Gebiedswijzer Wierdense Veld

Programmatische Aanpak Stikstof
Gebiedswijzer
Wierdense Veld
Nederland heeft ruim 160 natuurgebieden aangewezen
als Natura 2000-gebied. Samen met de andere landen
van de Europese Unie werkt Nederland zo aan de
bescherming van haar topnatuur. In 117 Natura 2000gebieden is de neerslag van stikstof uit de lucht een
van de belangrijkste belemmeringen om de
natuurdoelen te halen. Met de Programmatische
Aanpak Stikstof (PAS) biedt Nederland het hoofd aan
dat probleem. De PAS zorgt ervoor dat de depositie
van stikstof blijft dalen en zorgt voor ecologische
herstelmaatregelen in gebieden om de effecten van
stikstof te verminderen. Denk bijvoorbeeld aan het
afgraven van stikstofrijke bodemlagen. Een deel van de
daling van de stikstofdepositie mag worden benut voor
nieuwe economische ontwikkelingen. Ecologen hebben
per gebied geoordeeld dat bij de verwachte depositie
en de geplande herstelmaatregelen de natuurdoelen
naar verwachting niet in gevaar komen.
In zogenoemde gebiedsanalyses is per gebied
vastgelegd welke stikstofgevoelige typen natuur er
voorkomen. Ook zijn de natuurdoelen, de verwachte
depositie, de ecologische herstelmaatregelen en het
oordeel van de ecologen beschreven. De 117
gebiedswijzers - waarvan deze brochure er één is geven een korte weergave van de informatie uit de
gebiedsanalyses.
Meer informatie
Algemene informatie over de PAS en AERIUS (het
rekeninstrument van de PAS) vindt u op
PAS.Natura2000.nl en AERIUS.nl. Op de website van de
PAS kunt u ook de PAS-wijzer downloaden met
algemene informatie over de systematiek van de PAS.
Basisgegevens
Naam gebied
Wierdense Veld
Opsteller gebiedsanalyse
Provincie Overijssel
Oppervlakte
420 hectare
Wierdense Veld is een uniek stukje natuur in
Nederland. Het is 1 van de ruim 160 aangewezen
Natura 2000-gebieden. De Natura 2000-gebieden
vormen een Europees netwerk van natuurgebieden met bijzondere dieren en planten. In het
algemeen neemt het aantal soorten snel af en
wordt de natuur in Europa steeds eenvormiger.
Doel van Natura 2000 is om de soortenrijkdom in
stand te houden en, waar dat kan, weer te
vergroten.
De depositie van stikstof is één van de belangrijkste
belemmeringen om de Europese natuurdoelen te
halen. Een te hoge stikstofdepositie kan de
kwaliteit van de natuur aantasten, doordat planten
die slecht tegen stikstof kunnen verdwijnen en
planten die gebaat zijn bij stikstof mogelijk juist
gaan woekeren. Dit heeft ook gevolgen voor de
overige planten en dieren in een natuurgebied.
Deze gebiedswijzer laat kort zien hoe de situatie is
voor het Natura 2000-gebied Wierdense Veld.
Rekenbasis
De berekeningen zijn tot stand gekomen op basis
van:
AERIUS
versie Monitor 2014.2
Database
versie dedd72141d
Datum
15-01-2015
Disclaimer
U kunt aan de informatie in deze gebiedswijzer
geen rechten ontlenen.
Gebiedswijzer Natura 2000-gebied
Wierdense Veld
2
Beschermde habitattypen en leefgebieden
Aangewezen stikstofgevoelige habitattypen
De tabel laat zien welke stikstofgevoelige typen natuur ('habitattypen' in beleidstaal) er voorkomen in dit
Natura 2000-gebied. Per type natuur is de doelstelling vermeld: behoud of verbetering.
Habitat
Gebied Doelstelling
oppervlakte
H4030
Droge heiden
H7110A
Actieve hoogvenen (hoogveenlandschap)
H7120
Herstellende hoogvenen
H4010A
Vochtige heiden (hogere zandgronden)
1,4 ha
Behoud
< 1,0 ha Verbetering
382,6 ha
0,0 ha
Doelstelling
kwaliteit
Verbetering
Verbetering
Vermindering
Verbetering
Behoud
Verbetering
Leefgebieden van aangewezen soorten
In dit gebied leven ook diersoorten die afhankelijk zijn van stikstofgevoelige natuur als leefgebied. De
tabel laat zien om welke soorten en habitattypen het gaat.
In dit gebied komen geen soorten voor die afhankelijk zijn van stikstofgevoelige habitattypen binnen het gebied.
Gebiedswijzer Natura 2000-gebied
Wierdense Veld - Beschermde habitattypen en leefgebieden
3
Herstelmaatregelen
De tabel en/of kaarten geven weer welke herstelmaatregelen zijn gepland en eventueel op welke locaties.
De maatregelen dragen bij aan het verminderen van de effecten van stikstof op de stikstofgevoelige
habitattypen en leefgebieden van soorten. Voor sommige maatregelen is een groter gebied weergegeven,
omdat de specifieke locaties nog niet bekend zijn. Maatregelen kunnen niet alleen binnen maar ook
buiten de gebieden plaatsvinden, bijvoorbeeld als het gaat om veranderingen in het watersysteem.
Maatregel
M1 Dempen sloten langs Hortmeerweg en Prinsendijk en oost-west-sloot door Huurnerveld
M10 Stoppen grondwateronttrekking voor landbouw (beregening en proceswater) in omgeving van Natura 2000 gebied indien een knelpunt
M11 Verplaatsen in 2009 vergunde verplaatsing grondwateronttrekking van 2 miljoen m3/j onttrekking van Wierden naar Rectum-Ypelo
M12 Verplaatsen (deel van de) grondwateronttrekking Hoge Hexel en Wierden
M13 Peilverhoging in Hogelaarsleiding
M14 Onderzoeksopgave voor het uitzoek van de mate waarin aanvullende pas.maatregelen nodig zijn in de waterhuishouding buiten het Natura
2000 gebied na de 1e beheerplanperiode; de volgende mogelijk pas.maatregelen worden beschouwd: vermindering ontwatering aan de oostzijde
van het N2000 gebied; verminderen ontwatering op de stuwwal ten Noorden van N2000 gebied en verleggen van de schadebeltsleiding, reallocatie
van de grondwaterwinning Hoge Hexel, Wierden en mogelijk ook andere grondwateronttrekkingen in Nijverdal en elders
M2 Dempen kleine sloten in natuurgebied
M22 extensieve begrazing
M23 verwijderen boomopslag
M24 chopperen op droge delen na vernattingspas.maatregelen
M3 Aanleg foliedam aan de oost- en zuidzijde van het Huurnerveld
M4a Inrichten, stoppen onderbemaling en verwijderen ontwatering in verworven nieuwe natuur EHS ten zuidoosten van Natura 2000-gebied en
westelijk van Westerveenweg
M4b Verwerven, inrichten, stoppen onderbemaling en verwijderen ontwatering in nieuwe natuur EHS ten zuidoosten van Natura 2000-gebied: west
van Westerveenweg
M5 optie: Minder diepe ontwatering, aanpassen onderbemaling en aanpassen landbouwgewas (naar grasland) ten zuidoosten van Natura 2000gebied, oost van Westerveenweg, west van Dwarsdijk
M6 optie: Verwerven, inrichten, stoppen onderbemaling en verwijderen ontwatering ten zuidoosten van Natura 2000-gebied: oost van
Westerveenweg
M7a Inrichten en verwijderen ontwatering in verworven nieuwe natuur EHS westzijde Natura 2000 gebied
M7b Verwerven en verminderen ontwatering in niet-verworven nieuwe natuur EHS binnen Natura 2000 gebied (zuidwestelijk deel);
M7c Verminderen ontwatering in niet-verworven nieuwe natuur EHS westzijde Natura 2000 gebied; op korte termijn uitzoeken of vernatting met
behoud van huidige functie mogelijk plus natschaderegeling mogelijk is of dat verwerven noodzakelijk is
Gebiedswijzer Natura 2000-gebied
Wierdense Veld - Herstelmaatregelen
4
Maatregel
M7d Verminderen ontwatering in percelen buiten EHS en buiten Natura 2000 gebied aan de westzijde Natura 2000 gebied; op korte termijn
uitzoeken of vernatting met behoud van huidige functie mogelijk plus natschaderegeling mogelijk is of dat verwerven noodzakelijk is
Gebiedswijzer Natura 2000-gebied
Wierdense Veld - Herstelmaatregelen
5
Gebiedswijzer Natura 2000-gebied
Wierdense Veld - Herstelmaatregelen
6
Gebiedswijzer Natura 2000-gebied
Wierdense Veld - Herstelmaatregelen
7
Ontwikkeling van de stikstofdepositie en depositieruimte
Onderstaande figuur laat zien hoe de stikstofdepositie zich gemiddeld over het gebied onder de PAS de
komende jaren naar verwachting zal ontwikkelen. Een deel van de daling van de stikstofdepositie kan
ecologisch verantwoord worden ingezet voor economische ontwikkeling. Dit wordt de depositieruimte
genoemd. In de figuur, die een depositiedaling laat zien, is onder meer al rekening gehouden met het
benutten van de depositieruimte.
In dit gebied is er tot 2020 gemiddeld ongeveer 66 mol/ha/j depositieruimte. De benodigde
depositieruimte voor specifieke projecten of activiteiten kan berekend worden met behulp van AERIUS
Calculator (www.aerius.nl/calculator).
Depositie (mol/ha/j)
Gebiedswijzer Natura 2000-gebied
Wierdense Veld - Ontwikkeling van de stikstofdepositie en depositieruimte
8
Depositiedaling
De ruimtelijke verdeling van de daling van de stikstofdepositie is in onderstaande figuren weergegeven
voor de perioden huidig-2020 en huidig-2030.
Periode huidig - 2020
Depositiedaling in mol/ha/j
<0
0 - 50
50 - 100
100 - 175
175 - 250
> 250
Periode huidig - 2030
Gebiedswijzer Natura 2000-gebied
Wierdense Veld - Ontwikkeling van de stikstofdepositie en depositieruimte
9