Uitgeschreven tekst bij powerpoint presentatie

advertisement
Tekst bij PowerPoint presentatie ‘Genetisch gemodificeerd voedsel’.
Jullie hebben vast wel eens van genetische gemodificeerd voedsel gehoord op tv. En als jullie één van
de producten in dit boodschappenmandje (roze koeken, dropjes, chocola, slaolie, boter, kant-enklare quiche etc.) wel eens eten, dan ben je er al (misschien onbewust) mee in aanraking gekomen.
Deze producten bevatten namelijk ingrediënten die genetisch gemodificeerd zijn.
Maar eerst; wat is genetische modificatie? Dat is dat je veranderingen (modificaties) aanbrengt in
een levend wezen (een organisme), zoals in een vogel, rups, tomaat of maïsplant. Je verandert iets in
het erfelijk materiaal, waardoor je een eigenschap naar keuze kan veranderen.
Wetenschappers veranderen dan het DNA van het organisme, want het DNA is de drager van het
erfelijke materiaal. Elk stukje DNA (dat heet een gen) bepaalt een eigenschap, bijvoorbeeld welke
kleur ogen je hebt, welke huidskleur, hoe groot een rups wordt of welke kleur een tomaat heeft.
Waarom doen wetenschappers dat? Je kunt op deze manier genen toevoegen of uitschakelen: je
kunt dus eigenschappen veranderen. Als we het hebben over voedsel, dan kun je bijvoorbeeld
veranderingen aanbrengen, waardoor je een betere kwaliteit kan krijgen (bijvoorbeeld lekkerdere
maïs), of dat je meer kunt maïs kunt verbouwen op je veld of dat het sneller groeit. Je kunt ook
zorgen dat je maïs ongevoelig wordt voor een insect of ziekte, waardoor je geen plaag meer krijgt
waardoor de oogst verloren zou gaan. Op deze manier kunnen boeren meer maïs oogsten.
Genetische modificatie is een vrij nieuwe en ingewikkelde techniek. Al heel lang proberen mensen
om de oogst te verbeteren, door fokken en veredelen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door een stier en een
koe die het meeste melk geven bij elkaar te brengen, zodat de hieruit geboren kalfjes ook weer veel
(meer) melk geven. Het handige van genetische modificatie is dat het sneller gaat, je hoeft niet te
wachten op de volgende generatie. Ook kun je nieuwe eigenschappen inbrengen, die de soort
normaal nooit zou hebben. Waar wetenschappers nu mee bezig zijn, is om rijst te verbouwen waar
extra vitamines inzitten. Hierdoor hebben ze in landen waar veel rijst wordt gegeten (bijvoorbeeld
Afrika), minder tekort aan vitamines.
Er zijn dus best wat voordelen aan de techniek: je kunt een hogere productie krijgen, een betere
kwaliteit en zorgen dat de maïsplanten niet doodgaan aan een ziekte. Dat is allemaal mooi, maar
tegenstanders zijn bang dat deze nieuwe gemodificeerde planten zich zullen verspreiden en dat dan
de normale plant wordt verdreven. En het is nog niet zeker of het geen nadelige gevolgen heeft;
misschien is het slecht voor je gezondheid om deze dingen te eten. En willen we eigenlijk wel
gemodificeerd voedsel eten? Waarom zouden we zo knoeien met de natuur?
In het kort is nu uitgelegd wat genetisch gemodificeerd voedsel is. In steeds meer producten zit
genetisch gemodificeerd voedsel (het staat vermeld op het etiket), het is goed om hierbij stil te
staan. Het spel ‘Vreet’ is ontwikkeld om op een leuke manier nog beter te begrijpen wat goede en
minder goede kanten van genetische modificatie zijn op dit moment.
Voor een uitgebreide speluitleg: zie het document ‘Handleiding’ op de website.
Download