de vorige opdracht, gaan studenten nu in groepjes tips bedenken voor jongeren om seks en internet leuk te houden. Hiervoor kunnen ze kiezen uit verschillende werkvormen. Tot slot presenteren alle groepjes wat ze gemaakt hebben. Doelen - Studenten bedenken hoe de risico’s van internetgebruik m.b.t. seks en relaties voorkomen of beperkt kunnen worden Studenten geven andere jongeren tips hoe ze internet & seks leuk kunnen houden voor beide partijen Stappen 1. Leg uit: We hebben in de vorige opdracht gezien welke risico’s er zijn m.b.t. internet en seks. In deze opdracht gaan jullie in groepjes van 3 of 4 aan de slag om zelf iets te maken om andere jongeren tips te geven hoe ze internet & seks leuk kunnen houden voor beide partijen. 3 2. Werkvorm: Maak groepjes van ongeveer 3 - 4 personen of laat de studenten zelf groepjes maken. Geef elk groepje een opdracht: Maak een korte presentatie/rap/filmpje/stripverhaal/cartoon/webpagina/poster met tips hoe je internet & relaties en seks leuk houdt voor beide partijen. o U kunt zelf vooraf bepalen (afhankelijk van opleiding, beschikbare tijd en middelen) op welke manier of in welke vorm de opdracht wordt uitgevoerd. U kunt ook elk groepje zélf laten kiezen op welke manier of in welke vorm zij de opdracht willen uitvoeren. o U kunt de genoemde risico’s in opdracht 1 verdelen over de groepjes, zodat er voor elk risico tips worden bedacht hoe dit risico te voorkomen is. Óf u kunt de groepjes zelf laten kiezen met welke risico’s uit opdracht 1 ze aan de slag gaan. Maar dan kan het gebeuren dat meerdere groepjes dezelfde risico’s behandelen en andere risico’s niet aan bod zullen komen. 3. Laat elk groepje klassikaal de resultaten presenteren en bespreek dit na. Welke tips spreken het meeste aan? Waarom? Welke werkvorm vinden ze het beste of leukste? Waarom? Laat de groepjes op elkaar reageren. U kunt de studenten elkaar cijfers laten geven en zo een top 3 samenstellen. Vul zo nodig aan met tips uit bijlage 4. Tip: Als u de studenten extra tijd wilt geven voor deze opdracht, kunt u dit als portfolio opdracht of huiswerkopdracht (gedeeltelijk) buiten de les laten uitvoeren, waarna de presentatie in de klas plaatsvindt. Het kan dan bv. meetellen voor de beoordeling. 4. Vraag de studenten: Wat kun je doen als er iets vervelends gebeurt op internet? Onder andere: Blokkeer of negeer vervelende personen Praat erover met iemand die je vertrouwt (vriendin/vriend, zus/broer, ouders) of ga naar je mentor, zorgcoördinator of schoolmaatschappelijk werk Dien een klacht in bij de beheerder van de website (daar is soms een speciale knop voor) Doe aangifte bij de politie. Verzamel hiervoor bewijs (bv. door chatsessies of foto’s te bewaren). 5. Rond de opdracht af: Zijn er nog vragen? Afronding van de les (2 min) Bespreek kort na wat ze van de les vonden. Zijn er nog vragen? Probeer die gezamenlijk te beantwoorden. Verwijs voor meer informatie naar: www.internetsoa.nl of www.sense.info Herhaal: Kom in actie als er problemen zijn. Biedt zo nodig aan later erover door te praten in een persoonlijk gesprek of verwijs door naar mentor, zorgcoördinator of schoolmaatschappelijk werk. U kunt bijlage 3 en 4 als hand-out meegeven. U kunt het overzicht uitdelen met relevante organisaties en websites met betrekking tot seksuele gezondheid (zie bijlage 5). Suggesties voor toetsing of portfolio-opdracht: Het resultaat van opdracht 2 kan opgenomen worden in het portfolio Zie bijlage 6 voor een voorbeeld van een portfolio opdracht. 4 Bijlage 1. Voordelen en risico’s van internet met betrekking tot relaties en seks Naam: ………………………………………………………………………………………………..…………… Klas: ……………………………………………… Datum: ………………………………… Noem 3 voordelen van internet met betrekking tot relaties en seks: 1. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 2. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 3. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… Noem 3 risico’s van internet met betrekking tot relaties en seks: 1. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 2. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 3. ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… 5 Bijlage 2. Voordelen van internet met betrekking tot relaties en seks Onder andere: - je kunt makkelijker contact leggen, ook als je verlegen bent of iemand verder weg woont - je durft meer dan in het echt; het is vaak makkelijker om privé-onderwerpen en gevoelens via internet te bespreken dan telefonisch of face-to-face. - er is veel keuze uit allerlei profielen - je kunt veel informatie over iemand opzoeken - je kunt eerst een poos chatten en iemand beter leren kennen, voor je eventueel in het echt afspreekt - je kunt contact hebben met iemand zonder dat anderen het weten - je kunt elkaar ‘zien’ (via webcam), ook al ben je niet bij elkaar - je kunt ‘samen’ seks hebben, ook al ben je niet bij elkaar (via webcam) - je kunt makkelijker van tevoren aangeven wat je wél en niet wilt (bv. dat je nog geen seks wilt of alleen veilig wilt vrijen) - je kunt makkelijker overleggen wie voor de condooms zorgt - je kunt met een paar muisklikken op een anonieme manier informatie vinden over seks en relaties op een moment dat het jou uitkomt - je kunt met een paar muisklikken alle soorten porno kijken die er bestaat 6 Bijlage 3. Risico’s van internet met betrekking tot relaties en seks Onder andere: - Je bent sneller geneigd dingen via internet te doen dan in real life. (bv. Zou je op straat je borsten laten zien aan een jongen die je verder niet kent?) - Je vertrouwt mensen sneller via internet dan in real life. (Is uit onderzoek gebleken) - Je kunt contact hebben met iemand zonder dat anderen het weten; dit kan juist een voordeel zijn, maar ook een risico zijn, er is dan geen sociale controle. - Er kunnen opnames van je worden gemaakt via de webcam zonder dat je het door hebt. - Je kunt overgehaald worden om dingen te doen die je eigenlijk niet wil, of waar je nog niet aan toe bent. (bv. tijdens een real life date, omdat je het online beloofd hebt.) - Een sexy profielfoto en profielnaam trekken ook bezoekers aan die je misschien niet wilt. Bovendien creëer je verwachtingen, waar je in real life misschien wel helemaal niet aan wil voldoen. - Als je persoonlijke contactgegevens (als naam, adres, telefoonnumer, emailadres en wachtwoord) deelt, kan een ander daar misbruik van maken. - Als je snel veel persoonlijk informatie deelt online, kan iemand met verkeerde bedoelingen jou als een makkelijk slachtoffer zien; hij ziet precies wat je zwakke punten zijn en hoe hij jou in kan palmen (bv. ruzie met je ouders, weinig vrienden/vriendinnen, erotische foto’s, je zegt dat je overal voor in bent etc.). Loverboys of pooierboys maken veel gebruik van internet: pooiers die je in hun macht proberen te krijgen bv. door te zorgen dat je verliefd op ze wordt of door je te chanteren met naaktbeelden via de webcam, of beelden van jou zonder hoofddoekje. Ze kunnen je chanteren of op een andere manier onder druk zetten om geld voor hen te verdienen, bv. door middel van prostitutie of drugshandel of drugssmokkel. - Fakers: mensen die nep-foto's of nep-filmpjes gebruiken. Deze mensen doen alsof ze iemand anders zijn. Als ze de webcam aanzetten, zie je een filmpje van iemand anders, terwijl ze doen alsof zij dat zijn. Het kunnen bv. oudere mannen zijn die zich voordoen als iemand van jouw leeftijd. - Fake modellenscouts: mensen die zich voordoen als modellenscout en jou lokken met mooie beloftes. Om kans te maken op een fotoshoot, moet je wel even uit de kleren voor de webcam. - Stalkers: belagers waar je geen relatie of seks mee wil. Als je teveel over jezelf hebt losgelaten via internet (bijvoorbeeld je achternaam, woonplaats, telefoonnummer), dan weten ze je te vinden en laten ze je niet met rust. - Players: niet serieuze versierders die je uit de kleren proberen te praten. Eerst winnen ze je vertrouwen, bijvoorbeeld door heel goed naar je te luisteren via chatten en door je allerlei complimenten te maken. Nadat je je eenmaal ‘bloot’ hebt gegeven, reageren ze niet meer. Zij hebben geen interesse meer en jij voelt je gebruikt. - Er kunnen meer mensen zitten kijken zonder dat je het door hebt (bv. de vriendinnen of vrienden van degene waar je mee chat). - Relatie die uitgaat: uit wraak zet je ex de naaktfoto’s of filmpjes op internet of stuurt ze door naar anderen. 7 - Informatie en beelden zijn nog jarenlang op internet terug te vinden, ook door mensen van wie je niet wilt dat ze toegang daartoe hebben (bv. je moeder, je vervelende buurjongen, je (toekomstige) baas). - Je bent maar een paar muisklikken verwijderd van allerlei soorten pornobeelden, die meestal weinig te maken hebben met de werkelijkheid: acteurs die (veel) plastische chirurgie hebben ondergaan allerlei onmogelijke standjes vrouwen lijken allemaal heel gemakkelijk klaar te komen van vaginale seks trio’s en orgies. bovendien is het meestal erg op het genot van mannen gericht de beelden zijn vaak vrouwonvriendelijk (bv. verkrachting en geweldscènes). Dit soort beelden kan irreële verwachtingen oproepen voor seks in het echte leven. Bovendien kan deze gemakkelijke toegang tot porno voor sommigen een verslavende werking hebben; ze willen bv. steeds meer en ‘hardere’ pornobeelden zien. - Ook als je er niet naar op zoek bent, kun je zomaar porno in beeld krijgen. 8 Bijlage 4. Tips om risico’s van internet met betrekking tot relaties en seks te voorkomen of te beperken Onder andere: Geef nooit je achternaam en woonplaats en wees voorzichtig met het geven van je telefoonnummer. Maak afspraken met elkaar over het wel of niet opnemen van beelden. Als je beeldopnames toestaat, spreek dan af dat jullie die beelden nooit met anderen delen; je zet ze dus ook niet op internet. Zorg voor de zekerheid dat je gezicht niet in beeld is. Dan ben je niet herkenbaar als de beelden later toch worden verspreid. Realiseer je dat er ook opnames met een webcam gemaakt kunnen worden zonder dat je het weet; draai de webcam weg of plak het af als je het niet gebruik. Denk na over welke foto’s je plaatst en welke naam je gebruikt. Bedenk wat voor reacties je kunt verwachten als je sexy foto’s en een naam als hotgirl gebruikt. Maak de stap van virtueel contact naar contact in het echt niet te snel. Als je in real life wilt afspreken met een internetdate, spreek dan op een neutrale plek af, waar meer mensen zijn. Vertel je ouders of vriend(in) waar je heen gaat of ga samen. Voel je niet verplicht om dingen te doen die je online beloofd hebt, maar bij nader inzien toch niet wilt doen. Bedenk voor jezelf goed wat jouw grens is op internet. Praat met ouders of vrienden hierover. Als je voor jezelf duidelijk weet waar jouw grenzen liggen, is het makkelijker je daaraan te houden, ook in onverwachte situaties. Als je iemand wat meer vertrouwt, ben je eerder geneigd om meer intieme informatie te geven. Blijf echter voorzichtig met wat je van je zelf laat zien, want iemand kan misbruik maken van je vertrouwen. Zet geen beelden of privé informatie op internet die je niet op de voorpagina van een krant zou willen zetten of op een billboard in de stad. Realiseer je dat informatie en beelden nog jarenlang op internet terug te vinden zijn, ook door mensen van wie je niet wilt dat ze toegang daartoe hebben (bv. je moeder, je vervelende buurjongen, je (toekomstige) baas). Werkgevers kunnen je naam googlen als je solliciteert. Wil je dan dat hij al je party beelden kan zien en je strandfoto’s? 9 Bijlage 5. Overzicht organisaties en websites voor betrouwbare informatie over seksuele gezondheid School o Contactgegevens vertrouwenspersoon: …………………………………….………………….…. ..……………………………………………………………………………………………………….……. ……………………………………………………………………………….………….. (zelf in te vullen) Voor alle onderwerpen met betrekking tot seksuele gezondheid kun je terecht bij: o o www.sense.info; ook bellen, e-mailen, chatten en spreekuren bij jou in de buurt je huisarts Anticonceptie o ga voor een persoonlijk advies naar: www.anticonceptievoorjou.nl Informatie over gezonde zwangerschap: o o o o www.klaarvooreenkind.nl www.strakszwangerworden.nl www.zwangerwijzer.nl www.fiom.nl Informatie over onbedoelde zwangerschap: o o o o o o o www.fiom.nl: voor informatie, hulp en ondersteuning per e-mail en chat. De Fiom-hulpverlening is neutraal. Dat betekent dat ze een open houding hebben over het besluit dat je wilt nemen. Hier kun je opzoeken waar je in jouw buurt terecht kan voor hulp, steun en informatie: http://www.fiom.nl/Jong_ouderschap/a113900c/1/Sociale_kaart_en_stroomdiagram_jongoude rschap.aspx: www.casa.nl: de website van CASA Nederland: Centra voor Anticonceptie, Seksualiteit en Abortus. CASA heeft klinieken in Leiden, Den Haag, Rotterdam, Maastricht, Goes en Amsterdam. Kies je voor het uitdragen van de zwangerschap? Dan kan je contact opnemen met Siriz (www.siriz.nl) en Fiom. Zij hebben veel ervaring in het begeleiden van jonge moeders en vaders. Ook als je kiest voor het uitdragen van de zwangerschap, maar adoptie of (tijdelijke) pleegplaatsing overweegt, begeleiden ze je daarbij. Voor informatie, e-mail, chat, forum en verhalen, zie: www.tienermoeders.nl/ Voor tienervadersfilmpjes, informatie, nieuws en forum, zie: http://www.tienermoeders.nl/de_website_voor_jonge_vaders/52f42ce3/1/jonge_vaders.aspx Praktische informatie voor vaders: http://www.tienermoeders.nl/praktische_informatie/e89c9b2d/1/als_je_vader_wordt.aspx Veilig vrijen en soa o o o o www.soaaids.nl; ook bellen, e-mailen én chatten www.sense.info Kijk waar jij je kunt laten testen bij jou in de buurt: www.sense.info/vragen-en-advies/afspraak-soa GGD, huisarts, soa-poli, CASA, Rutgers/Stimezo 10 Seksueel grensoverschrijdend gedrag of seksueel geweld o o o o o o Bezoek de website ‘Loveralert’ voor informatie en tips over grensoverschrijdend gedrag en geweld binnen een relatie: http://www.loveralert.nl/ Kijk hier voor een advies- of steunpunt in jouw buurt: http://www.loveralert.nl/nl-nl/contact/adviespunten_door_heel_nederland/index.php Voor hulp en advies bij huiselijk geweld kun je bellen met Steunpunt Huiselijk Geweld 0900 126 26 26 (5 cent per minuut). Je wordt dan doorverbonden met een steunpunt bij jou in de regio. Bellen is veilig. Het 0900-nummer is afgeschermd en daarom niet terug te vinden op je telefoonrekening. Als je slachtoffer bent van relatiegeweld of bang bent dit te worden, kun je dit melden bij de politie. In een noodsituatie kun je bellen met de politie op 112 en voor minder ernstige situaties met 0900 8844 (lokaal tarief). Slachtofferhulp: www.slachtofferhulp.nl Stichting Korrelatie: www.korrelatie.nl Loverboys o o o www.bewareofloverboys.nl http://www.stoploverboys.nu www.vraaghetdepolitie.nl. Fijne seks o o Beter in Bed-app te downloaden via Play Store en App Store www.hoehetmoet.nl Internet en seks o www.internetsoa.nl Alcoholgebruik o o o http://www.alcoholinfo.nl/ www.trimbos.nl www.jellinek.nl Partnerkeuze en huwelijksdwang o o Op de websites www.hallokezban.nl en www.yourright2choose.nl vind je informatie en praktische tips. Daarnaast vind je er verhalen: wat hebben anderen meegemaakt, en hoe hebben zij het opgelost. Je kunt je eigen verhaal kwijt op het forum, en vragen stellen aan de vrijwilligers. Je kunt ook advies vragen (veilig en anoniem) bij het Steunpunt Huiselijk Geweld in jouw regio: www.huiselijkgeweld.nl. Meisjesbesnijdenis o o Hier kun je meer informatie over besnijdenis vinden en folders downloaden (ook voor ouders): www.meisjesbesnijdenis.nl. Je kunt meisjesbesnijdenis anoniem melden bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling: http://www.amk-nederland.nl Homoseksualiteit o o o o o o www.jongenout.nl: voor homojongeren t/m 18 jaar www.allesovergay.nl: geeft antwoord op de meest gestelde vragen over homoseksualiteit www.expreszo.nl: voor homojongeren t/m 25 jaar www.gaystraightalliance.nl: studenten en docenten voor veilige sfeer op school www.switchboard.nl: landelijk informatie- en adviespunt voor alle vragen over homoseksualiteit, biseksualiteit en transgender leefstijl. Anoniem en vertrouwelijk. Mail: [email protected] www.dekringen.nl: op een laagdrempelige manier andere homoseksuelen ontmoeten 11 Bijlage 6. Portfolio opdracht Naam: ……………………………………………………………………………………..……………….….. Klas: ……………………………………………… Datum: ………………………………………. a. Wat is volgens jou het doel van deze les? …………………………………………………………………………………………………………….….. ………………………………………………………………………………………………………………… Is dit doel bereikt? Leg uit waarom wel of waarom niet: …………………………………………………………………………………………………………….….. ………………………………………………………………………………………………………………… b. Noem 4 voordelen van internet als het gaat om liefde, relaties en seks: 1. ……………………………………………………………………………………………………………….. 2. ……………………………………………………………………………………………………………….. 3. ……………………………………………………………………………………………………………….. 4. ……………………………………………………………………………………………………………….. c. Noem 4 risico’s van internet als het gaat om liefde, relaties en seks: 1. ……………………………………………………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………………………………………………… 3. ………………………………………………………………………………………………………………. 4. ………………………………………………………………………………………………………………. d. Bedenk voor elk genoemd risico een manier om dat risico te verkleinen: 1. ……………………………………………………………………………………………………………….. 2. ……………………………………………………………………………………………………………….. 3. ………………………………………………………………………………………………..……………… 4. …………………………………………………………………………………………..…………………… 12 e. Wat zou je een vriendin of zus aanraden als zij wordt lastig gevallen op internet? …………………………………………………………………………………………………….……. ………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………….. f. Denk je dat je zelf risico loopt op internet? Leg uit: waarom wel of waarom niet? …………………………………………………………………………………………………….……. ………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………….. g. Heb je iets geleerd van deze les? Ja / nee (omcirkel het juiste antwoord) Zo ja: wat heb je ervan geleerd? …………………………………………………………………………………………………….……. ………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………….. 13