Vakoverstijgend aan de slag met de Eerste Wereldoorlog in

Vakoverstijgend aan de slag met de Eerste Wereldoorlog in Atheneum 5
Door Tom Sas, docent geschiedenis
Met een meer dan gemiddelde passie voor de Eerste Wereldoorlog kon het voor mij niet
uitblijven dat ik daar als docent geschiedenis aan het Ds. Piersoncollege in ’s-Hertogenbosch
iets mee zou gaan doen. Met de 100-jarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog in de
periode 2014-2018 als ideaal moment kwam ik in het voorjaar van 2014 met het een plan
voor een vakoverstijgend project over de Eerste Wereldoorlog in Atheneum 5. Naast kennis
opdoen was mijn doel vooral door de deelname van zoveel mogelijk schoolvakken de
leerlingen te laten zien op welke verschillende vlakken de Eerste Wereldoorlog invloed heeft
gehad op de mensen in die tijd en doorwerkt tot in onze tijd en dat schoolvakken onderling
verbonden zijn. Naast twee succesvolle edities in 2014 en 2015 was het in oktober in
schakelweek 1 weer te doen voor de leerlingen van atheneum 5.
Het project van anderhalve dag is in de aanloop naar en na afloop van het project gekoppeld
aan het vak Nederlands. Leerlingen werken in groepen aan een soort pre-profielwerkstuk
over een facet van de Eerste Wereldoorlog en schrijven verslagen over de projectdagen.
Het project opende op woensdagmiddag met een inleiding over de Eerste Wereldoorlog en
de doelstellingen van het project. Dit jaar werd dit gevolgd door een registratie van een
bijzondere wandeltocht. Leerlingen zagen een compilatie uit 8 afleveringen van een serie
waarin drie Vlamingen het Europese front aflopen, van het Belgische Nieuwpoort tot het
Turkse Gallipoli. Onderweg kijken ze naar sporen van de Eerste Wereldoorlog
(monumenten, bunkers, begraafplaatsen) maar ze ontmoeten ook mensen van allerlei soort
pluimage. De gesprekken gaan over de strijd van 100 jaar geleden, maar geven ook een
reflectie op de tijd na de oorlog en het nu. Het levert ontroerende ontmoetingen op.
Op donderdagochtend startten we plenair met het voordragen van het gedicht In Flanders
Fields waarna de eerste workshopronde van start kon gaan. Leerlingen konden kiezen
tussen de vakken geschiedenis: ‘Wie is er schuldig aan het uitbreken van WOI’, Duits: ‘Im
Westen nichts neues’, maatschappijleer: ‘veranderingen aan het thuisfront’, biologie:
‘Bloedtransfusies’ en scheikunde: ‘Het gebruik van gifgas en het gasmasker’,
Na een indrukwekkende plenaire lezing van medisch historicus Leo van Bergen ‘Zacht en
Eervol. Lijden en Sterven in de Eerste Wereldoorlog’ , volgde de twee workshopronde.
Ditmaal keus uit aardrijkskunde: ‘Migratie’, Nederland: ‘Ten Oorlog: Honderd jaar later’,
biologie: ‘Shellshock en Epigenetica’, geschiedenis: ‘Strips en de Eerste Wereldoorlog’ en
Engels: ‘War poems en Blackadder’.
Na de lunchpauze volgde mijn lezing over Nederland en de Eerste Wereldoorlog en de
sporen die we in ’s-Hertogenbosch honderd jaar nadien nog steeds aantreffen.
Tijdens de derde workshopronde was er de keus uit economie: ‘oorlogseconomie’, Frans:
‘Apollinaire’, kunstvak: ‘modernisme en propaganda, natuurkunde: ‘het kanon van Parijs’ en
geschiedenis: ‘Verdrag van Versailles’, waarna een plenaire afsluiting.
Tijdens het project zie ik enthousiaste, betrokken leerlingen. Door de lezingen en workshops
ontstaat er een conferentiesfeer. Leerlingen waarderen de afwisselende activiteiten en
vinden het leerzaam. En het vakoverstijgende doel gehaald? Zoals een leerling op het
evaluatieformulier schreef: ‘Mooi dat je WOI van verschillende kanten en vanuit verschillende
vakken bekijkt’. Doel gehaald.