Verslag van onderzoeksreis aan de Universiteit

Verslag Canada reis
Hanneke Bouwsema
Verslag onderzoeksreis Universiteit van New Brunswick (UNB), Fredericton,
Canada
‘Het meten van verschillen in kinematica tussen onervaren en ervaren myo-electrische
prothesegebruikers’
Hanneke Bouwsema, promovendus Bewegingswetenschappen, Rijksuniversiteit
Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen
Supervisors in Groningen: Dr. Raoul M. Bongers en Dr. Corry K. van der Sluis, Rijksuniversiteit
Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen, Nederland
Supervisors in Fredericton: Dr. Peter Kyberd en Wendy Hill, BscOT, Institute of Biomedical
Engineering, University of New Brunswick, Canada
Algemeen
Het doel van mijn promotieproject is het ontwikkelen van een wetenschappelijk
gefundeerd trainingsprotocol voor mensen die een armprothese gaan gebruiken. In een
aantal studies hebben we onderzocht hoe mensen (leren) bewegen met een
armprothese. Echter, omdat in het UMCG zo weinig patiënten zijn die mee kunnen en/of
willen doen met het onderzoek, hebben we de onderzoeken voornamelijk uitgevoerd met
prothese simulatoren die gedragen worden door niet geamputeerde, gezonde
proefpersonen. Deze simulatoren worden op dezelfde manier aangestuurd als echte
prothesen, met als enige verschil dat de prothesehand voor de eigen hand geplaatst
wordt. Belangrijk is nu om vast te stellen of de resultaten verkregen uit de studies met de
simulatoren gegeneraliseerd kunnen worden naar de populatie van prothesegebruikers.
De studie in Canada vormt een verlenging op de studie met de simulatoren, waarbij door
het meten van echte prothesegebruikers getracht wordt meer inzicht te krijgen in het
prothesegebruik van geamputeerden. Hierdoor kan worden bepaald wat belangrijk is in
het leren gebruiken van een armprothese, en ook kan dan vastgesteld worden of het
onderzoek met de simulatoren te generaliseren is naar de populatie prothesegebruikers.
Van half oktober tot en met half december ben ik daarom op bezoek geweest aan de
UNB, om echte prothesegebruikers te meten.
24-7-2017
1
Verslag Canada reis
Hanneke Bouwsema
Ervaring
Deze studiereis was een ontzettend goede ervaring voor me. Ik heb mogen ervaren hoe
het is om ergens anders dan bij Bewegingswetenschappen aan de Universiteit van
Groningen/Universitair Medisch Centrum Groningen te werken. Ik heb kunnen ervaren
hoe het is om in het buitenland te wonen en te werken, wat goed is om straks een keuze
te kunnen maken voor mijn carrière nadat mijn promotietraject is geëindigd. Daarnaast
heb ik mogen samenwerken met een aantal topmensen uit het werkveld van de
prothesiologie, en heb ik veel kunnen leren van hoe zij omgaan met de patiënten en ook
van de patiënten zelf die ik gemeten heb. En natuurlijk heb ik kunnen schaven aan mijn
Engelse taalvaardigheden.
Resultaat onderzoek
De onderzoeksreis had twee doelen:
1) het meten van kinematische profielen van onervaren en ervaren myoelectrische
prothesegebruikers om verschillen in gebruik en bewegingen te bepalen.
2) Het vergelijken van de resultaten van deze studie met eerder verkegen
resultaten uit ons onderzoek met prothesesimulatoren.
De deelnemers aan het experiment moesten 3 verschillende taken uitvoeren terwijl de
bewegingen van hun prothesearm en -hand en ogen werden geregistreerd. De eerste
twee taken waren het oppakken of overgeven en manipuleren van een indrukbaar
object, waarbij de instructie was dit object zo min mogelijk in te deuken. Als derde werd
een functionele test afgenomen, de Southampton Hand Assessment Procedure (SHAP).
We hebben in totaal 6 ervaren prothesegebruikers kunnen meten, verschillend in niveau
van functionaliteit, 3 mannen en 3 vrouwen, allemaal met een transradiale amputatie of
congenitale afwijking. Helaas was er in de periode dat ik in Canada was geen nieuwe
gebruiker die ik kon meten. Maar met de gegevens van de ervaren prothesegebruikers
kunnen we al een groot deel van de doelen halen. Voor het meten van beginners wordt
naar verdere mogelijkheden gezocht.
Op dit moment ben ik bezig om de gegevens te analyseren, ik kan alleen een korte
samenvatting geven van de resultaten. De scores van de SHAP lagen binnen de range
van scores gevonden in ons onderzoek met de simulatoren, en tevens van scores
24-7-2017
2
Verslag Canada reis
Hanneke Bouwsema
gerapporteerd in andere studies die gebruik hebben gemaakt van de SHAP. De scores
reflecteerden ook goed het idee van het niveau van de functionaliteit dat de
ergotherapeute van tevoren had aangegeven over de patiënten. De bewegingstrajecten
van de duim en wijsvinger lieten veelal hetzelfde patroon zien als het patroon dat we
gevonden hebben in ons simulator-onderzoek, en ook hier kon duidelijk onderscheid
gemaakt worden tussen de verschillen in mate van functioneren tussen de
proefpersonen. Bij het bekijken van de oogbewegingen zagen we dat de beter
functionerende personen naar het object keken tijdens de reik- en grijptaken—zoals men
ook doet bij het reiken en grijpen met een eigen hand—terwijl de minder goed
functionerende personen meer naar de prothesehand keken. Dit duidt op het feit dat
deze personen meer visuele feedback en meer bewuste controle nodig hadden bij het
gebruiken van hun prothese. De krachtcontrole in de hand bij het oppakken en
manipuleren van het indeukbare object werd ook gereflecteerd in de mate van
functionaliteit van de deelnemers. Over het algemeen voerden de gebruikers de taak
echter beter uit dan de personen met de simulatoren, de objecten werden minder ver
ingedrukt, wat betekent dat de krachtcontrole van de ervaren prothesegebruikers beter
was.
Ik wil ISPO NL en het Anna Fonds bedanken voor hun financiële steun, waardoor deze
onderzoeksreis mede mogelijk is gemaakt.
24-7-2017
3