14-10-2012 Ieders stem telt - Lokaal Welzijnsbeleid in GENT

14-10-2012 Ieders stem telt!
5
14-10-2012, IEDERS STEM TELT!
MAATSCHAPPELIJK KWETSBARE GROEPEN
MENGEN ZICH IN HET LOKALE VERKIEZINGSDEBAT
Zondag 14 oktober 2012 wordt een hoogdag voor onze democratie. Op die dag kiezen we opnieuw
duizenden raadsleden die samen gedurende zes jaar onze gemeenten en provincies zullen besturen.
De betrokkenheid van mensen bij de lokale verkiezingen scheert hoge toppen. En dat hoeft niet te
verwonderen. De verbondenheid van mensen met hun buurt, wijk en gemeente is immers groot. De
impact van lokale besturen op het dagelijkse leven van mensen eveneens. Beslissingen van lokale
besturen zijn bovendien zichtbaar en tastbaar. Dat geldt ook voor de lokale bestuurders zelf: iedereen
kent wel één of meerdere kandidaten voor de gemeenteraadsverkiezingen.
Ook voor maatschappelijk kwetsbare groepen staat er op zondag 14 oktober 2012 heel wat op het
spel. Net als de hogere overheden hebben ook lokale besturen tal van hefbomen ter beschikking die
een ingrijpende verbetering kunnen teweegbrengen in het leven van mensen en gezinnen die kampen
met één of meerdere vormen van maatschappelijke achterstelling. Zo hebben lokale besturen een
sterke impact op de fysieke en sociale leefbaarheid van buurten en wijken. En kunnen lokale besturen
een belangrijke bijdrage leveren aan de realisatie van het grondwettelijk verankerde recht op een
menswaardig leven en de sociale grondrechten die daar de hoekstenen van vormen.
PROJECT ‘IEDERS STEM TELT!’
Het project ’Ieders stem telt’ maakt het thema gemeenteraadsverkiezingen in 2011-2012 tot een
prioriteit in de werking van de negen instituten voor Samenlevingsopbouw en partnerorganisaties
zoals armenverenigingen, Welzijnschakels, CAW’s, Vormingpluscentra, federaties van
zelforganisaties van etnisch-culturele minderheden, straathoekwerk, gehandicaptenverenigingen,
jeugdwerkorganisaties, …. Handleiding groepswerk
Project 14-10-2012 Ieders stem telt!
6
We grijpen de verkiezingen aan om sociale thema’s en de noden van maatschappelijk kwetsbare
groepen op de politieke agenda te plaatsen. Lokale besturen hebben immers hefbomen in handen
voor een sociaal beleid dat een ingrijpende verbetering betekent in het leven van mensen die kampen
met maatschappelijke achterstelling.
TWEE KERNDOELEN
De stem van maatschappelijk kwetsbare groepen weegt tijdens de verkiezingscampagne en de
onderhandelingen van het bestuursakkoord maar zelden door in de geesten van lokale
beleidsmakers. Deze groepen beschikken niet over een uitgebreid netwerk dat directe toegang heeft
tot de lokale bewindsvoerders. Maatschappelijk kwetsbare groepen kampen met tal van vormen van
maatschappelijke achterstelling en zijn daardoor niet gefocust op actief lobbywerk ter verdediging van
hun collectieve belangen. Deze groepen doen er maar weinig toe wanneer de echte beleidsknopen
worden doorgehakt.
Bovendien worden lokale verkiezingscampagnes zelden beheerst door sociale thema’s. De vraag wie
burgemeester wordt en welke coalitie de gemeente moet besturen, bekleedt steeds (niet onterecht
overigens) een centrale rol in de verkiezingscampagne. Daarnaast domineren vooral de hardere
thema’s het debat. Bijvoorbeeld mobiliteit, grote infrastructuurprojecten of stadsfinanciën. Zelden
wordt de lokale stembusslag uitgevochten met scherpe meningsverschillen over pakweg het aantal te
bouwen sociale huurwoningen, over de aard en grootte van de aanvullende steun verstrekt door het
OCMW aan mensen met een te laag inkomen, over toegankelijke dienstverlening op maat van
maatschappelijk kwetsbare groepen, over kwaliteitsimpulsen voor woningen in erbarmelijke staat op
de private markt of over ingrepen die de fysieke en sociale leefbaarheid van achtergestelde wijken ten
goede komen.
Deze vaststellingen vertalen zich in ambitieuze doelstellingen voor het project ‘Ieders stem telt!’:
- maatschappelijk kwetsbare groepen mengen zich uitdrukkelijk in het lokale verkiezingsdebat:
hun stem komt luid en duidelijk aan bod in de lokale stembusslag
- de beleidsprioriteiten die maatschappelijk kwetsbare groepen zelf naar voor schuiven, staan
hoger dan ooit tevoren op de lokale politieke agenda’s
Om die ambitieuze doelstellingen te realiseren, kunnen maatschappelijk kwetsbare groepen in
Vlaanderen en Brussel rekenen op actieve ondersteuning van de sector Samenlevingsopbouw en van
andere sociale partnerorganisaties op het terrein. Handleiding groepswerk
Project 14-10-2012 Ieders stem telt!
7
EEN PARTICIPATIEF PROCES IN 4 STAPPEN
‘Ieders stem telt!’ is een bij uitstek participatief proces. In de ca. 150 projecten binnen de sector
Samenlevingsopbouw werken buurt- en opbouwwerkers in Vlaanderen en Brussel dagelijks met
uiteenlopende maatschappelijk kwetsbare groepen. Met deze groepen, aangevuld met kwetsbare
individuen en groepen die door de partnerorganisaties op het terrein bereikt worden, gaan we actief
het gesprek aan over hun beleidsprioriteiten voor de gemeente- en provincieraadsverkiezingen.
1. Komen tot gedragen prioriteitennota’s
We volgen een traject dat loopt van maart 2011 tot aan de verkiezingen op 14 oktober 2012. In het
najaar van 2011 gaan we de dialoog aan met maatschappelijk kwetsbare groepen en individuen. Wat
zijn de thema’s waar zij van wakker liggen? Hoe kunnen deze thema’s vertaald worden naar
beleidsprioriteiten die lokale bestuurders dan omzetten in beleidsdaden? Wat zijn hun prioriteiten voor
de volgende legislatuur? Op basis van de resultaten van die gesprekken stellen we regionale en/of
lokale prioriteitennota’s op over sociale thema’s.
Op Vlaams niveau stellen we in het najaar met de Federatie Algemeen Welzijnswerk, het Vlaams
Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen en Welzijnszorg/Welzijnsschakels een
gemeenschappelijk eisenpakket van beleidsprioriteiten samen dat we overmaken aan de Vlaamse
en Brusselse politieke partijen. Zij geven hun lokale mandatarissen en afdelingen immers richtlijnen
mee voor de lokale verkiezingen.
2. Politiek lobbywerk
In het voorjaar van 2012 ligt de focus op lokaal politiek lobbywerk. We willen de voorstellen uit de
prioriteitennota’s zo veel mogelijk vertaald zien in engagementen die lokale politieke partijen opnemen
in hun verkiezingsprogramma. Ook bij dit lokaal politiek lobbywerk worden maatschappelijk kwetsbare
groepen actief betrokken.
De echte verkiezingsstrijd barst pas los begin september 2012, goed zes weken voor de
verkiezingsdag. Dan worden de campagnes van de politieke partijen echt op gang getrokken, focust
de media op de lokale stembusslag, en vormen de meeste kiezers hun mening. In deze cruciale fase
moet het project ‘Ieders stem telt!’ uitdrukkelijk aanwezig zijn in het publieke debat.
3. Politieke debatten
In de weken voor de verkiezingen organiseren de regionale instituten voor Samenlevingsopbouw en
partnerorganisaties politieke debatten. Lokale lijsttrekkers gaan in gesprek met maatschappelijk
kwetsbare groepen over de sociale beleidsprioriteiten die deze groepen naar voor schuiven. Handleiding
groepswerk
Project 14-10-2012 Ieders stem telt!
8
4. Sociale stemtest
Begin september 2012 lanceren we de sociale stemtest over thema’s die voor de doelgroep
belangrijk zijn. De inhoudelijke prioriteiten die maatschappelijk kwetsbare groepen doorheen het
participatief proces naar voor schoven, vormen de inhoudelijke basis voor de sociale stemtest.
De stemtest wordt samen ontwikkeld met Dave Sinardet (politicoloog VUB en UA) en Michiel
Nuytemans.
De sociale stemtest is een instrument om het gesprek aan te gaan met maatschappelijk kwetsbare
groepen. Daarom kunnen de regionale instituten en de partnerorganisaties reeds in de periode meiaugustus 2012, binnen een beveiligde omgeving, vormingsmatig met de sociale stemtest aan de slag
gaan. Op die manier zetten we de stemtest maximaal in in het agogisch proces dat we met deze
groepen afleggen en kan de stemtest voluit ingezet worden bij het voorbereiden van de politieke
debatten.
In de weken voor de verkiezingen beogen we ook een grote deelname aan de sociale stemtest van
sterkere groepen in de samenleving. Op die manier worden zij geconfronteerd met de thema’s die
vooral zwakkere groepen aanbelangen en kan de solidariteit groeien.
WAT NA 14 OKTOBER 2012?
Na 14 oktober 2012 is dit proces niet ten einde. Integendeel, het echte politieke werk begint dan pas.
We moeten er vanaf dan voor zorgen dat de beleidsprioriteiten ook echt hard gemaakt worden en
opgenomen worden in beleidsplannen.
Dit zal het nodige lobbywerk, overleg, acties, … vragen.
Uiteraard ook met participatie met maatschappelijk kwetsbare groepen.