Koortslip hoe ga je hier mee om Een koortslip komt regelmatig voor. Veel ouders van jonge kinderen weten niet dat een koortslip voor een pasgeboren baby gevaarlijk kan zijn. Jonge ouders die last hebben van een koortslip dienen de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen tijdens de verzorging van hun pasgeboren kind. Een koortslip kan namelijk de oorzaak zijn van het optreden van een ernstig verlopende herpesinfectie bij pasgeborenen. Onderzoek toont aan dat slechts één op de vijf ouders zich hiervan bewust is. Een koortslip is een virusinfectie, die wordt veroorzaakt door het herpes simplex virus. Vrijwel iedereen is als kind met dit virus in aanraking gekomen en er door besmet. Zo’n eerste besmetting verloopt vaak zonder klachten en gaat ongemerkt voorbij. Het virus blijft echter in het lichaam aanwezig, trekt zich terug in bepaalde zenuwcellen en gaat in rustfase. Bij mensen die last hebben van een koortslip, wordt het virus onder bepaalde omstandigheden (koorts, spanningen, menstruatie of blootstelling aan zonlicht) weer actief. Resultaat: een aanval van een koortslip. Hoe herken je een infectie met het herpes simplex virus? In veel gevallen ontstaan op de huid rond de mond één of meerdere rode plekken, pijnlijke verdikkingen en blaasjes. Deze “koortsblaasjes” zijn gevuld met vocht waarin het virus zich bevindt. De blaasjes barsten open of verdrogen en vormen korstjes. Deze vorm noemt men een koortslip. Als een koortslip niet behandeld wordt, duurt het ongeveer twee weken voordat het genezen is. De blaasjes kunnen echter ook op andere delen van het lichaam voorkomen, bijvoorbeeld rond de ogen, op en rondom de tepel en op en rondom de geslachtsdelen. Is een koortslip besmettelijk? Ja, in de fase van blaasjesvorming en het openbarsten van de blaasjes met het virusvocht, is de kans op besmetting het grootst. Je kunt het overbrengen op je baby door direct contact zoals knuffelen. Als je met je vingers het blaasje hebt aangeraakt of de speen of fles van je baby in je mond hebt gepakt, kun je je baby ook besmetten. De fase van vorming en het openbarsten van de blaasjes wordt ook wel de actieve fase van een koortslip genoemd. Eén op de zes Nederlanders heeft regelmatig last van een koortslip. De één wordt vaker (tot meer dan acht keer per jaar) geplaagd door een koortslip dan de ander. Een koortslip is gevaarlijk voor pasgeboren baby’s Als ouder moet je extra voorzichtig zijn bij een koortslip. Bij pasgeboren baby’s kan een koortslip de oorzaak zijn van het ontstaan van een ernstige herpesinfectie. Behalve een koortslip kan het herpes simplex virus de volgende ziekteverschijnselen bij een baby tot gevolg hebben: • Ontsteking van de vingers/duim (vooral bij baby’s die duimzuigen). • Huidafwijkingen. • Als het virus in het oog komt, bijvoorbeeld via de handen, kan een ooginfectie ontstaan. Hierdoor kan blijvende slechtziendheid optreden. • Bij jonge baby’s kan een hersen- of hersenvliesontsteking optreden, waarbij hersenbeschadiging kan ontstaan en waaraan de baby zelfs kan overlijden. Waaraan kun je zien dat je baby besmet is? Zeker in de eerste 4 maanden is het afweermechanisme van baby’s nog niet helemaal ontwikkeld. Baby’s zijn dan erg vatbaar voor het virus. De helft van de baby’s die een herpesinfectie heeft, krijgt blaasjes en korstjes. Deze zitten niet altijd rond de mond. Bij de andere helft zie je niets aan het uiterlijk van de baby. Dit maakt het herkennen van de infectie lastig. Sommige baby’s worden erg ziek. Hoe merk je dit? • Je baby voelt zich niet lekker • Hij heeft koorts, of juist ondertemperatuur • Je baby kan suf zijn • Je baby drinkt niet goed • Je baby kan spugen JGZ 242 Augustus 2011 Elke pasgeboren baby die een zieke indruk maakt, moet door de huisarts worden nagekeken. Dit geldt zeker als je baby in contact is geweest met iemand met een koortslip. Voorkom besmetting gedurende de eerste maanden door voorzorgsmaatregelen. De kans op besmetting door een koortslip is tot een minimum te beperken door onderstaande voorzorgsmaatregelen in acht te nemen: • Het dragen van een mondkapje door personen met een “actieve” koortslip tijdens het contact met de baby. Een lippatch van bijvoorbeeld Zovirax is niet voldoende. • Het goed wassen van de handen vóór de verzorging van de baby is belangrijk. • Aan mensen met een koortslip in de actieve fase wordt geadviseerd niet te knuffelen met de baby. • Dingen die de baby in de mond steekt, zoals flessen, spenen en de handjes, worden van tevoren eerst goed gewassen. Als je weet dat de speen in aanraking is geweest met het virus, moet deze eerst uitgekookt worden. • Een moeder die haar baby borstvoeding geeft en last heeft van een “actieve” infectie op haar borst, plakt het wondje af met een pleister. Als de infectie op de tepel of de tepelhof zit, moet de borstvoeding van de borst met de infectie worden afgekolfd en weggegooid. Met de andere borst kun je gewoon voeden. Als de infectie is genezen wordt de kolf eerst uitgekookt voordat deze opnieuw gebruikt wordt. • De periode waarin kans op besmetting bestaat, wordt aanzienlijk verkort als je een koortslip zo spoedig mogelijk laat behandelen. Dit kan via de huisarts, maar de geneesmiddelen zijn ook zonder recept verkrijgbaar bij de apotheek. • Bovengenoemde voorzorgsmaatregelen gelden voor iedereen die in aanraking komt met de baby op het moment dat men een koortslip heeft, zoals vader, kraamverzorgende, broertjes, zusjes, kraamvisite enz. Als je nog vragen hebt, praat er dan met een deskundige over, bijvoorbeeld de huisarts, verloskundige, kraamverzorgende, arts of verpleegkundige van het consultatiebureau. Je kunt ook altijd terecht tijdens het telefonisch spreekuur van maandag t/m vrijdag van 09.00 – 11.00 uur en van 14.00 – 16.00 uur, bereikbaar op 040 – 2 308 030. JGZ 242 Augustus 2011