De 58ste nieuws-mail van de VCV - Editie 2016

De 58ste nieuws-mail van de VCV - Editie 2016 - nummer 1
Welkom:
Dit is de 1e nieuws-mail van 2016, die u ontvangt van de Vlaamse Cathlab Vereniging.
We hopen u op deze manier op regelmatige tijdstippen niet alleen te kunnen informeren over de
werking van onze vereniging, maar ook over de actualiteit op cardiologisch gebied en
aanverwanten.
Veel leesplezier.
www.vlaamsecathlabvereniging.be
1 VCV nieuws
Vlaams Cathlabsymposium: zaterdag 8 oktober 2016!
Affiche aanpassen zodat ze op deze pagina kan
(MOS), of werken met link?
Graag heten wij u allen van harte welkom op ons 18e Vlaams Cathlab Symposium.
We hebben opnieuw geopteerd voor het congrescentrum Lamot te Mechelen, een mooie en
praktische locatie gelegen langs de Dijle, in het historisch centrum van Mechelen.
Het zal terug een boeiende en leerrijke verzameling worden van onderwerpen betreffende
interventionele cardiologie, electrofysiologie en hartfalen, gebracht door bekwame en
enthousiaste sprekers.
Verdere informatie en inschrijvingsmodaliteiten zullen binnenkort via onze website beschikbaar
zijn.
Wij hopen u samen met uw collega’s te mogen ontmoeten.
DRES meeting op 2 en 3 juni te Nijkerk, Nederland: een review.
De Dutch Revascularization and Electrophysiology Summit (DRES) heeft haar jaarlijks congres
gehouden op donderdag 2 en vrijdag 3 juni in Congrescentrum Hart van Holland te Nijkerk. Met
meer dan 600 deelnemers was de opkomst zeer groot.
Zoals inmiddels bekend, richt DRES zich tot alle participanten in de zorgketen van
revascularisatie en elektrofysiologische therapie van het hart, te weten cardiologen,
hartchirurgen, intensivisten, anaesthesisten, huisartsen, revalidatie artsen, CCU-, ICU- en
ambulance-verpleegkundigen, hartfunctielaboranten, allied professionals, fellows en artsassistenten. DRES vormt al sinds 2011 een platform voor deze zorgprofessionals van
verschillende achtergrond om hoogwaardige bijscholing te volgen dicht bij huis, naar het principe
van “cross-learning”, het over en weer leren verstaan van elkaars professionele taal.
Ook nu heeft DRES samengewerkt met de Werkgroep hoofden Interventie Laboratoria (WIL),
en voor donderdag 2 juni een separaat cathlabprogramma aangeboden voor allied professionals,
hartfunctielaboranten en verpleegkundigen.
Het ochtendprogramma stond in het teken van diagnostiek, beeldvorming, innovatie en
minimalisatie. Het middagprogramma richtte zich op aspecten als veiligheid en kwaliteit binnen
het cathlab. Het werken als health professional in een HCK in de dagelijkse praktijk speelt een
rol tijdens deze onderwerpen. Het streven was om het Cathlab Symposium een platform te laten
zijn voor HCK-medewerkers, waar informatie en kennis opgedaan en gedeeld kunnen worden. In
de opzet is rekening gehouden met ruimte voor interactie en vragen tijdens en aansluitend aan de
presentaties.
Verder werd onder andere aandacht geschonken aan ritmechirurgie en klep-interventies. Tevens
werden er een aantal zeer boeiende live-demonstraties vanuit Nederlandse hartcentra gegeven.
De diverse workshops met uiteenlopende onderwerpen stonden, zoals elk jaar, wederom op het
middagprogramma.
Kortom, het was een boeiende 2-daagse!
Aspecaf: 22ste Wetenschappelijke Dag – Mont-Godinne du CHU te Namen
Een interessante wetenschappelijke en zeer interactieve studiedag voor cathlabmedewerkers!
Het evenement vindt plaats zaterdag 19 november 2016.
Congreslocatie: le site Mont-Godinne du CHU de Namur, situé à Yvoir (rue Docteur Gaston
Thérasse, 1 – 5530 Yvoir – Belgique).
Meer info: http://www.aspecaf.be/project/save-the-date-appel-tables-rondes/
Voertaal: Frans
Afscheid Rudi Jacqmaert
Eind 2015 heeft Rudi Jacmaert binnen het bestuur van de Vlaamse Cathlab Vereniging besloten
om er zijn jarenlange carrière te voltooien.
Na 20 jaren onvoorwaardelijke inzet heeft Rudi afscheid genomen van onze vereniging.
Vele jaren heeft hij als penningmester en educatieverantwoordelijke electrofysiologie het beste
van zichzelf gegeven.
Graag willen we Rudi dan ook danken voor de jarenlange geestdrift en toewijding waarmee hij
zich heeft ingezet voor onze vereniging.
Rudi, het ga je goed!
2 – Actualiteit
Geen verhoogde kans op hartinfarct door seks
Seks is zelden de oorzaak van een hartinfarct. Slachtoffers van een hartinfarct hoeven nadien
geen schrik te hebben op een tweede hartinfarct als ze seks hebben. Dat schrijven Duitse
wetenschappers in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of the American College of
Cardiology.
De wetenschappers ondervroegen 536 hartpatiënten van 30 tot 70 jaar oud ondervraagd over
hun seksleven in de twaalf maanden voor ze een hartinfarct hadden. 14,9 procent van de
patiënten had in de twaalf maanden voor hun hartinfarct geen seks. 4,7% deed het minder dan
één keer per maand, 25,4% minder dan één keer per week en 55 procent had één of meer keer
per week seks. Slechts 0,7% had in het uur voor hun hartinfarct seks gehad, bij 74% was het
meer dan 24u geleden.
Tien jaar later waren er honderd hartaccidenten gebeurd. Seks bleek daarbij geen risicofactor
te zijn.
Seks is volgens de onderzoekers te vergelijken is met een matige fysieke inspanning zoals twee
trappen nemen of een korte wandeling. Het is zeer onwaarschijnlijk is dat seks een hartinfarct
veroorzaakt. Hartpatiënten hoeven zich dus helemaal geen zorgen te maken over hun seksleven.
Bron: http://content.onlinejacc.org/article.aspx?articleID=2442717
Datum: 15 oktober 2015
Familiale hypercholesterolomie (FH): waarom vroege opsporing en behandeling
belangrijk zijn
Ongeveer 25.000 Belgen of 1 op 3 à 400 mensen zou lijden aan familiale (of familiaire)
hypercholesterolemie (FH).
Dat is een erfelijke aandoening waardoor het cholesterolgehalte in uw bloed sterk verhoogd kan
zijn, en dit vanaf jonge leeftijd.
Deze mensen hebben een sterk verhoogd risico om op jonge leeftijd een hart- en vaatziekte te
krijgen, bijvoorbeeld een hartinfarct of een beroerte.
Volgens de patiëntenvereniging BELCHOL beseffen de meeste mensen niet dat ze deze
aandoening hebben en worden ze dan ook pas behandeld als de bloedvaten al grotendeels
dichtzitten en er zich problemen voordoen, zoals een hartaanval of een beroerte.
Oorzaken van familiale hypercholesterolemie (FH)
De oorzaak van FH is een kleine afwijking in uw DNA. In het DNA liggen al uw erfelijke
eigenschappen vast, zoals de kleur van uw ogen, of de manier waarop uw lichaam cholesterol
verwerkt. Door de afwijking in het DNA kan uw lever het cholesterol niet goed uit uw bloed
opnemen.
Er zijn twee vormen van FH mogelijk.
• In het ene geval is slechts één gen aangetast: dit is de (meest gebruikelijke) heterozygote
vorm. Eén abnormaal gen volstaat om storing te veroorzaken in het onderscheppen van de LDLlipoproteïnen door de lever. Daardoor werkt het onderscheppingssysteem slechts voor 50% en
verdubbelt het LDL-cholesterolgehalte.
• In het andere geval zijn beide genen aangetast: dit is de homozygote vorm. Deze is zeldzamer
maar ook ernstiger. Wanneer beide genen aangetast zijn, is het onderscheppingssysteem volledig
geblokkeerd, en bereikt het LDL-cholesterolgehalte soms een tienvoud van de gewone waarden
zodat reeds vanaf de kindertijd hartproblemen ontstaan.
FH is erfelijk. U krijgt het via uw moeder of vader. Het ziekterisico is afhankelijk van uw
verwantschap. De kans is:
• 50% als het om uw kind, broer of zus gaat
• 25% als het om een kleinkind, grootouder, oom of tante gaat
• 12% indien het om een volle neef/nicht gaat.
Hoe kunt u weten dat u FH hebt?
Een hoog cholesterolgehalte geeft op zich geen klachten.
Er kunnen enkele fysieke veranderingen optreden, maar die komen niet bij iedereen met FH voor.
• Vetophoping op bepaalde pezen (xanthoma tendineum): dit is een plaatselijke duidelijke
verdikking op de pees die soms tot knobbels leidt. Dit is meestal te zien op de achillespees of de
rug van de hand.
• Vetophoping in het hoornvlies (arcus corneae) voor de leeftijd van 40-45 jaar.
Dit is een ringvormige grijs-gele verkleuring op de rand van het regenboogvlies (iris) van het oog.
In de meeste gevallen is de ring onvolledig en beperkt tot het gedeelte boven de iris.
• Witgele zwellingen rond de ogen (xanthelasmata) kunnen wijzen op FH, maar kunnen ook om
andere redenen optreden (bv. hypothyreoïdie, onvoldoende werking van de schildklier).
Bij de meeste mensen zijn er echter geen fysieke signalen te zien, tot de bloedvaten grotendeels
dichtgeslibd zijn er problemen optreden, zoals pijn in de benen, een hartaanval of een beroerte.
Wanneer moet u zich laten onderzoeken?
U moet zeker aan FH denken en u laten onderzoeken indien:
• uw cholesterolgehalte sterk verhoogd is;
• indien meerdere familieleden (ouders, kinderen, broers of zusters) hoge cholesterolwaarden
hebben of behandeld worden voor hun cholesterol;
• indien in uw naaste familie (vader, moeder, grootouders, broers, zussen) iemand vóór de
leeftijd van 55 jaar (mannen) of 65 jaar (vrouwen) een hart- of hersenaandoening heeft gehad
als gevolg van slagadervernauwing;
• als u zelf een hart- of vaatziekte heeft gekregen voor de leeftijd van 65 jaar;
• als bij u een vetophoping te zien is in het hoornvlies (voor het 45 levensjaar) of op bepaalde
pezen.
Hoe wordt FH vastgesteld?
Cholesterolwaarde
In eerste instantie zal een bloedonderzoek gebeuren om uw cholesterolgehalte te bepalen.
• Bij een volwassene is FH zeer waarschijnlijk als
- LDL-cholesterolwaarde hoger dan 330 mg/dl,
- LDL-cholesterolwaarde hoger dan 250 mg/dl in combinatie met aanwezigheid van een
vroegtijdige hart- of vaataandoening,
- LDL-cholesterolwaarde hoger dan 200 mg/dl in combinatie met de aanwezigheid van
vetophoping op bepaalde pezen of in de ogen vóór 45 jaar.
• Bij een kind wordt FH vermoed bij een LDL-cholesterolwaarde hoger dan 135 mg/dl, zeker
indien een van de ouders FH heeft.
DNA-onderzoek
Indien uw cholesterolwaarde hoger is dan 270 mg/dl (milligram per deciliter) of indien de waarde
van uw 'slechte' LDL- cholesterol hoger is dan 180 mg/dl, is een DNA-onderzoek nodig om de
diagnose te bevestigen.
Het is een tijdrovend onderzoek. Het duurt ongeveer vier maanden voordat de uitslag bekend is.
Als uit het onderzoek blijkt dat u FH heeft, is er 50 procent kans dat uw broer, zus of kind ook
FH heeft. Zij kunnen zich dan ook laten onderzoeken.
Op welke leeftijd kunt u de cholesterolwaarde van uw kind laten meten?
Omdat FH erfelijk is, is het belangrijk dat uw familie ook onderzocht wordt. Eerstegraads
familieleden hebben immer 50% kans om ook FH te hebben.
Ideaal is dit te doen tussen 2 en 10 jaar. Eerder is geen enkele bijzondere maatregel nodig
aangezien alle kinderen nood hebben aan een normale inname van vetten (vooral voor de
ontwikkeling van het brein).
Vanaf twee jaar moet aan een meer aangepaste voeding gedacht worden, vooral om het kind al
vertrouwd te maken met de juiste voedingsgewoonten. Behandeling met cholesterolverlagende
medicijnen is vanaf ongeveer 8 jaar mogelijk.
Waarom moet u zich laten onderzoeken bij vermoeden van FH?
Als LDL-lipoproteïnen te talrijk in de bloedsomloop circuleren, zetten ze zich uiteindelijk af op
de wanden van de slagaders. Op termijn vormt deze afzetting 'plaques' (of 'atheromen') op de
wanden van de slagaders. Deze stremmen de bloeddoorstroming naar het orgaan dat door de
aangetaste slagader wordt doorbloed. Zo ontstaan vroegtijdige ziektes van hart en bloedvaten.
FH kan complicaties in hart en bloedvaten of in de hersenen veroorzaken, en dit vanaf 30
(mannen) of 40 jaar (vrouwen). Zonder een gepaste behandeling ervaren 50% van de mannen en
30% van de vrouwen met een FH nog voor hun 60e een hart- of vaatprobleem. Dat is 5 keer meer
dan de rest van de bevolking.
De meest voorkomende complicaties zijn:
• hartinfarcten, angina pectoris en het acuut coronair syndroom (ACS)
• cerebraal-vasculaire complicaties (CVA of beroerte)
• slagaderontsteking (arteriïtis) van de benen.
Met een vroegtijdige diagnose (indien mogelijk vóór 30 jaar, ideaal vanaf de kindertijd) en een
aangepaste behandeling is het mogelijk deze cardiovasculaire complicaties te voorkomen.
Wat kunt u doen bij familiale hypercholesterolemie?
Alle jonge dragers van een FH zouden indien mogelijk tussen 8 en 18 jaar moeten starten met de
behandeling. Gezien het hoge risico op vasculaire complicaties, is een behandeling met
geneesmiddelen aangewezen, zelfs indien het gaat om jongeren die nog geen symptomen tonen.
Gezonde levensstijl
Een gezonde leefstijl is cruciaal om de kans op hart- en vaatziekten te verminderen. Belangrijk is
een gezonde voeding en een gezond lichaamsgewicht.
• Begin niet met roken of stop met roken.
• Eet veel groente, aardappels en fruit, volkorenbrood en magere melkproducten.
• Neem niet veel vet (vet vlees, gefrituurde voedingswaren, sauzen...) en producten met
verzadigd vet.
• Kies bij voorkeur producten waarin onverzadigd vet zit. Vaak staat dit op de verpakking, zoals
bij margarine of plantaardige olie (bv. olijfolie, koolzaadolie).
• Eet 2x per week vis, zelfs vette vis (rijk aan omega 3 vetzuren).
• Beperk gebruik van alcohol: vrouwen maximaal 1-2 glazen/dag, mannen maximaal 2-3 glazen/dag
• Consumeer niet te veel suikers (gebak, frisdrank, …) om het risico van overgewicht tegen te
gaan.
• Voeg geen extra zout toe aan uw voeding.
• Probeer stress te vermijden of aan te pakken.
• Bewegen: Zorg dat u in ieder geval vijf keer per week een halfuur actief beweegt, bijvoorbeeld
stevig wandelen, fietsen, zwemmen of tuinieren.
• Laat geregeld uw bloeddruk en het suikergehalte in uw bloed controleren.
Geneesmiddelen bij familiaire hypercholesterolemie
• U zult daarnaast uw hele leven dagelijks een cholesterolverlagend geneesmiddel (meestal een
statine) moeten nemen om het hoge cholesterolgehalte te doen dalen. Statines remmen de
aanmaak van cholesterol in de lever. De cholesterolwaarde kan hierdoor met 35 à 50% dalen. Er
is een kleine kans op bijwerkingen, zoals spierpijn.
• Soms wordt dit gecombineerd met een ander geneesmiddel zoals ezetimibe (EZETROL). Dit
vermindert de opname van voedingscholesterol in het organisme en werkt in synergie met de
statine.
• Voor andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten (zoals hoge bloeddruk en diabetes) zijn
ook vaak geneesmiddelen nodig om het risico verder te verminderen.
• Tijdens de zwangerschap wordt het gebruik van cholesterolverlagende geneesmiddelen
afgeraden.
U kunt het beste 1 tot 3 maanden voordat u stopt met de pil (of andere vorm van anticonceptie)
ophouden met het nemen van cholesterolverlagende medicijnen. In de meeste gevallen is het
acceptabel om één tot twee jaar geen medicatie te nemen. Zeker wanneer u jong bent, gezond
leeft en uw cholesterol goed onder controle is.
Bron: http://www.belchol.be/
http://www.thuisarts.nl/cholesterol/ik-heb-familiaire-hypercholesterolemie-erfelijk-hoogcholesterol
https://www.nhg.org/standaarden/samenvatting/cardiovasculair-risicomanagement
http://www.leefh.nl/
Datum: 10 december 2015
65 procent meer hart- en vaatpatiënten in 2040
Het aantal patiënten met een hartinfarct, een beroerte en/of hartfalen zal de komende decennia
in Nederland sterk oplopen naar 1,4 miljoen in 2040, een stijging van 65 % ten opzichte van 2011.
Dat blijkt uit berekeningen van het RIVM in opdracht van de Hartstichting. Deze ontwikkeling is
te keren door vooral hoge bloeddruk en roken terug te dringen.
Door de vergrijzing van de bevolking zal het aantal patiënten met een hartinfarct, een beroerte
en/of hartfalen de komende decennia toenemen tot 1,4 miljoen Nederlanders in 2040. In 2011
waren dit nog 850.000 patiënten. In 2040 zullen er 930.000 mensen met een hartinfarct of
ernstig vernauwde kransslagaders zijn (600.000 in 2011), 343.000 mensen met een beroerte
(186.000 in 2011) en 275.000 mensen met hartfalen (130.000 in 2011). Sommige van deze
patiënten hebben meerdere aandoeningen tegelijk.
Risicofactoren
Deze ontwikkeling is tegen te gaan door factoren aan te pakken die de kans op hart- en
vaatziekten vergroten (risicofactoren). Het terugdringen van een hoge bloeddruk en roken kan
de grootste daling in het aantal hart- en vaatpatiënten tot gevolg hebben. Beide kunnen namelijk
zowel hartinfarcten en angina pectoris als beroertes en hartfalen voorkomen.
Als iedereen in Nederland een gezonde bloeddruk zou hebben, zou dat leiden tot 360.000 minder
patiënten met hart- en vaatziekten in 2040. Als vanaf nu iedereen zou stoppen met roken,
zouden er in 2040 320.000 mensen minder hart- of vaatpatiënt zijn. Daarnaast vormen ook een
verhoogd cholesterolgehalte, overgewicht en te weinig lichaamsbeweging belangrijke
risicofactoren.
Bron: https://www.hartstichting.nl/persberichten/aantal-hart-en-vaatpatienten-neemt-toe-tot1-4-miljoen-in-2040
Datum: 10 januari 2016
Hoe lang leven patiënten met aangeboren hartafwijkingen?
Als aangeboren hartafwijkingen niet al te ernstig zijn, blijken mensen – eenmaal 18 jaar oud –
vrijwel net zo lang te leven als mensen zonder hartafwijking. Niet-ernstige aandoeningen zijn
septumdefecten, een persisterende ductus Botalli, en aorta- of pulmonaalstenosen.
Mensen met ernstige aandoeningen, zoals transpositie van de grote vaten of een univentriculair
hart, hebben een veel slechtere levensverwachting. De groep mensen met het syndroom van
Marfan, tetralogie van Fallot of coarctatio aortae heeft een levensverwachting die daar tussenin
zit.
Dat blijkt uit de CONCOR-registratie, een groot Nederlands onderzoek van personen met
aangeboren hartafwijkingen.
Bron: http://heart.bmj.com/content/101/24/1989.abstract
Datum: 19 januari 2016
Eieren niet slecht voor het hart
Nieuw onderzoek in Finland bevestigt wat al een tijdje bekend is: een eitje per dag kan geen
kwaad voor het hart. Het cholesterol in eieren (en andere voedingsproducten) verhoogt de kans
op hartziekten namelijk niet. Dat geldt zelfs voor mensen die drager zijn van een bepaald gen
(APOE4) dat de gevoeligheid voor cholesterol verhoogt. De studie verscheen in het American
Journal of Clinical Nutrition.
Ruim 1.000 mannen tussen 42 en 60 jaar werden gedurende 21 jaar opgevolgd wat betreft
voedingsgewoonten en cholesterol. Ze aten bij het begin van de studie gemiddeld 398 mg tot 520
mg cholesterol per dag, waaronder gemiddeld 1 ei per dag (goed voor ongeveer 200 mg
cholesterol). Geen van hen had aan het begin van de studie een hartaandoening of diabetes. 32%
was wel drager van het APOE-4 gen en had dus een genetische gevoeligheid voor cholesterol.
Na 21 jaar hadden 230 mannen een hartinfarct gekregen. Er bleek geen enkel verband te
bestaan tussen de ei- of cholesterolconsumptie en de kans op een hartaanval of een coronaire
hartziekte.
Alhoewel deze studie niet voor 100 % kan bewijzen dat eieren (en voedingscholesterol in het
algemeen) een negatieve invloed heeft op hartziekten, bevestigt ze dat het cholesterol in de
voeding waarschijnlijk geen of slechts een beperkte invloed heeft op het risico voor hart- en
vaatziekten. De meeste voedingsrichtlijnen bevatten dan ook niet langer aanbevelingen om
cholesterolrijke voedingsproducten zoals eieren of sommige schaaldieren te beperken. Roken,
een gebrek aan beweging en een voeding rijk aan verzadigde vetzuren en suikers, zijn wel
belangrijke risicofactoren.
Bron: http://ajcn.nutrition.org/content/early/2016/02/10/ajcn.115.122317
Datum: 31 maart 2016
3 - Tot slot:
We zouden het op prijs stellen om deze nieuws-mail naar zoveel mogelijk collega's te kunnen
versturen.
Kijk daarom eens rond in je cathlab en vraag aan je collega's om zich in te schrijven op deze
nieuws-mail via onze website.
Of hang deze mail aan het prikbord.
Als je dit leest en je bent nog niet ingeschreven op de nieuws-mail van de VCV: snel naar de
website www.vlaamsecathlabvereniging.be en inschrijven.
Als je zelf interessante inhoud hebt om in een volgende nieuws-mail vermeld te zien, kan je die
altijd doormailen aan [email protected]
Tot binnenkort met een volgende editie.
Groeten van de Vlaamse Cathlab Vereniging.