Getuigen in strafzaken

1 kerckebosch
UITGEVERLJ
5TUDECENTRUM
THEMADAG
Vrijdag 29 september 2017 1 Hotel Veenendaal
Getuigen in strafzaken
De basis en achilleshiel van het strafprocesl
De volgende thema’s staan centraal:
• De juridische context met betrekking tot getuigenbewijs en het horen van getuigen
• De totstandkoming van getuigenverklaringen: hoe heeft de getuige kunnen waarnemen, hoe heeft de
getuige dat in zijn geheugen vastgelegd en hoe komt die vastlegging op papier middels verhoren en
processen-verbaal?
• Het door de partijen in het strafproces waarderen van getuigenverklaringen: de bruikbaarheid van
getuigenverklaringen voor de waarheidsvinding in juridisch en rechtspsychologisch perspectief
• Het effectief horen van getuigen door procespartijen
• Bijzondere getuigen: geheimhouding en verschoningsrecht
• Dilemma’s in het omgaan met kwetsbare getuigen: bescherming versus waarheidsvinding en
bruikbaarheid verklaringen
• Verdachten, getuigen en geheugenverlies en de invloed van middelengebruik of trauma’s
• Anonieme getuigen, bedreigde getuigen en kroongetuigen; wat kun/moet je ermee in het strafproces?
Deze bijeenkomst is bestemd voor (juristen bij):
• Advocaten • Officieren van justitie en Advocaten-generaal
• Rechter-commissarissen • Rechters en raadsheren • De juridische ondersteuning
van de rechterlijke macht • Recherche • Juridisch (beleids)medewerkers met
relevante ervaring op dit gebied • Strafrechtswetenschappers • Organisaties op
het gebied van hulpverlening en slachtofferzorg
5
P0
NEOERLAND5EOPDEVANADVOCTEN
Actuele informatie en aanmelden
www. kerckebosch.n 1
Vrijdag 29 september 2017
Hotel Veenendaal
PROGRAMMA
Getuigen in strafzaken
09.00
-
Ontvangst, koffie
10.00
10.00- 10.05
Getuigenverklaring onmisbaar als
bewijsmateriaal
De bedoeling van het strafproces is een zo betrouwbaar
mogelijke vaststelling van feiten om daarmee de vraag te
kunnen beantwoorden of een verdachte het hem of haar
ten laste gelegde feit heeft begaan. Ondanks de enorme
vlucht die het zogenaamde ‘technische’ bewijsmateriaal de
laatste jaren heeft genomen, vormen in een groot deel van
de strafzaken verklaringen van getuigen belangrijk, vaak
zelfs doorslaggevend bewijsmateriaal. De procespartijen zijn
immers zelf hoogst zelden bij de te beoordelen feiten aan
wezig geweest en zijn dus afhankelijk van de waarnemingen
van anderen.
Waarheidsvinding en getuigenverklaringen:
steeds meet discussie
Vanuit verschillende andere dan juridische disciplines
is met name nadat er sprake is geweest van een aantal
‘dwalingen’ in ernstige strafzaken forse kritiek geuit op
de wijze waarop juristen met getuigenverklaringen omgaan
in relatie tot strafrechtelijke waarheidsvinding. Daarbij komt
dat in het Nederlandse strafproces relatief weinig getuigen
door de procespartijen zelf worden ‘gezien’ of ‘gehoord’ en
dat veel beslissingen op basis van schriftelijke weergaven van
verhoren door de politie worden genomen. Juist de wijze
waarop getuigen (maar ook verdachten) door de politie,
rechterlijke macht en advocatuur worden gehoord, stond en
staat steeds meer ter discussie.
—
—
Knelpunten in de praktijk rondom
getuigenverklaringen
Het vaststellen van de (Juridische) waarheid aan de hand van
getuigenverklaringen is niet zonder problemen. Los van het
feit dat getuigen opzettelijk niet de waarheid kunnen ver
klaren, kunnen er ook andere gebreken aan getuigenverkla
ringen kleven. Die gebreken hebben te maken met de wijze
waarop mensen waarnemen en hetgeen zij waarnemen in
hun geheugen opslaan en verwerken, de omstandigheden
waaronder de waarnemingen hebben plaatsgevonden, de
tijdsduur tussen waarnemen en verklaren, de beïnvloeding
van getuigen van buitenaf en de wijze waarop uiteindelijk
de waarnemingen van getuigen op papier komen. Daarnaast
spelen persoonskenmerken van getuigen nog een belang
rijke rol. Verklaringen waaraan op enigerlei wijze gebreken
kleven, vormen daarom een bedreiging voor de kwaliteit van
rechterlijke oordelen en daarmee voor het maatschappelijk
draagvlak van de strafrechtspleging.
Opening en inleiding door de dagvoorzitter
mr. Harry Stikkelbroeck
Voormalig senior raadsheeG Gerechtshof ArnhemLeeuwarden
10.05
10.50
• Wijze van afnemen en vastleggen verklaring
Adri van Amelsvoort
Oud-hoofdinspecteur van politie, Freelance docent en
auteur van politievakliteratuur
10.50-11.15
Pauze
11.15- 12.00
De juridische context met betrekking tot
het horen van getuigen en getuigenbewijs
in het straf proces
• Wettelijk kader en regelgeving getuigenverhoor
• Veel voorkomende discussiepunten
• Jurisprudentie horen van getuigen in de verschillende
fasen van het strafproces
• Wet- en regelgeving gebruik van getuigenverklaringen
voor het bewijs
mr. dr. Sven Brinkhoff
Docent en onderzoekeG Faculteit Rechtsgeleerdheid,
Radboud Universiteit Nijmegen
12.00- 12.30
Waarnemen, verwerken en delen van
informatie
• Welke elementen en aspecten spelen een rol?
• Het waarderen van getuigenbewijs: mogelijkheden en
val kuilen
• Likelihood ratio en de toepassing hiervan op
getuigenverklaringen (scenariodenken)
prof. mr. dr. Eric Rassin
Bijzonder hoogleraar Rechtspsychologie, Erasmus
Universiteit Rotterdam
mr. Harry Stikkeibroeck
Voormalig senior raadshee Gerechtshof ArnhemLeeuwarden
12.30-13.30
13.30
Doel van de themadag
Om u op de hoogte te brengen van de laatste ontwikkelin
gen, zowel juridisch, rechtspsychologisch, als vanuit andere
disciplines, wordt deze bijzondere themadag georganiseerd.
U krijgt handvatten om binnen alle mogelijkheden en beper
kingen toch een zo betrouwbaar mogelijk oordeel te kunnen
geven over getuigenverklaringen. De bijeenkomst is gericht
op het vergroten van kennis en inzicht in het juridische, ge
dragswetenschappelijke en praktische kader met betrekking
tot het gebruik van getuigenverklaringen in het Nederlandse
strafproces. Hierdoor bent u beter voorbereid en in staat
zaken waarin getuigenverklaringen een rol spelen, aan te
pakken en/of te beoordelen.
-
Het politieverhoor van ooggetuigen
-
Lunch
14.30
Waarnemen, verwerken en delen van
informatie Vervolg lezing
-
14.30
14.45
-
-
14.45
Pauze en uiteengaan naar de workshops
15.45
Workshopronde 1
-
A, B, C of D
15.45-16.00
Koffie- en theepauze
16.00
Workshopronde 2 A, E, F of G
17.00
-
17.00
-
Afsluiting en borrel
WORKSHOPS
U kunt kiezen uit zeven verschillende workshops. Er
zijn twee rondes, dus in totaal kunt u twee workshops
bijwonen. Er is volop gelegenheid om de vragen te stellen
waarmee u in uw werk wordt geconfronteerd.
Rotde 1
A. Het herkennen van waarheid, leugens
en geheugenverlies
• Kun je aan iemand zien of hij/zij de waarheid spreekt of
niet?
Welke hulpmiddelen zou je daarvoor kunnen
gebruiken?
• Verdachten en getuigen met geheugenverlies: echt of
geveinsd?
Neuropsychologische benadering van het geheugen
mr. Hans Pieters, Senior advocaat-generaal,
Ressortsparket Vestiging Arnhem-Leeuwarden
prof. mr. dr. Eric Rassin, Bijzonder hoogleraar
Rechtspsychologie, Erasmus Universiteit Rotterdam
-
-
8. De grenzen van het verschoningsrecht
en de geheimhoudingsplicht: getuigen met
een bijzonder beroep
• Hoe te handelen, juridisch en praktisch, met getuigen
die een beroep kunnen en mogen doen op hun
geheimhoudingsplicht en verschoningsrecht?
prof. mr. dr. Wilma Duijst, Forensisch arts, GGD
lisselland en Nederlands Forensisch Instituut (NR),
Bijzonder hoogleraar Forensische geneeskunde en
Gezondheidsstrafrecht, Universiteit van Maastricht,
Raadsheer-plv, Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
C Omgaan met traumatische ervaringen:
slachtoffers van mensenhandel of
loverboys als getuige
• Mogelijke achterliggende factoren bij inconsistente
verklaringen en inconsequent gedrag van slachtoffers
van mensenhandel of slachtoffers van loverboys
• Het problematische geheugen
dr. Marian Tankink, Medisch antropoloog en
hoofdredacteur van het internationale tijdschrift
‘lntervention War Trauma Foundation
D. Effectief en betrouwbaar politieverhoor
van ooggetuigen
• Invloeden op de getuige en zijn verklaring
• Werkproces verhoor
• Verhoormethoden
Adri van Amelsvoort, Oud-hoofdinspecteur van politie
Freelance docent en auteur van politievakliteratuur
drs. Imke Rispens, Recherchepsycholoog, Docent
gedragswetenschappe Politieacademie
Beiden zijn auteur van het boek Handleiding Verhoor
cLi
-‘
Rofldêll’
A. Het herkennen van waarheid, leugens en
geheugenverlies (herhaling Ronde 0
• Kun je aan iemand zien of hij/zij de waarheid spreekt of
niet?
- Welke hulpmiddelen zou je daarvoor kunnen gebruiken?
• Verdachten en getuigen met geheugenverlies: echt of
geveinsd?
Neuropsychologische benadering van het geheugen
mr. Hans Pieters, Senior advocaat-generaal,
Ressortsparket Vestiging Arnhem-Leeuwarden
prof. mr. dr. Eric Rassin, Bijzonder hoogleraar
Rechtspsychologie Erasmus Universiteit Rotterdam
-
E. Het effectief hören van getuigen:
hard als het moet, zacht als het kan?
• Op welke wijze kun je zoveel mogelijk en de beste
informatie uit een getuige halen?
• Psychologische aspecten en juridische regels
• Hoe omgaan met verschillende typen getuigen (burger,
slachtoffer, opsporingsambtenaar)?
• Juridische en psychologische valkuilen: tips voor de praktijk
mr. Jop Spijkerman, Strafrechtadvocaat, Wladimiroif
Advocaten, Den Haag
dr. Madde Willemsen, Psycholoog, trainer
getuigen verhooç (interculturele) communicatie en
leiderschap, Fijneman en Wilemsen, GITP
F. Getuigenbewijs en kansberekening:
onverenigbare grootheden of ongekende
mogelijkheden?
• Aan de hand van de Schiedammer Parkmoord en
andere strafzaken
• Is kansberekening/statistiek een bruikbaar hulpmiddel
om getuigenbewijs te kunnen waarderen?
dr. Frans Alkemade, Fysicus
mr. Harry Stikkeibroeck, Voormalig senior raadshee,
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
G. Anoniemé getuigen, bedreigde getuigen
en kroongetuigen; wat kun/moet je ermee
in het strafproces?
• Een juridisch en praktisch kader voor het omgaan met
dergelijke getuigen
• Toenemend belang van dergelijke getuigen in zaken die
betrekking hebben op de onderwereld/maffia/criminele
organisaties
• Voetangels en klemmen bij het sluiten van deals met Justitie
• Bijstandsverlening door de advocaat
• Toetsingscriteria van de rechter
mr. Willem Jan Ausma, Advocaat, Ausma De Jong
Advocaten
mr. Tim Smits, Rechter-commissaris, Rechtbank Rotterdam
kerckebosch
UITGEVERIJ STUDIECENTRUM
Actuele informatie / Aanmelden
Studiecentrum Kerckebosch
Postbus 122 3700 AC Zeist
Telefoon: 030-698 4222
E-mail: [email protected]
www. kerckebosch nI
Themadag
Getuigen in strafzaken
—
Datum
Vrijdag 29september2017
.
Uw adresgegevens
Gegevens wijzigen of verwijderen?
Ga naar uw Mijn Kerckebosch-account
of geef het door via
[email protected].
Locatie
Hotel Veenendaal
Bastion 73
3905 Ni Veenendaal
Organisatie
Studiecentrum Kerckebosch
Klantenservice: 030-698 4222
[email protected]
Organisatorisch:
Stephanie van der Linden
030-698 4217
[email protected]
Inhoudelijk:
Idith Beljaars
030-698 4204
[email protected]
Accreditatie
NOvA 5 PO-punten
Ingeschreven advocaten specialisatie
Slachtofferzaken (RvR) 5 punten
Voor concrete puntentoekenning kunt u op
www.kerckebosch.nl kijken of contact
opnemen via [email protected].
Alle deelnemers krijgen kort na de
bijeenkomst een deelnamecertificaat
toegestuurd.
Volg ons ook op twitter! @kkbstrafrecht #getuigen
MET MEDEWERKING VAN:
Wat is mijn investering?
Vroegboekprijs tot 1 augustus 2017:
€ 345,- per persoon excl. btw
Daarna:
€ 395,- per persoon excl. btw
€ 375,- per persoon excl. btw bij
gelijktijdige aanmelding van twee of
meer deelnemers uit een en dezelfde
organisatie.
Inclusief koffie/thee/lunch/aperitief en
(digitaal) documentatiemateriaal.
Hoe meld ik mij aan?
Meld u snel en gemakkelijk aan op
www. kerckebosch nI
Spoedig na ontvangst van uw
aanmelding sturen wij u een bevestiging
van uw deelname en een (digitale)
factuur; ongeveer tien dagen voor dato
ontvangt u uw inschrijvingsbewijs en
een routebeschrijving.
Eventueel kunt u zich aanmelden via
e-mail: [email protected]
.
Ik ben verhinderd
Annulering is uitsluitend schriftelijk
mogelijk tot drie weken voor dato, na
deze datum is annulering niet meer
mogelijk. U kunt zich echter te allen
tijde laten vervangen door een collega.
Bij tijdige annulering wordt € 75,exclusief btw administratiekosten in
rekening gebracht.
www.kerckebosch.nl
1!
dr. Frans Alkemade
drs. Imke Rispens
Fysicus
Recherchepsijcholoog,
Docent-gedragswetenschappei
Politieacademie
Adri van Ameisvoort
mr. Tim Smits
Oud-hoofdinspecteur
van politie, Freelance
docent en auteur van
politievakliteratuur
Rechter-commissaris
Rechtbank Rotterdam
mr. Willem Jan Ausma
mr. Jop Spijkerman
Advocaat
Ausma De Jong Advocaten
Strafrechtadvocaat
Wiadimiroif Advocaten,
Den Haag
mr. dr. Sven Brinkhoff
mr. Harry Stikkeibroeck
Docent en onderzoekei
Faculteit Rechtsgeleerdheid,
Radboud Universiteit
Nijmegen
Voormalig senior raadshee
Gerechtshof ArnhemLeeuwarden
prof. mr. dr. Wilma Duijst
dr. Marian Tankink
Forensisch arts GGD Usselland
en NF4 Bijzonder hoogleraar
Forensische geneeskunde en
Gezondheidsstraftecht, Universiteit
van Maastricht Raadsheer-plv,
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Medisch antropoloog en
Hoofdredacteur van het
internationale tijdschrift
‘Intervention War Trauma
Foundation
mr. Hans Pieters
dr. Madde Willemsen
Senior advocaat-generaal,
Ressortsparket Vestiging
Arnhem-Leeuwarden
Psycholoog, trainer
getuigenverhooi
(interculturele) communicatie
en leiderschap, Fijneman en
Willemsen, GUP
prof. mr. dr. Eric Rassin
Bijzonder hoogleraar
Rechtspsychologie,
Erasmus Universiteit
Rotterdam