Osteoporose - Takeda in Belgium

INCLUSIEF RICHTLIJNEN
Calcium + Vitamine D3:
OSTEOPOROSE
Inleiding
Osteoporose is de medische aanduiding voor mensen
bij wie de botafbraak (botontkalking) al een geruime
tijd sneller gaat dan de aanmaak van nieuw bot.
Botontkalking is een natuurlijk proces dat versnelt
naarmate je ouder wordt. Je kan dit proces niet stoppen,
maar wel vertragen.
Deze brochure vertelt je meer over botontkalking en
osteoporose. Wat zijn de risico’s, hoe weet je of je zelf
risico loopt en wat is het belang van calcium en
vitamine D hierbij.
Wil je zelf iets doen om botontkalking tegen
te gaan? Overleg dan met je arts en/of
apotheker welke wijze het beste bij je past.
*Ref.: www.iofbonehealth.org
1 op 3 vrouwen en
1 op 5 mannen ouder
dan 50 jaar lopen
risico op een
osteoporotische
fractuur*.
Botontkalking of osteoporose
Osteoporose komt steeds meer voor: enerzijds omdat
er steeds meer ouderen in België zijn (vergrijzing),
anderzijds omdat mensen in het algemeen steeds ouder
worden.
Het gevaar van botontkalking is dat de botten brozer
worden. De kans op het breken van botten neemt dan
sterk toe. De meest breekbare botten van ons lichaam
zijn wervels, pols of heup. Ook bestaat de kans dat
rugwervels gaan inzakken. Dit veroorzaakt rugklachten.
Niet alleen vrouwen krijgen te
maken met osteoporose, ook bij
mannen komt het voor.
Calcium + Vitamine D3:
STERKE COMBINATIE
VOOR STERKE BOTTEN
OSTEOPOROSE
1-minuut osteoporose risicotest
(opgesteld door de International Osteoporosis Foundation)
Je familiale geschiedenis
Werd bij één van je ouders al osteoporose
vastgesteld of liep één van hen een breuk op na
een lichte val, van op stahoogte of lager ?
Loopt één van je ouders voorovergebogen ?
Je persoonlijke risicofactoren
Deze kun je niet veranderen.
Ben je 40 jaar of ouder ?
Liep je al een breuk op na een lichte val ?
Val je regelmatig (meer dan één keer per
jaar) of ben je bang om te vallen omdat je
verzwakt bent ?
Ben je meer dan 3 cm gekrompen na je 40ste ?
Weeg je (te) weinig; is je BMI lager dan
19 kg/m2 ? (om je BMI te berekenen, zie kader)
Heb je ooit gedurende meer dan 3
opeenvolgende maanden corticosteroïden
(cortison, prednison, enz) gebruikt ?
Die worden vaak voorgeschreven bij astma,
reumatoïde artritis en andere ontstekingsziekten
Lijd je aan reumatoïde artritis ?
Lijd je aan een te snel werkende schildklier
of een overactieve bijschildklier ?
Voor vrouwen
Als je ouder bent dan 45, kwam je voor je 45ste
in de menopauze ?
Werd je menstruele cyclus ooit gedurende
12 maanden of meer onderbroken
(om andere redenen dan zwangerschap,
menopauze of baarmoederverwijdering) ?
Werden je eierstokken verwijderd voor je 50ste
zonder hormonale therapie ?
Voor mannen
Had je ooit last van impotentie, een verminderd
libido of andere symptomen, zoals algemene
verzwakking, die kunnen wijzen op een te laag
testosterongehalte (mannelijke hormonen) ?
Je levensstijl
Aan deze risicofactoren kan je werken
Drink je regelmatig meer dan 2 glazen alcohol
per dag ?
Rook je of heb je vroeger sigaretten gerookt ?
Ben je minder dan 30 minuten per dag lichamelijk
actief (huishouden, boodschappen, tuinieren, wandelen,
sporten, enz.) ?
Vermijd je melk of melkproducten of ben je er
allergisch aan, zonder extra calciumsupplementen
in te nemen ?
Breng je minder dan 10 minuten per dag buiten
door (waarbij een deel van de huid aan het
zonlicht wordt blootgesteld), zonder dat je
vitamine D-supplementen neemt ?
Gewicht (in kilogram)
BMI=
Lengte (in meter) x Lengte (in meter)
Positieve antwoorden geven weer dat je
risicofactoren voor osteoporose hebt. Het is
klinisch bewezen dat deze risicofactoren
kunnen leiden tot osteoporose en/of tot
fracturen. Elk positief antwoord verhoogt het
risico op osteoporose.
In geval van positieve antwoorden, neem
contact op met je arts en/of apotheker. Hij kan
je adviseren hoe je het risico op osteoporose
kan verkleinen.
OSTEOPOROSE
Calcium
Voldoende calcium
Om botmassa aan te maken, heeft je lichaam
voldoende calcium nodig. Calcium haalt het
lichaam met name uit zuivelproducten zoals melk,
kwark en kaas.
99% van alle calcium in ons lichaam bevindt zich
in het bot. Maar ook andere essentiële
lichaamsfuncties verbruiken calcium, nl. de
bloedstolling en de spiersamentrekking (van o.a.
het hart). Indien het lichaam niet voldoende
calcium uit de voeding kan halen, zal het calcium
uit de botten gebruiken.
Begin op jonge leeftijd
Het is belangrijk om al op jonge leeftijd (de
puberteit) te beginnen aan de opbouw van de
botmassa. Dat geeft het lichaam een goede basis
voor de rest van het leven.
Calcium + Vitamine D3:
STERKE COMBINATIE
VOOR STERKE BOTTEN
Hoeveel calcium is voldoende ?
Tieners en jong volwassenen
........1000-1200 mg per dag1
Volwassenen ..............................................................900 mg per dag1
Vrouwen in of na de overgang
..................1500 mg per dag2
Ouderen > 65 jaar ...............................................1500 mg per dag2
Bron:
(1)
(2)
Rapport Gezondheidsraad 2006
Richtlijnen Belgian Bone Club 2005
Waar haalt je
lichaam calcium vandaan ?
De meeste calcium haalt je lichaam uit de voeding
en dan met name uit zuivelproducten. 1000 mg
calcium haal je bijvoorbeeld door 5 glazen melk te
drinken. Maar ook kaas, yoghurt en kwark
bevatten calcium.
Als je via je voeding onvoldoende
calcium inneemt, dan kan je dit
aanvullen met calciumtabletten.
Het aanbod hierin is groot, maar
er bestaan ook veel verschillen.
Zo zijn er onder meer
kauwtabletten, bruistabletten en oploszakjes.
Je arts en/of apotheker kan je adviseren of
je extra calcium nodig hebt. Samen kan je
dan bepalen op welke manier je dit het
beste kan aanvullen.
OSTEOPOROSE
Calciumgehalte
van zuivelproducten
ZUIVELDRANKEN
Volle melk (UHT)
Halfvolle melk
Magere melk
Halfvolle chocolademelk
Karnemelk
YOGHURT EN KWARK
Volle kwark
Magere kwark
Volle yoghurt
Magere yoghurt
VASTE KAZEN
CALCIUM mg/100ml
120
118
118
112
109
CALCIUM mg/100gr
111
140
150
160
CALCIUM mg/100gr
Camembert
600
Brie
400
Maredsous (blok)
547
Maredsous double crème (bakje) 260
Chimay
617
Gouda
920
Emmental
1020
Gruyère
900
Parmesan
1275
Roquefort
600
Tabellen van Paul Lambin Instituut 2008.
Vitamine D
Vitamine D speelt een belangrijke rol bij de
opname van calcium door je lichaam. Ook heeft
het een belangrijke rol bij het onderhoud van je
spiercellen.
Vitamine D wordt normaal gesproken voldoende
door het lichaam zelf aangemaakt. Dit gebeurt in
je huid als deze wordt blootgesteld aan zonlicht.
Je lichaam krijgt ook vitamine D binnen via
bepaalde voedingsmiddelen of via vitamine Dsupplementen.
Kom je niet iedere dag ca. 15 min. met onbedekt
hoofd en handen in de zon, dan heb je extra
vitamine D nodig. Neem dan contact op met je
arts en/of apotheker om te overleggen hoe je dit
het beste kunt aanvullen.
Calcium + Vitamine D3:
STERKE COMBINATIE
VOOR STERKE BOTTEN
OSTEOPOROSE
Osteoporose kan je zelf
helpen voorkomen
Preventie van osteoporose begint met een
gezonde levensstijl. Hieronder zie je een
opsomming van de belangrijkste factoren die
botontkalking en dus de evolutie van osteoporose
vertragen of juist in de hand werken.
Je kan het ontstaan van osteoporose
vertragen door :
> Voldoende lichaamsbeweging
> Dagelijks in de buitenlucht zijn
(waarbij hoofd en handen onbedekt zijn)
> Voeding met voldoende calcium
(met name zuivelproducten)
Je versnelt het ontstaan
van osteoporose door :
>
>
>
>
Roken
Veel koffie drinken
Overmatig alcoholgebruik
Een leven vol spanning en stress
Wil je je levensstijl ingrijpend wijzigen door
bijvoorbeeld te beginnen met sporten of te
stoppen met roken ? Zorg dan voor goede
begeleiding, zodat je lichaam daaraan kan
wennen. Je arts en/of apotheker kan je hierbij
advies geven.
Calcium + Vitamine D3:
STERKE COMBINATIE
VOOR STERKE BOTTEN
RICHTLIJNEN1
voor het gebruik van
een Calcium / Vitamine D3
- supplement
VOOR WIE ?
Dagelijks 1000 mg Calcium en 800 I.E.
Vitamine D3 is noodzakelijk bij :
• Patiënten behandeld met geneesmiddelen
tegen botontkalking zoals bisfosfonaten, …
• Patiënten behandeld met orale corticosteroïden
(cortisone-preparaten)
• Calcium- en/of Vitamine D3-tekort, in het bijzonder
bij ouderen > 65 jaar.
Neem een supplement van 1000 mg
Calcium in combinatie met 800 I.E.
Vitamine D 3 dagelijks in, zoniet
heeft de behandeling geen effect.
✑
Boonen et al, J Intern Med. 2006 Jun, 259(6): 539-52
®
Forte
Citroen-kauwtabletten
Richtlijnen in osteoporose (1)
Een dagelijks supplement van 1000 mg Calcium
en 800 Internationale Eenheden (I.E.) Vitamine D3
biedt de meest uitgesproken voordelen.
(1)
Boonen et al, J Intern Med. 2006 Jun, 259(6): 539-52
1 kauwtablet/dag
Aangename
citroensmaak
Kalenderblisters
Steovit® Forte Citroen is een geneesmiddel. Geen langdurig gebruik zonder
medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter. Nycomed Belgium.
PM/ST/11/031/NF-01/2012
Vraag raad
aan uw arts en/of apotheker