RUIMTE – DE WERELD WERELDDELEN OCEANEN Noordzee Middellandse Zee Stille Oceaan Stille Oceaan Atlantische Oceaan Indische Oceaan NATUUR – WEER EN KLIMAAT KLIMATEN IN DE WERELD Mensen passen zich aan het klimaat waarin ze leven aan. Denk maar aan: - kledij - huizen - gewassen en geteelde dieren - leefritmes (siësta, donkere en lichte uren) WEER EN KLIMAAT - BEGRIPPEN Weer is dat wat we buiten aan de lucht merken. Het bestaat uit 5 elementen: - temperatuur, wind, luchtdruk, bewolking en neerslag. Weerselementen meten we met een pluviometer(regen), barometer(luchtdruk), thermometer(temperatuur) en een windwijzer en windsnelheidsmeter. Klimaat is het gemiddelde weer op een bepaalde plaats op de wereld gedurende 30 jaar. Er zijn soorten klimaten: - tropisch klimaat, landklimaat, zeeklimaat, woestijnklimaat, poolklimaat DE WERELD DRAAIT MAAR DOOR De aarde draait om zijn eigen as en rond de zon. De aarde draait in tegenwijzerzin rond haar eigen as. Hiervoor heeft ze 24 uur de tijd nodig, wat wij 1 dag noemen. Doordat de aarde draait gebeuren er 2 dingen bij ons: - het wordt dag en nacht - het wordt warmer en kouder de seizoenen De aarde draait ook in tegenwijzerzin rond de zon. Hiervoor heeft ze 365 dagen de tijd nodig, wat wij 1 jaar noemen. Eigenlijk draait de aarde zelfs nog net iets sneller dan een jaar rond de zon, zo'n vierde van een dag. Daarom wordt er elke 4 jaar een schrikkeljaar gehouden: dit is een jaar met een extra dag, namelijk 29 februari, dan telt het jaar 366 dagen. De aarde en de maan. Waarvoor zorgt de aantrekkingskracht van de maan? Wel, stel je even voor dat de hele aarde volledig uit water zou bestaan, dan zal het water in een bult komen te staan aan de kant waar de maan zich bevindt. Dit noemen we de vloed. Doordat de aarde draait rond zijn as (1omwenteling is een dag), verandert de plaats op aarde waar zich die bult bevindt dus constant. Op een bepaald moment raak je dan ook aan de zijkanten van de aarde met relatief weinig water. Dit zijn plaatsen waar er eb is. RUIMTE - EUROPA DE KAART Het werelddeel Europa en Azië samen Eurazië De grens met Azië wordt gevormd door het Oeralgebergte. Europa kent 5 grote gebergten : - De Alpen : 1200km lang en 250 km breed - De Pyreneeën: op de grens tussen Frankrijk en Spanje - De Apennijnen: strekt zich over de lengte van Italië - De Karpaten - De Oeral: vormt de grens tussen Europa en Azië Enkele belangrijke rivieren in Europa: - De Wolga: langste rivier van Europa, stroomt in Rusland - De Donau: tweede langste rivier van Europa, doorkruist 10 landen - De Loire: stroomt door Frankrijk - De Maas: Stroomt onder andere door België en Nederland RUIMTE – BELGIË BELGIË – PROVINCIES EN PROVINCIEHOOFDPLAATSEN BELGIË – BUURLANDEN EN HOOFDSTEDEN Nederland - Amsterdam Duitsland - Berlijn Frankrijk - Parijs Groothertogdom Luxemburg - Luxemburg RUIMTE – ATLAS EN LANDSCHAPPEN OPZOEKEN IN EEN ATLAS Inhoudsopgave: - vooraan in de atlas - onderwerp van een kaart met paginanummers Register: - achteraan in de atlas - plaatsnamen, rivieren, gebergtes, landen - paginanummer en coördinaten (A,3) = eerst van links naar rechts, dan van onder naar boven Schaal: - lijnschaal 1 cm op de kaart is 10 m in de werkelijkheid - breukschaal 1 cm op de kaart is 5 000 000 cm of 50 km in de werkelijkheid Legende: De legende vertelt ons wat de symbolen op een kaart nu juist betekenen. LANDSCHAPPEN HERKENNEN Soorten landschappen: - stedelijk landschap - landelijk landschap - toeristisch landschap - industrieel landschap RUIMTE - VERKEER VERKEERSBORDEN let op, dit zijn slechts enkele voorbeelden ! Gevaarsborden driehoekig van vorm met een rode rand Oversteekplaats voor voetgangers. Plaats waar speciaal veel kinderen komen. Gevaar dat niet door een speciaal symbool wordt bepaald. Een onderbord duidt de aard van het gevaar aan. Werken. Voorrangsborden verschillende vormen en kleuren Stoppen en B5 voorrang verlenen. Voorrang. De horizontale streep van het symbool mag B15 worden gewijzigd om duidelijker plaatsgesteldheid weer te geven. B9 Voorrangsweg. B11 Einde van voorrangsweg. Gebodsborden rond en blauw met een witte binnencirkel Verplicht fietspad. Deel van de openbare weg voorbehouden voor het verkeer van voetgangers en fietsers. Verplichting de door de pijl aangeduide richting te volgen. De plaatsgesteldheid bepaalt de stand van de pijl. Wanneer het verkeersbord dat een niet-gebogen pijl voorstelt, op een hindernis geplaatst is, betekent het dat langs de door de pijl aangeduide richting moet voorbijgereden worden. Verbodsborden rond met een rode binnencirkel Verboden toegang voor bestuurders van rijwielen. Verbod aan het volgend kruispunt af te slaan in de richting door de pijl aangegeven. DELEN VAN DE WEG EEN VEILIGE FIETS