Hovenier aan de slag met bokashi in bigbags

ONDERNEMER AAN HET WOORD
35
Raf Thomassen in Sint-Truiden zet zich in voor innovatieve verwerking van groen resten
Hovenier aan de slag met bokashi in bigbags
Steunpunt helpt bij productie bokashi
Het lnnovatiesteunpunt in Leuven ondersteunt in België allerlei nieuwe
initiatieven op verschillende terreinen. In de agrarische sector zet het
steunpunt de schouders ondereen samenwerkingsproject van een fruitteler
en een hovenier voor het maken van bokashi.
Mario van Hellemont is fruitteler in Meensel in Oost-Vlaanderen en heeft op
zijn bedrijf als afvalstroom rottende appelen en peren. Nu kan hij die nog
kwijt bij een landbouwer in de buurt, maar hij was op zoek naar een
oplossing voor de toekomst.
Rafîhomassen is hovenier en heeft veel groenafval ter beschikking. Tot voor
kort bracht hij dat naar het containerpark, waar hij ervoor moest betalen.
Thomassen vertelt in dit nummer van Agriton-nieuws hoe hij de bokashiproductieaanpakt.
Samen maken de twee met hun afval nu 'bokashi'. Bokashi is de Japanse
benaming van goed gefermenteerd organisch materiaal. Het eindproduct
van het fermentatieproces kan worden gebruikt als bodem- en
plantenverbeteraar in de boomgaard van Mario van Hellemont en de tuinen
van Rafîhomassen.
Raf Thomassen: Iedere plant is er mee gebaat. Overal is nood aan humus en structuur in de bodem.
Raf Thomassen, leerkracht aan de
middelbare land- en tuinbouwschool van Sint-Truiden, leerde het
begrip bokashi enkele jaren geleden
kennen via zijn collega's. De Effectie-
ve Micro-organismen waren hem al
langer bekend, maar pas sinds vorig
jaar ging hij echt met fermenteren
val eerst via een hakselaar verfijnd.
Vrijwel al de groenresten lenen zich
voor het aanmaken van bokashi, enkel
houtachtig materiaal gaat iets moeilijker. 'In het bos duurt het tenslotte ook
enkele jaren vooraleer takken volledig
verteerd zijn .. .' Vervolgens gaat hij
lasagne- gewijs te werk; het gehaksel-
goede waardoor valse fermentatie of
rottingsnelontwikkelt.
'Iedere laag druk ik goed aan om zo
weinig mogelijk zuurstof in de hoop
over te houden: Door de binnenzak
kan er afgesloten worden, ook al is er
niet genoeg materiaal voorhanden om
de volledige bigbag te vullen. Dit is
belangrijk om een goede fermentatie
aan de slag.
de afval wordt afgewisseld met enkele
bodemverbeterende producten (Aegir
De prijzen voor het storten van groen-
Zeeschelpenkalk, Edasil ® kleiminera-
op gang te brengen en geen compos-
afval op het containerpark zwieren de
pan uit. Bedragen van 50 euro per ton
len) en de micro-organismen om de
fermentatie op gang te brengen.
tering ofrotting te initiëren.
zijn niet langer abnormaal. Dit zette
Thomassen, die ook deeltijds zelfstan-
Goede wijn
Thomassen gebruikt per kuub ongeveer 10 kg Aegir Zeeschelpenkalk en
Edasil"' Klei mineralen. Door het gebruik
van de Zeeschelpenkalk wordt de bo-
Na acht weken is de big bag in principe
klaar voor gebruik, maar net zoals bij
een goede wijn verbetert de kwaliteit
van de bokashi door hem langer te
de zou hij niet langer storten, maar
verwerken tot waardevolle voeding
voor de bodem, namelijk bokashi.
kashi niet te zuur. De kleimineralen
dragen bij tot de opbouw van het kleihumus-complex waardoor het bufferende vermogen van voedingselementen in de bodem verhoogd wordt.
laten liggen. In tegenstelling tot composteren bekom je geen zwarte aarde,
maar zijn de verschillende structuren
nog van elkaar te onderscheiden.
Bigbags
Microferm
Na een zoektocht hoe hij alles praktisch
geregeld zou krijgen, werd in mei 2015
de eerste fermentatie op gang ge-
De Effectieve Micro-organismen onder
de productnaam Microferm worden
verdund gebruikt in water. 'Per bigbag
gebruik ik zo'n 2 liter Microferm opge-
dig tuinaanlegger is, aan het denken.
Na zijn bezoek vorig jaar in november
aan de Bokashi-dag in het Nederlandse
Alphen stond zijn besluit vast. Het
groenafval die hij bij klanten verzamel-
bracht. Thomassen kiest ervoor om de
bokashi aan te maken in bigbags en
niet in hopen zoals in de literatuur
beschreven: 'Dit is praktischer te stockeren en later ook handiger te trans-
porteren'. Omdat de bigbags niet
luchtdicht zijn wordt er wel gewerkt
met een plastic binnenzak die na het
vullen afgesloten wordt.
Om finaal een mooi homogeen product te verkrijgen, wordt het groenaf-
lost in 20 liter water. Zie ik nadien dat de
hoop niet vochtig genoeg is giet ik
bovenaan nog eens 20 literwater extra'.
Een goede vochtigheid is van belang.
Bij te droog ingangsmateriaal kunnen
de micro-organismen niet goed hun
werk doen. Wanneer het materiaal te
nat is komt rotting snel om de hoek. Het
toevoegen van Microferm is een must.
In ons huidig klimaat zijn schadelijke
micro-organismen talrijker dan de
Het materiaal in de plastic binnenzak.
Bokashi kan overal in de tuin worden
aangewend. Iedere plant is ermee
gebaat extra voeding op te nemen en
overal is er nood aan humus en structuur in de bodem. Zo kan je het gefermenteerde materiaal gebruiken ter
onderhoud van het gazon (0.5 kg/ m1)
of bij de aanleg ervan inwerken (1 kg /
m1 ). Als strooisel in de borders of tussen
destammenvanhagen(1-3cmdik).
De pH van bokashi is eerder laag, je kan
na het inwerken van bokashi best
enkele dagen wachten voor je gaat
zaaien of planten zodat de zuren
geneutraliseerd zijn. Zo kunnen de
jonge worteltjes of kiempjes niet verbranden.
Goed voor grond en plant.