“Archieven en Historische Kritiek” i.v.m. Wereldoorlog 1 Enkele a

“Archieven en Historische Kritiek” i.v.m. Wereldoorlog 1
1.
Enkele archiefinstellingen / documentatiecentra:
In Flanders Fields Museum, documentatiecentrum, Janseniusstraat 9, 8900 Ieper,
[email protected]
Een bonte verzameling met onder meer ongepubliceerde dagboeken en brievencollecties,
interviews (oral history), loopgravenkaarten en luchtfoto’s van de frontstreek en honderden
persoonlijke dossiers. Geen archieffondsen van instellingen/organisaties. Vooral gefocust op
de frontstreek en minder op het bezette land. Wel een zeer rijke, gespecialiseerde
bibliotheek.
Koninklijk Legermuseum, Documentatiecentrum, Jubelpark 3, 1000 Brussel, [email protected]
Onder andere de archieven van het Belgische Leger (dagorders en historieken van
eenheden), een zeer rijke fotocollectie op locatie of onderwerp. Persoonlijke dossiers van
Belgische militairen kunnen hier opgevraagd worden. Ook dagboeken en andere
egodocumenten. Minder over de bezetting.
Algemeen Rijksarchief, Ruisbroekstraat 2, 1000 Brussel, [email protected]
Tal van diverse archieffondsen met betrekking tot de Eerste Wereldoorlog, verzameld door
de Commissie van het Oorlogsarchief, onder meer voor wat betreft de bezetting of de
Belgen in het buitenland: zie http://arch.arch.be/content/view/382/ . Het Algemeen
Rijksarchief plant voor 2010 de publicatie van een Gids van de bronnen met betrekking tot de Eerste
Wereldoorlog in België en Belgisch Kongo. Tevens het bijzonder rijke archief van de Dienst voor de
Verwoeste Gewesten (wederopbouw)
Rijksarchieven in de Provinciën
De verschillende Rijksarchieven in de Provinciën hebben vaak meerdere fondsen met
betrekking tot de Eerste Wereldoorlog, bvb. “Fonds Oorlogsarchief” in R.A. Gent of “Archief
De Panne: Onbezet België 1914-1918” in R.A. Brugge
Gemeentelijke archieven
correspondentie (o.m. met de bezetter of militaire overheden), militiedossiers
Provinciale archieven
voor wat de taken van het provinciebestuur aangaat.
Ook nog: SOMA (Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij):
www.cegesoma.be maar deze instelling is minder rijk voor wat Wereldoorlog 1 betreft.
2.
Enkele inspirerende projecten:
-
Het College van Veurne bracht de namen op het oorlogsmonument van de school
terug tot leven: http://www.collegeveurne.be/archief/projectgesned/index.html
-
Zesdeklassers uit de Broedersschool uit Roeselare verzamelden samen met hun
leerkracht geschiedenis informatie over kinderen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Dat
resulteerde in het boek: Kinderen in de Eerste Wereldoorlog (Tielt : Lannoo, 2000)
-
Hoe een graf en archiefdocumenten tot een jeugdboek inspireerden:
www.wo1.be/age14
-
Vallei College uit Amersfoort maakt elk jaar op basis van persoonlijke dossiers uit de
collectie van het In Flanders Fields Museum een twintigtal persoonlijke verhalen op
die daarna terecht komen in een databestand in het museum.
-
Leerlingen van het Collège André Malraux uit Paron (Frankrijk) bezochten musea en
archieven in Frankrijk en België, en interviewde vorsers en museummedewerkers
over verschillende aspecten van de Eerste Wereldoorlog. Het resultaat is een fraaie
DVD “réalisé par des élèves pour des élèves”. (Exemplaren gratis te verkrijgen bij de
educatieve dienst van In Flanders Fields Museum, zolang de voorraad strekt).
3.
Enkele mogelijke startpunten:
-
Op www.inflandersfields.be (met downloadbaar educatief pakket), kunt u ook
terecht voor (links naar) de dodenregisters van Duitse, Franse, Britse en Belgische
gevallen militairen. De website zal in de toekomst onder meer een volledig dagboek
van de Duitse officier Rudolf Lange online zetten.
-
www.wo1.be bevat een databestand met alle begraafplaatsen en monumenten in de
Westhoek, evenals een agenda van plechtigheden en activiteiten en tal van links
-
Tal van monografieën over een dorp, stad of streek tijdens de Eerste Wereldoorlog
bieden interessante startpunten voor een laagdrempelig onderzoeksproject met
focus op een plaatselijke gebeurtenis, of een plaatselijk gedenkteken. Een goede
monografie bevat verwijzingen naar (plaatselijke) archieven en een bibliografie.
Dominiek Dendooven
wetenschappelijk medewerker In Flanders Fields Museum ([email protected] )