Zindelijkheidstraining bij jonge kinderen

Zindelijkheidstraining
bij jonge kinderen
“alle druk van de pot!”
An Coetsiers – CEMA Antwerpen
Elke De Bruyne – CEMA Gent
Cema symposium 29/11/08
“kleuters moeten zindelijk zijn
vooraleer ze naar school gaan”
Cema symposium 29/11/08
“kinderen die veel drinken plassen
vaker in hun bed”
Cema symposium 29/11/08
“hoe vroeger men start, hoe
sneller droog”
Cema symposium 29/11/08
“het is begonnen na de scheiding”
Cema symposium 29/11/08
“ik maak mijn kind ‘s nachts
wakker want hij slaapt te diep”
Cema symposium 29/11/08
“mijn kind is te zenuwachtig/
te lui/ te slordig om droog te worden”
Cema symposium 29/11/08
“de plaswekker helpt niet!”
Cema symposium 29/11/08
“starten met zindelijkheidstraining
= de pamper weglaten”
Cema symposium 29/11/08
“mijn kind houdt te lang op”
Cema symposium 29/11/08
“met de juiste aanpak kan mijn
kind in 2 dagen zindelijk worden”
Cema symposium 29/11/08
“straffen en belonen kan een
verschil maken”
Cema symposium 29/11/08
“kinderen horen niet te drinken en
te plassen tijdens de lesuren”
Cema symposium 29/11/08
“jongens plassen als jongens,
meisjes plassen als meisjes”
Cema symposium 29/11/08
Een overzicht…

Zindelijkheid overdag




Zindelijkheid ‘s nachts





De norm?
Wanneer starten?
Hoe aanpakken?
De norm?
Wanneer starten?
Hoe aanpakken?
Als het niet lukt…
Wat bij onze patiëntjes?
Cema symposium 29/11/08
Zindelijkheid overdag
Cema symposium 29/11/08
De norm?


Medische norm: 3 à 4 jaar
Maatschappelijke norm: 2,5 jaar
 druk op de ketel (pot)!
“kleuters moeten zindelijk zijn
vooraleer ze naar school gaan”
Cema symposium 29/11/08
Wanneer starten?

Vanaf 2 jaar omdat…


Peuterpuberteit (12 – 18 m) = verzet en controle
Natuurlijke ontwikkeling:




Sluitspieren kunnen beheerst worden
Blaas groot genoeg
Beginnende bewustwording
Gevaar voor negatieve gewenning
“hoe vroeger men start, hoe sneller droog”
Cema symposium 29/11/08
Wanneer starten?


Vanaf 2 jaar
Luier 1 op 2 controles droog (na 2 u)
“starten met zindelijkheidstraining
= de pamper weglaten”
Cema symposium 29/11/08
Hoe aanpakken?
1. Luier  potje






Kies een geschikt moment
Kies een eenvoudig potje
Laat kind kennismaken met potje (boekjes)
Laat zien hoe het moet
Blote billetjes, luierbroekje, …
Reageer rustig
Cema symposium 29/11/08
Hoe aanpakken?
2. Potje  toilet
 Potje naast toilet (tijdig)
 Toilet aanpassen
 Juiste toilethouding
 Erbij blijven (tijdig afbouwen)
 Opgelet met doorspoelen!
“jongens plassen als jongens,
meisjes plassen als meisjes”
Cema symposium 29/11/08
Hoe aanpakken?

Vast drankschema: min. 1 glaasje bij…






Ontbijt
‘Tienuurtje’
Middageten
‘Vieruurtje’
Avondeten
Vast plasschema

4 à 6 x/dag
“kinderen horen niet te drinken
en te plassen tijdens de lesuren”
Cema symposium 29/11/08
Hoe aanpakken?




Houd rekening met de realiteit buitenshuis
Makkelijke kledij
Neem tijd om te plassen (voorbeeldfunctie)
Ieder zijn tempo!!!!
“met de juiste aanpak kan mijn kind
in 2 dagen zindelijk worden”
Cema symposium 29/11/08
10 geboden van droogtraining overdag
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Start niet te vroeg
Alleen bij “volle” blaas
Tijd om te plassen
Stabiele houding
Hurkzit, ook voor jongens
Gemakkelijke kledij
Pas “toilet”-training aan, aan de situatie buitenshuis
Normaal plas- en drinkpatroon
Normale leeftijd voor continentie diurna is < 3,5 j
Contacteer deskundigen/arts/therapeut voor behandeling
Cema symposium 29/11/08
En de vuilzakjes?









Zindelijk stoelgang  zindelijk urine
Geen probleem voor 4 jaar
Normaliseren van de ‘kaka’s.
Vezelrijke voeding
Voldoende drinken
Lavementen/onderzoeken beperken
Luier aanbieden!
Toiletzit na eten zonder DRUK
Als geen resultaat: PAUZE nemen
Cema symposium 29/11/08
Zindelijkheid ‘s nachts
Cema symposium 29/11/08
De norm?


Medische norm: 5 à 7 jaar
Sociale norm: bosklassen, logeerpartijtjes,
jeugdbeweging, … steeds vroeger
 druk op de ketel (pot)!
Cema symposium 29/11/08
Wanneer starten?

Voorwaarde:
Nachtelijke urine < nachtelijk blaasvolume (2 – 5 j)
 Nachtelijke urine ↓
 Nachtelijk blaasvolume ↑
 Lichamelijk rijp genoeg
 Meestal droog overdag
Cema symposium 29/11/08
Wanneer starten?


Vanaf 5 jaar
min. 3 nachten / week droge luier
! Als na 2 à 3 weken kind niet droog: luier terug
inschakelen
“starten met zindelijkheidstraining
= de pamper weglaten”
Cema symposium 29/11/08
Hoe aanpakken?


Vast plas- en drankschema
Kind positief (!) motiveren
“kinderen die veel drinken
plassen vaker in hun bed”
“straffen en belonen kunnen
een verschil maken”
Cema symposium 29/11/08
Hoe aanpakken?



Jezelf vastpinnen op
psychologische oorzaak
Kind uit bed halen om te
plassen
Boos worden, schuldgevoelens
“het is begonnen na de scheiding”
“ik maak mijn kind ‘s nachts
wakker want hij slaapt te diep”
Cema symposium 29/11/08
Hoe aanpakken?



Veel drinken na avondeten
Veel bruisende en
cafeïnehoudende dranken
Zelf medicatie of plaswekker
opstarten
“de plaswekker helpt niet!”
Cema symposium 29/11/08
Belonen?
Cema symposium 29/11/08
10 geboden voor droogtraining nacht
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Start niet voor kind overdag continent is
Nooit pamper weglaten voor kind
“kan droog zijn”
Niet uithalen ‘s nachts
Vermijd eiwitrijke, zoutrijke avondmalen
Niet meer drinken na 20 uur
Geen koffie, cola, thee
Normaal drinkpatroon overdag
Geen drank ‘s nachts
Contacteer deskundigen/arts/therapeut voor behandeling
Cema symposium 29/11/08
Als het niet lukt…
Cema symposium 29/11/08
Mogelijke oorzaken

Medisch



Raadpleeg een arts!
Onderzoek, medicatie, kine, plaswekker,
aangepast drank- en plasschema, …
Cognitief/mentaal


Kalenderleeftijd ≠ mentale leeftijd!!
Plaswekker, extra uitleg/begeleiding
“mijn kind houdt te lang op”
Cema symposium 29/11/08
Mogelijke oorzaken

Psychologisch



Eerder gevolg dan oorzaak!
Meer herval bij stress/belangrijke gebeurtenissen
Ondersteuning door psycholoog
“mijn kind is te zenuwachtig / te lui /
te slordig om droog te worden”
Cema symposium 29/11/08
Wat bij herval?

Kan zijn door:








Ziekte
Stress / ingrijpende gebeurtenis
Koppigheidsfase
…
Positieve instelling
Stapje terugnemen
Druk van de pot!
Bij blijvend herval: arts raadplegen vanaf 4 j
(overdag) of 6 j (‘s nachts)
Cema symposium 29/11/08
Wat bij onze patiëntjes?
‘Extra druk op de pot’
Cema symposium 29/11/08
Extra moeilijk!


Kalenderleeftijd ≠ mentale leeftijd!!
Motorische beperking




minder drinken (slikproblemen, meer afhankelijk)
minder plassen (meer afhankelijk)
Minder blaascontrole (neurologisch)
Aanpak:



Voldoende drinken (logopedist)
Aangepaste toiletten
Evt. plaswekker, medicatie, sonderen (arts)
Cema symposium 29/11/08