DATA MUZIEK KUNST-FILOSOFIE-LITERATUUR

DATA
MUZIEK
KUNST-FILOSOFIE-LITERATUUR-
WETENSCHAP-TECHNIEK
POLITIEK
1756
°Mozart, 27 januari te Salzburg
Voltaire: “Essai sur les moeurs et
l'Esprit des Nations”
Burke: “On the Sublime and the
Beautifull”
°Raeburn
Zevenjarige oorlog
-Frankrijk, Oostenrijk en
Rusland tegen Engeland en
Frederik II - Pruisen-
1757
+Stamitz
+Scarlatti
° William Blake, 1757-1791 Soufflot;
het Pantheon te Parijs/
Aanslag op Lodewijk XV door
Damiens.
Diderot: Le Fils Naturel.
Uitgave van “de Nibelungen” (J. J.
Bodmer (Chriemhildes Rache und die
Klage)
°Canova
1758
J.Chr. Bach: “Dies Irae”
°Zelter
Helvétius: De l'Esprit
Rousseau: “ Lettre à d'Alembert sur les
Spectacles”
1759
+Händel
Josef Haydn: Symfonieën 1-5,
10,15,18,27,32,33,37
Voltaire: Candide
°Schiller
Boccherini: 6 strijktrio's
°Cherubini
C. Ph.E. Bach: 6 sonaten voor
piano
Reynolds sticht de Society of Artists
Reynolds: Portret van Miss Nelly O'
Brien.
1760
Canaletto schildert in opdracht van
Maria Theresia “Gezicht op Wenen
vanaf het Belvedérepaleis” (voltooid in
1761)
°Hokusai
Macpherson: “Poems of Ossian”
1760-1761 Diderot: La Religieuse, Le
Neveu de Rameau
Rousseau: “Julie ou la nouvelle Héloïse”
Berlijn door de Russen
gebrandschat
+George II van Engeland
opgevolgd door zijn
kleinzoon George III (the
madness of King George)
DATA
1761
MUZIEK
1 september, eerste “optreden”
van het wonderkind Mozart
Thomas Arne: “Judith”
Haydn: Symfonieën 6-8
Gluck: “Don Juan”
KUNST-FILOSOFIE-LITERATUURGreuze: De dorpsverloving
Rousseau: La Nouvelle Héloise
+Richardson
Porseleinfabriek van Nymphenburg
(1747 gesticht in Neudeck
1762
Gluck: Orpheus
Reizen van Nannerl en Wolfgang,
samen met vader Leopold naar
München, Wenen, Bratislava en
Linz
Rousseau: Contrat Social; Emile
Goldsmith: Chinese Letters
Wieland publiceert eerste vertaling van
de 22 delen tellende Shakespeare
vertaling
Goldoni schrijver en directeur te Parijs
aan de Comédie itallienne
1763
Familie Mozart; eerste reis door
Europa ( oa Luik, Tienen, Leuven
en Brussselmet eigen koets en
een bediende. Goethe hoort in
Frankfurt
Gabriel bouwt het Petit-Trianon te
Versailles
+Locatelli
+Rameau
Mozart speelt voor Lodewijk XV
en in Londen voor George III
Componeert zijn eerste
symfonieën
Voltaire: Dictionaire philosophique
Mozart in Londen, Gent en
Antwerpen, verder doorheen
Nederland, krijgt buiktyfus
Treedt voor het eerst alleen op.
6 vioolsonates KV 26-31
De aartsbisschop van Parijs eist het
verwijderen van de werken van
Baudouin uit het Salon om hun
immoraliteit
1764
1765
WETENSCHAP-TECHNIEK
Auenbrugger: “Inventum
novum”, percussie van de
borst als diagnostisch
methode
POLITIEK
Britse oorlogsschulden (£
127 miljoen t.o.v. een
staatsbudget van £ 8
miljoen per jaar)
Catharina II – Rusland
Onderwijsplicht in Pruisen
Vrede van Parijs – einde 7jarige oorlog
James Hargreaves: Spinning
Jenny
Dood van markiezin de
Pompadour
Winckelmann: Geschichte der Kunst
des Altertums
Hogarth: “het einde van alles”
+Hogarth
Ignaz Günther: beeldengroep Mariä
Verkündigung te Weyarn
Sterne: “Sentimental Journey through
France and Italy”
Boucher wordt “Première Peintre du
Roi”
Gothic Novel – “The Castle of
Otranto”door Horace Walpole
Oproer in Bengalen,
onderdrukt door de
Engelsen
+Frans I van Oostenrijk
opgevolgd door Jozef II
In Amerika groeit verzet
tegen de taksen vanuit
Engeland.
“Sons of Liberty”
DATA
1766
MUZIEK
KUNST-FILOSOFIE-LITERATUUR-
WETENSCHAP-TECHNIEK
POLITIEK
Mozart wordt geschilderd tijdens
een concert te Parijs door M.B.
Ollivier. Eind november is de
familie na 3 ½ jaar terug te
Salzburg. Hadyn komt aan het hof
van de Esterhazy's.
+van Wassenaer
Fragonard: “ De schommel”
+Nattier
Goldsmith: “ The Vicar of Wakefield”
1766-1768: Lessing: “Laokoon, oder
über die Grenzen der Malerei und
Poesie”
+Zimmerman (zuidduitse Barok)
°Madame de Staël
Cavendish isoleert
waterstofgas
Lotharingen weer bij
Frankrijk
°Malthus
Jozef II schenkt zijn
jachtgebied aan de Weners
(het Prater)
1767
De Mozarts verblijven in Wenen
en Moravië – “op de vlucht” voor
een pokkenepidemie – Mozart
besmet, maar herstelt.
Gluck: “Alceste”
+Telemann
Haydn: “Stabat Mater”
Lessing: “ Minna von Barnhelm”
d'Holbach: “ Le Christianisme dévoilé”
Rousseau: Dictionnaire de Musique
°Schlegel
+Rococo-architect Baurscheit de jonge
°Humboldt
Frederik II schrijft zijn
Antimachiavel – “Verlicht
despotisme”
1768
Mozart: Eerste opera “La finta
semplice” gaat niet door omwille
van intriges. “Bastien und
Bastienne” in Wenen opgevoerd.
Boccherini naar Parijs
+Canaletto
Stichting van de Royal Academy
°Chateaubriand
Sterne: “a sentimental journey”
Moord op Winckelmann te Rome
James Cook vertrekt “om de
wereld”
Russisch-Turkse oorlog
1769
Mozart: “Missa Brevis”
°Lawrence
Josiah Wedgewood opent met Thomas
Bentley de porseleinfabriek
“Etruria”
Stoommachine van Watt
°Napoleon Bonaparte
°Alexander von Humboldt
Robert Adam: Pulteney Bridge Spanje neemt bezit van
Californië
1770
°Beethoven
Mozart wordt door Saverio dalla
Rosa geschilderd.
+Tartini
Salieri: Don Chisciotte alle nozze
di Gamace.
Mozarts in Venetië, Rome,...
Schrijft de opera Mitridate, een
opdracht.
+Boucher
+Tiepolo
Gainsborough: “The Blue Boy”
d'Holbach: “Système de la Nature”
°Hegel
°Hölderlin
Joseph Cugnot maakt het
eerste rijtuig dat door stoom
wordt aangedreven.
Marie-Antoinette huwt de
dauphin – de latere Lodewijk
XVI.
James Cook in Oceanië
Opstand in Boston
In Wenen worden voor het
eerst
“huisnummers” toegepast
DATA
MUZIEK
KUNST-FILOSOFIE-LITERATUUR-
WETENSCHAP-TECHNIEK
POLITIEK
1771
Mozarts in Venetië en beleven het Houdon: buste van Diderot
karnaval.
°Walter Scott
Ascanio in Alba
Haydn: Salve Regina
Salieri: Armida
Pruisen en Rusland verdelen
Polen
1772
Aartsbisschop Colloredo te
Salzburg stelt Mozart aan als
Konzermeister
Mozart brengt Lucio Scilla in
Milaan; Gluck gaat naar Parijs.
Duitse uitvoering van Händels
Messiah
Laatste deel van “de Encyclopedie”
-begonnen in 1751- verschijnt
°Schlegel
°Novalis
Voltooing van de “Vierzehnheiligen”
kerk
Deling Polen is een feit.
Polen verliest ongeveer de
heflt van zijn bevolking
1773
+Quantz
Mozart loopt een aanstelling bij
Maria-Theresia mis
C.Ph.E.Bach 6 symfonieën
Diderot: “ Jacques le Fataliste”
Goethe:”Götz von Berlingen”
°Tieck
Opheffing van de
Jezuïetenorde
Gluck: Iphigénie en Aulide
Mozart componeert “La finta
Giardiniera”
Goethe: “Werther”
°Caspar David Friederich
+Lodewijk XV –
+Sammartini
Mozart: “La finta Giardiniera”
Reichardt wordt hofkomponist
van Frederik de Grote
Gainsborough: “de drinkplaats”
1775-1780 Victor Louis: Theater te
Bordeaux
Beaumarchais: “Le barbier de Séville”
°Schelling
Goethe gaat naar Weimar, een verblijf
voor het leven.
°Jane Austen
1774
1775
Boston “Teaparty”
Troonsbestijging Lodewijk
XVI
De Engelse medicus Edward
Jenner ontdekt de inenting
met pokstof
Vrijheidsoorlog NoordAmerika, Washington als
opperbevelhebber.
Boerenopstand in Rusland
wordt bloedig neergeslagen.
DATA
MUZIEK
KUNST-FILOSOFIE-LITERATUUR-
WETENSCHAP-TECHNIEK
POLITIEK
1776
Mozart: Haffner serenade
Fragonard: “Feest te St. -Cloud”
Adam Smith
Piccinni komt naar Parijs – “strijd” 1776-1780 bouw Scala te Milaan
tussen Gluckisten en Piccinnisten Gibbon: “Decline and Fall of the Roman
Empire”
+Hume
Klinger schrijft “Wirrwarr” wordt later
“Sturm und Drang” worden gedoopt –
periode 1770-1785
°Constable
Opstand van de Engelse
kolonies in Amerika,
onafhankelijkheid van de
Verenigde Staten
“Life-liberty and the pursuit
of happiness”
1777
Ontslag van Mozart door de
aartsbisschop. Ontmoet Aloysia
Weber.
Gluck: “Armida”
+Natoire
Restif de la Bretonne: “Le Paysan
Perverti”
°Kleist
°Otto Runge
Franklin wordt Amerikaans
gezant in Parijs
1778
Dood Mozarts moeder, verblijf te
München
Scala opent met Salieri's
“L'Europe riconsciutta”
Breuk met Aloysia Weber
Goya: “Porseleinkoopman”
+Rousseau
+Voltaire
°Brentano
+Teyler - Teyler stichting - Museum
1779
Mozart krijgt een nieuw contract +Chardin
bij de aartsbisschop van Salzburg +Mengs
1779-1782 bouw van het Odéon te
Parijs
Schiller: “Die rauber”
1780
Gluck: “Iphigénie en Tauride”
Mozart krijgt een opdracht:
Idomeneo
Ditters von Dittersdorf:”Job”
Lessing: “Nathan der Weise”
Wieland: “ Oberon”
°Ingres
1780-1789: grondlegging van Dood Maria-Theresia,
de moderne chemie door
opgevolgd door Jozef II
Antoine-Laurent de Lavoisier
4e Brits-Nederlandse oorlog
1781
Mozart in conflict met de
aartsbisschop. “Trap” van
opperkamerheer, graaf Arco.
“Wedstrijd” tussen Clementi en
Mozart
Ontstaan van de
GewandhausKonzerte
Mozart krijgt het libretto voor
“Die entführung aus dem Serail”
Kant: “Kritik der reinen Vernunft”
Laclos: “Liasons dangereuses”
+Lessing
°von Arnim
Herschel ontdekt de planeet
Uranus
Ijs-calorimeter, Laplace en
Lavoisier
“Kartoffelkrieg”
Afschaffing van de
lijfeigenschap op de
koninklijke Franse domeinen
Tolerantie edict van Jozef II
Necker: ”Compte rendu au
roi”
DATA
1782
MUZIEK
°Auber
°Paganini
+J.Chr.Bach
Huwelijk van Mozart met
Constanze Weber, ondanks de
tegenkanting van vader leopold
Mozart.
KUNST-FILOSOFIE-LITERATUUR-
WETENSCHAP-TECHNIEK
Goethe:”Erlkönig”
Wolff en Deken: “Sara Burgerhart”
Premiére van Schiller's “Die Rauber”
POLITIEK
Begin van onderhandelingen
tussen Amerika en
Engeland.
Jozef II - Oostenrijk- houdt
vast aan het gezag van de
staat op de kerk
1783
Voor het eerst krijgt Mozart's
D'Alembert: Mélanges de Philosophie,
werk een bespreking in het
d'Histoire et de Littérature
Magazin der Musik, te Hamburg.
Kort na de geboorte sterft zijn
eerste zoon Raimund Leopold.
Componeert de “Linzer” symfonie
Gebroeders Montgolfier,
eerste luchtballon
Verdrag van Versailles /
Parijs
einde Engels-Amerikaanse
oorlog
1784
Grétry: “Richard, coeur de Lion”
° Ludwig Spohr
Mozart begint zijn werken te
catalogeren, geboorte van Carl
Thomas Mozart. Sluit aan bij de
vrijmetselaars in de loge “Zur
Wohlthätigkeit”
+Diderot
Rivarol: “Sur l'Universalité de la Langue
française”
+Samuel Johnson
°von Klenze – Classicistisch
bouwmeester
Schiller: “Kabale und Liebe”
Beaumarchais: “Le mariage de Figaro”
In Wenen opent Jozef II het
modernste ziekenhuis
“Allgemeine Krankenhaus”
Brighton: Royal Pavillion
India Pact van Pitt (Engelse
overheersing in India)
1785
Haydn hoort de kwartetten die
Mozart aan hem zal opdragen.
“Loge muziek”
David: “De eed van de Horatiërs”
Sade: “Les Cent-vingt Journées”
Schiller”Hymne an die Freude”
°Manzoni
Houdon portretteert George
Washington
Cartwright, weefmachine voor De affaire-Collier.
effen stoffen.
Ontstaan van de
Vlucht in luchtballon over het Fürstenbund in Duitsland
kanaal – Blanchard en Jeffries- tegen Jozef II
1786
Mozart: “Le Nozze di Figaro”
De derde zoon Johan Thomas
Leopold, sterft al na een maand
°Carl Maria von Weber
Salieri:”Prima la musica e poi le
parole”
Guardi: Venetiaanse “Vedute' en
Moderne stenografie
Capricci”
Reynolds: “De hertogin van Devonshire Balmat bereikt als eerste de
en haar dochter”
Mont Blanc
Verhalen van “Baron von
Münchhausen”
Goya aangesteld aan het Spaanse hof
Einde van de 4e EngelsHollandse oorlog,
+Frederik de Grote
verzet tegen Jozef II groeit
DATA
1787
1788
1790
MUZIEK
KUNST-FILOSOFIE-LITERATUUR-
WETENSCHAP-TECHNIEK
POLITIEK
Mozart: “Don Giovanni”, verblijf in B. de Saint-Pierre: Paul et Virginie
Praag. Beethoven volgt les bij
Goethe: Iphigenie
Mozart. Vader Leopold sterft,
Schiller: “Don Carlos”
dochter Theresia geboren.
Tischbein schildert Goethe
Cherubini vestigt zich in Parijs
Cimarosa:”Missa pro defunctis”
Eerste schip met ijzeren romp
Pestalozzi:”Lienhard und
Gertrud” - laatste deel van
het in 1781 begonnen
pedagogisch
“denkwerk”
Amerika krijgt een grondwet
Cherubini: “ Iphigénie en Aulide”
+C.PH.E.Bach
Mozart's dochter sterft,
geldproblemen.
+Quentin de La Tour
Vigée-Lebrun: “portret van Hubert
Robert”
Kant: “Kritik der praktischen Vernunft”
Goethe: “Egmont”
+Gainsborough
°Schopenhauer
+Buffon -”Histoire naturelle 36 delen”
Necker terug in dienst van
Lodewijk XVI
Creatie van “Cosi fan tutti” is een
succes. Mozart hoort voor het
eerst Figaro in het Duits. Krijgt
onder de nieuwe keizer Leopold II
geen nieuwe job, blijft in zijn
oude functie van Kammermusicus
Blake: “The Marriage of Heaven and
Commissie opgericht voor het +Jozef II sterft, opgevolgd
Hell”
metriek stelsel (1799)
door Leopold II
°Lamartine
+Benjamin Franklin
Kant:”Kritik der Urteilskraft”
Brabantse omwenteling
Goethe:”Faust, ein Fragment; Torquatto
neergeslagen door het
Tasso; Versuch die Metamorphose der
Oostenrijks gezag
Pflanzen zu eklären.
Tweede Russisch-Turkse
oorlog
Verbod op kinderarbeid
onder de 9 jaar -Jozef II-
George III vertoont eerste
tekenen van krankzinnigheid
Haydns “patroon” Esterhàzy
sterft. Haydn krijgt een pensioen,
kan als vrijscheppend kunstenaar
leven en vertrekt, op uitnodiging,
naar Londen
1791
Laatste zoon van Mozart, Franz
Xaver Wolfgang, wordt geboren.
Mozart: ”La clemenza di Tito”
Mozart: “Die Zauberflöte”
Mozart: “Reqiuem”
+Mozart 5 december
°Carl Czerny
°Meyrbeer
Haydn: symfonieën 96, 95, 93, 94
Herder:”Ideen zur Philosophie der
Geschichte der Menscheit”
Boswell: Life of Samuel Johnson
de Sade: Justine; Juliette
The Observer verschijnt in Londen
Industriële productie van
synthetisch natrium door
Leblanc
Blanchard maakt een
ballonvlucht naar Wenen –
demonstratie
Franse grondwet
+Mirabeau
de vlucht naar Varennes van
Lodewijk XVI