Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt.

Decompensatio cordis bij de
geriatrische patiënt.
CarVasz 21-11-2014
Katie Dermout, klinisch geriater
Inhoud
•
•
•
•
•
•
•
Epidemiologie
Symptomatologie
Diastolisch hartfalen
Comorbiditeit
Onderzoek
Therapie
Prognose
Criteria Hartfalen
Incidentie Hartfalen
Symptomatologie
Diagnose diastolisch hartfalen
Diastolisch hartfalen
Systolisch/diastolisch hartfalen
Therapie diastolisch hartfalen
Effect antihypertensiva
Comorbiditeit
Hartfalen en cognitie
• Delier
• Cognitieve stoornissen
Delier
• Hypoxie is een oorzaak van delier.
• Orthopneu leidt tot nachtelijk delirante
episodes.
• Hartfalen is onafhankelijke voorspeller voor
een postoperatief delier.
Dementie en cognitie
• Dementie komt 1,8 × zo vaak voor bij hartfalen,
vooral ziekte van Alzheimer en een kwart betreft
vasculaire dementie.
• Oorzaken:
(Archives int. Med. 2006, 166: 1003-8)
–
–
–
–
–
Hypoperfusie
Embolie
↑RR, ↓RR
Atrium fibrilleren
Chronische ontstekingsfactoren
Gevolgen Hypoperfusie op cognitie
• Leidt tot vermindert executief functioneren,
geheugenproblemen, taalvaardigheid en mentale
verwerkingssnelheid.
• Duidelijke witte stof afwijkingen in de hersenen.
• Neuronale energiecrisis waardoor afwijkende
eiwitten aangemaakt worden (hypothese).
• Chronische hypoperfusie leidt tot een verstoorde
perfusie homeostase.
• ↑ NT-proBNP -> ↓ MMSE
Medicatie met effect op cognitie
•
•
•
•
Bèta blokkers
Calciumantagonisten
ACE remmers
Middelen tegen hartritme stoornissen
Hartfalen en depressie
• Bij 40% van de patiënten met hartfalen komt
een depressie voor.
• Deze overlijden 2 maal zo vaak.
• Een kwart van de patiënten met depressie
wordt geselecteerd en slechts de helft
behandelend
Depressie en hartfalen
Incontinentie
• Denk bij diuretica gebruik aan gevolgen voor
de continentie.
• Gevolg is sociale isolement.
• Nachtelijk vallen bij gehaast nycturie.
Hartfalen en sarcopenie/ondervoeding
• Sarcopenie is spierverlies leidend tot verminderde mogelijkheid tot
inspanning en spierkracht.
• Sarcopenie komt bij 20% voor.
• Gewichtsverlies is voornamelijk spierweefselverlies.
• Dit gaat sneller verloren dan vetweefsel.
• Leidt tot vermindert functioneren verhoogde opname in ziekenhuis en
verhoogde mortaliteit.
• Waarschijnlijk zijn inflammatoire processen mede de oorzaak voor
katabole situatie.
• Ondervoeding komt veel voor, ook vanwege de resorptie stoornissen in de
darm door oedeem in de darmwand en buik.
• Slecht eten door vermoeidheid en door zout arm dieet icm veranderende
smaak en reuk op oudere leeftijd.
Hartfalen, vallen en osteoporose
• Mensen met hartfalen hebben een hoger risico
op heupfracturen (5 ×↑ bij vrouwen).
• De mortaliteit na de heupfractuur is 2 ×↑.
• 30% meer aantoonbare ernstige fracturen.
• Medicamenteuze behandeling van hartfalen
veroorzaakt een verhoogd risico op vallen.
• ↓ RR en OH spelen hierbij een rol, evenals de
mictie drang ten gevolge van diuretica.
Comprehensive geriatric assessment
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Anamnese
Heteroanamnese
Sociale anamnese
Biografisch anamnese
Voorgeschiedenis
Lichamelijk onderzoek
Neurologisch onderzoek
Psychiatrisch onderzoek
Aanvullend onderzoek
Meten is weten
•
•
•
•
•
•
•
MNA (voeding)
MMSE (cognitie)
GDS (depressie)
ADL/IADL (funcioneren)
DOSS (delier)
Frax (osteoporose)
Mantelzorgerbelastingtest
Behandelplan
• Vier domeinen
–
–
–
–
Somatisch
Psychisch
Functioneel
Sociaal
• Zinvol medisch handelen
• Prognose
• Slecht nieuws gesprek
Therapie
• Polyfarmacie
• Therapietrouw
• Leefstijlinterventies:
– Bewegen
– Eten
– Zoutarm dieet
– Vochtbeperking
Therapietrouw
• Adherence:
in hoeverre de patiënt afspraken nakomt.
• Compliance:
de mate waarin de patiënt de aanbevelingen van de
voorschrijver opvolgt.
• Concordance:
in hoeverre patiënt en behandelaar het eens worden
over de behandeling.
• Persistence:
in hoeverre de patiënt het geneesmiddelgebruik
volhoudt.
Falen therapie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Vergeetachtigheid.
Ingewikkelde doseringsschema's.
Patiënt begrijpt het behandeldoel niet goed.
Veranderende naam en/of verpakking.
Veel verschillende medicijnen.
Analfabetisme.
Slechtziendheid.
Kosten.
Mogelijke bijwerkingen zoals vermeld bijsluiter.
Weerzin tegen medicijn gebruik, ontkenning ziek zijn.
Prognose hartfalen
Prognose tabel hartfalen
JAMA, nov 2003 vol 290, no. 19