RALFI, aanpak voor (zeer) zwakke lezers

RALFI
Aanpak voor (zeer) zwakke
lezers.
Jan-Dirk
Anderhalf jaar geleden was Jan-Dirk (11) voor geen goud
een bibliotheek ingestapt.
Hij zat met lezen muurvast op AVI-1 niveau.
Althans: ogenschijnlijk.
Want nu leest Jan-Dirk op AVI-8.
Met dank aan RALFI, een methodiek voor effectief
leesonderwijs.
Deze methodiek wordt gebruikt in het Lisbointerventieproject.
Een groepsgerichte aanpak.
RALFI staat voor:






R = repeated: herhaald lezen met
tussenpozen.
A = Assisted: ondersteund door voorlezen,
voorzeggen en bijwijzen.
L = Level: inzetten op een hoog niveau.
F = Feedback: directe neutrale feedback bij
fouten.
I = Interaction: plezierige interactie over de inhoud.
I = Instruction: bij lange woorden gebruik maken van
boogjes en prompts.
Instructiekenmerken
Herhaald lezen
 Ondersteunend lezen
 Veel lezen
 Leesbegrip centraal
 Tekstniveau aangepast aan de leeftijd
 Relatief moeilijke teksten

Jan-Dirk
“Vroeger lazen we heel makkelijke
verhaaltjes. Die sloegen nergens op.”
Voor wie?

Het gaat om kinderen die:
 Langdurig
veel te traag blijven lezen.
 De letters en de leeshandeling beheersen maar
problemen hebben met:

Versnellen / automatiseren
 Onvoldoende vorderingen
maken met een
methode voor voortgezet technisch lezen.
(minder dan 2 AVI niveaus per jaar)
Welke boekjes

Informatieve boekjes
 Woordenschatontwikkeling
 Geen
“plot” in de tekst - motivatie
Een hoog AVI-niveau
 Boeken met korte verhalen / gedichten
 Mappen met gekopieerde stukken tekst

Wanneer toepassen?

Bij aanvang schooljaar
 Voor
kinderen waarvan we weten dat ze
gedurende langere tijd niet vorderen in hun
leesontwikkeling.

Halverwege schooljaar
 Wanneer
uit (AVI) testen blijkt dat kinderen niet
voldoende vooruitgaan.
Verloop : stap 1: Repeated



In 5 achtereenvolgende sessies verspreid
over 5 dagen.
Met een homogene groep = allemaal
zwakkere lezers – niet noodzakelijk hetzelfde
AVI-niveau.
Hetzelfde stukje tekst lezen.
Jan-Dirk
 “Met
Ralfi zitten de moeilijke woorden
gelijk in je hoofd.”
Stap 2: Assisted






De eerste 4 keer voorlezen in vloeiend leestempo
Kinderen lezen mee + bijwijzen
Na het voorlezen lezen de kinderen zelf de tekst
Koorlezen
De 5de keer lezen de kinderen zelf – zonder
voorlezen
Voorzeggen van een niet herkend woord
Jan-Dirk
“Bij Ralfi zegt juf het woord mee als je
het niet snapt”.
Stap 3: Level
Teksten aangepast aan de leeftijd –
niveau 7 of 8
 Informatieve teksten – gedichten –
zaakvakboeken
 Teksten van 100 tot 250 woorden

Jan-Dirk
“En echt mooie boeken voor thuis,
zoals Kameleon. Je ziet heus nog wel
woorden die hartstikke moeilijk zijn
maar die ga je dan proberen”.
Stap 4: Feedback
Directe feedback ( woord voorzeggen)
 Gerichte positieve feedback ( wat doe je
goed) Vb.: ik vind het knap dat je “moeilijk woord” vandaag goed leest.
 Kind kan ook eigen lezen evalueren door
gerichte vragen te beantwoorden.





Lukt het om lange woorden te lezen?
Lees je spannend voor?
Word je nog moe van lezen?
Wat vind je makkelijk (moeilijk) om te lezen? Waarom?
Stap 5: Interactie - Instructie





Enthousiaste interactie over de inhoud.
Niet veel instructie geven –langere woorden met boogjes in stukjes
verdelen - aanmoedigen naar de eerste letter te kijken - ……..
Praten over de inhoud – begrijpen wat er staat – open vragen
(eigen mening : wat zou jij … hoe zou jij… is dit wel logisch…wat
denk je dat er gaat gebeuren… waarom zou hij dit doen… hoe
zouden we dit duidelijker maken … zou jij het anders schrijven …)
– aarzelend hardop denken
Duo-lezen kan ook: een kind leest – ander kind leest stil mee –
zegt voor of verbetert een foutief gelezen woord.
Koorlezen
Tips











4 herhalingen kan ook werken
De 5de tekstherhaling kan ook individueel (klasleerkrachtmedeleerling-ouder-…)
Bij slechts 2 oefenmomenten: op andere momenten ( bv.:
contractwerk)
Indien de vordering minimaal is: meer individuele herhaling
inbouwen.
Niet om beurt lezen
1ste les: 30 minuten – daarna is 15 minuten voldoende.
Vooraf kinderen inlichten over de manier van ondersteuning
Patroon leesfouten ontdekken – onmiddellijk voorzeggen bij
aarzelingen
Nooit een zin opnieuw laten herlezen bij fouten.
Voorbeeldvragen op kaart bij de hand hebben.
W oordbegrip is essentieel
Opmerkingen:
Dezelfde tekst lezen lijkt saai
 Kinderen reageren daar positief op ( plots
zijn het serieuze teksten)
 De inhoud moet motiverend zijn
 Succeservaring

Woordenschat
Stel per dag 2 tot 5 woorden uit de tekst
centraal en laat die terugkomen in een
betekenisvolle contexten.
 Vlot lezen X Woordenschat= Begrijpend
lezen

Universiteit Utrecht

Oktober 2003-mei 2005 (SBO-scholen):
Leerwinst bij 47 leerlingen die werkten
met Ralfi: de leerlingen gingen 4.19
instructieniveaus vooruit.
(Zie ook: “Het Lisbo- en Vlotproject: leerkrachtgestuurde leesinterventieprojecten voor het
speciaal basisonderwijs” van Kees Vernooy)
Universiteit Utrecht

Oktober 2003-mei 2005 (SBO-scholen):
Leerwinst bij 14 leerlingen die werkten met
Estafette: de leerlingen gingen 4.00
instructieniveaus vooruit
(Zie: “Het Lisbo- en Vlotproject: leerkrachtgestuurde leesinterventieprojecten voor het
speciaal basisonderwijs” Kees Vernooy)
Jan-Dirk, Mees en Rob

“Van Ralfi leer je heel veel; ik zit nu op
AVI-8”.

Mees: “Ik ook. En toen ik eraan begon
kon ik er helemaal niks van”.

Rob: “Ik ben van 3 naar 7 gegaan!”.
Vragen?
Groningen, 12 april, Joukje Nijboer
(bewerking van een presentatie en artikelen van Kees Vernooy over Ralfi-lezen)