Ymea, een goed advies bij overgangsklachten? Jose van den Berg Groep 308112 Jos en Elsbeth Patiënt Vrouw van 49 jaar Perimenopausaal Veel last van opvliegers en nachtzweten Libelle: Ymea ‘Dokter, werkt Ymea bij overgangsklachten?’ Vasomotore overgangsklachten Opvliegers Nachtzweten NHG-standaard ‘De overgang’ Kledingadviezen Eventueel hormoonsubstitutie ZEER terughoudend! Oestrogeen Progestageen Tibolon Clonidine 50-75mcg Geen advies over andere middelen Ymea® “Ymea is een natuurlijk product op basis van de plant Cimicifuga racemosa. Ymea helpt bij overgangsverschijnselen zoals opvliegers, nachtelijk transpireren, wisselende stemmingen en innerlijke onrust. Ymea brengt op een natuurlijke manier de schommelingen in het lichaam in balans en helpt bij het behouden van het natuurlijk evenwicht” (Reclametekst) Bevat 40 mg Cimicifuga Racemosa Zilverkaars Mogelijk oestrogeen effect PICO Patient Peri/postmenopausale vrouwen met vasomotore overgangsklachten Intervention Cimicifuga Racemosa Comparison Placebo of gangbare therapie Outcome Effect op klachten Zoekstrategie (1) Pubmed Cimicifuga [Mesh] Menopause [Mesh] Cimicifuga Racemosa Menopausal symptoms Cohosh, black Menopause, premature Bugbane, black Perimenopause Actaea racemosa Postmenopause Black Cohosh Premenopause Search: "Menopause"[Mesh] AND "Cimicifuga"[Mesh] Geen limits gebruikt Zoekstrategie (2) Embase (EMTREE) ‘Cimicifuga racemosa’/exp Cimicifuga racemosa Actaea racemosa Black bugbane Black cohosh Black snakeroot ‘Menopause related disorder’/exp Menopausal symptoms Menopause related disorder Early menopause Menopausal syndrome Postmenopause osteoporosis Search: 'menopause related disorder'/exp AND 'cimicifuga racemosa'/exp Limits: geen Zoekstrategie (3) Cochrane Search Cimicifuga AND menopause Resultaat zoekstrategie (2) Pubmed EMBASE Cochrane 83 85 0 15 3 dubbel reviews 153 37 Reviews 116 Anders Tijdsduur: 1 uur Gekozen artikel Black cohosh (Cimicifuga racemosa) for menopausal symptoms: A systematic review of its efficacy. Borrelli F. and Ernst E. Pharmacological Research 2008 58:1 (8-14) Systematic review Meest recent Engels Goed uitgevoerd Kwaliteit van review (1) Adequaat geformuleerde expliciete vraagstelling? + Zoekactie adequaat? + Medline, Embase, Amed, Phytobase, Cochrane library Adequate zoektermen Producenten aangeschreven Selectieprocedure van onderzoeken adequaat? + RCTs, gerandomiseerd, gecontroleerd en dubbelblind Duidelijke in- en exclusiecriteria Adequate kwaliteitsbeoordeling van geïncludeerde onderzoeken? JADAD-score systeem Overleg bij verschil in score + Kwaliteit van review (2) Adequate data-extractie procedure? +/- Niet beschreven Belangrijkste kenmerken van de onderzoeken beschreven? + Ontwerp, populatie (voor zover bekend), interventie, controle, primaire uitkomsten en follow-up zijn beschreven Adequaat omgegaan met klinische of statistische heterogeniteit? Statistische pooling op correcte wijze uitgevoerd? + NVT Niet verricht ivm heterogeniteit Kwaliteit review + Beschrijving review Vraagstelling De effectiviteit van Cimicifuga racemosa op vermindering van overgangsklachten Potentieel relevante trials RCT’s RCT’s die voldoen aan inclusie criteria N = 72 N = 18 Ander eindpunt N = 27 Niet gecontroleerd N=2 Niet gerandomiseerd N=5 Medicatie-geinduceerde menopause N=5 Geen monopreparaat N=4 Niet dubbelblind N=5 Dubbel N = 25 N=6 Black cohosh (Cimicifuga racemosa) for menopausal symptoms: A systematic review of its efficacy. Borrelli F. and Ernst E. Pharmacological Research 2008 58:1 (8-14) Clinical trials Auteurs N= Populatie Cimicifuga Comparison Studieduur Uitkomst Stoll 75 Onbekend 8 mg extract Placebo 40mg Placebo Wuttke 62 Onbekend 3 mnd Oestrogeen KMI HAS 3 mnd MRS Oestrogeen Osmers 286 2e lijn 40mg Placebo 3 mnd MRS FreiKleiner 122 2e en 3e lijn 42mg Placebo 3 mnd SHF, KMI, MRS, AE Newton 323 1e lijn Placebo 12 mnd VSD 160mg Oestrogeen Bai 238 Onbekend 40mg Tibolon VSW 3 mnd KMI KMI = Kupperman Menopausal index; HAS = Hamilton anxiety scale; MRS = menopause rating scale; AE = adverse events; SHF = score for hot flashes; VSD = Vasomotor symptom diary; VSW = vasomotor scale of the weklund menopause symptom index; BRB = Benefit-risk balance Uitkomstmaten (1) Menopause Rating Scale (MRS) Kupperman Menopausal Index (KMI) Vasomotor scale of the Wiklund menopause symptom index (VSW) Uitkomstmaten (2) Uitkomstmaten (3) KMI Kupperman Menopausal index Scoren van symptomen Duizeligheid Hoofdpijn Palpitaties Opvliegers Slaapproblemen Zwakte Score Severe = 3 Moderate = 2 Mild = 1 Not present = 0 Score optellen Score sleutel VSW Vasomotor scale of the Wiklund menopause symptom index Scoren van symptomen Opvliegers Zweten Slaapproblemen Nervositeit Psychische klachten Score Severe Moderate Medium Score optellen Score-sleutel Resultaat (1) Auteurs N= Comparison Studieduur Uitkomst Resultaat maat Stoll 1987 75 Placebo Wuttke 2003 62 Osmers 2005 286 3 mnd KMI Verbetering alle parameters 3 mnd MRS Verbetering, niet significant Placebo 3 mnd MRS Significante verbetering Frei-Kleiner 122 2005 Placebo 3 mnd KMI, MRS Alleen subgroep KMI>20 toonde significante verbetering Newton 2006 323 Placebo 12 mnd VSW Alleen nachtzweten significant verbeterd Bai 2007 238 3 mnd KMI Verbetering Oestrogeen Placebo Oestrogeen Oestrogeen Tibolon Significant niet-inferior t.o.v. tibolone Resultaat (2) Auteurs N= Uitkomst Verbetering vasomotore symptomen Stoll 75 KMI Verbetering Wuttke 62 MRS CR - placebo - 0.3 (30%) (P = 0.051) Subscore 62 MRS Hot flashes Osmers Opmerking Even effectief als oestrogenen CR - placebo - 0.1 (10%) (P < 0.05) 286 MRS CR - placebo - 0.06 (6%) ( P = 0.027) (CI -0.125, - 0.0077) Subscore 286 MRS Hot flashes Bai CR - placebo - 0.127 (13%) (P = 0.007) 238 KMI CR vs placebo - 13.5 (54%) vs - 13.5 (54%) bij 4 wk CR significant nietinferior - 17.0 (68%) vs - 14.0 (58%) bij 12 wk Subscore Hot flashes * cijfers niet bekend 238 KMI Evidente daling beide groepen* Tibolone > bijwerking (P 0.001) Resultaat (3) Auteurs N= Uitkoms Verbetering vasomotore t symptomen Frei-Kleiner 122 KMI 26% CR groep vs 17% placebo groep (P > 0.05) Subgroep 35 KMI 47% CR groep vs 21% bij placebo KMI > 20 bij aanvang Subgroep (P = 0.018) ± 18 MRS KMI > 20 bij aanvang Newton Opmerking 48% CR groep vs 14% placebogroep (P = 0.009) 323 VSW - 0.03 (P = 0.59) CI - 0.08, 0.14 Subscore - 0.38 (p 0.03) Nachtzweten CI -0.72, -0.04 Goede correlatie MRS en KMI Discussie Methodologische kwaliteit van review goed Grote verschillen in uitkomst Studiepopulatie Toegediende preparaat Uitkomstmaten Geen pooling mogelijk Bijwerkingen Niet systematisch onderzocht, weinig bijwerkingen Literatuur: veel case-reports 2 reviews Algemene bijwerkingen: weinig. Veilig middel. Samenvattend van case-reports: zeer zeldzaam, maar mogelijk hepatotoxisch Conclusie Effectiviteit van C. racemosa voor vermindering van vasomotore menopausale klachten is niet bewezen. Er zijn aanwijzingen dat C. racemosa effectief kan zijn. Geen getalsmatig antwoord op PICO Meer onderzoek is wenselijk Gelijke doseringen Gelijke uitkomstmaten (of ‘tool’ om KMI om te zetten in MRS) Grote patiënten-aantallen Betrouwbaar bijwerkingenonderzoek Toepasbaarheid Patiënt komt overeen met patiënten in review Interventie is haalbaar in eigen praktijk Er zijn mogelijk nadelen aan de therapie, de eventuele voordelen kunnen opwegen tegen de nadelen Wat zijn ideeën en voorkeuren van uw patiënt? Patiënte (en dokter) wilde geen hormonale therapie gebruiken Gaat Ymea proberen voor haar klachten. Vragen?