`Persbericht Verkenning 22 De menselijke beslisser` PDF

26 NOVEMBER 2009
PERSBERICHT WRR-VERKENNING NR. 22 De menselijke beslisser
Inzicht in logica van ‘irrationaliteit’. De homo economicus is dood, leve de
mens van vlees en bloed! Die conclusie kan worden getrokken uit de
verkenning De menselijke beslisser; over de psychologie van keuze en gedrag,
die de WRR op 26 november 2009 publiceert.
In deze bundel geven vooraanstaande Nederlandse wetenschappers een state of the art
overzicht van de empirische kennis over keuzegedrag. De auteurs zijn onder meer afkomstig
uit de psychologie, economie, neurobiologie en filosofie. In deze disciplines is de laatste jaren
veel nieuwe en fascinerende kennis ontwikkeld over keuzegedrag. Dit boek legt de empirische
basis voor een adviesrapport dat de WRR in 2010 zal uitbrengen, en dat wordt geschreven
onder leiding van het raadslid prof.dr. H.M. Prast.
Geen zelfzuchtige homo economicus
Hoewel de auteurs vanuit zeer verschillende invalshoeken het menselijk keuzegedrag
belichten, keren twee bevindingen steeds terug. Ten eerste: mensen gedragen zich vaak niet
zoals wordt verondersteld in de rationele keuzetheorie. Deze theorie klinkt door in veel
overheidsbeleid van de laatste jaren, zoals de deregulering en privatisering op diverse
terreinen. De mens blijkt echter geen koele en zelfzuchtige homo economicus. Mensen
betrekken lang niet altijd alle beschikbare informatie in hun keuze, houden wel degelijk
rekening met de belangen van anderen, en kiezen soms uitgesproken ‘irrationeel’. Zo willen
veel mensen bijvoorbeeld echt afvallen, maar bezwijken zij desondanks geregeld voor de
verleiding van een lekkere maar vette maaltijd.
Wel logisch gedrag
Maar ten tweede, er schuilt wel degelijk logica in menselijk keuzegedrag. De afwijkingen van
het rationele keuzemodel zijn niet volstrekt toevallig, maar volgen een bepaalde systematiek.
Dat is van groot belang, want daardoor wordt doelgerichte interventie mogelijk. De kennis
over keuzegedrag die in deze bundel wordt gepresenteerd, opent dan ook nieuwe
perspectieven voor beleidsmakers die het gedrag van mensen willen beïnvloeden. Dat lijkt
hard nodig, want veel maatschappelijke problemen kunnen alleen worden opgelost als
mensen anders gaan kiezen, bijvoorbeeld voor een gezonder levensstijl of zuiniger omgang
met energie. De auteurs in dit boek gaan onder meer in op de mogelijkheid om keuzegedrag
2
te beïnvloeden via de wijze waarop de keuzes worden aangeboden (‘keuzearchitectuur’) en via
de sociale en fysieke omgeving.
Verkenningen van de WRR zijn studies die de raad van dusdanige kwaliteit acht dat
publicatie gewenst is. Inhoud en ingenomen standpunten in de verkenning vallen echter
volledig onder verantwoordelijkheid van de auteurs. Het eerste exemplaar van De menselijke
beslisser wordt aangeboden aan minister Ab Klink van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
tijdens de WRR-Lecture op donderdag 26 november 2009.
Over de WRR
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) is een onafhankelijk
adviesorgaan voor de Nederlandse regering. De WRR geeft de regering gevraagd en
ongevraagd advies over onderwerpen vanuit een langetermijnperspectief. Deze onderwerpen
zijn sectoroverstijgend en hebben betrekking op maatschappelijke vraagstukken waarmee de
regering in de toekomst te maken kan krijgen. De WRR-adviezen krijgen hun weerslag in
openbare rapporten, die zowel een probleemstellend als adviserend karakter kunnen hebben.
Zie:www.wrr.nl
De menselijke beslisser. Over de psychologie van keuze en gedrag WRR-Verkenning nr. 22,
ISBN 978 90 8964 202 8, prijs € 45,- is vanaf 26 november 2009 verkrijgbaar in de
boekhandel en bij Amsterdam University Press.
Verdere informatie bij:


Mirjan van Leijenhorst, tel.: 070-3564619
Will Tiemeijer, tel.: 070-3564631