patiënt - Vlaams Centrum Schuldenlast

Let op, gezondheid kost ook geld! - 4/12/2012
Lezing 5
Johan Behaeghe
•
fusieziekenhuis – 4 campussen
•
1.080 bedden
2.000 personeelseffectieven (± 2.900 medewerkers)
196 artsen-stafleden
ombudsdienst: 2,5 FT-equivalent
•
•
•
•
•
Vlaamse Vereniging Ombudsfunctie van Alle
Zorgvoorzieningen
69 leden zorgorganisaties (86 ombudspersonen)
• Algemene ziekenhuizen
• Geestelijke gezondheidszorg
• 4-tal Overlegplatforms geestelijke gezondheidszorg
• Enkele psychiatrische ziekenhuizen
•
•
•
10-jarig bestaan
Brandend actueel
Europese dag van de patiëntenrechten – 18 april
•
Richt zich tot alle beroepsbeoefenaars binnen
– KB nr. 78 10/11/1967 uitoefening gezondheidszorgberoepen
-> arts, verpleegkundige, tandarts, apotheker, kinesitherapeut
– KB 2/7/2009 lijst paramedische beroepen
-> apotheek-assistent, ergotherapeut, logopedist, bandagist…
•
Zowel impact:
– zorgcentra
– ambulante beroepsbeoefenaars
•
Richt zich tevens tot de zorginstellingen die
dienen in te staan voor de eerbiediging van deze wet
+ expliciet opgenomen in “Wet op de ziekenhuizen”
– kennis van de geldende rechtsverhoudingen tussen
ziekenhuis en zijn beroepsbeoefenaars
– o.a. zorginstelling dient bestaan van een ombudsfunctie
te garanderen
– bestaan ombudsfunctie behoort tot de erkenningsmaterie
van de zorginstelling (Vlaamse bevoegdheid – visitatie)

op een kwaliteitsvolle dienstverstrekking
die beantwoordt aan zijn behoeften
(art. 5) …
◦ volgens beschikbare medische technologische kennis
◦ met respect voor iedereen
◦ attitude / gedrag beroepsbeoefenaar

(art. 6) … op vrije keuze van beroepsbeoefenaar
◦ uitgez. spoedopname en wachtdiensten
◦ second opinion
op alle hem betreffende informatie
die nodig is om inzicht te krijgen in zijn
gezondheidstoestand en de vermoedelijke
evolutie ervan
 op een duidelijke en begrijpelijke manier

(art. 7) …

(art. 7) …
 soms
om NIET te weten
is de arts verplicht tot informeren
 ‘therapeutische exceptie’

om geïnformeerd, voorafgaandelijk en
vrij toe te stemmen in iedere tussenkomst van
de beroepsbeoefenaar
(art. 8) …
◦ uitdrukkelijk of stilzwijgend
◦ doel, aard, dringendheid, duur, frequentie, risico’s, nazorg,
alternatieven, financiële gevolgen, gevolgen bij weigering
◦ toestemming weigeren of intrekken
◦ zowel beroepsbeoefenaar en patiënt kunnen vragen dit
schriftelijk vast te leggen

… op een zorgvuldig bijgehouden en
veilig bewaard patiëntendossier
(art. 9)
◦ inzage in het hem betreffende patiëntendossier
◦ afschrift van/uit zijn patiëntendossier
◦ onder bepaalde voorwaarden:
 wie?
 wat na overlijden?
 kostprijs?
 termijn

… op bescherming van zijn
persoonlijke levenssfeer
(art. 10)
◦ en: bij je behandeling enkel dié mensen die er
professioneel bijhoren


… om klacht in verband met de
uitoefening van zijn rechten toegekend door
deze wet neer te leggen bij de bevoegde
ombudsdienst
(art. 11bis) … op effectieve pijnbestrijding
(art 11)
(24-11-2004)


Recht wordt uitgeoefend door de patiënt
In de wet patiëntenrechten specifieke regelgeving
omtrent:




“Minderjarige”: wordt in de uitoefening van zijn
rechten betrokken volgens begripsvermogen
“gemandateerd vertegenwoordiger”
“gemandateerde vertrouwenspersoon”
Cascadesysteem in geval geen formele
vertegenwoordiger vastgelegd (samenwonende echtgenoot
of partner > meerderjarig kind > ouder > meerderjarige zus of broer)
Opdrachten: wettelijk kader + ruimer werkterrein
Wettelijk kader
Opdrachten ombudsfunctie opgenomen in wet patiëntrechten
+ KB 8/07/2003 (voorwaarden waaraan de ombudsfunctie moet voldoen)
 Voorkomen van klachten…
 Bemiddelen bij de klachten met het oog op het bereiken van een oplossing
 Indien dit niet lukt informeren over verdere mogelijkheden (vb. rechtsbijstand ziekenfonds,
fonds voor medische ongevallen (sinds 2/4/2010, operationeel 1/9/2012) …)
 Patiënt informeren over de werking van de ombudsfunctie
 Formuleren van aanbevelingen
 Maken van een jaarverslag (per 1 mei) voor de federale commissie “rechten van de patiënt”
+ Adviezen – vb. geen cumul met bepaalde functies
Ruimer werkterrein : organisatiegebonden
Vertaald in HUISHOUDELIJK REGLEMENT
per instelling (meestal te raadplegen via website
zorgorganisatie of overlegplatform GGZ)
Financiering door de federale overheid via de verpleegdagprijs
in kader van de wettelijke bevoegdheden van de ombudsfunctie
< 400 bedden: amper 0,25 FT equivalent
> 400 bedden: amper 0,5 FT equivalent
Algemene ziekenhuizen: via verpleegdagprijs
Collega’s geestelijke gezondheidszorg: vanuit regionale ziekenhuizen
(verpleegdagprijs) aangesloten bij Overlegplatform Geestelijke
gezondheidszorg -> bijdrage wordt doorgestort naar Overlegplatform
Daarnaast in een aantal psychiatrische instellingen: + interne ombudspersoon
-> bestaffing per ziekenhuis divers -> belang dat organisatie hieraan
wenst te geven
-> bestaffing vormt meer en meer een knelpunt (o.a. inzake gestelde
verwachtingen)
“Ombudspersoon”
= term met heel diverse invullingen
Benaming strookt niet met inhoudelijke aanpak
(geen gegrondheid of ongegrondheid)
-> bemiddelingsgerichte aanpak
-> streven naar term “bemiddelaar” / “interne bemiddelaar”
-> opstelling van onpartijdigheid, neutraliteit, onafhankelijkheid
Breed/ruim kader: allerlei klachten/contacten
Cf. az groeninge 2011:
o Klachtmeldingen 75 %
(daarvan 30 % wet + 45 % ruimer)
o Informatievragen 6,5 %
Organisatiespecifiek:
o Administratieve begeleiding van
formele vragen naar afschrift / inzage
patiëntendossier 10 %
o Interne pro-actieve meldingen
(veiligheidsincidentmeldingen o.a.
financiële repercussie) 9 %
•Frequent is er een gemengde financiële problematiek (link
met achterliggend zorgproces)
•Anderzijds ook diverse zuivere facturatie-aspecten:
–Gehanteerde tarieven
–Gehanteerde supplementen (o.a. ereloonsupplementen…)
–Medicatie
–Prestaties
–diverse kosten
–…
• In kader van opstart schuldinvorderingsprocedure /
vb. gerechtsdeurwaardersprocedure (niet ontvangen betalingsherinneringen, kosten invorderingsprocedure…)
1. Analyse van het dossier
• Nazicht administratieve documenten
• Nazicht benadering door organisatie
• Nazicht verloop facturatieproces
2. Op basis van verwachtingen aanmelder: interne voorlegging
• Initiatief naar ziekenhuis
• Initiatief naar artsen / beroepsbeoefenaars
 Bv. bij aspecten mbt ereloonsupplementen
 Bv. opvragen informed consent-documenten
3. Bespreken en terugkoppelen tav aanmelder
4. Aansturen administratieve vertaling
Rekening houdend met reeds genomen administratieve
initiatieven binnen dienst debiteuren
Bv. reeds afbetalingsplan
Bv. reeds afspraken met CAW / OCMW
Meer aandacht door “zorgverstrekker” voor financiële
implicaties van zorg:
•Informatieverstrekking:
voorafgaand – volledig - correct – actief - transparant
•Gebruikte materialen (vb. netjes)
•Gebruikte technieken (vb. klassieke vs. robotchirurgie)
•Implantaten (vb. ankers)
•(labo)onderzoeken volledig ten laste patiënt
•…
(link informed consent)
Meer aandacht door “zorgvoorziening” voor financiële
implicaties van zorg:
● Transparantie / duidelijkheid
•Vb. geconventioneerde – gedeeltelijk geconventioneerde –
niet geconventioneerde artsen
•Vb. kosten: tarievenlijsten -> makkelijk te consulteren?
ter beschikking? (tarievenlijst azg 2004= 4 pag. / tarievenlijst azg 2012 = 10 pag. …)
•Vb. afspraken kamerkeuze + ereloonsupplementen hiermee
verbonden
● Borgen + goede interne afstemming inzake de geboden
financiële faciliteiten (vb. afbetalingsplan) – cf. detectie
individuele behoeften/noden gedurende zorgproces
Meer aandacht door “zorgvoorziening” voor financiële
implicaties van zorg:
● Uitbouwen van een instrument voor “raming” van de
kosten zorgverstrekking (ziekenfondsen kunnen hier ook
een rol in spelen)
● Achterliggende afspraken met OCMW / CAW :
BREED aanpakken – niet louter met stad / gemeente van
de vestiging zorginstelling
Rol van de “patiënt” (schuldenaar):
Zelf initiatief nemen:
Voorkomen dat dossier naar incassobureau /
gerechtsdeurwaarder gaat
Vb. door afsluiten afbetalingsplan (intrestloos) met
zorginstelling
Rol overheid:
● in geval van wijzigingen regelgeving RIZIV:
–Retrograad nieuwe regelgeving toepassen met gewijzigde
tussenkomsten -> in feite niet correct / ontoelaatbaar
–Tijdig informeren (afspraken + toelichting aan patiënt
soms geruime tijd voorafgaand aan de effectieve ingreep)
–Cave: budgettaire ingrepen in de gezondheidszorg!