Detectie van occulte Hepatitis B bij bloeddonoren

Detectie van occulte Hepatitis B bij
bloeddonoren
Marco Koppelman1, Theo Cuypers2, Harry Bos1, Maarten Koot2,
Hans Zaaijer3
1afdeling
Nationaal Screening laboratorium Sanquin (NSS), divisie Diagnostiek
2afdeling Virus Diagnostiek (VD), divisie Diagnostiek
3afdeling Bloedoverdraagbare Infecties (BOI), divisie Research
Verloop van ‘oplossende’ Hepatitis B
HBV NAT-only: HBV-DNA=pos en HBsAg=neg
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Vroege window (pre-HBsAg; net
geïnfecteerd)
Late window (oplossende infectie,
anti-HBc pos)
Occulte infectie: Aanwezigheid van
HBV DNA zonder aantoonbaar
HBsAg na de primaire infectie
(>6mnd), meestal anti-HBc pos
HBsAg mutanten (testprobleem
HBsAg test)
Onderdrukte infectie na vaccinatie
of co-infectie met HIV/HCV
Labcontaminatie (één buis)
Definities Occult HBV infectie (OBI)
European Association for the Study of the Liver (EASL) in
2008
Aanwezigheid van HBV DNA in de lever (met detecteerbaar of
niet detecteerbaar HBV DNA in het serum) van individuen die
negatief zijn in de huidig beschikbare hepatitis B surface
antigen (HBsAg) tests (Hollinger et al. J.Viral Hepatitis 2010, 17:1-15)
Allain et al in 2009
Aanwezigheid van HBV DNA zonder detecteerbaar HBsAg
die wordt waargenomen na de initiële periode van de
primaire infectie en meestal samengaat met de
aanwezigheid van anti-HBc (Allain et al. Blood Transfus 2009;7: 174-182)
Occulte HBV infectie
1. Bij iedereen na geklaarde HBV infectie?
a. tijdelijk?
b. blijvend?
2. Bij sommigen na geklaarde HBV infectie?
a. tijdelijk?
b. blijvend?
Verbetering gevoeligheid NAT systeem
1999-2008
AmpliScreen
Vanaf eind 2008
S201 systeem
Pools van 48
Pools van 6
HIV-1
HIV-2
967 IU/ml
Geen detectie
294 IU/ml
13 cp/ml
HCV
226 IU/ml
66 IU/ml
HBV
Niet getest
23 IU/ml
Toegevoegde waarde S201 systeem: HBV DNA en HIV-2 RNA en
veel hogere automatiseringsgraad
Workflow cobas s 201
Primaire donor testbuizen
Testbuis Pooling:
Hamilton Star
Pro-V robot
Pooling Werkstation
Nucleïnezuur extractie:
AmpliPrep
Resultaat Management:
Roche PDM Software
File voor LIMS
Overdracht PCR
Test resultaat
Real-time PCR Amplification and Detection:
TaqMan
• MPX testresultaten via LIMS naar
eProgesa
• Donaties wel/niet vrijgegeven
• Specificiteitsonderzoek en
resultaat naar eProgesa
• Confirmatie onderzoek
AMPLILINK Software
NAT Laboratorium
• cobas s201 systeem (Roche)
– 4 Hamilton Star robots
– 8 cobas AmpliPrep robots
– 8 docking stations
– 8 cobas TaqMan real-time PCR
apparaten
– Donaties worden getest in pools
van 6
– 4000-5000 donaties/dag
– Doorloopsnelheid: 5000 donaties
in 12 uren
– Multiplex PCR: simultane detectie
van HBV, HIV, HCV
Geschatte rest risico’s Sanquin donorbestand
als gevolg van vroege window infecties
Virus
Incidentie onder reguliere Window
periode
donoren (per 106
(dagen)
donorjaren)
Kans op een
geïnfecteerde
donatie (per
miljoen donaties)
HIV-1
7.4
11
0.2
HCV
5.7
10
0.2
HBV
14.7 (44.2)*
25
3
*Incidentie gecorrigeerd met een factor 3 voor acute opgeloste HBV infecties tussen
twee donaties in
Occulte Hepatitis B wordt niet meegeteld bij berekening
rest risico
Opbrengst donorscreening sinds invoering
S201 systeem in November 2008
Virus
NAT
Serologie NAT only
HIV-1
3
3
0
HCV
8
3
0
HBV
40
27
13 (33%)
NAT only donaties
Casus
M/V
Leeftijd
Type donatie
NAT
HBsAg
anti-HBc
anti-HBs
Type infectie#
+ (21.115)
-
-
-
Vroege window
-
Occult/late window
1
M
31
Regulier
2
M
59
1ste donatie
+ (<12)
-
+
3
M
53
Regulier
+ (<12)
-
+
4
V
43
Regulier
+ (<12)
-
+
-
Occult
5
V
46
Regulier
+ (<12)
-
+
-
Occult
6
M
58
Regulier
+ (<12)
-
+
-
Occult
7
M
68
Regulier
+ (<12)
-
+
+ (18 IU/L)
Occult
8
M
64
Regulier
+ (<12)
-
+
+ (14 IU/L)
Occult
9
M
63
Regulier
+ (<12)
-
+
+ (86 IU/L)
Occult
10
V
63
Regulier
+ (220)
-
+
-
Occult1
11
M
46
Regulier
+ (<12)
-
+
-
Occult
12
V
61
Regulier
+ (<12)
-
+
+ (31 IU/L)
Occult
13
M
26
Regulier
-
-
-
-
labcontaminatie
Occult
#gebaseerd op anti-HBc eerdere donaties (soms HBV DNA/anti-HBs)
1casus
10: 2x betrokken bij transmissie van HBV, donatie 2007 (Trombopool en Ery-concentraat)
Samenvatting 13 HBV NAT-only donaties
• 1x vroege window periode infectie
• 1x HBV infectie bij nieuwe donor
– Occult of late window periode (antiHBc pos)
• 10x occulte HBV infecties bij
reguliere donoren
– 10/10 (100%) anti-HBc pos
– 4/10 (40%) anti-HBs pos (<100 IU/L)
– 1x transmissie via Trombo en Ery’s
(anti-HBs neg)
• 1x labcontaminatie
Opschoon effect donoren met occulte HBV
• Geen anti-HBc test op Sanquin donoren
• Donorbestand schoont zeer langzaam op (duurt jaren, nooit)
• Voorbeeld Vlaanderen
• Vergelijkbare donorpopulatie
• Vanaf januari 2010 worden alle donaties getest op HBV DNA met S201 systeem
• Nog geen enkel occulte HBV donor gevonden
• Verschil met Nederland: Vlaanderen doet anti-HBc (nieuwe donoren)
• In Duitsland sinds september 2006 verplichte antiHBc test ingevoerd
• lange discussie over introductie HBV NAT of anti-HBc test
• Anti-HBc pos donatie mag gebruikt worden als anti-HBs > 100 IU/L en HBV DNA
(gevoeligheid <12 IU/ml HBV DNA) niet aantoonbaar is
Introductie HCV screening
120
102
aantal geinfecteerde donors
221 HCV+ reguliere donors
99
100
80
52
60
39
35
33
40
22
20
16
20
18
15
20
10
20
12
9
5
10
5
5
0
88 89 90
91 92
93 94
95
4
2
jaar
start HCV screening
1
3
3
1
3
0
97
4
HCVnieuw
2
0
96
3
98
99
0
1
2
3
4
5
1
5
1
6
7
0
8
HCVreg
Conclusies
• Introductie van HBV NAT verhoogt de virusveiligheid van bloed
• Occulte HBV bij donoren is moeilijk op de sporen: HBV DNA gehalte ligt
rond de detectie grens van de meest gevoelige HBV DNA testen (20
IU/ml). Er is geen eenmalig opschoningseffect
• Occulte HBV infecties zijn (potentieel) infectieus
• Opsporen van occulte HBV bij donoren zal effectiever zijn als anti-HBc
screening wordt ingevoerd
• Is het te overwegen de anti-HBc test in te voeren?
• Specificiteit van anti-HBc testen is sterk verbeterd1
– Oudere generatie testen: 98.86% - 99.27%
– PRISM HBcore test: 99.83%
• Relatief eenvoudig in te voeren op PRISM
1Hourfar
MK et al. (2009) Int. J. Lab. Hematology 31:649-656