Geschiedenis Bezoek Herdenkplaats Informatie Geschiedenis Woordenlijst Buitenwerks: tegen een groter gebouw aangebouwd. Campanile: constructie waarin zich één of meerdere klokken bevinden. Châtelet: ingangspoort tussen twee torentjes. Drie-eenheid: symbolische verbeelding van God in drie personen, de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Heilige Kapel: de koninklijke kapel die gebouwd werd door Lodewijk de Heilige, om er de relikwieën van de passie van Christus te bewaren (de doornenkroon, een stukje van het kruis, de spons en de lans). Honderdjarige oorlog: een opeenvolging van conflicten tussen de Franse en de Engelse koningen, van 1337 tot 1453. Lambrisering: bekleding van muren en plafonds met smalle houten stroken. Uitkraging: uitbouw, erker. Praktische informatie Gemiddelde duur van een bezoek: 2 uur Rondleidingen. Rondleidingen met audiogids in het Frans, Engels, Duits, Spaans en Italiaans. Aangepaste rondleidingen voor minder valdiden. Het Centre des monuments nationaux geeft een collectie gidsen uit over de Franse monumenten, die in diverse talen vertaald zijn. De Éditions du patrimoine zijn verkrijgbaar bij de boekhandel. Centre des monuments nationaux Château de Vincennes Avenue de Paris 94300 Vincennes tél. 01 48 08 31 20 fax 01 58 64 23 95 www.monuments-nationaux.fr Herdenkplaats Informatie L crédits photos R.-G. Ojéda © RMN. illustrations François Brosse, Marie-Hélène Forestier. conception graphique Plein Sens, Anders. réalisation Marie-Hélène Forestier. traduction Caractères et cætera. impression Néo-Typo, juin 2007. L Bezoek 15 Muur en torens De muur is onderdeel van het grote project van Karel V om van Vincennes een echte vestingstad te maken. Hij is 1100 meter lang, telt negen torens en beschermt een groot gebied waar honderden mensen leefden. De torens zijn 40 tot 42 meter hoog en dienden als woning en als verdediging. Zeven torens zijn afgebroken voor de plaatsing van kanonnen, toen Napoléon I van Vincennes een militaire vesting maakte. In de XIXde eeuw zijn tegen de wallen bunkers gebouwd. La Tour du Village (A) is de oorspronkelijke hoofdingang en heeft zijn hoogte behouden. De gevel was ooit versierd met beelden, net als de châtelet van de vestingtoren. De torens Tour des Salves (B) en Tour du Bois (C) waren ook ingangen met ophaalbrug en hadden eveneens een beeldversiering. 16 De klassieke paviljoenen maken deel uit van uitgebreide werkzaamheden, die vanaf 1654 zijn uitgevoerd op verzoek van Mazarin en vervolgens Lodewijk XIV. Het paviljoen van de koning rechts en dat van de koningin links zijn geheel symmetrisch en vormen een mooi geheel in klassieke stijl samen met de openingen in de zuidwal, de Tour du Bois die is omgebouwd tot een triomfboog en de bogengang. 17 De bouw van het wapenpaviljoen dateert uit de regeerperiode van Lodewijk XVIII (1815-1824). Er was toen een artilleriearsenaal in gevestigd, de grote deuren lieten het zware oorlogstuig door. Tegenwoordig is hier de bibliotheek en een gedeelte van de archieven van de historische dienst van Defensie te vinden. Geschiedenis Bezoek Herdenkplaats Informatie L Een nationale herdenkingsplaats Sinds 1948 worden achtereenvolgens in het kasteel de historische afdelingen van de Franse landmacht, luchtmacht, marine en Gendarmerie gevestigd. In 2005 zijn deze samengevoegd binnen de historische dienst van Defensie. Nu is dit het derde fonds na de Archives nationales en de Bibliothèque nationale de France. De aanwezigheid van de archieven van Defensie in dit openbare monument maakt van Vincennes een belangrijke nationale herdenkplaats. Geschiedenis Herdenkplaats L Informatie nederlands kasteel van Vincennes Getuige van de Franse geschiedenis Een versterkte koninklijke verblijfplaats Een voorbeeldig werkterrein De restauratie die net na de Tweede Wereldoorlog is begonnen gaat nog steeds door en heeft ertoe geleid dat de vestingtoren 12 jaar lang gesloten is geweest. Sinds 1994 hebben zeer uitgebreide archeologische onderzoeken en wetenschappelijke studies veel kennis over de Middeleeuwen opgeleverd. De restauratie van de vestingtoren heeft de oorspronkelijke decoraties aan het licht gebracht en het gebruik van ijzer voor de versterking van de structuur. De opgravingen hebben geleid tot de ontdekking van een immens hydraulisch systeem en de diverse bouwperiodes van het kasteel. Deze uitgebreide restauratie was noodzakelijk om ervoor te zorgen dat het kasteel van Vincennes, dat een belangrijke stap vormt in de kunstgeschiedenis en één van de grootste Europese kastelen uit de Middeleeuwen is, de tijd kan blijven doorstaan. Bezoek Miniatuur XV de eeuw. In de XIIde eeuw bouwen de Capetingische koningen een jachtkasteel in het bos van Vincennes. Aan het begin van de Honderdjarige oorlog* begint Jan II de Goede (1350-1364)** er vlakbij aan de bouw van de vestingtoren. Zijn zoon Karel V (1364-1380) voltooit deze rond 1370. Toren en kasteel worden vervolgens beschermd door een muur met negen torens. Bij het overlijden van Karel V is net met de bouw van de Heilige Kapel begonnen: de poort wordt één van de eerste kunstwerken van de flamboyante gotiek. In de XVI de en XVII de eeuw vluchtten de koningen achter de muren van het enorme kasteel in onrustige tijden. De onregelmatige aanwezigheid van Lodewijk XIV (1643-1715) wordt gekenmerkt door nieuwe gebouwen, tot hij zich definitief in Versailles vestigt in 1682. Militaire vesting Vincennes verliest dan zijn rol als koninklijk verblijf en in de Franse Revolutie een groot arsenaal. Napoleon bevestigt deze militaire bestemming per decreet van 16 maart 1808 en maakt de vesting geschikt voor de moderne artillerie door de muren neer te halen. *Uitleg op de achterzijde. **De data geven het begin en het einde van de regeerperiode aan. Geschiedenis Bezoek Herdenkplaats Informatie L 1 Het Capetingische kasteel Onder het gras en de centrale laan hebben opgravingen de funderingen van het kasteel blootgelegd: meerdere gebouwen die in de loop van de XIIIde en XIVde eeuw werden opgericht rond een binnenplaats. Het kasteel wordt de hoofdverblijfplaats van Lodewijk de Heilige en belangrijke evenementen in het leven van de koninklijke familie vinden er plaats, zoals de geboorte van de eerste kinderen. Vanaf de XVII de eeuw wordt het langzaamaan afgebroken. Aan het eind van de XIIIde eeuw wordt 2 een fontein aangelegd midden op de binnenplaats. Deze wordt gevoed door een modern hydraulisch systeem. Onder Karel V wordt de fontein hersteld en is nu de enige zichtbare getuige van het kasteel. C 16 16 3 14 15 B 17 2 1 De vestingtoren 3 De châtelet* is de hoofdingang van de vestingtoren. De voorgevel droeg oorspronkelijk een grote gebeeldhouwde decoratie. De beelden van Karel V, zijn echtgenote Jeanne de Bourbon en Sint Christoffel begroetten de bezoekers. Boven de beelden troonde een Drie-eenheid* , symbool van de goddelijke bescherming van de macht. De vestingtoren is een architecturaal hoogstandje en beeldt een uitzonderlijke politieke wil uit: de bouw ervan ging snel en was duur. Deze dikke vierkante toren, met vier hoektorentjes, heeft zes verdiepingen waarvan de gewelfde plafonds op een enkele, dunne centrale pilaar rusten. Elke verdieping heeft dezelfde indeling: een grote centrale zaal en ruimtes in de hoektorentjes. De toren is 50 meter hoog; het is de hoogste middeleeuwse vestingtoren. Hij wordt beschermd door een muur en een diepe gracht, oorspronkelijk gevuld met water. Links A N op de binnenplaats neemt u de oudste bewaard gebleven buitenwerkse trap* , verlicht door vijf openingen. 4 Vanaf het terras van de Châtelet heeft u overzicht over het hele kasteel. Op de gebeeldhouwde onderzijden van de ramen op de tweede en derde verdieping, aan de kant van de vestingtoren, ziet u musicerende engeltjes, profeten en fantasiefiguren. 5 De campanile* bovenaan de trap herbergt een kopie van de klok die in 1369 werd geïnstalleerd. Dit was een première voor een ‘burgerlijk’ gebouw. 6 Het kantoor ligt op de tweede verdieping van de Châtelet: Karel V werkte en ontving hier bezoek en in de twee aanliggende torentjes werkten zijn twee secretarissen. 7 De weergang was in de Middeleeuwen niet overdekt. De koning gebruikte de gang om van zijn werkruimte naar zijn appartement te gaan, op de verdieping van een gebouw op de binnenplaats. Dit gebouw is verdwenen maar de openingen zijn zichtbaar in de muur aan de binnenplaats. 8 Het bruggetje was in de Middeleeuwen de enige toegang tot de vestingtoren. 9 In de raadzaal wordt een film getoond over de geschiedenis van het kasteel ten tijde van Karel V. Oorspronkelijk werden hier officiële recepties gehouden en de werksessies met de koning en zijn adviseurs. Indien nodig diende de ruimte als slaapkamer voor de koningin of familieleden. De koepels dragen nog de lambrisering* die de muren sierde in de XIVde eeuw. Let op het beeldhouwwerk in deze ruimte, dat u terugvindt van de begane grond tot de derde verdieping: een kapiteel op de centrale pilaar, draagstenen met evangelische symbolen in de hoeken en profeten in het midden van de muren. 10 5 4 12 9 8 6 11 13 3 7 10 De slaapkamer, in de centrale ruimte van de tweede verdieping, heeft een prachtige schouw. De koning bewaarde zijn mooiste manuscripten in een kist die in de westelijke vensteropening stond. De motieven op de boogribben geven een idee van het geraffineerde decor van het enige middeleeuwse koninklijke woonverblijf dat in de originele indeling bewaard is gebleven. 11 De huiskapel loopt over in de kapel, die zich in de noordoost toren bevindt. 12 De schatkamer, in de noordwest toren, was de opslagplaats voor de zakken goud en het mooiste goudwerk van Karel V. De kamer leidt naar de latrines en het uitkragende* kantoor, die toegevoegd werd na voltooiing van de tweede verdieping. 13 Op de begane grond is een oorspronkelijke put te vinden. De scheidingsmuur dateert uit de Middeleeuwen. Het gevangenisverleden van de vestingtoren vanaf de XVIde eeuw is hier nog te zien. 14 De Heilige Kapel Charles V sticht deze kapel in 1379 naar het model van de Heilige Kapel* in het Palais de la Cité te Parijs. Deze kapel bevat echter maar één verdieping met een bidbankje voor de koningin, rechts, en de koning, links en een gebouw met de sacristie en de schatkamer. De bouw begint onder Karel V, gaat door onder Karel VI en wordt pas tijdens de regering van Hendrik II (1547-1559) voltooid. De beeldhouwwerken van de westingang getuigen van de beeldhouwkunst aan het begin van de XVde eeuw. N Een brede, comfortabele trap bevindt zich in de zuidwest toren: deze door de koning gewenste aanpassing leidt naar de tweede verdieping van zijn woonverblijf. *Uitleg op de achterzijde.